تعریف معماری :
معماری تبلوری از فرهنگ یک جامعه در گذرزمان می باشد .معماری هنر خوب زیستن است وترکیب وتجسم هنر وماده .
تاریخچه معماری در ایران :
دردوران پیش از پایداری حکومت هخامنشی بناهای زیبا وبا شکوه بسیاری درایران ساخته می شد .از جمله چغاز بنیل نزدیک هفته تپه خوزستان .
در زیر معبد چغاز بنیل ویرانه ای از یک معبد کهن تر نهفته است که با استفاده ازمصالح آن بعضی دیوارهای چغازنبیل را ساخته اند. دراین معبد که اکنون به صورت زیرزمین چغازنبیل در آمده انواع واقسام قوس ها وپوششها که تا به امروز در معماری ایران به کار رفته ، دیده می شود وبی گمان می توان آن را پایه وآغاز معماری ایران به ویژه فن پوشش واصول معماری در ایران دانست همچنین در کنار شهر دورانتاش سردابه هایی است که به آرامگاه بزرگان شهر اختصاص یافته است. در این سردابه ها نیز پوشش طاق (به صورتی که امروز رومی گفته می شود) به طرز بسیار پرداخته واستوار به چشم می خورد. کاربرد قیر در بند آجرها آغاز عایق کاری در ساختمان را نشان می دهد.
ایلامیان در باختر وجنوب ایران زندگی می کردند وعلاوه برآنها اقوام دیگر هم در ایران می زیسته اند (مثل مادها و...) آثار به جا مانده از هیچ قومی به اهمیت معماری ایلامیان نیست به ویژه که هیچ یک ازآثارشان به اندازه معماری ایلامیان برمعماری ایران تأثیر نگذاشته است .چنانکه 5 شیوه از 7 شیوه معماری ما با هنر ایلامی پیوند دارد.
اززمان پادشاهی مادها چند دخمه وپرستشگاه ودژدر سرزمین ایران باقی است که معروفترین آنها عبارتند از :
دخمه وپرستشگاه قزقاپان بیرون از خاک ایران امروزی (در باختر ایران )
دخمه های سکاوند فخریکا وشیرین وفرهاد در کردستان
دخمه وپرستشگاه دائو – دختر در فارس .
شیوه های معماری ایران :
در معماری ایران هفت شیوه تعریف شده است که دو شیوه آن به پیش از اسلام تعلق دارد.
با این که در طول سه هـزار سال تاریخ معماری ایران کشور ما دستخوش تغییـرات بسیـار شـده وبا فـرهنگ های گـوناگـون تـلاقی داشتـه است ، لیکـن
می توان گفت در اصول معماری ایرانی تغییر چندانی داده نشده که آن را دگرگون کند. روش های گوناگون معماری مانند رشته ای به هم پیوسته است.
تاکنون آثار معماری را به یکی از اقوام منسوب داشته اند که در آن زمان برایران فرمانروایی می کرده اند واز این روی سبک هایی به نام سلجوقی ، مغولی ، تیموری ، صفویه وقاجاریه مشهور شده است . درمعماری باید وجوه مشترک که برخاسته از خاستگاه وپرورشگاه آنست در نظر گرفته شود مثلاً گفته می شود فلان خط شیوه تبریزی دارد یا شیوه شعرفلان شاعر خراسانی است طبیعی است که شیوه های معماری هم – که یکی از هنرهای چشمگیر ایرانی است – مبتنی براصول وضوابطی است که عمدتاً در زادگاه آن پرورش یافته اسـت.
شیوه های هفتگانه معماری ایران :
شیوه پارسی :
درسده ششم پیش از میلاد مسیح ، امپراتوری گسترده ای در ایران پدید آمد که کوروش پادشاه آن بود. کوروش ابتدا پارس ها ومادها و دیگر طوایف را به زیر فرمان خویش درآورد. سازندگان ومعماران ایرانی با بهره گیری از تمام هنرمندان ملت های تابع شاهان پارسی ، کاخ ها - کوشک ها وپرستشگاه هایی درپایتخت وشهرهای بزرگ برپا ساختند. هنرمندان دستآوردهای همه پدیده های هنری سراسرممالک مفتوحه را گرد آوردند وپس از پرداخت ، هر چه زیباتر درکنار هم آراستند و هنری گرانمایه را به وجود آوردند که چهره وسرشت ایرانی داشت وبدین گونه شیوه ای به نام شیوه پارسی پدیدار گردید.
کاخهای باغ بزرگ پاسارگارد مانند: کاخ بار ، کاخ اختصاصی ، کاخ شرقی ، زندان سلیمان ، آتشدان یا سکوی نذورات ،تختگاه ، آثاری از باغ ، بارو و آبنما و... آثار یاد شده در اولین پایتخت امپراتوری هخامنشی قابل مشاهده است.
آثاری از شیوه پارسی که در ایران کنونی بجای مانده است ، به شرح زیر معرفی می شود:
1- پاسارگاد( میان راه اصفهان –شیراز ، نزدیک روستای مادر سلیمان )
2- آرامگاه کوروش در میان دشت ، در مجاورت باغ پاسارگاد است .
3- شهر پارسه و ارگ شاهی (در دامنه کوه رحمت ودرکنار دشت مرودشت) .
دانلود پاورپوینت آشنایی با معماری جهان (تاریخچه معماری ایران)
