حدودسی و پنج سال قبل در کالج دارتموث زبانی پا به عرصه وجود گذاشته برنامه نویسی را از تسلط حرفهایها خارج کرد و به مبتدیان هم امکان داد تا وارد دنیای شیرین برنامه نویسی شوند ؛ این زبان بیسیک نام گرفت. زبان بیسیک از سایر زبانهای آن زمان مانند فورترن ،کوبول واسمبلی بسیار سادهتر بود و به همین دلیل به عنوان مبنای کار شرکت میکروسافت برای اولین زبان برنامه نویسی نیمه حرفه ای در محیط ویندوز انتخاب شد.
هرزبان برنامه نویسی اصولا مجموعه ایست از تعدادی دستور که هر کدام کار مشخصی انجام میدهند. انسانها با این مجموعه دستورات است که کامپیوترها را وادار به انجام خواسته ها یشان می کنند.با آن که بیسیک برای مبتدیان طراحی شده بود اما دستورات آن همچنان مبهم ورمزآلود بود.
شرکت میکروسافت قبل از رسیدن به VISUAL بیسیک را توسعه داد که هر کدام ازآنها بنحوی تقویت وتکامل این زبان محسوب میشدند:MBASIK ،GWBASIC،BASICA ،QUIK BASIK ،QBASIK .در این مسیر چندین ویرایش دیگر از زبان بیسیک ، بدون از دست دادن سادگی خود،قدرت قابل توجهی بدست آورد.
زبان بیسیک (برای حفظ سادگی)همچنان یک زبان اینترپرتری باقی ماند،چون فاصله کوتاه بین نوشتن برنامه و دیدن حاصل کار برای مبتدیان ازضرورت تام برخوردار است. البته اگربرنامه ای بخواهد در دنیای برنامه های حرفه ای حرفی برای گفتن داشته باشد باید به کامپایلر متکی باشد که البته نتیجه آن زحمت بیشتر برای برنامه نویس است.
با ورود ویندوز به صحنه و محبوبیت سریع آن، میکروسافت دریافت که دیگر بیسیک های قدیمی (که اساسأ متن گرا بودند)نمی توان ازکارایی لازم در این محیط جدید برخوردار باشند؛و این نقطه تولدvisual basic بود.
محبوبیت visual basic ،علاوه بر گرافیکی وساده بودن ،از آنجا ناشی می شود که زبانی اینترپر تری (interpreter )و کامپایلری(compiler )است.زبانهای اینترپرتریاز نظر سهولت تولیدوتوسعه برنامه خیلی به برنامه نویسی کمک می کنند واز طرف دیگر برنامه های کامپایل شده بنحو چشمگیری سریعتر از برنامه های اینترپرتری هستند. باترکیب این دو ویژگی ،visual basic به سهولت تولید برنامه و سرعت اجرا در محصول نهایی دست یافته است.
چگونه یک برنامه VBبنویسیم
به منظور نوشتن یک برنامه VBاولین مرحله طراحی صفحه تصویر است، یعنی آنچه که استفاده کننده می بیند :چه منوهایی لازم است؟اندازه پنجره چقدر باشد؟چند پنجره وجود داشته باشد؟آیا به کاربران امکان تغییر دادن اندازه می باشد؟ محل کلمه فرمان کجا باشد تا استفاده کننده با کللیک کردن آنها را فعال سازد؟واینکه آیا هر برنامه جایی(با نام جعبه متن)برای ورود متن خواهد داشت؟
در VBاشیایی که بر نامه نویس در درون پنجره ها قرار میدهد کنترل نامیده میشود.وتعداد این کنترلها به ویرایش VBبستگی دارد بیش از 20 کنترل برای روش استاندارد و افزون از 30 کنترل برای ویرایش حرفه ای در نظر گرفته شده است.
علاوه بر این از آنجایی که VB قابلیت ایجاد کنترلها ی زیادی را برای کاربردهای بخصوص دارد به راحتی قادر خواهید بود که برای یک وظیفة مشخص کنترل سفارش مورد نظر تهیه فرمایید.
VBطراحی صفحة تصویر را آسان کرده است میتوان بهمان راحتی که ازیک برنامه نقاشی استفاده می نماییم واسط کاربر را بکشید. با ذکراین نکته پس از اتمام کار طراحی واسط کاربر دکمه فرمان و نیز سایر کنترلهایی که در پنجره خالی قرار داده شده بطور خودکار اعمال کاربر مانند حرکت ماوس ویا کلیک کردن دکمه ها تشخیص می دهد.
VB همچنین قابلیت طراحی منوهای معمولی وباز شدنی را نیز دارا می باشد تنها پس از طراحی واسط هاست که باید کمی برنامه بنویسد .درVB کنترلها رویدادهایی مانندکلیک ماوس را تشخیص میدهد. نحوه پاسخ به اشیاء به رویدادها به کدهای نوشته شده بستگی دارد بدین ترتیب شما نیز خواهید داشت که در پاسخ رویدادها هر کنترل کدی بنویسید .این موضوع، برنامه نویسی VB را از انواع برنامه نویسی روالگرای قراردادی در ویرایشهای قدیمی Basic ،c ،پاسکال متفاوت میسازد.در زبانهای برنامه نویسی قراردادی بزرگ از بالا به پایین اجرا میشوندبه عبارتی اجرای برنامه ها از اولین خط شروع شده و مطابق روند برنامه به بخشهای مختلف منتقل می گردد در صورتیکه یک برنامه VB کاملاً متفاوت کار میکند هسته هربرنامهVB یک مجموعه از کدهای اجرایی است که پس از فعال شدن پاسخ مناسب را برای رویدادهایی که تشخیص میدهد ایجاد می نماید.
درVB کدهای برنامه نویسی که تعیین کننده نحوه پاسخ برنامه شما به رویدادهایی نظیر کلیک ماوس میباشد در مجموعه ای تحت عنوان روال رویداد قرار دارد.
روال رویداد بخشی از کدهایی است که اجرای آنها منوط به وقوع یک رویداد خارجی بخصوص میباشد.در اغلب حالات هر کار اجرایی در یک برنامه VB می تواند یک روال رویداد بوده ویا آن چیزی باشد که در روال رویداد بکار رفته تا به اجرای روال کمک نماید.
در حقیقت تفاوت اصلی VB با سایر زبانهای برنامه نویسی متعارف استفاده از عبارت پروژه به جای برنامه می باشد که معنای آن ترکیبی است از کدهای برنامهنویسی و واسط کاربر که ساخت یک برنامه VB را امکان پذیر میسازد.
برای طراحی یک برنامةVB بطور خلاصه باید مراحل زیر را طی کرد:
1. پنجره هایی را که کاربر می بیند شکل داد.
2. تعیین کرد که کدام رویداد یک کنترل روی پنجره رخ می دهد.
3. برای رویدادهای تعیین شده روال نوشت(همچنین روالهای کمکی که موجب کارکرد آن روال می شود.)
هنگام اجرای یک برنامه اتفاقات زیر بوقوع می پیوند:
1. VB برای همه رویدادهای مختص به یک کنترل، پنجره ها وکنترل های هر پنجره را جستجو می کند(حرکت ماوس،حرکت کلیک ماوس،ضربه کلیک و…).
2. پس از اینکه VB رویدادی را تشخیص داد چنانچه پاسخی برای آن رویدادبصورت پیش ساخته داخلی(internet built-in )وجود نداشته باشد،VB تمام برنامه هارا تست می کند تا مطمئن سود که برای رویداد مورد نظر روالی نوشته شده است یا خیر.
3. اگر روال رویدادی نوشته شده باشد VB آنرا اجرا کرده وبه مرحله1 باز خواهد گشت.
4. اگر روالی برای آن رویداد نوشته نشده باشد VB به مرحلة دیگر باز می گردد.
این چرخه تا پایان برنامه بطور پیوسته ادامه می یابد معمولاً قبل از اجرای هر کاری توسط VB باید رویدادی اتفاق افتد، بنابراین برنامه هایVB عمدتاً تأثیر پذیرند تا اثر گذاروهمین مسأله نشان میدهد که این برنامه با کاربر نزدیک انچه برای اجرای VB موردنیاز است: ویرایش استانداردVB به ویندوز95 ،ویندوزNT نیاز دارد .حداقل به یک ماشین قوی برای کار با سیستمهای عامل 32 بیتی نیاز میباشد.در واقع به سخت افزار زیر نیاز می باشد:
1. یک پردازنده 486 یا پنتیوم سریع و حداقل 8 مگابایتRAM (16مگابایت
بسیار مناسب تر خواهد بود.)
2. یک سخت دیسک با حداقل60مگابایت فضای خالی.
ی بیشتری دارند.
تشریح یک بر نامه VB
کلید برنامه نویسی VBتشخیص این مطلب است که VB کدها را فقط در پاسخ به رویدادها پردازش میکند.یک بر نامه VBمشتمل بر مجموعه از بخشهای مستقل که تنها در پاسخ به رویدادهای مربوطه فعال می شود.نحوه اجرای هر برنامه VB به صورت آغاز کردناز خط شروع ،اجرای برنامه از بالا به پایین و اختتام آن در خط پایان نیست.
در حقیقت بر خلاف بسیاری از زبانهای برنامه نویسی خطوط اجرایی برنامه هایVBداخل توابع یا روالها می باشد.
نوشتن روال رویداد در پنجره کد
هر روال رویداد حاوی مقداری کد استو رویداد مربوطه را مدیریت می کند.یک کنترل می تواند رویدادهای زیادی(در نتیجه روالهای زیادی)داشته باشد. VB به هر رویداد نامی می دهد که تشکیل می شود از:
• کنترلی که روال به آن مربوط است،
• رویدادی که روال به آن مربوط است.
شکل کلی نام تمام روال های رویداد چنین است:
ControlName_EventName()
نام کنترل و نام رویداد با یک زیر خط(ـ)از هم جدا میشوند. این نام گذاری در تمام روال های رویداد رعایت می شود. بنا براین مثلاً،CmdExit_DblClick() فقط وقتی اجرا می شود که کاربر دکمة CmdExit را دو-کلیک(DblClick)کند.پرانتزهای نام روال همیشه خالی نخواهد بود وحتی اگر خالی هم باشد جزء لاینفک روال رویداد هستند.
توجه داشته باشید که روال فوق فقط(و فقط)زمانی اجرا می شود که دکمةCmdExit دو-کلیک شود و هیچ رویداد دیگری (حتی کلیک شدن این دکمه )باعث اجرای آن نخواهد شد.
VBقبل از نام تمام روال های رویداد عبارت Private Sub را قرار می دهد و این بدان معناست که این روال ها فقط در میدان دید فرمی که در آن هستند قرار خواهند داشت. این عبارت ضمنی است،بدین معنا که حتی اگر نوشته نشود،VB آن را فرض خواهد کرد.
در VB دو نوع روال وجود دارد:
1. تابع(function)
2. سابرتین(subroutine)
تمام روال های رویداد سابروتین هستند.توجه داشته باشید که روال رویداد میتواند هر قدر که برنامه نویس میل دارد طولانی و مفصل باشد،اما بهتر است برنامه نویس کدهای طولانی را به قطعات کوچکتر تقسیم کند تا مدیریت آنها ساده تر آنها ساده تر شود . بعنوان مثال می توان در روال فوق کدی به شکل زیر نوشت.
Privat Sub cmdExit_DublClick()
Lbltitle.caption=”new page"
IntTotal=intCustNum+1
End sub
اولین خط برگشتی این کد میگوید که این روال سابروتین(بدون مقدار برگشتی)خصوصی(private-محدود به فرم برنامه )است که فقط در صورت دو-کلیک شدن دکمة cmdExitاجرا خواهد شد.بدنه این روال دو خط است که خط اول آن برای کنترلی با نامlbltitle است که مقدار خاصیت caption ( برای نوشته روی برچسب)را به مقدارNew Page ست می کند .وخط دوم آن مقدار یک متغیر را با عدد یک جمع می کند ودر متغیر دیگری می ریزد.درخط آخر آن روال رویداد در این نقطه پایان می یابد.
پنجره کد
برای نوشتن (یا دیدن)کدهای برنامه باید از پنجرةکد استفاده کنید. برای دیدن این پنجره کافیست در پنجرة پروژه بعد از انتخاب فرم مورد نظر روی دکمة Viwe Code کلیک کنید. اما راحل ساده تر برای ظاهر کردن پنجرة کد دو-کلیک کردن روی فرم یا کنترل مورد نظر است .
اگر کنترلی که روی آن دو کلیک کرده اید دارای روال رویدادباشد ،VB آن را نمایش خواهد داد ولی اگر تا کنون برای آن کنترل کدی ننوشته اید،VB به طور خودکار یک روال رویداد (برای متداولترین رویداد آن کنترل )ساخته ونشان خواهد داد.مثلاً فرض کنید دکمه ای دارید بنامcmdHappy ؛ اگر روی این دکمه دو-کلیک کنید ،VB الگوی ذیل را ساخته و نمایش خواهد داد(چون Click متداولترین رویداد دکمه فرمان است):
Private Sub cmdHappy_Click()
End Sub
VB حتی کرسر را بین این دو خط قرار می دهد بگونه ای که بلافاصله می توانیدکد نوشتن را آغاز کنید
هنگام نوشتن کدهای برنامه ،VB از رنگهای مختلفی برای کدها استفاده میکند . مزیت این کار در آن است که خوانایی بر نامه را افزایش داده ودیباگ کردن آن را راحتتر خواهد کرد.VB برای هر نوع از کدها ی مختلف رنگ خاصی استفاده می کند: کلمات کلیدی برنامه(مانند دستوراتVB)همیشه آبی هستند.نام اشیاءوخواص آنها همیشه سیاه هستند.سایر قسمتها هم سبز خواهند بود.بنابراین اگر احیاناً دیدید که یک کلمه کلیدی سبز رنگ است، متوجه خواهید شد که آن را اشتباه نوشته اید.(رنگ قسمتهای مختلف کد برنامه را می توانید درصفحه Tools|Options|Editor Format به سلیقه خود ست کنید.)
VB بخش عمدهای از خطاهای دستوری(Syntax erro⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪
⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪⨪ زدن Tab دستور را کامل کنید.
تفاوت روال تابعبا سابروتین در این است که تابع دارای مقدار برگشتی(return value) است در حالیکه سابروتین مقدار برگشتی ندارد.
تا کنون دربارة روالهای Private صحبت کردیم اما نوع دیگری از روالها وجود دارند که که روالهای عمومی(Public)نامیده می شوند.استفاده از روالهای عمومی میتواند کدها را سادهتر و قابل فهم تر کند وصرفه جویی زیادی در وقت باشد.روتینی که در یک بر نامه نوشته میشود حتی در برنامه های دیگر نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد.ام اگر یک روال در مدول فرم قرار داشته باشد،هیچ برنامه ای بدون ضمیمه کردن آن فرم به خود نمی تواند از آن استفاده کند. برای اجتناب از این وضعیت میتوان روال های عمومی را در یک مدول کد (code module)قرار اد.یک مدول کد می تواند حاوی تعداد زیادی روال عمومی با شد. با دسته بندی این قبیل مدول ها می توانید ازآنها استفاده کرده واز کارهای تکراری پرهیز کنید .
تمام روال های درون یک مدول کد را میتوان در سایر مدول های برنامه مورد استفاده قرار داد مشروط به اینکه این روالها به صورت خصوصی تعریف نشده باشد:
Privat Sub ReportIt()
این روال فقط از داخل خود مدول کد قابل دسترسی است.فقط اگر روالی به صورت عمومی تعریف شود،می توان از آن در سایر مدولهای برنامه استفاده کرد:
Public Sub ReportIt()
مطالب فوق را می توان در دو قانون ذیل خلاصه کرد:
• روالی که به صورتPrivate تعریف شده باشدفقط درهمان مدول قابل استفاده است.
• روالی که به صورت Public تعریف شده باشددرتمام مدولهای برنامه قابل استفاده است.
آشنایی با محیط VB
برای آنکه بتوان با VB برنامه نوشت باید با محیط برنامه نویسی آن آشنا شد.
در این قسمت اجزا مختلف صفحه اصلی آن را معرفی می کنیم:
پنجره پروژة جدید
هرگاه VB شروع میشود پنجره ای به نام New project (پروژة جدید)ظاهر می –شود و به شما امکان می دهد تا نوع برنامة خود را انتخاب کنید.در این پنجره آیکونهای مختلفی وجود دارد .به عنوان مثالStandard EXE (این نام می گوید که اگر برنامه کامپایل کنید یک فایل .exe تولید خواهد شد.برنامه های Standard EXE را به صورت اینترتر پری هم می توان اجرا کرد. )یا application wizard (جادوگر برنامه در پایان اسکلت یک برنامة کامل و عملیاتی را برایتان می سازد.).
میله ابزار
میله ابزارVB درست زیر منوی آن قرار دارد وخود از چهار میله ابزار کوچکتر تشکیل شده است.
• دیباگ.این میله ابزار هنگام دیباگ کردن برنامه ها فعال خواهد.
• ادیت.از این میله ابزار برای ادیت کردن کدهایVB استفاده خواهید کرد.
• ادیتور منو.با این میله ابزارمی توانید اشیاء روی فرم را کنترل کنید.
• استاندارد.میله ابزار پیش فرضVB که در ذیل منو دیده میشود.
برای ظاهر یا پنهان کردن این میله ها می توانیدازView|Toolbars استفاده کنید.هر میلةابزار دارای دکمه های متعددی است که هر یک راه میانبری برای اجرای فرمانهای VBهستند وزحمت جستجو در منوهای VB را از دوش شما برمی دارد.
میله های ابزارVB میتوانند چسبیده(doced)یا شناور(float) باشند؛یعنی هر میله ابزار میتواند بطور ثابت به سایر قسمتهای محیطVB بچسبد یا به صورت شناور(در هر قسمت که برنامه نویس میل داشته باشد)قرار گیرد.
جعبه ابزار
پنجرة جعبه ابزار(Toolbox)با میله ابزار تفاوت دارد.این پنجره،که به آن مختصراً جعبه ابزار گفته می شود،انبارةکنترل های VB است .مسئله جالب در مورد جعبه ابزار این است که این جعبه ابزار هرگز خالی نمی شود ! یعنی هر چقدر که از ابزارهای آن استفاده کنید باز هم این جعبة ابزار میتواند ابزارهای دیگری در اختیارتان بگذارند . در حقیقت جعبه ابزار ابزارها را خلق کرده و روی فرم قرار می دهند.
پنجرة فرم
پنجرة فرم جائیست که کنترل های بر نامه روی آن قرار میگیرند.البته یک برنامه می تواند چندین فرم داشته باشد(MDI)که می توانید آنها را از محیط برنامه نویسی VB همزمان مشاهده کنید.البته در هر لحظه فقط یکی از فرمها فعال است که رنگ میلة عنوان این فرم با سایر فرمها تفاوت خواهد داشت.
پنجرة طراحی فرم
پنجرة طراحی فرم پنجره جالبی است که ارتباط نزدیکی با فرم های برنامه داردوظاهر و موقعیت فرمهای برنامه را هنگام اجرای آن نشان میدهد .برای جابجا کردنفرمها روی صفحة کامپیوتر می توانید از پنجره طراحی فرم استفاده کنید.اگر برنامه چند فرم داشته باشد،تمام آنها را می توانید در این پنجره مشاهده کرده و موقعیت نهایی آن را تعیین کنید.
پنجرة پروژه
پنجرة پروژه محل کنترل اجزاء برنامه است.پنجره پروژه میتواند خیلی شلوغ شود! هربرنامه می تواند دارای چندین فایل باشد وتعداد این فایلها میتواند بسرعت بالا رود.پنجرة پروژه برای مدیریت این فایلهاست ومیتوانید به کمک آن هر فایل را به ناحیة کاری VB آورده و روی آن کار کنید.(به پنجرة پروژهؤکاوشگرپروژه هم می گویند). پنجره پروژه برای نمایش اجزاءبرنامه و روابط آنها از ساختار درختی استفاده می کند.هر آیتم در پنجره پروژه داراییک نام پروژه و یک نام فایل است .در VBبه هر شییء می توان نام داد وهر آیتم با نامی دیگر روی دیسک ذخیره خواهد شد.نام فایل با نام پروژه متفاوت است(نام پروژه بر خلاف نام فایل پسوند ندارد)و در پرانتز نمایش داده می شود.بدین ترتیب در پنجرة پروژه علاوه بر نام پروژه نام فایل تمام آیتمها را میتوانید مشاهده کنید.
درمیله ابزار پنجرة پروژه سه دکمه دیده می شود:
• دکمةView Code :که با آن می توانید پنجرة کد آیتم انتخاب سده را مشاهده کنید.
• دکمة View Object :که با آن می توانید پنجرة فرم انتخاب شده رامشاهده کنید.
• دکمةToggle Folders:که با آن می توانیدساختارنمایش پنجرةپروژه راتغییردهید.
در پنجرة پروژه اشیاء مختلفی می توانند ظاهر شوند:
• پروژه.یک برنامه میتواند دارای چندین پروژه باشد (مانند کنترلهای ActiveX).پسوند نام فایل پروژه همیشهVBP.است.
• فرم. هر پروژه می تواند فرم های متعددی داشته باشد.پسوند نام فایل فرم ها همیشهFRM .است.
• مدول. کدها و روتین های عمومی برنامه، که به هیچ کنترل خاصی مربوط نیستند،باید در مدول (module) ها قرار داده شوند.از یک مدول به دلیل خصلت عمومی آنها می توان در برنامه های متعددی اشتفاده کرد.پسوند نام فایل مدولها.BASاست.
• مدول کلاس.محل تعریف کدهایی که اشیاءپروژه را تعریف می کنند. پسوند نام فایل مدولهای کلاس(class module)همیشه.CLS است.
• کنترل کاربر. کنترلهای اکتیوایکس اضافه سده به پروژه.فایلهای اکتیوایکس دارای پسوند .OCXهستند.
• سندکاربر.سند کاربر سندی است که مشخصات پروژه را توضیح میدهد.پسوند نام فایل سند کاربر(user document)همیشه .DOB است.
• صفحة خواص .صفحات خواص برای تعریف کنترل های پروژه بکار میروند(مانند صفحاتی که در گفتگوهای برگه دار دیده می شود).پسوند نام فایل صفحة خواص(Property Page)همیشه.PAGاست.
پنجرة خواص
یک فرم می تواند دارای تعداد زیادی کنترل باشد.وقتی روی یک فرم کنترلی را انتخاب می کنید،پنجرة خواص تمام خواص آنرا نشان خواهد داد.خواص هر کنترل هنگامی که روی فرم قرارداده میشوددارای مقادیرپیش فرض است،اما میتوان آنها را به مقادیر دلخواه ست کرد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 17 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله تاریخچه ویژوال بیسیک
