دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
انواع روشهای تکثیر غیر جنسی گیاهان
نوع فایل:ورد قابل ویرایش
تعداد صفحه:18
قیمت:1800 تومان
دانلود و خرید به صورت آنلاین
پشتیبانی در صورت هر گونه مشکل
به همراه فهرست کامل:چکیده،مقدمه...نتیجه گیری و منابع
انواع روشهای تکثیر غیر جنسی گیاهان
در روش های تکثیر غیر جنسی معمولاً از اندامهای اصلی گیاهی نظیر ریشه، ساقه و برگ و یا از برخی اندامهای ذخیره ای و تغییر شکل یافته آن همچون پیاز و غده برای تکثیر استفاده می شود که در اینجا ضمن اشاره به روش های مختلف تکثیر غیر جنسی نباتات، روشهای عمده و تجارتی بطور مفصل تری بیان می شود.
قلمه
قلمه به قسمتی از ساقه، ریشه یا برگ گیاه گویند که پس از جدا سازی از نبات مادری، در شرایط مناسب قرار داده می شود تا تولید ریشه و شاخه کرده و گیاهی جدید از آن حاصل شود. مسلم است که گیاهان حاصل از این عمل، صفات مشابه یا گیاه مادری خواهند داشت. ازدیاد به وسیله قلمه مهم ترین و متداول ترین روش تکثیر غیر جنسی گیاهان محسوب می شود زیرا بسیاری از درختان و درختچه های خزان دار و همیشه سبز (زینتی و میوه ها) توسط قلمه ازدیاد می شوند.
تهیه قلمه به چهار شکل است:
قلمه ساقه، قلمه ریشه، قلمه برگ و قلمه جوانه برگ.
الف) قلمه ساقه
متداول ترین نوع قلمه ساقه است که آن را بر اساس میزان رسیدگی و بلوغ چوب در چهار گروه تقسیم بندی می کنند.
1- قلمه چوب سخت: این نوع قلمه از چوبهای سخت و رسیده گونه های خزان دار و به هنگام استراحت یعنی در اواخر پاییز و زمستان، از چوب یکساله تهیه می شود. معمولاً گیاهان چوبی خزان دار بدین طریق ازدیاد می شوند اما برخی گونه های پهن برگ همیشه سبز و درختچه های زینتی خزان دار نیز با این نوع قلمه قابل تکثیر هستند. بعضی از مهمترین گیاهان که از قلمه چوب سخت آنها برای ازدیاد استفاده می شود عبارتند از : انجیر، به، زیتون، توت، انگور، انار، بید، سپیدار، برگ نو، یاس زرد، پیچ امین الدوله و گل سرخ.
به هنگام تهیه قلمه باید توجه داشت که از گیاهان مادری سالم و قوی استفاده کرد و ابزار لازم برای این کار مانند قیچی و چاقو دارای تیغه های تیز و عاری از عوامل بیماری زا باشند. معمولاً در ابتدا شاخه های با رشد متوسط و میان گره عادی انتخاب می شوند تا از قسمت های وسط و پایین آنها برای تهیه قلمه چوب سخت استفاده شود.
طول این نوع قلمه می تواند بین 75-15 سانتی متر باشد. بهتر است در پایین قلمه و در نزدیکی زیر یک گره برشی مورب زده شود و برش بالائی یک سانتی متر بالاتر از آخرین گره زده می شود. قطر قلمه چوب سخت در گونه های مختلف متفاوت بوده و غالباً بین 25-6 میلی متر تغییر می کند. به عبارت دیگر در هر گونه گیاهی برای رسیدن به ریشه دهی مطلوب، قلمه ساقه باید با قطر معینی انتخاب شود.
قلمه چوب سخت را می توان به سه شکل تهیه کرد قلمه ساده، پاشنه دار و قنداقه دار. قلمه ساده فقط از چوب یکساله تهیه شده و رایج ترین نوع قلمه ساقه است در قلمه پاشنه دار، در ته قلمه قطعه کوچکی از چوب دو ساله وجود دارد و در قلمه قنداقه دار قسمت کوتاهی (بیشتر از قلمه پاشنه دار) از چوب دو ساله همراه ساقه یک ساله است.
2- قلمه چوب نیمه سخت: چنین قلمه هایی را معمولاً از سوزنی برگان چوبی همیشه سبز تهیه می کنند با وجود این قلمه های تابستانه برگدار که از چوب های نیمه رسیده گیاهان خزان دار گرفته می شوند قلمه چوب نیمه سخت محسوب می شوند. قلمه گونه های پهن برگ همیشه سبز را در تابستان از شاخه های سال جاری و چوبی ها که نیمه رسیده هستند تهیه می کنند. این نوع قلمه از قسمت انتهایی شاخه، برگدار و به طول 15-10 سانتی متر است که برگ های پایین قلمه را باید حذف کرد و چند برگ جوان در انتهای آن باقی گذاشت.
به دلیل برگدار بودن این نوع قلمه بایستی آنها را در شرایطی نگهداری کرد که اتلاف آب از سطح برگهای قلمه به حداقل برسد که رد سطح وسیع و تجارتی از سیستم مه افشانی برای این منظور استفاده می کنند. علاوه بر آن کاربرد مواد تنظیم کننده رشد، یا گرما و محیط کاشت مخلوط پرلایت و پیت با نسبت 1:1 برای ریشه زایی بهتر در این نوع قلمه ها موثر است. به عنوان مثال بسیاری از درختچه ای زینتی مانند کاملیا و برخی گونه های درختان میوه نظیر مرکبات و زیتون با این روش قابل تکثیر هستند.
3- قلمه چوب نرم (چوب سبز): تفاوت آشکار قلمه چوب نرم با قلمه های چوب سخت و نیمه سخت آن است که قلمه چوب نرم دارای انعطاف پذیری بیشتری است به طوری که به آسانی می توان آن را خم کرد زیرا این نوع قلمه را از شاخه های جدید و نرم بهاره و از گونه های خزان دار یا همیشه سبز تهیه می کنند و به این دلیل که فرصت کافی برای رشد نداشته اند مقدار مواد کریوهیدراته در آنها کمتر است.
یاس، ماگنولیا، پیراکانتا، خر زهره و بسیاری دیگر از انواع درختچه های زینتی را می توان با قلمه چوب نرم ازدیاد کرد. با اینکه قلمه چوب نرم درختانی مانند افرا، سیب، هلو، گلابی، زردآلو و گیلاس نیز در زیر سیستم مه افشانی ریشه دار می شوند اما گونه های میوه ای را بدن روش تکثیر نمی کنند.
معمولاً قلمه چوب نرم آسان تر و سریع تر از انواع قلمه و در مدت 5-2 هفته ریشه دار می شوند اما به مراقبت بیشتری نیاز دارند . به دلیل برگدار بودن، شرایط مناسب برای حفظ آب برگها لازم است. دمای مناسب ریشه زایی حدود 25ْ-20 سانتی گراد بوده و به مواد تنظیم کننده رشد پاسخ خوبی می دهند. برای تهیه این قلمه باید به سرزنی شاخه های اصلی، تعداد زیادی شاخه جانبی تولید کرد و سپس از آنها قلمه گرفت.
قلمه چوب نرم به طول 12-7 سانتی متر بوده و حداقل دارای دو گره است و همانند قلمه چوب نیمه سخت فقط چند برگ در انتها دارد و اگر غنچه یا گل بر روی آن وجود دارد بایستی حذف شوند. این نوع قلمه را نمی توان مدت زیادی در هوای آزاد نگهداشت و حتی قابل خیساندن در آب نیستند و بهتر است آنها را در داخل کیسه پلاستیکی مرطوب و در محلی خنک و سایه نگهداری کرد.
4- قلمه علفی: قلمه علفی را از شاخه های گیاهان علفی و غالباً زینتی تهیه می کنند. طول این قلمه در حدود 12-7 سانتی متر بوده و برگدار است که تنها چند برگ انتهایی آن را مشابه قلمه چوب نیمه سخت و چوب نرم، حفظ می کنند. باید محیطی با رطوبت نسبی بالا برای ریشه دار کردن فراهم شود و علاوه بر آن بستر کاشت مرطوب و دارای زهکش خوب باشد.
استفاده از پا گرما و مواد تنظیم کننده رشد اثر خوبی در ریشه زایی آنها دارد اما به دلیل ریشه زایی سریع و درصد موفقیت بیشتر نسبت به سایر قلمه ها، از این موارد کمتر استفاده می شود با وجود این دقت کافی در تعیین بستر کاشت مناسب برای ریشه زایی لازم است.
بعلاوه اگر قلمه های علفی از شاخه های انتهایی گرفته شوند یا به عبارتی دارای جوانه انتهایی باشند، درصد موفقیت و سرعت ریشه زایی در آنها (به ویژه در شرایط نامطلوب) بیشتر از قلمه های فاقد جوانه انتهایی خواهد بود این موضوع در خصوص قلمه های چوب نرم نیز صادق است. شمعدانی، بگونیا، داودی، حسن یوسف، میخک و دیفن باخیا برخی از گیاهانی هستند که با قلمه علفی تکثیر می شوند.
جایگاه گلکاری در ایران
