بررسی میزان رضایت مندی خانواده های شاهد از مجتمع نشینی
مقدمه
انسان پیچیده ترین و نیازمندترین موجود جهان آفرینش است و نیازها سرچشمه سیاسی برای تحرک و فعالیت انسان هستند بطوری که انسان بی نیاز همانند یک شئی بی جان و بی تحرک است .
انسان به لحاظ انسانیت خود دارای نیازها و انگیزه های متنوعی است که ناگزیر از ارضاء آن بوده و از این جهت است که نامی سعی و تلاش او در طول زندگی معطوف به ارضاء این نیازها و ارتقاء سطح کمی و کیفی زندگی مادی و معنوی خود می شود .
مسئله مهم در زمینه نیازهای انسانی مکانیسم این نیازها و چگونگی ارضاء آنها و حصول رضامندی در انسان است . آنچه مسلم است موجود انسانی برای رشد و تکامل و ادامه حیات خود ناگزیر است در مرحله اول نیازهای فیزیولوژیکی خود را ارضاء کرده و بعد از آن تامین نیازهای معنوی را دنبال نماید.
ارضاء نیازهای عینی و ذهنی افراد در قالب نیازهای مادی و معنوی دارای سه منشاء طبیعی ، فردی و اجتماعی است . ارضاء این نیازها در انسان یک احساس خوشایند و آرام بخش به همراه دارد که به آن رضامندی گفته می شود . عکس این وضعیت زمانی ایجاد می شود که نیازها و انگیزه های انسانی ارضاء نشده و با مشکلاتی روبرو شوند ، در این حالت یک احساس ناخوشایند و ناراحت کننده ای برای انسان پیش می آید که روان شناسان و جامعه شناسان به آن ناکامی ، محرومیت و نارضامندی می گویند.
ثبات و پویایی هر جامعه ای نیز تا حد زیادی به این امر وابسته است .
که تا چه حد نیازهای اساسی افراد ارضاء شده و یا موانع عمده ای در راه ارضاء آنها وجود نداشته باشد و بی توجهی به نیازها و تمایلات انسانها و عدم ارضاء آنها و در نتیجه عدم رضایت مردم از زندگی و قلمروهای مختلف آنها در یک جامعه پیامدهای غیر منتظره و ناگواری به همراه دارد . بنابراین توجه به خواسته ها و امیال طبیعی مردم یک جامعه و تلاش برای تامین آنها از طرف دولتها و مسئولین سطوح متوسط و پایین جامعه از ضرورتهای اجتناب ناپذیر است .
دولتها نیز برای تامین رفاه عمومی و فراهم نمودن لوازم و امکانات یک جامعه سالم نیازمند به شناخت انسانها و نیازهای متنوع آنها هستند بدون شک مسئوالان با حصول این شناخت و توزیع امکانات و خدمات بر اساس آن به سهولت رضامندی مردم را جلب خواهد کرد.
دنیایی که ما در آن زندگی می کنیم دنیای متغیر است تحولات است بخشی از این تغییرات که مربوط به جامعه انسانی می شود تغییراتی است که در زندگی خصوصی افراد صورت می گیرد . از این رو مادر جامعه مشاهده می کنیم که بسیاری از مردم ، شغل ، رشته تحصیلی ، دوستان ، منزل ، وسیله نقلیه ، دکراسیون منزل و دیگر لوازم و فاکتورهای زندگی خود را تغییر می دهند.
یکی از تغییرات بزرگ در زندگی انسانها کوچک شدن فضای زندگی است در این جا این سوال مطرح است که علت اصلی این تغییر و تحولات چیست ؟ اصولاً انسانها به لحاظ خواسته ها و انگیزه های متنوعی که دارند کمتر می توانند وضعیت ثابتی را تحمل کنند از این رو در طول زندگی خود دست به تغییر و تحول وضعیت های موجود زده و موقعیتهای جدیدی بوجود می آورند رمز تغییر و تحولاتی که افراد در وضعیتهای موجود زندگی خود ایجاد می کنند غیر از تنوع طلبی آنها در این عبارت خلاصه می شود :
« یک فرد وقتی در صدد ایحاد تحولی در زندگی شخصی و خصوصی خود بر می آید که با اوضاع و احوال موجود را زیان آور دیده و می خواهد جلوی ضرر بیشتر را بگیرد و یا اوضاع و احوال دیگری را سودبخش تر تصور کرده و تصمیم دارد نفع بیشتری متوجه خود کند.
یک جامع نیز زمانی عزم خود را برای تحولی عظیم جزم می کند که یا می خواهد از اوضاع و احوالی نامطلوب رهایی یابد و به اوضاعی مطلوب برسد و یا می خواهد اوضاع و احول کما بیش مطلوب را ترک گوید تا به اوضاع و احوالی مطلوب تر نائل شود .
به دیگر سخن ، اساساً هر عمل هدفداری اعم از فردی و اجتماعی ، یا برای رفع ضرر است یا برای جلب منعفت . ضرر منفعت نیز می تواند هم مادی و هم معنوی باشد .
بنابراین در چند دهه گذشته شاید مهمترین مسئله ای که از جهات اجتماعی بر روابط اعضای خانواده تحمیل شده است همانا کم شدن فضای داخلی خانواده است که با افزایش قیمت زمین و توسعه شهری کاملاً در ارتباط بوده است خرید و بازسازی ساختمانهای قدیمی و تبدیل آن به آپارتمانهای سه تا چهار طبقه ( طبقات بیشتر) الگوی غالب در ساختمان سازی شهرهای برگ بویژه تهران گردیده است . مجتمع های مسکونی بدون هیچگونه نظمی بصورت نامحدود توسط بخشهای خصوصی و دولتی در حال گسترشند.
و آپارتمان سازی در ایران بصورت یک کلیشه در آمده است که تعداد زیادی از آنها علیرغم برخورداری از مساحتهای قابل توجه از لحاظ احتیاج روزمره نامناسب و در تضاد با فرهنگ اجتماعی مردم این مرز و بوم می باشد.
بهرحال گر چه تا دیروز و دهه های گذشته گرایش بر آپارتمان نشینی یک مد غربی بود، اما با توجه به افزایش جمعیت و مهاجرت بی رویه به شهرها از روستا ها و شهرهای کوچکتر به شهرهای بزرگتر ، کمبود زمین شهری و گرانی آن ، بالا بودن هزینه های خدمات رسانی در سطح وسیع ، صرفه جویی در مصالح ساختمانی و ارزانی ساکن آپارتمانی و همچنین پدیده خانواده هسته ای ، آپارتمان سازی و آپارتمان نشینی یک اجبار و ضرورت شده است لذا از آنجا که انسان موجود با دو بعد مادی و معنوی و زیربنای شخصیت او را روح و روان الهیش شکل می دهد و مسکن به عنوان یک نیاز مادی و معنوی برای مطرح است و می باشد بی رویه ساکن عمودی آپارتمان تنها به نیاز مادی مسکن توجه شده و از توجه به نیازهای روانی و اجتماعی مسکن غفلت می گردد . در حال حاضر می توان گفت نهضت آپارتمان سازی و آپارتمان نشینی در تهران و دیگر شهرهای بزرگ میهن ، فراگیر شده است . از جمله مجتمع های آپارتمانی موجود در سطح کشور بویژه شهر تهران ، مجتمع وابسته به بنیاد شهید انقلاب اسلامی می باشد که طی سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی احداث و در اختیار بخشی از خانواده های معظم شاهد قرار گرفته است.
263صفحه
مقاله میزان رضایت مندی خانواده های شاهد از مجتمع نشینی
