چکیده :
مصرف غیر متعارف سوخت ناوگان حمل و نقل کشور به خاطر عمر بسیار بالای اغلب وسایط نقلیه باری که گاهی به 45 سال و بالاتر نیز می رسند و هیچگاه از رده خارج نمی شوند و به عنوان یک کالای سرمایه ای برای صاحبانش باقی می مانند و همچنین تکنولوژی قدیمی و با بهره وری کم ، به کار رفته در ساخت آنها در حال حاضر یکی ازمشکلات کشور در زمینه مصرف انرژی است .
حمل و نقل جاده ای کالا با وسایط نقلیه فرسوده از یک طرف با توجه بهاینکه تامین سوخت خودروها هزینه های بسیار سنگین ( یارانه های ده ها میلیارد دلاری ) را بر دوش دولت تحمیل می کند از طرف دیگر در بخش محیط زیست از احتراق سوخت های فسیلی بیشترین میزان انتشار CO – CH – spm و NOx از بخش حمل و نقل به ترتیب 8/98 ، 7/96 ، 4/79 ، 7/64 درصدی از کل انتشار این گازها در بخش انرژی کشور است[1] که باعث آلودگی زیست محیطی و گرمایش زمین و نزول باران های اسیدی و از بین رفتن گونه های مختلف گیاهی و جانوری ومبتلا شدن انسانها به امراض گوناگون و مشکلات تنفسی و ریوی شده است .
در خصوص مصرف نفت و گاز در وسایط نقلیه باری فرسوده در ایران مطالعات زیادیصورت نگرفته و تعداد آنها محدود می باشد در این پایان نامه سعی شده است مطالعه ای بر روی وسایط نقلیه باری جاده ای ( کامیونها ) انجام و علل افزایش مصرف سوخت ارائه گردد .
در جهت کمک به تصمیم گیری و درک بهتر فرسودگی وسایط نقلیه باری بر رویمیزان مصرف نفت گاز پرسشنامه هایی بین رانندگان کامیونها با متوسط عمر مختلف و مدلهای متفاوتوزیع شده است لازم به توضیح است به دلیل وجود تنوع بسیارزیاد کامیونها از انواع رایج و فعال و پر تعداد استفاده شده است و با استفاده از الگوهای اقتصاد سنجی به پردازش داده های به دست آمده از پرسشنامه ها پرداخته شده است و روابط عمروسیله نقلیه باری ، با میزان مصرف سوخت برای چهار کامیون بنز 1921 ، بنز 2426 ، ولوو و اسکانیا به شرح زیر محاسبه شده است :
کامیون بنز ( شش چرخ ) 1921 : 1921 Mb 18/0 + 18/30 = 1921RFCb میزان مصرف سوخت
کامیون بنز ( ده چرخ) 2426 : 2426 Mb 36/0 + 43/33 = 2426 RFCb
کامیون ولوو (ده چرخ) : Mv 38/0 + 16/34 = RFCv
کامیون اسکانیا (ده چرخ) : Ms 43/0 + 06/32 = RFCs
بطور مثال در کامیون بنز 1921 میزان افزایش سوخت در ازای گذشت هر سالاز تاریخ ساخت کامیون به طور متوسط 0.18 لیتر برآورد شده است .
در کشور ما بخش حمل و نقل با داشتن سهمی حدود 58 درصد ، بالغ بر 16 میلیارد لیتر بزرگترین مصرف کننده نفت گاز در سال 1384 در مقایسه با سایر بخشها به شمار می رود[2] و در سالهای اخیر مصرف نفت گاز رشد فزاینده ای داشته است بنابراین در صورتی که تمهیدات لازم از طریق کلیه نهادهای زیربط جهت بازسازی ناوگان حمل و نقل کشور اندیشیده شود می توان انتظار داشت در طی مدت کمی شاهد کاهش قابل ملاحظه ی در مصرف نفت وگازکشور باشیم .
در نتیجه مطالعه و ارائه راهکار برای بازسازی و از رده خارج کردن وسایط نقلیه فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور امری غیر قابل اجتناب می باشد . و همچنین به علت مصرف پایین سوخت در حمل و نقل ریلی نسبت به حمل و نقل جاده ای ( 1 به 8 در واحد حمل ) توسعه حمل و نقل ریلی برای جایگزین حمل و نقل جاده ای توصیه شده است در خاتمه راهکارهای اجرایی کاهش مصرف سوخت در حمل و نقل جاده ای برای مصرف کننده گان ( رانندگان ) و سیاستگذاران بخش انرژی حمل و نقل ارائه شده است .
- ر . ک . به ماخذ شماره 21
- ر . ک. به ماخذ شماره 21
بررسی رابطه بین فرسودگی ناوگان حمل و نقل جاده ای کالا با میزان مصرف سوخت (مطالعه موردی کامیون ها )
