فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 19 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
چکیده:
این مقاله با بحث پیرامون حسابداری محیط زیست که از مباحت جدید و نوپای در مقوله حسابداری می باشد، و نیز نحوه برخورد با آن در کشورهای پیشرفته، سعی در بررسی ارتباط بین حسابداری، محیط زیست، اطلاعات زیست محیطی، چالشها و شکل گزارشگری حسابداری محیط زیست می باشد. همچنین در این مطالعه سعی شده تا شکل گزارشگری این نوع حسابداری در کشورهای مختلف و نیز مسائل و مشکلات افشاگری داوطلبانه مورد بحث قرار گیرد. در نهایت سعی شده تا شکل گزارشگری آن به صورت مقایسه‌ای در کشورهای پیشرفته مورد بررسی قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: حسابداری زیست محیطی، اطلاعات زیست محیطی، شکل گزارشگری، افشاگری داوطلبانه
این مقاله با مبحث جدید و نوپای حسابداری محیط زیست و نحوه برخورد با آن در کشورهای پیشرفته سر و کار داشته و در این مقاله سعی شده است تا ارتباط بین حسابداری، محیط زیست ، اطلاعات زیست محیطی، چالشها و شکل گزارشگری حسابداری محیط زیست مشخص گردد. همچنین شکل گزارشگری آن در کشورهای مختلف و نیز مسائل و مشکلات افشاگری داوطلبانه بحث گردیده است. در نهایت سعی شده شکل گزارشگری آن به صورت مقایسه‌ای در کشورهای پیشرفته بررسی قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: حسابداری زیست محیطی، اطلاعات زیست محیطی، شکل گزارشگری، افشاگری داوطلبانه
مقدمه:
هدف از حسابداری زیست محیطی ، تهیه اطلاعاتی برای کمک به مدیران و استفاده کنندگان جهت ارزیابی عملکرد و گزارشگری برای یک سازمان یا شرکت می باشد. که برای دستیابی به این هدف تغییری در فرهنگ احساس می شود که قسمتی از این تغییر از طریق حسابداری و گزارشگری زیست محیطی حاصل می شود. واقعیت تأسف بار این است که محیط زیست ، که میزبان اقتصاد است یا به عبارتی اقتصاد به محیط زیست وابسته است ودرحالیکه اقتصاد هر روز رشد می کند ولی محیط زیست روز به روز وضعیت وخیم‌تری پیدا می نماید. مثلاً بر اثر رشد کارخانه‌ها ، آلودگی‌ها افزایش یافته و باعث نازک شدن لایه‌ی اوزون شده که این هم باعث افزایش دمای هوا شده است و حفاظت از محیط زیست یک مقوله فرا مرزی تبدیل شده است از این رو این مقاله به بررسی الزامات و افشاگری کشورهای پیشرفته در ارتباط با حسابداری سبز را خواهیم پرداخت.
رابطه‌ی حسابداری و محیط زیست:
علاقه‌ی افراد به محیط زیست در تمام سطوح وجود دارد برای مثال در سال 1989 در مطالعه‌ای که در آمریکا انجام گرفته است نتایج حاکی از آن بود که 49 درصد پاسخ دهندگان به خاطر عوامل محیطی خریدخود را تغییر داده بودند. امروزه بسیاری از مصرف کنندگان این آمادگی را دارند که برای حمایت واقعی از محیط زیست برای محصولاتی که استاندارد‌های محیطی را رعایت می کنند مبلغ بیشتری پرداخت کنند (کاتلروآرمسترانگ، 1999) و دولتها هم برای حفاظت از محیط زیست به دنبال تکاپوی راه‌حل‌های جدیدند واضح است که حفاظت از محیط زیست به یک سیستم مدیریتی مستقل نیاز دارد سیستم اطلاعاتی حسابداری نیز به عنوان یکی از بخش‌های مهم سیستم اطلاعاتی مدیریت می‌تواند نقش به سزایی در ارائه‌ی اطلاعات زیست محیطی ارائه نماید و نیاز به استانداردها و رهنمودهایی در این زمینه است.
گزارش حفاظت محیط زیست ـ نیاز به استانداردها و قانونمندسازی :
ابتکار گزارش جهانی (GRI ) آخرین راهنمایی G3 را برای شرکتها مورد بحث قرار داد تا در زمینه گزارشهای محیطی ، چارچوب و اصول را را رعایت نماید هدف این گزارش تهیه‌ی یک بازنمایی معقول و متوازن از فعالیت محیطی شرکت می باشد که شامل نقش‌های مثبت و منفی آن است برخلاف این انتظارات ، بعضی از بنگاه‌ها در گزارشات خود اطلاعات را تحریف کرده و متحمل جریمه هم شده‌اند و این نشان می دهد که هنوز این گزارش نوپا بوده و به شکل کامل توسعه نیافته است.
راهبردها و چارچوب G3 :
گزارش حفاظت محیط زیست از ابتکارات بستون براساس Ceres است در واقع همان گروههای ائتلافی سرمایه‌گذار ، سازمانهای زیست محیطی در سال 1989 است آنها (GRI ) را در سال 1979 شروع کردند و هم اکنون استاندارد بین المللی بالفعل گردیده و توسط بیش از 1200 شرکت ، برای گزارش همکاری در زمینه اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی مورد استفاده قرار گرفته است.
Ceres پیشگام چارچوبی برای گزارش زیست محیطی در طول سال 1990 بوده و علاقه‌ی زیادی به ایجاد یک مکانیزم برای شرکتها در زمینه برخورد با مسائل زیست محیطی داشته است رشد چنین موسساتی اطلاع رسانی جهانی را بالا می برد حتی اگر چه پیوستگی چنین اطلاعاتی کاملاً اختیاری است کشورهایی مانند اسپانیا ، دانمارک و کانادا کشورها را تشویق کرده‌اند تا ظرفیت‌های اطلاع رسانی خود را دنبال کرده و گزارشهای حفاظت زیست محیطی را با دلایل ارائه نمایند.
اطلاعات زیست محیطی :
اطلاعات حسابداری زیست محیطی به دو دسته تقسیم می شوند اطلاعاتی که شامل کلیه اثرات زیست محیطی شرکت بر روی گذشته ، حال و آینده جریانهای مالی می باشد و به واحد پولی قابل بیان است اطلاعات پولی نامیده می شود.
دسته‌ی دوم اطلاعاتی هستند که شامل کلیه‌ی مواد و انرژی در گذشته ، حال و آینده که بر روی سیستم اکولوژی اثر می گذارند و برحسب واحدهای فیزیکی مانند ژول ، کیلوگرم و ... بیان می‌شوند که در حسابداری سنتی چنین اطلاعاتی گزارش نمی شوند و بیشتر بر روی اطلاعاتی که پولی هستند تمرکز می شود و با توجه به تنوع استفاده کنندگان از صورتهای مالی سیستم حسابداری سنتی نمی تواند نیاز همه‌ی استفاده‌کنندگان را برآورده سازد. برای مثال سهامداران به دنبال اطلاعات پولی که اثرات با اهمیت بر روی ارزش سهام آنها داشته باشد در حالی که آژانس حفاظت محیط زیست به اتلاف انرژی و آلودگی‌هایی که در قالب اطلاعات فیزیکی ارائه می شود علاقه‌مند هستند و هر دو این اطلاعات بخشی از گزارش زیست محیطی هستند.
هزینه های زیست محیطی:
طبقه بندی هزینه ها در ادبیات مدیریت زیست محیطی کمتر توسعه یافته و استانداردسازی شده است . این نقص بدلیل چندین فاکتور به شرح زیر است
1 - جدید بودن کارهای انجام شده در زمینه حسابداری هزینه ریست محیطی نسبت به حسابداری هزینه سنتی
2-ابهام موجود در زمینه تعریف حسابداری زیست محیطی و زیر مجموعه های آن
3-این حقیقت که ارتباط و اهمیت طبقات مختلف هزینه های زیست محیطی بسته به ماهیت شرکت ها متفاوت است .
چنانچه گفته شد تعریف واحدی از اقلام تشکیل دهنده هزینه های زیست محیطی یا مخارج مربوط وجود ندارد . این حالت همچنین از تعریف رویه سیستماتیک برای تعیین اینکه چه چیزی ، چه موقع و چگونه به عنوان هزینه " هزینه زیست محیطی " طبقه بندی شود جلوگیری می کند . همچنین از آنجا که بیشتر هزینه هایی که می توانند به فعالیت های زیست محیطی مربوط شود با سایر فعالیت ها مربوط هستند (مثلا هزینه نظافت معمولا بخشی از هزینه کل نگهداری است )درنتیجه به عنوان هزینه های غیر مستقیم طبقه بندی می شوند . بسته به سیستم هزینه به کار رفته در هر شرکت ، هزینه های زیست محیطی معمولا میان دپارتمان ها ی مختلف مثل تولید ، کنترل کیفیت ، مالی و... تسهیم می شوند .
با بازنگری ادبیات حسابداری زیست محیطی طبقه بندی های مختلفی از هزبنه های زیست محیطی مشاهده می شود :
مستقیم ، غیر مستقیم ، احتمالی ، هزینه های اجتماعی (( Gale and Stokoe,1997
قراردادی ، پنهان ، احتمالی ، هزینه های اجتماعی / خارجی (United states environmental protection agency, 1995)
رویه های مدیریت ضایعات و دفع ، مدیریت زیست محیطی و حفاظتی ، ارزش خرید مواد ستاده غیر تولیدی و پردازش هزینه های ستاده غیر تولیدی ( UNDSD 2001)
هزینه های مواد ستاده های تولیدی ، هزینه های مواد ستاده های غیر تولیدی ، هزینه های کنترل ضایعات و دفع ، هزینه های حفاظتی و سایر هزینه های مدیریت زیست محیطی ، هزینه های تحقیق و توسعه مربوط به موارد زیست محیطی (IFAC 2005)
هزینه های مرتبط با فعالیت های حفاظتی ، کشف ، عیوب داخلی و عیوب خارجی (Hansen and Mowen 2005)
این تفاوت ها، کار را برای هر شرکتی که بخواهد در زمینه حسابداری زیست محیطی وارد شود مشکل می سازد . هدف بیانیه رهنمود بین المللی IFAC 2005 ، حل این مشکل از طریق استانداردسازی مفاهیم به صورت طیقه بندی هزینه های زیست محیطی است .
جدول 1: طبقه بندی هزینه های زیست محیطی
هزینه های مواد ستاده تولیدی:
شامل مخارج خرید منابع طبیعی مثل آب و سایر موادی که به محصولات ، محصولات فرعی تبدیل شده اند .
2 . هزینه های مواد ستاده غیر تولیدی
شامل هزینه های خرید (برخی مواقع پردازش یا فرآیند ) انرژی و آب و سایر موادی که به صورت ستاده غیر تولیدی درآمده اند ( ضایعات ).
3 . هزینه های کنترل ضایعات و مواد دفع شده
شامل مخارج اداره ، مدیریت ، دفع ضایعات و مواد دفع شده ، مخراج جبرانی و اصلاحی
مرتبط با آسیب زیست محیطی و هر گونه کنترل مرتبط با رعایت مقررات
4 . هزینه های حفاظتی و سایر هزینه های مدیریت زیست محیطی شامل مخارج فعالیت های مدیریت زیست محیطی حفاظتی مثل پروژه های تولید پاک تر و نیز مخارج مرتبط با سایر فعالیت های زیست محیطی مثل سیستم ها و طرح ریزی زیست محیطی ، سنجش زیست محیطی ، ارتباط زیست محیطی و سایر فعالیت های مرتبط است.
5 . هزینه های تحقیق و توسعه شامل مخارج پروژه های تحقیق و توسعه مرتبط با موارد زیست محیطی است
6 . مخارج کمتر مشهود شامل مخارج داخلی و خارجی مرتبط با موارد کمتر مشهود است . مثال هایی از این موارد شامل بدهی، مقررات اتی ، بهره وری ، وجهه شرکت ، روابط ذینفعان و افراد برون سازمانی
منبع : IFAC 2005,P .38
از آنجا که این طبقه بندی از طرف IFAC ارائه شده ، می توان آن را به عنوان مرجع اصلی بکار گرفت .
رویه های حسابداری هزینه ها
در سیستم حسابداری سنتی ، هزینه های مستقیم مثل کار و مواد مستقیم به راحتی به محصول یا خط تولید خاصی قابل تخصیص یا رهگیری است . بسیاری از هزینه های غیر مستقیم مثل هزینه های اداری ، هزینه های زیست محیطی یا هزینه های ایمنی وسلامتی به تمام فعالیت های تولید به عنوان سربار تخصیص می یابد . هزینه های زیست محیطی همانند سربار اغلب پنهان هستند یعنی در حساب های هزینه مرکزی مثل هزینه های غیر مستقیم تولید یا هزینه های اداری به جای تخصیص مستقیم به فرآیند ایجاد هزینه یا محصول متمرکز می شوند .
طبق IFAC " گرچه حسابهای سربار شیوه مناسبی برای گردآوری هزینه هایی که به صورت مستقیم به فرآیند یا محصولات خاصی قابل انتساب نیستند می باشد اما می تواند باعث مشکلاتی شود زیرا مدیر نمی داند کجا به دنبال اطلاعات لازم بگردد ."(IFAC 2005, P.27)
به عبارت دیگر ، استفاده از هزینه های سربار می تواند از اتخاذ تصمیمات بهینه جلوگیری کند زیرا اطلاعات هزینه مناسب دردسترس نیست . به عنوان مثال تشخیص اینکه کدامیک از هزینه های محیطی ثابت (مشکل برای کاهش دادن ) و کدامیک متغیر ( قابل کاهش از طریق معیارهای پیشگیری زیست محیطی ) می باشند مشکل است .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 19 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
حسابداری زیست محیطی ، چالشهاو گزارشگری آن در کشورهای پیشرفته
