مقدمه
گفتم که روی ماهت از ما چرا نهان است
گفتا تو خود حجابی ورنه رخم عیان است
گفتم که از که پرسم جانا نشان کویت
گفتا نشان چه پرسی آن کوی بی نشان است
مرزهای جغرافیایی در هم ریزد ، دنیا رنگهای دیگر گیرد ، مصلح گل جهان ، حامی مستضعفان ، بنیانگذار حکومت واحد جهانی ، حضرت حجه بن الحسن المهدی (عج) ظهور کرده ، کاخهای ظلم و استبداد را بر سر ستمگران فرو ریزد و شالوده حکومت واحد جهانی را بر اساس عدالت و آزادی استوار سازد . بر فراز کره خاکی دیگر ستمی روی ندهد و در زیر آسمان نیلی از تبعیض و بی عدالتی نشانی نماند .فساد و تباهی از جهان رخت بربندد و معیارهای برجسته انسانی ، ارزش واقعی خود را بازیابد .
و اینک یکهزارو یکصد و پنجاه سال است که دست نیرومند الهی در آستین « غیبت » فرو رفته ، تا روزی پس از سپری شدن دوران غیبت ، ظهور کرده ، آفتاب عدالت را بر کوی و برزنی بتاباند و بر جنایتها و خیانتهای انسانها خاتمه دهد .
نام و یاد مهدی (عج) « مصلح کل » همواره آرام بخش جان های فرسوده و دل های سوخته بوده است . دیر زمانی است که همه ی مظلومان و مغضوبان تاریخ زخم های آشکار و پنهان خویش را با نام او و امید دیدارش التیام می بخشند .خون های به ناحق ریخته شهیدان ، قطره اشک های چشم یتیمان ، همه و همه ، آمدنش را فریاد می کشند و گویی هر چه زمان می گذرد ، همین آرام بخش قدومش بیشتر گوشمان را نوازش می دهد .
ولی افسوس که هنوز از انظار پنهان است و شاید دیدگان ما لیاقت ندارند تا جمال بی مثالش را نظاره کنند . اما باید دانست که این امید و انتظار برای عاشقان دیدارش به مانند اکسیری شفابخش است که دردهای آن را التیام می بخشد و راه را برای ظهور آن عزیز هموارتر می کند .که پیامبر اسلام در این باره می فرمایند :
« افضل اعمال امتم انتظار فرج است . »
بخش اول
سیری بر زندگی حضرت مهدی (عج)
پدرش امام حسن عسگری (ع) است ، مادرش نرجس ، سیده کنیزان و بهترین ایشان است . تولدش نیز به سال 255 یا 256 هجری قمری ، در فجر نیمه ماه شعبان در شهر سامرا در خانه امام حسن عسگری (ع) واقع شده است . نام آن حضرت محمد ، همنام و هم کنیه با پیامبر اکرم (ص) و ملقب به امام عصر و صاحب الزمان است ، که آخرین خلیفه خدا در زمین ، قائم به شمشیر ، خاتم خلفا و اوصیای پیامبر بزرگ اسلام (ص) است .
دوران تربیت حضرت مهدی (عج)
تا سال دویست و شصت که پنج سال یا چهار سال و کسری از سن شریفش گذشته در کفالت و تربیت پدر بزرگوارش حضرت امام حسن عسکری (ع) و بروح القدس سپرده شده بود و در این مدت مخفی از همه می‌زیست مگر بعضی از خواص شیعه و موالیانی که از ولادتش مطلع بودند و یا او را در ایام کودکی مشاهده کرده بودند.
ویژگی‌های امام عصر (عج)
مهدی منتظر ، صاحب الامر ، بقیه الله همنام و هم کنیه خاتم الانبیا (ص) است ، فرزند امام حسن عسکری(ع) و حضرت نرجس خاتون (ع) ، دوازدهمین جانشین پیامبر اسلام (ص) از ائمه معصوم عترت پاک رسول الله (ص) و اکنون تنها نماینده حضرت حق و مظهر رحمت او در روی زمین ، و تنها مایه امید منتظرین در تاریکیهای ظلمت و جور است . آن حضرت در سال 255 ه.ق در شهر سامرا متولد گردید و هنگام وفات پدر و تصدی مقام ولایت پنج ساله بود و مصداق آیه‌ی شریفه‌ی ( و آتیناه الحکم صبیا ) قرار گرفت و از دید عامه‌ی مردم پنهان بود و به مدت 75 سال ارتباط مردم با وی به وسیله‌ی نمایندگان خاص آن حضرت ابوعمرو ، عثمان بن سعید ، ابو جعفر محمد بن عثمان و حسین بن روح برقرار بود و اینک ویژگی های امام زمان (عج) را از زبان مبارک جد بزرگوارش خاتم الانبیا (ص) بیان می‌کنیم ؛ پیامبر اسلام (ص) به سلمان فرمود: « نام او نام من است ، و خوی او خوی من است ، کنیه او اباعبدالله است ، پرچم من در دست اوست ، او زمین را پس از آنکه پر از ظلم و جور شده ، پر از عدل و داد می‌کند ، ساکنان زمین و آسمان از او خشنودند ، مردگان آرزوی زنده شدن دارند تا در حکومت او زندگی نمایند ، کاخهای گمراهی را در هم می‌شکند و حجابها را از دلها برمی‌دارد ، به داد مظلومان می‌رسد ، به خانه کعبه رو می‌کند و می‌گوید : « من بقیه ( ذخیره ) خداوند و حجت و خلیفه او بر شما هستم .»
یاران مخصوص او به شماره اصحاب بدر و شماره یاران طالوت یعنی 313 نفر همگی جوان و شجاع ، گویی شیرانی هستند که از بیشه زار بیرون آمده اند ، دلهای آهنینی دارند ، معتقد به یکتایی خدایند و شب همچون شخص بچه مرده ناله می‌کنند ، و شب و روز به عبادت مشغولند ، دلهای آنها نسبت به همدیگر مهربان و متفق است ، اگر در جهان ، یک روز هم باقی بماند ، حتما ظهور خواهد کرد ، او قاتل دجال و حامی دین من است ، از آسمان منادی حق ، او را با نام ( قائم ) بخواند که صدای او را همه مردم جهان از شرق و غرب بشنوند ... قطعه‌ی ابری بالای سر امام حرکت می‌کند جبرئیل فریاد می‌زند این مهدی خلیفه خداست ، آن امامی که در انتظارش بودید همین است از او پیروی کنید . »
خصلتهای معنوی حضرت مهدی (عج)
محدثان ، کمال معنوی و ولایت امام را در سن کودکی ، به سرگذشت عیسی مسیح و یحیی زکریا (ع) همانند دانسته و در توصیف امام گفته اند : چهره‌اش گندمگون ، ابروانش پیوسته ، چشمانش سیاه و جذاب ، شانه هایش وسیع ، دندان هایش گشاده ، بینی اش کشیده و زیبا ، گونه هایش کم گوشت و اندکی متمایل به زردی است - که از بیداری شب عارض شده – بر گونه راستش خالی مشکین است عضلاتش محکم ، هیئتش خوش منظر و رباینده ودر میان شانه اش ، اثری چون اثر نبوت است . او شبیه ترین مردمان به حضرت محمد (ص) است .
او شاهدی بزرگ بر پایان تمامی ستم ها و بی عدالتی ها و جهالت ها و ناروایی ها است و به همه آنچه که مایه انحطاط و درد و رنج محرومان عالم است، پایان می‌بخشد .
آن آخرین قهرمان بنی نوع انسان و طلایه دار تحقق ارزش های متعالی در نظام ارزشی اسلام و ایده آل آینده بشریت ، دارای علم آدم (ع) ، طول عمر نوح (ع) ، توحید و تسلیم ابراهیم (ع) صبر ایوب (ع) ، قضاوت و داوری های داوود (ع) ، حشمت و بزرگواری سلیمان (ع) ، صداقت و مبارزه موسی (ع) ، زهد و پارسایی عیسی (ع) است و صاحب دعوت الهی و تکلیف و تعهد رسالت جهانی حضرت محمد مصطفی (ص) و برخوردار از قدرت وصولت و توان علی مرتضی (ع) است .
دارای عصمت و پاکی مادرش فاطمه زهرا (ع) ، شکیبایی و بردباری امام مجتبی (ع) ، شجاعت سید مظلومان حسین (ع) ، عبودیت و پرستندگی و لطافت روحی زین العابدین (ع) ، پسندیدگی و شایستگی امام محمد باقر (ع) ، وارث اندیشه های عظیم و عمیق و بینش ژرف امام صادق (ع) ، و دارای آگاهی های بی کران مقاومترین اسوه عصمت الهی و مبارزترین مدافع محرومان ، عالم و آگاه و دانای آل محمد ، امام موسی کاظم (ع) است .
دارای حجت و روشنگری استوار حضرت رضا (ع) ، سخاوت و بخشندگی امام جواد (ع) ، نقاوت و طهارت و قداست امام هادی (ع) و هیبت و شکوه و عظمت امام عسکری (ع) است .
خلاصه اینکه تجلی گاه حکمت و وحی الهی و مظهر غیبت خدا ، امام معصوم و غایب ، مجرای فیض باری تعالی ، کلمة الله ، حجت الله و خلف صالح رسول اکرم اسلام (ص) و مصلح انسان ، حضرت قائم منتظر مهدی (عج) و به قول حضرت امام خمینی (ره) عصر انسان کامل و عصاره‌ی همه موجودات است . به قول قرآن کریم : « ان الله اصطفاه علیکم و زاده بسطه فی العلم و الجسم » .
برگزیدگی از سوی خداوند و گستردگی علمی و فکری و درک درست و شناخت صحیح امور اجتماعی و حوادث سیاسی الهی نظام محمدی و نیز برخورداری از قدرت و توان خدایی برای اجرای عدالت و قسط و زیبایی قامت و موزونی اندام و شایستگی جسمانی برای اجرای فرمان خدا و ریاست حکومت اسلامی در تمامی ابعادش ، از امتیازات اختصاصی آن حضرت است .
بخش دوم
غیبت
پس از هجوم ماموران خلافت عباسی ، به خانه امام حسن عسگری (ع) و جستجوی فرزند و جانشین آن امام ، روشن گشت که خطری که جان امام آینده را تهدید می کند ، خطری بس سهمگین است . این هجوم و پیگیری ، در پیدا کردن مهدی ، ایجاب می کرد تا برای نگهداری جان باقیمانده سلسله امامت ، و سلاسه نبوت ، و مصلح بزرگ بشریت ، اقدامی بس جدی به عمل آید . در امر غیبت امام دوازدهم و علل آن مسائل بسیاری وجود دارد . یکی از علتهای ظاهری و ملموس آن ، همین چگونگی و پیشامد بود ، که از سوی دشمنان پدیدار گشت ، و باعث امر عظیم ” غیبت “ شد . و بدین ترتیب زمینه ناپدیدی امام از نظرها فراهم آمد . و دوازدهمین هادی ، به فرمان الهی ، و به قدرت و حکمت خدایی ، از نظرها پنهان گردید .
فلسفه غیبت
حضرت دارای دو غیبت است : یکی غیبت صغری که مدت آن – در صورتی که دوره‌ی زندگی ایشان در زمان پدرش را نیز در نظر بگیریم – 75 سال بوده است ،و دیگری غیبت کبرای آن حضرت ، که از 329 هجری آغاز شده و تا به حال ادامه دارد.
نکته قابل توجه اینکه ، در هیچ یک از این دو برهه از غیبت ، رابطه‌ی امام با مردم به طور کلی منقطع نبوده است و نخواهد بود . اکنون ، به برخی از حکمتها و علتهایی که برای غیبت امام مهدی (عج) در معارف دینی ما ذکر شده است ، اشاره می‌کنیم .
1) یکی از اسمای حسنای خدای تعالی ، حکیم است و بیش از هشتاد بار در قرآن مجید خدا را با آن می‌خوانیم .
چون خدای تعالی حکیم است و کار بی هدف انجام نمی دهد ، بنابراین ، تمام حوادثی که به امر و فرمان او صادر می‌شود ، برای هدف و مقصدی است ، اگر چه مقصد و هدف از آن ، فعل است نه فاعل .
در معارف دینی ما و همچنین در فلسفه الهی ، بین هدف فعل و هدف فاعل ، تفاوت بسیاری وجود دارد ، بدین معنا که خداوند مقصد و هدف ندارد ، چون غنی محض و کمال مطلق است ؛ و نه تنها نقص به ساحت قدس او راه ندارد ، بلکه کمال ناقص نیز برای او قابل تصور نیست .
لکن فعل خداوند ، یعنی کارهایی که انجام می دهد ، برای هدف و مقصدی است که از آن فعل است . به تعبیری روشن تر ، در اینجا دو مطلب وجود دارد :
الف) خداوند هدف ندارد ، چون لغنی عن العالمین است .
ب) اقتضای حکمت او این است که هر کاری را انجام می‌دهد ، هدف دار است و خداوند حکیم ، به اقتضای حکمت عالمانه‌اش ، هر پدیده‌ای را که حیات و زندگی عنایت کرده ، برای هدفی بوده است و آن پدیده را به سوی مقصد و هدفش هدایت می‌کند .
در حوزه‌ی اوامر و نواهی نیز ، تمامی فرمان های الهی و باز داشتن های او بر اساس حکمت و مصلحت است ، که مصلحت ها متوجه بندگان اوست ؛ خواه این حکمت ها و مصلحت ها را بشناسیم یا نشناسیم . چون حکیم است ، بنابراین ، تمامی کارهای او دارای مصلحت بوده و حکیمانه است .
مسئله غیبت امام مهدی (عج) که از مسائل بسیار مهم و پیچیده در میان زندگی انبیا و اولیای الهی است ، به لحاظ همان مصالحی است که مربوط به خود آن حضرت و پیروان ایشان است ..
و از مسائلی که بسیاری از ابعاد آن برای ما روشن نیست و سری از اسرار این عالم است ، مسئله‌ی غیبت است ، و این رازی است بین خدای حکیم و ولی الله اعظم ، که مظهر تام وتمام اسم اعظم و قلبش تجلیگاه حکمت پروردگار علیم و حکیم است : حافظ ، اسرار الهی کس نمی‌داند ، خموش . و این خموشی ، نوعی تسلیم و اوج ایمان و قبول است در برابر سنت حکیمانه‌ی خدای حکیم .
2) حفظ جان آن حضرت ، تا سلسله‌ی امامان باقی می‌ماند و در شرایط مناسب برای تحقق وعده‌ی الهی به پا خیزد .
اگر حادثه‌ی غیبت رخ نمی‌داد ، بر اساس پیشگویی ها و بشارت های پیامبر اکرم (ص) و امامان شیعه (ع) که فرموده بودند : امام مهدی (عج) قیام خواهد کرد و بساط جور و بیداد را برمی‌چیند و سردمداران شرک و کفر و نفاق را بر خاک ذلت می‌نشاند ، طاغوت های زمان ، آن بزرگوار را به شهادت می‌رساندند و وعده‌ی پروردگار متعال جامه‌ی عمل نمی‌پوشید ، پیامبر اکرم (ص) فرمود :
فرزندم مهدی ناگزیر از غیبت است ( سنتی است که به طور قطع بر زندگی او جاری است ) . پرسیدند : برای چه ؟ فرمود : از ترس کشته شدن .
3) آزمایش نیروهای مؤمن و خالص کردن یاوران آن حضرت .
یکی از سنتهای خدایی جاری در زندگی انسانها از زمان بعثت پیامبران – که غیر قابل تحویل و تبدیل است – سنت امتحان و آزمایش است .
امام مهدی (عج) به همراه یاوران خود باید نظام های پست حاکم را واژگون کنند و زنجیرهای اسارت را از دست و پای ملت ها بردارند و روشن است که یاران و پیروان آن حضرت نیازمند چنین آزمایش بزرگ ( تحمل غیبت و انجام وظایف مسلمانی در این برهه ) هستند ، تا بسان پولاد آبدیده شوند و از ناپاکان ، متمایز گردند .
4) آمادگی روحی و فکری مؤمنان برای پذیرش برنامه های آن حضرت و تبعیت آگاهانه از دستورهای آن بزرگوار .
طبیعی است که این پذیرش ، نیازمند زمینه‌ی لازم ، یعنی بلوغ انسانها است ؛ و احساس نیاز شدید به ارزش های معنوی ، یکی از جلوه های بلوغ فکری و عقلی آدمی است و امام مهدی (عج) برای برطرف کردن چنین نیازی قیام خواهد کرد : اذا قام قائمنا وضع الله یده علی رؤس العباد فجمع به عقولهم و کملت به احلامهم .
آری ، خدای متعال لطف و رحمت خود را بر بندگانش جاری ساخته و در پرتو این عنایت است که ذهن های کمال یافته ، برای پذیرش آن حضرت آماده می‌شوند و دلها در برابر حشمت و عظمت او تسلیم می‌گردند .
5) آمادگی خود حضرت برای تکلیفی بزرگ ، رسالتی عظیم که دست تقدیر الهی بر عهده او نهاده است یملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا .
علی (ع) اصلی ترین و اصیل ترین هدف قیام آخرین وصی خاتم الانبیا (ص) را در کلام خود به عنوان ملحمه‌ای از ملحمه‌های بزرگ ( کشتاری از کشتارهای بزرگ ) به گونه‌ای جامع و گویا به صورت دو برنامه مهم در عرصه‌ی جهانی و اسلامی مطرح می‌کند :
1-پس از دورانی که هدایت وحی تابع هوس‌های این و آن بوده است ، او هوسها را تابع هدایت وحی – در عرصه‌ی جهانی – می‌کند .
2-در حالی که به نام تفسیر ، نظریه‌های گوناگون بر قرآن تحمیل شده ، اندیشه‌ها را – در عرصه‌ی اسلامی – تابع قرآن می‌کند .
طبیعی است که درگیری در چنین معرکه‌ای که از یکسو پاک‌سازی عرصه‌ی زمین از جور و بیداد هوسبازان و شهوت رانان بیدادگر و حکومت های مبتنی بر هوسها وتمایلات حیوانی است ، و از سوی دیگر ، رهایی قران از اسارت اندیشه ها و آرای سراسر خطای عالمان سست عنصر دنیا طلب ، که کاری است بس بزرگ و بی نظیر .
تحقق نظام مبتنی بر هدایت پیامبران و کرامت انسانها و هدایت آرا و اندیشه ها در مقام تبیین و تفسیر کتاب الهی به سرچشمه های علوم آل محمد (ص) که زندگی دانش و مرگ جهل و بی خبر ی اند : هم عیش العلم و صوت الجهل ، نیازمند شرایط و زمینه هایی است که مهمترین آنها آمادگی کامل آن حضرت است .
به همین دلیل ، در معارف دینی ما یکی از فلسفه های غیبت و مستو ری او از خلق ،تکامل معنوی آن بزرگوار است .اگر چه وجو د برکت خیزش مظهر تام و تمام اسم اعظم خدا ،بلکه خود او اسم اعظم و اعظم آیات الهی است و قلب نورانی اش ، مرکز اتصال غیب و شهود است ،لیکن بنا بر اصل قرانی :
قل رب زذنی علما به طور مستمر او در دست تربیت و تعلیم جلال و جمال حق ،رو به سوی تعالی برای دریافت فیض گسترده خداوند دارد و در حال تکامل است و با حضور همه جانبه خود در زندگی انسانها، بویژه مؤمنان، به هدایت باطنی نیتها و اعمال بندگان خدا مشغول است و سلوک الهی او ، که رمز بقای لیله القدر است ، برای آمادگی تمام عیار آن غایب از نظر و حاضر در جهان است .
دوران غیبت صغری
پس از انتقال امامت بآنحضرت و خواندن نماز بر جنازه پدر بزرگوارش در اثر تعقیب معتمد عباسی برای دستگیر کردن وی ، غیبت فرموده حتی بر خواص هم رسما ظاهر نمیشد .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 43 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله مهدی (عج)
