طراحی شهری و شهرسازی ، به منظور ایجاد محیط مناسب جهت زندگی انسان و نظام دادن ( واقعی ـ عملکردی) به فضای زیست او ، انجام می گیرد. همچنین جهت دستیابی به استفاده بهتر از فضای زیستی به عملیاتی به منظور ایجاد فرمی مناسب با عملکرد مناسب نیاز داریم و به مناسبت همین مباحث به دو عامل ظاهری و عملکردی بر می خوریم.
ـ رابطۀ انسان با محیط زیست او که فرم شهر (فضایی که فعالیتهای گوناگون شهری اعم از اقتصادی و اجتماعی و استخوان بندی شهر در آن شکل می گیرد و نمایانگر زندگی تمام شهر است) را در بر دارد. عامل ظاهری است و معیاری که متناسب با آن مطرح می گردد هنری و ذهنی است . ( شهرسازی هنر است و علم است و تکنیک)
ـ عامل شکل دهندۀ محیط زیست دربردارندۀ فعالیتهای شهری است که عامل عملکردی گفته می شود و روشی که متناسب با آن اعمال می گردد علمی و گاه هنری و ذهنی است.
فرم شهر می تواند در حس جهت یابی ، راحتی، امنیت ، راندمان و شکل دادن به سیمای شهر مؤثر واقع می گردد.
معمولاً فرم شهر را بر اساس شبکه ها و شریانهای ارتباطی تعریف می کنند، شهر می تواند دارای فرمی ، شطرنجی، خطی و ... باشد البته فرم شهر از نظر معیارهای دیگر از قبیل جغرافیایی، اقلیمی، اقتصادی و ... نیز ممکن است مطرح شود مثلاً مجتمع زیستی واقع در اقلیم گرم و خشک با توجه به معیارهای خاص خود ممکن است دارای فرم و بافتی متراکم باشد و یا شهری از نظر جغرافیایی فرم و یا بافت پلکانی داشته باشد، یا ...
تعریف فرم:
فرم مرکزی
تعدادی از فرم های ثانویه در اطراف فرم های اصلی مادر که در مرکز هستند، قرار می گیرد.
فرم خطی
یک سری از فرم های متوالی و پشت سر هم که در یک ردیف واقع شده اند.
فرم شعاعی
ترکیبی از فرم های خطی ، که نسبت به فرم مرکزی به صورت شعاعی و به سمت بیرون ، گسترده شده اند.
فرم شبکه ای
مجموعه ای از فرمهای مدولار هستند که به وسیلۀ یک شبکۀ سه بُعدی به هم مرتبط شده اند.
فرم عناصرمعماری:
فرم های مرکزی مثل کُره، مخروط و استوانه، در مرکز خود نیاز به نظم هندسی و بصری غالبی دارند. این فرم ها، فرم هایی ایده آل هستند، چرا که ترکیباتی مستقل در محیط به وجود می آورند وبرتری یک نقطۀ بخصوص را در فضا بیان کرده ، یا مرکزیت یک ناحیۀ بسته را به خود اختصاص می دهند. این فرم ها نشان دهندۀ تقدس و مورد احترام بودن یک مکان هستند و برای مکانهای یادبود، از آنها استفاده می شود.
فرم خطی:
یک فرم خطی می تواند نتیجۀ تغییر در تناسبات ابعاد، فرم یا چیدمان یک سری از فرمهای جداگانه ، در یک مسیر خطی باشد. در حالت دیگر، فرم های چیده شده می تواند تکراری بوده یا غیر همسان باشند، و یا فقط به وسیلۀ عنصری جداگانه مثل یک دیوار یا یک مسیر سازماندهی شده باشند.
فرم خطی می تواند به صورت یک مقطع یا منحنی باشد، تا با توپوگرافی ،پوشش گیاهی، مناظر و دیگر شرایط منطقه تطبیق پیدا کند.
یک فرم خطی می تواند با فضاهای خارجی روبرو شود، یا خود معرف لبه های یک فضای خارجی باشد، ویایک سطح ورودی را برای فضای پشت سرخود ایجاد کند.
فرم خطی می تواند برای ایجاد فضایی محصور شده به کار گرفته شود.
فرم خطی می تواند مانند یک برج، حالتی عمودی داشته باشد و به نقطه ای در فضا اشاره کند.
فرم خطی می تواند مانند یک عنصر نظم دهنده عمل کند وتعدادی از فرم های ثانویه را به هم متصل نماید.
فرم شعاعی:
فرم شعاعی از فرم هایی خطی تشکیل شده که از یک هستۀ مرکزی به صورت شعاعی خارج می شوند. این فرم حالتهای مرکزی و خطی را در یک ترکیب بندی جمع می کند.
هستۀ مرکزی می تواند سمبولیک و یا عملکردی باشد، فرم مرکزی می تواند با استفاده از یک فرم غالب از بازوهای خود متفک شده و یا با آنها ترکیب شود.
بازوهای شعاعی دارای خصوصیاتی نظیر فرمهای خطی می باشند، وبه فرم شعاعی کیفیتی برونگرا می دهند. این بازوها می توانند امتداد پیدا کنند و با خصوصیات هدایت خود، هماهنگ شوند. سطح کشیده شدۀ آنها می تواند خود را در معرض ویژگیهای مطلوبی نظیر نور آفتاب، باد، دید ومنظر قرار دهد.
فرم های شعاعی می توانند به صورت شبکه ای از هسته ها که بوسیلۀ بازوهای خطی به هم متصل شده اند، رفتار نمایند.
شامل 72 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت معرفی وتحلیل انواع سازمان های فضایی درمجموعه های معماری