مقاله بررسی نگرش دانشجویان پیرامون عوامل موثر در ازدواج

اختصاصی از فی فوو مقاله بررسی نگرش دانشجویان پیرامون عوامل موثر در ازدواج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 57 صفحه می باشد.

فهرست مطالب

چکیده ..................................... 1

فصل اول.....................................

مقدمه ..................................... 3

بیان مسئله پژوهش .......................... 6

بیان فرضیه‌های پژوهش ....................... 6

هدف پژوهش ................................. 8

ضرورت پژوهش................................ 8

تعریف مفاهیم پژوهش (تعریف نظری مفاهیم، تعریف عملیاتی مفاهیم)     9

فصل دوم: دانستنیهای موجود در مورد عنوان پژوهش و پیشینه پژوهش بخش نخست .....................................

تاریخچه ازدواج ............................ 15

مفهوم ازدواج ............................. 15

ازدواج در زمان مختلف در ایران ............. 19

ازدواج در ایران امروز .................... 20

ازدواج در کشورهای مختلف جهان .............. 20

انگیزه، اهداف، فواید و زمان ازدواج در دین اسلام 23

ازدواج ازدیدگاه روانشناسی ................ 24

بخش دوم: ....................................

عوامل زناشویی ............................ 25

تحرک اجتماعی و همسر گزینی ................... 25

دو متغیر اساسی: سن و ویژگیهای فرهنگی ...... 27

انتخاب همسر از دیدگاه فرهنگی .............. 27

بخش سوم: ....................................

عشق در ازدواج ............................ 28

همسان همسری................................. 29

مشکلات و موانع موجود بر سر راه ازدواج...... 30

پیشینه پژوهش ............................. 31

فصل سوم: روش تحقیق ..........................

روش تحقیق ................................. 34

گزینش نمونه ............................... 34

روش نمونه‌گیری .............................. 34

جامعه آماری .............................. 34

حجم نمونه ................................. 35

ابزار تحقیق................................ 35

مدت اجرای تحقیق ........................... 36

روش آماری ................................ 36

فصل چهارم: جمع‌آوری اطلاعات و یافته‌های پژوهش ..

مقدمه .................................... 38

جداول دو بعدی مربوط به سئوالات پرسشنامه ... 38

فصل پنجم : تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش .........

استنتاج و نتیجه گیری ...................... 51

موانع و محدودیتهای طرح تحقیق ............... 54

پیشنهادات ................................ 55

منابع مورد استفاده ....................... 56

ضمائم    58

چکیده:

یکی از مهمترین رفتارهای اجتماعی انسان تشکیل خانواده و تلاش برای حفظ بقاء است در تمام ادیان الهی نیز به این امر توجه ویژه‌ای شده است. در قرآن مجید آیات بسیاری درباره ازدواج در ضرورت آن آمده است. مردم کشور ما نیز با عنایت فرهنگی غنی و ریشه‌دار خود و همچنین با تکیه بر اصول متعالی دین مبین اسلام همواره برای ازدواج و تشکیل خانواده اهمیت خاصی قائل بوده‌اند. در سالهای اخیر بدنبال تغییرات شگرف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، و اقتصادی در سطح جامعه، نوسانات چشمگیری نیز در کیفیت و کمیت ازدواج و طلاق در بین جوانان بروز نموده است که البته در مقایسه با جوامع دیگر این ارقام کمتر می‌باشد. ولی با عنایت به ریشه‌های عمیق فرهنگی و پشتوانه دینی در مردم کشورمان ضرورت بررسی مساله ازدواج و نقاط قوت و ضعف آن در جامعه از جهات مختلف احساس می‌گردد در راستای چنین احساسی نیاز و با توجه توان به محدودیت موضوع بر آن شدم تا مطالعه مقطعی (نظرسنجی) بر روی گروهی که آسیب‌پذیرترین اقشار جوان جامعه یعنی دانشجویان رشته‌های مختلف دانشگاه شهید بهشتی انجام دهم ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه ما خود ایفایی می‌باشد که اعتبار آنها تایید شده بود و این پرسشنامه‌ها برای دو گروه دانشجویان دختر و پسر به طور یکسان تهیه شده بود و سوالات آنها به شکل سئوالات بسته انتخاب گردید. از نتایج قابل توجه این طرح تاکید و اهتمام دختران و پسران بر عوامل معنوی و دینی و اخلاقی است به طوریکه اکثر ایشان ایمان و اصالت خانوادگی و تفاهم اخلاقی را از نکات بسیار موثر بر زندگی زناشویی دانسته‌اند. همچنین اکثر ایشان انگیزه ازدواج خود را برای دستورات الهی، احساس نیاز به داشتن یک همدلی و همرازی پیشگیری از آلوده شدن به مفاسد اجتماعی می‌دانند. هر دو گروه دختران و پسران به این واقعیت اذعان داشتند که اساسی‌ترین معضل در امر ازدواج مشکلات و نارسایی‌های اقتصادی است. آنچه از موضوع نتایج حاصل می‌آید آن است که دانشجویان عزیز ارزشهای منطبق بر ارزشهای دینی و ملی خود در امر ازدواج در نظر دارند ولی مشکلات و موانع بسیاری در راه تحقیق خواسته‌های ایشان وجود دارد که شایسته است مسئولین ذیربط و خانواده‌ها در جهت رفع موانع و تسهیل امر ازدواج تلاش درخور و کاربردی اعمال نمایند.

مقاله بررسی مسائل و مشکلات روانی نوجوانان تحت سرپرستی بهزیستی

اختصاصی از فی فوو مقاله بررسی مسائل و مشکلات روانی نوجوانان تحت سرپرستی بهزیستی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در102  صفحه می باشد.

فهرست مطالب

مقدمه.................................. الف

چکیده تحقیق............................... د

-شروع موضوع تحقیق...................... 2

-اهمیت و ضرورت تحقیق................... 15

-اهداف تحقیق.......................... 41..

-طرح سوال پژوهشی..................... 44

-فرضیه های تحقیق...................... 46

-تعریف اصطلاحات عملی و نظری........... 47

شرح موضوع تحقیق........................ 49

اهمیت و ضرورت تحقیق..................... 52

خصوصیات عاطفی در دورة نوجوانی و جوانی. 53

رشد اجتماعی در دورة نوجوانی........... 54

رشد روانی در دورة نوجوانی............. 55

عوامل مؤثر در ایجاد مسائل و مشکلات دورة نوجوانی   56

چگونگی رفتار بانوجوانان و جوانان...... 57

اهداف طرح تحقیق........................ 58

طرح سؤال پژوهشی....................... 59

فرضیه های تحقیق........................ 60

تعریف اصطلاحات و مفاهیم................ 64

نوجوانی............................... 66

بهزیستی................................. 67

خانواده............................... 68

روانی – اجتماعی....................... 69

خودپنداری............................. 70

-ادبیات پژوهش........................ 71

-تاریخچه ای کوتاه از بهزیستی در ایران... 72

-مجموع بررسی ها و برداشت های اولیه و کلی 73

ادبیات پژوهش............................ 73

تاریخچه ای کوتاه از بهزیستی در ایران....... 74

مجموع بررسی ها و برداشتهای اولیه و کلی و دستورالعمل اجرایی.......................................... 75

-توصیف نوع و روش تحقیق................ 76

-توصیف جامعه آماری................... 77

-تعداد افراد نمونه و روش نمونه گیری..... 78

-روش آماری........................... 79

توصیف نوع و روش تحقیق.................... 80

توصیف جامعه آماری....................... 81..

تعداد افراد نمونه و روش نمونه گیری......... 82

روش جمع آوری اطلاعات...................... 83

روش آماری............................... 84

-مقدمه............................... 85

-تحلیل مجذور نمرات T/student.............. 86

-تجزیه و تحلیل آماری داده ها........... 87

مقدمه................................... 87

-اثبات فرضیه ها...................... 87

-نتیجه گیری کلی....................... 88

-محدودیت های تحقیق..................... 89

-پیشنهادات........................... 89

-اثبات فرضیه ها...................... 89

-فرضیه............................... 89

-اثبات فرضیه......................... 89

-فرضیه............................... 90

-اثبات فرضیه......................... 90

-فرضیه............................... 90

-اثبات فرضیه......................... 90

-فرضیه............................... 90

-اثبات فرضیه......................... 90

نتیجه گیری کلی........................... 91

توصیف نوع روش تحقیق...................... 91

جامعه آماری............................. 91

روش آماری............................... 91..

متغیرهای حاضر در این پروژه............... 91

محدودیتهای تحقیق.......................... 93

پیشنهادات............................... 95

ضمائم................................... 97

مقیاس خودپنداری راجرز................... 99

مقیاس عزت نفس رونبرگ.................... 101

منابع و مأخذ........................... 103

مقدمه

دوران پرتلاطم نوجوانی و مرحله گذر از این دوران گذرگاهی است برای هر چه زودتر رسیدن به دنیال جذاب جوانی، که از دور های ظریف و حساس زندگی آدمی و شاید هم حساسترین این دوران است. در این دوره نوجوان که به تازگی از دنیای شیرین و شاد پر از امنیت کودکی گذر کرده است ، گام در دنیای پرنشیب و فرازی می گذراد که دیگر به اندازه عالم کودکی طلایی و دریایی نیست.

واقعیتهای زندگی اندک، اندک چهره نشان می دهند و نوجوان اغلب نخستین سختیهای دوران بزرگسالی را تجربه میکند. این دنیا واقعی تر است؛ دنیایی نزدیکتر به دنیای بزرگترها ، پر کشش ، پر ماجرا و سرشار از تجربه های نو و بیشتر و مهمتر از همه دنیایی آکنده از رشد تحول نوجوان در این مرحله از زندگی با شتابی که گاه مهار نشدنی به نظر می آید، دگرگون می شود و رشد می کند. رشدی پر دامنه و گسترده که جسم و جان او را شامل می شود، این رشد و تحولات مثل رشد عضلانی، پدیدار شدن سائقه تولید مثل، ظهور عواطف و عادت به جنس مقابل، گستردگی هوش نظری، شکل گرفتن اندیشه های آرمانی، استقلال طلبی، تحولات عقلی و عاطفی و بالاتر از همه میل به سبک هویت، آن چنان سریع و یکباره اتفاق می افتد که گویی فردی با او دوباره به دنیا آمده است و در برابر جامعه والدین خود اعلام وجود می کند. این تولد دوباره، برای اطرافیانش بیگانه و ناشناخته نیست ، اما شتاب و دامنه گسترده این دگرگونیها و تغییرات به حدی است که نوجوان دیگر «خود» را نمی شناسد و برای کنار آمدن با این تازه وارد بیگانه «خود» و خواسته هایش ندارد و هنوز با خود آشنا نیست.

مقاله نظریه های شناختی

اختصاصی از فی فوو مقاله نظریه های شناختی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در129  صفحه می باشد.

فهرست مطالب

مقدمه

روش تحقیق

بخش اول :شناخت

تاریخچه شناخت

نظریه های شناختی

ـ نظریه شناختی جورج کلی

ـ نظریه اسناد

ـ نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر

نظریه های شناختی عاطفه

ـنظریه شاختر

ـ نظریه لازاروس

ـ نظریه واینر

ـ نظریه میشل

ـ نظریه شناختی پیازه

ـ نظریه رشد شناختی اجتماعی ویکوتسکی

ـ نظریه رشد شناختی برونر

تعریف شناخت

فرایندهای شناختی

    1ـ توجه

    2ـ ادراک

    3ـ تفکر

    4ـ تصمیم گیری

    5ـ حل مساله

    6ـ حافظه

    7ـ زبان

راهبردهای شناختی

    ـ تکرار یا مرور

    ـ بسط یا گسترش معنای

    ـ سازماندهی

بخش دوم : فراشناخت

    تاریخچه فراشناخت

نظریه های فراشناخت

    ـ نظریه فرا شناختی فلاول

    ـ نظریه فراشناختی کلیو

    ـ نظریه های دیگر در باب فراشناخت

تعریف فراشناخت

فرایندهای فراشناختی

    ـ دانش فراشناختی

    ـ تنظیم و کنترل

    ـ فراشناخت و هوش

    ـ فراشناخت و آموزش راهبرشناختی

    ـ فراشناخت و تفکر انتقادی

    ـ نتیجه گیری و بحث

راهبرد های فراشناختی

    ـ برنامه ریزی

    ـ کنترل و نظارت

    ـ نظم دهی

محدودیت های تحقیق

فهرست منابع فارسی

فهرست منابع انگلیسی

مقدمه :

    شناخت و فراشناخت از جمله مقولاتی هستند که در اکثر فعالیت هایمان با آنها سر و کار داریم . در این پژوهش سعی بر این بوده که این دو مقوله را بیشتر شرح دهیم . شناخت ، مفهومی است که از دیر باز مورد توجه انسان و مخصوصا” کسانی که در امر یادگیری فعالیت دارند ، بوده و هست .

بعد ها کلمه «شناخت» و « روان» با هم ترکیب شدند و روانشناسی شناختی را به وجود آوردند . حوزه ای که    روز به به طرفدارن آن افزوده میشود. بنابراین سعی کرده ایم برخی نظریات روانشناسی شناختی را نیز ذکر کنیم . فرایند های شناختی مثل توجه ، ادراک ، تفکر ، تصمیم گیری و  … را به مفید توضیح داده ایم و سعی بر این بوده که ماهیت این مفاهیم و ارتباطی که با شناخت دارند، بیشتر مورد بحث قرار بگیرد . برخی از این فرآیندها از  اهمیت بیشتری برخوردار بوده اند. بنابراین آنها را به طور مبسوط تر توضیح داده ایم . راهبردهای شناختی نیز بخشی از این پژوهش را به خود اختصاص داده اند . مهمترین راهبردها شناختی یعنی تکرار، بسط معنایی و سازماندهی در این بخش توضیح داده شده اند .

بخش دوم این پژوهش به فراشناخت اختصاص دارد . مفهوم جدیدی که از عمر آن بیشتر از 30 سال نمی گذرد و کتب تالیفی راجع به فراشناخت چه لاتین و چه فارسی محدود می باشند، مخصوصا” به زبان فارسی هیچ کتاب معتبر اختصاصی راجع به این مفهوم وجود تدارد . ولی با این حال برخی کتب تربیتی و شناختی به طور پراکنده    و مختصر به این مفهوم پرداخته اند که هریک فقط به یکی از جنبه های آن اشاره کرده اند. در این جا سعی    کرده ایم جنبه ها مختلف و پراکنده فراشناخت رانظم ببخشیم . بنابراین ابتدا از تاریخچه ، محدود نظر یاتی که راجع به فراشناخت وجود داشته اند را توضیح داده ایم . نظریه فلاول که مهمترین نظریه فرا شناختی محسوب میشود تقریبا” به طور کامل توضیح داده شده است .

فرآیندهای فراشناختی را به طور اجمالی توضیح داده ایم و رابط فراشناخت و تفکر انتقادی نیز مورد بحث قرار گرفته است . در بخش بعدی مهمترین راهبردهای فراشناختی یعنی برنامه ریزی  ، کنترل و نظارت و نظم دهی را توضیح داده ایم .

روش تحقیق

روش انمجام این پژوهش ، روش توصیفی از نوع کتابخانه ای (آرشیوی ) می باشد. در این نوع مطالعات، پژوهشگر در تولید اطلاعات ، هیچگونه نقشی نداشته، بلکه داده هایی که قبلا” در بانک اطلاعاتی موجود بوده را به شکل منسجمی گرد آوری کرده و به یک روال منطقی ومنظم  ارائه می دهد . این نوع مطالعات می تواند بر روی     پدیده های طبیعی یا اطلاعات مربوط به دادگاهها و مفاهیم علمی صورت بگیرد .

از نظر هاف نیز این پژوهش در زمره پژوهش های بنیادی قرار میگرد که هدف اساسی این نوع تحقیقات آزمون نظریه ها، تعیین روابط بین پدیده ها و افزودن به مجموعه دانش در یک زمینه خاص است و هیچگونه کاربرد بلافاصله ای برآن مترتب نیست .

تاریخچه شناخت

مشخص کردن دقیق هر زیمنه ای از تحقیق مشکل است ، و اگر پرسیده شود کی روانشاسی شناختی شروع شد، روانشناسان شناختی ، دامنه وسیعی از داده های متنوع را پیشنهاد خواهد کرد ( R eisberg 2001 ) .

از نوشته های اولیه می توان به ترسیم مطالب شگفتی در مورد دانش پرداخت. نظریه های اولیه به جایگاه تفکر و حافظه علاقمند بودند، نوشته های هیرو گلیفی مصر ناظر بر اینکه مولفان آنها معتقد بودند که مکان دانش قلب است (سولسو 1991/ترجمه ماهر 1381) .

مساله بازنمایی ذهنی نیز از سوی فلاسفه یونانی و در زمینه آنچه امروزه به عنوان ساختار و فرآیند شناخته میشود مورد بحث قرار گرفته است . بحث در مورد ساختار فرآیند تا قرن نوزدهم جنبه مسلط داشت و مرکز علاقه ، طی سالها از ساختار به فرآیند و بالعکس تغییر می کرد (همان منبع )

برای افلاطون تفکر برپایه تحریک ناشی از هریک از احساس ها استوار بود، چون هر حسی کنش ویژه ای دارد لذا  بر طبق مفهوم سازی افلاطون ، ادراک انسانی و بازنمایی جنبه ای خاص از محیط المثنائی خود را در جهان مادی دارد . ارسط مدعی بود که ذهن انسان بر روی ادراک اشیاء عمل می کند، لذا درک شی مثلا” یک میز بر اساس توانمندی ذهن برای تجربه میزهای بسیار استخراج مفهوم میز از آن تجارب محتمل میگردد. ارسط دو ایده دیگر نیز ابراز داشت که تاثیر مهمی بر روتنشناختی سنتی بر جای نهاد: 1- اصل تداعی گرایی، که برطبق آن ایده ها   در ذهن بر اساس مجاورت ، مشابهت و تضاد پیوند می یابند . 2- قواعد منطق که بر طبق آن حقیقت ناشی از استدلال قیاسی یا استقرایی است . ایده های ارسط بویژه در مقابله با ایده های افلاطون شبیه به مفهوم ما در باب فرآیند است ، در حالیکه ایده ها ی افلاطون به مفهوم ساختار نزدیکتر می نمایند. فلاسفه و الهیون عصر   روشنگری معمولا” معتقد بودند که محل دانش در مغز است و برخی کوشیدند محل آنرا از نظر گرافیکی مشخص کنند. آنها معتقد بودند که دانش از طریق حواس فیزیکی کسب می شود اما همچنین ناشی از منابع الهی نیز     می باشد در طول قرن هیجدهم وقتی روانشناسی فلسفی به نقطه ای رسید که درآن روانشناسی علمی توانست نقشی قبول کند، تجربه گرایان انگلیسی – بر کلی ، هیوم و جمیز میل و پدرش جان استوارت میل – ابراز داشتند که بازنمایی ذهنی سه نوع است : 1- رویدادهای مستقیم (یا ادراک واقعیت) ، 2- کپی های کم رنگ از ادراکات    یا آنها که در حافظه ذخیره می شوند ،3- تبدیل این کپی های کم رنگ چون تفکر متداعی (هیوم در سال 1948) در مورد توانایی دورنی چنین می گوید: « برای شکل دادن هیولاها و دیگر اشکال و ظواهر نامتجانس اقدام به  تخیل ، پر دردسر تر از درک طبیعی ترین و آشناترین اشیاء نیست (همان ).

مقاله بررسی کودکان استثنایی کم توان ذهنی

اختصاصی از فی فوو مقاله بررسی کودکان استثنایی کم توان ذهنی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 65 صفحه می باشد.

فهرست مطالب

چکیده ..................................... 4

مقدمه ..................................... 5

اهمیت و ضرورت پژوهش ........................ 7

پیشینه و تاریخچه ی تحقیق در ایران............ 8

تاریخچه کودکان استثنایی..................... 10

تعریف کودکان استثنایی ..................... 11

گروه بندی دانش آموزان استثنایی............. 12

جدول براورد شیوع دانش آموزان استثنایی ..... 13

تاریخچه ی کودکان کم توان ذهنی ............... 14

رویدادهای مهم در رابطه با عقب ماندهای ذهنی . 15

انجمن حمایت از کودکان عقب مانده (AHRC)...... 16

انجمن کودکان و خانواده (ACF)................ 17

دیدگاه تردگلد.............................. 18

دیدگاه کانر ............................... 18

تعریف بر اساس نمره ی آزمون ترمن............. 20

تعریف AAMD................................ 20

ویژگی های رشد افراد عقب مانده ی ذهنی از نظر AAMD 22

دیدگاه ریچارد هانگر فورد................... 22

دیدگاه ادگاردال............................ 23

تعریف عقب ماندگان و کم توانان ذهنی در DSM.. 23

ویژگی های کودکان عقب مانده ذهنی............. 26

مقایسه ی کودک نرمال و کودک عقب مانده ذهنی... 28

طبقه بندی کودکان کم توان ذهنی یا عقب مانده ذهنی   32

گروه کودکان دیر آموز ...................... 32

گروه کودکان آموزش پذیر .................... 34

گروه کودکان تربیت پذیر .................... 37

گروه کودکان حمایت پذیر (کاملاً متکی).......... 39

رفتارهای جنسی در کودکان عقب مانده ذهنی ..... 40

مشکل ها و مسایل جنس افراد عقب مانده ذهنی ... 41

نقاشی کودکان عقب مانده ذهنی................. 44

سبب شناس................................... 46

علل قبل از تولد............................ 47

علل مربوط به هنگام تولد.................... 56

علل بعد از تولد............................ 54

عوامل فرهنگی و تربیتی و عقب ماندگی فرهنگی... 57

پیشگیری..................................... 58

راهنمای گسترش برنامه ها و خدمات برای کودکان عقب مانده ذهنی     60

از بین بردن مرز میان آموزش عادی و ویژه...... 61

نتیجه گیری ................................. 64

منابع ..................................... 65

پیوست...................................... 67

چکیده

آنچه که ذهن نگارنده را به خود مشغول و موضوع بحث موجود گردیده یک پدیده ی اجتماعی و انسانی است که باید به آن توجه مذبول داشت. موضوعی که باعث شد که برای توجه به انسان و توانایی های او به کنکاش و جستجو بپردازم. این که چه چیزی باعث می شود انسانی دارای توانایی های می باشد و دیگری فاقد آن توانایی ها و این که چگونه بتوانیم با ناتوانایی های آن کنار بیاییم و به آن کمک کنیم تا بتواند با توانایی های اندکی که دارد با محیط اطراف ارتباط برقرار کند و بتواند زندگی روزمره خود را بگذراند و موضوع تحقیق و پژوهش کودکان عقب مانده ذهنی است که افکار مرا بر آن داشت که درجه و توانایی های این کودکان را شناسایی و با دنیای آنها بیشتر آشنا شوم. دیدگاههای متفاوتی مطرح شد که در صفحه های آتی با آن رو به رو خواهیم شد. در ابتدا با تاریخچه ی کودکان استثنایی و دسته بندی آن و سپس در مورد کودکان کم توان ذهنی و گروه بندی های مطرح شده است . در جایی دیگر علل به وجود آمدن کودکان کم توان ذهنی از جمله علل ژنتیکی و پدیده های قبل و بعد از تولد را مطرح کرده ایم. و در پایان نتیجه گیری آن را عنوان خواهیم کرد. امیدواریم که روزی رسد که انسانها دیدی وسیع و درست نسبت به کودکان کم ذهنی داشته باشند و برخوردی صحیح و فاقد ترحم به آنها داشته باشند.

مقدمه

انسان به عنوان اشرف مخلوقات ایزد منان، خلق شده تا از فرصت های به دست آمده کمال استفاده را ببرد و به کمال واقعی که همان قرب خداست، دست یابد. یکی از ویژگی های مهم انسان، قوای ذهنی رشد یافته و عقل و هوشی است که در وجود او به عنوان یک موهبت الهی به ودیعه نهاده شده و همین ویژگی او را از سایر موجودات متمایز ساخته و به دلیل دارا بودن این نعمت ، خداوند او را اشرف مخلوقات و مسجود فرشتگان و خلیفه خود بر روی زمین قرار داده است. اما به دلایل متعددی، معدودی از افراد انسانی از داشتن چنین توانایی و ظرفیتی یا محروم بوده یا از حد طبیعی متناسب با سن خود پایین تر می باشند، این محرومیت یا کمبود و نقصان آنان را از سایر افراد متمایز ساخته و برای آنان نیازها و محدودیت ها و ناتوانایی ها را تحمیل می نماید که این افراد با توجه به ویژگی ها و خصوصیات خاصی که دارند در گروه افراد استثنایی قرار می گیرند. البته باید توجه نمود که واژه استثنایی به طور اعم و به معنای دقیق علمی خود نمی تواند فقط به گروههای خاصی از افراد جامعه اطلاق شود، چرا که در حقیقت همه افراد از نظر خصوصیات مختلف جسمانی، ذهنی، روانی و عاطفی و اجتماعی و غیره یکسان نبوده و نسبت به همدیگر دارای تفاوت های خاصی می باشند. لذا بدین ترتیب هر فرد نسبت به افراد دیگر استثنایی می باشد. آنچه غالباً «کودک استثنایی» می گوئیم بدین معناست که کودک از نظر هوشی و جسمی و روانی و اجتماعی به میزان قابل توجهی نسبت به دیگر همسالان خود متفاوت می باشد که ناگزیر، نیازمند به توجه خاص و آموزش و خدمات فوق العاده ای می باشد. استثنایی بودن مشکلی است که نه فقط برای افراد استثنایی، بلکه مشکلی است که زندگی همه را تحت تأثیر قرار میدهد.

وقتی کودک بر اثر برچسب منفی که به او زده شده و باعث جدا شدن از دیگر کودکان می شود، وقتی کودکی در اثر معلولیتی که دچار آن است در برخورد با نیازهای اجتماعی و همچنان به کمک دیگران نیازمند باشد، در تمام این موارد سایر افراد جامعه تحت تاثیر قرار می گیرند چه از جهت اقتصادی و چه از لحاظ عاطفی .