مقاله در مورد ضرورت و مشروعیت رهبری از دیدگاه امام علی(ع)

اختصاصی از فی فوو مقاله در مورد ضرورت و مشروعیت رهبری از دیدگاه امام علی(ع) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحه22

ضرورت و مشروعیت رهبری از دیدگاه امام علی(ع)

سیداحمد خاتمی

ضرورت رهبری

مبنای مشروعیّت رهبری

بحث بیعت

حریم مردم در نظام اسلامی

حضور مردم و تحقق خارجی ولایت

حکومت اسلامی، استبداد نیست

 

"رهبری" جایگاه برجسته ای در کلام امام علی(ع) دارد و ابعاد مختلف این مسأله، در کلمات
دُرَربار ایشان، تبیین شده است.

ضرورت رهبری

اساس ِبحث از جایگاه رهبری، ضرورت رهبری برای جامعه است. بداهت این مسأله،
آنچنان است که تشکیک در آن، تشکیک در امر بدیهی است. عقل و شرع، اتّفاق دارند که هرج
و مرج، محکوم است و سامان جامعه، تنها در سایه حکومت و رهبری است.

مرحوم آیت الله نائینی، عدم رضای شارع به اختلال نظام را، دلیل ثبوت نیابت فقها در عصر
غیبت می داند. او گفته است:

از جمله قطعیات مذهب ما طائفه امامیه، این است که در این عصر غیبت، علی مغیبه
السلام، آنچه از ولایات نوعیه را که عدم رضای شارع مقدس به اهمال آن، حتی در
این زمینه معلوم باشد، وظایف حسبیه نامیده و نیابت فقهای عصر غیبت را در آن،

|89|

قدر متیقن و ثابت دانستیم، حتی با عدم ثبوت نیابت عامّه در جمیع مناصب، و چون
عدم رضای شارع مقدس به اختلال نظام و ذهاب بیضه اسلام، بلکه اهمیت وظایف ِ
راجعه به حفظ و نظم ممالک اسلامیه از تمام امور حسبیه، از اوضح قطعیّات است،
لهذا ثبوت نیابت فقها و نوّاب عام عصر غیبت در اقامه وظایف مذکوره، از قطعیات
مذهب خواهد بود. [1]

در این کلام، این فقیه بزرگ، با ارتکازی دانستن عدم رضای شارع به اختلال نظام ـ که همان
هرج و مرج است ـ ولایت فقیه را در عصر غیبت ثابت می داند.

در عصر امام علی(ع) خوارج نهروان، با برداشت نادرست از توحید، در صدد نفی حاکمیت
امام علی(ع) برآمدند، آنان، به استناد اینکه ولایت و حاکمیت، اختصاص به خدا دارد (لا حکم
إلاّ لله) گفتند، امام، حقّ ِحاکمیت ندارد. حضرت، در برابر این انحراف گفت:

کلمةُ حقٍّ یراد بها باطلٌ! نعم إنَّهُ لا حکم إلاّ لله و لکن هؤلاء یقولون لا إمْرَةَ و إنَّهُ لابُدَّ
للناس من أمیرٍ بّرٍ أوْ فاجرٍ یعمل فی إمرتِه ِالمؤمن و یستمتع فیها الکافرُ و یُبَلَّغُ اللهُ فیها
الأجل و یُجْمَعُ به الفَیءُ و یقاتَل به العدُّو و تأمَنُ به السبلُ و یُؤْخَذُ بها للضعیف ِمن
القویّ، حتّی یستریح بّرٌ و یُستَراحُ من فاجرٍ. [2]

[این] سخن ِحقّی است که از آن، اراده باطل شده است! آری، حکم جز از آن ِخدا
نیست، ولی این گروه می گویند: "اِمارت و حکومت، ویژه خداوند است و بس"، و
حال آنکه مردم، نیازمند امیر و حاکمی هستند، خواه نیکوکار یا بدکار، تا مؤمن، در
سایه حکومت او به کار خویش پردازد و کافر، از زندگی خود بهره گیرد تا زمان هر
یک به سر آید، و حقِّ بیت المال ِمسلمانان به دست او گرد آورده شود و به کمک او،
با دشمنان مبارزه شده و جاده ها امن گردد و حقّ ِضعیف را از قوی بستاند، تا نیکوکار
بیاساید و از شر بدکار آسوده ماند.

پاسخ مولا(ع) به شبهه خوارج، استدلال به فطرت است، زیرا ضرورت نیاز جامعه به نظام، امر
بدیهی است و این، جز با رهبری، امکان پذیر نیست.

امام(ع) در این سخن، در صدد تبیین ضرورت رهبری است، نه مشروعیت بخشیدن به
حکومتِ فاجر، امام علیه السلام در این صدد است که حتی حاکمیت جائر، بر هرج و مرج، ترجیح
دارد! آن حضرت، در سخنی دیگر، گفته است:

|90|

والٍ ظلومٌ غشومٌ خیرٌ من فتنة تدوم؛ [3]

حاکم ستمگر ِبیدادگر، بهتر است از فتنه ای که ادامه یابد.

نیز گفته اند:

أسدٌ حطومٌ خیرٌ من سلطانٍ ظلومٍ و سلطانٌ ظلومٌ خیرٌ من فتن تدوم؛ [4]

شیر درنده، بهتر از حاکم ِستمگر است و حاکم ستمگر، بهتر از فتنه هایی است که
ادامه یابد.

برخی به انگیزه تشکیک در ولایت فقیه، اصل ضرورت ولایت و رهبری را زیر سؤال برده
و می گویند: "ولایت، مخصوص محجورانی مانند صغار و مجانین است و عقلا، نیاز به ولیّ
ندارند"!

در این شبهه، ولایت کلامی با ولایت فقهی، خَلط شده است. آری، ولایتی که در فقه مطرح
است، اختصاص به کسانی دارد که به جهت نقصان و ناتوانی عقلی، حقّ ِتصرف ندارند، اما ولایتی
که در بحث امامت مطرح است، ولایت کلامی است. این ولایت، نه تنها اختصاص به محجوران
ندارد بلکه مورد نیاز کامل عقلا است، همانند ولایت خداوند. در سایه ولایت خداوند و آنان که
برگزیده او هستند، عقل ِانسان رشد یافته و راه سعادت خود را می یابد.

مبنای مشروعیّت رهبری

از مباحث مهم و قابل توجه در بحث حکومت و رهبری، مبنای مشروعیّت آن است. این
بحث، در دو محور، مورد ارزیابی قرار گرفته است:

1ـ در رابطه با رهبری پیامبران و امامان معصوم علیهم السلام؛

2ـ در رابطه با ولایت فقیه.

در رابطه با محور نخست، نظریه مشهور شیعه، آن است که مشروعیت رهبری پیامبران و
امامان، با نصب ِبدون واسطه الهی است و در این زمینه، مردم نقشی ندارند.

آری، در سالهای اخیر، نظریه ای خلاف این نظریه، مطرح شده است. این نظریه می گوید:
"مشروعیت سیاسی، یک صورت بیشتر ندارد و آن، الهی ـ مردمی است و در این مورد، میان
عصر حضور و غیبت امام، فرقی نیست."

این نظریه معتقد است که تدبیر سیاسی، همواره بر عهده مردم است و منصب الهی رسالت و

بخشی از فهرست مطالب

جایگاه اجتماعی زنان از دو دیدگاه حجاب

اختصاصی از فی فوو جایگاه اجتماعی زنان از دو دیدگاه حجاب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بخشی از متن اصلی :

  آسیب شناسی جایگاه شغلی زنان ایرانی بررسی موانع فرهنگی و قانونی مشارکت زنان علی رغم چندگانگی وظائف و تعدد نقش های زنان در جامعه منزلت این نقش برابر نیست چرا که نقش زن به عنوان همسر ، مادر ، و کدبانو در کفه تراز و سنگین تر به نظر رسیده و یا با ارج تر شمرده می شود .

  در حقیقت اگر در مورد استقلال مردان عوامل جمعیتی مثل ساختار سنی جمعیت ، روند مهاجرت ، میزان رشد جمعیت و میزان عرضه و تقاضای نیروی کار تعیین کننده است ، در علمی اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی است .

در بین عمده موانعی که پیرامون مشارکت زنان وجود دارد چند عاول را به اختصار مورد اشاره قرار می دهیم.

عوامل تبلیغاتی:

1- نگرش های سلطه جویانه نسبت به زن ، مشاغل تراز بالای علوم مدیریتی  و ... را در انحصار مردان درآورده است . علی رغم اینکه افزایش میزان مشارکت و تصحیح الگوی مشارکت زنان ضمانت اجرایی نیافته است . بطوری که زنان در جامعه امروزی الگوی جذابی از زنان مدیر و مدبر در اختیار ندارند تا در پی خودسازی و کسب موفقیت های برتر بشتابند جداسازی زنان و مردان در محیط کاری تحت عنوان یا بهانه حفظ عفت ، پاکی و تقدس محیطی را باعث می شود تا امکانات لاز برای افزایش سطح تخصصی و دانش حرفه ای و اجتماعی زنان به صفر برسد در حالی که رشد فرهنگی در نظر باشد باید با کار فرهنگی و اعمال حداقل فشار بر زنان ، محیط را پاکیزه نگاه داشت.

در طی سال های اخیر ، تأثیرات و تبلیغات گسترده ای بر نقش غیر اقتصادی زنان انجام شده است . این تبلیغات با توجه به ذهنیت ها و باورهای همسویی که ریشه های عمیق و دیرینه دارد ، باعث شده مسئولان و مدیران تا آنجا که می توانند از بکارگیری زنان به تعبیر سلیقه ای از قوانین و مقررات خودداری ورزند . ضمناً خود زنان تحت تأثیر انواع تبلیغات در رفتار اجتماعی خود به شدت گرفتار وسواس و تردید شده اند و برای حضور ، آمادگی لازم ندارند . آنها حتی نمی دانند درجه وقار و متانت زن در شرایطی که زن و مرد باید در محیط علمی و تخصصی آموزش ، تشریک مساعی کنند ، چگونه ارزیابی می شود و این باعث می شود که زنان غالباً در محافل علمی ، آموزشی  شغلی ساکت نشسته و از ترس خدشه دار شدن متانت و وقار در بحث ها مشارکت نکنند و تابع بی چون و چرای سلیقه ها و عقاید مردانه باشند .

این فایل به همراه چکیده ، فهرست مطالب ، متن اصلی و منابع تحقیق با فرمت word ( قابل ویرایش ) در اختیار شما قرار

می‌گیرد.

تعداد صفحات : 27

پاورپوینت درباره هماهنگ سازی حسابداری بین المللی با استفاده از دیدگاه های دیالکتیک هگل و قدرت فوکو

اختصاصی از فی فوو پاورپوینت درباره هماهنگ سازی حسابداری بین المللی با استفاده از دیدگاه های دیالکتیک هگل و قدرت فوکو دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : power point  (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد اسلایدها 20 اسلاید

خلاصه :

همسوسازی استانداردهای حسابداری در سطح ملی و بین المللی، یکی از موضوعات مطرح در دهه های اخیر بوده است. در این مقاله ،از رویکرد فلسفی برای بررسی تعامل آرای اندیشمندان با موضوع هماهنگ سازی در حسابداری استفاده می شود. اعتقاد بر این است که کسب آگاهی از رویکردهای فلسفی می تواند بینش وسیع تری در این زمینه فراهم آورد.

لذا نظرات اندیشمندان غربی نظیر هگل و فوکو مورد بررسی قرار
می گیرد.

چنین نتیجه گیری می شود که فرایند هماهنگ سازی بین المللی را می توان تحت فرایند دیالکتیک مورد بررسی قرار داد و برای تبیین بیشتر از اندیشه های دیگری نظیر هم ریختی، قدرت /دانش بهره برد.

مقدمه :

جهان شاهد استاندارد سازی زمان،ابزارهای ارتباطی ،روشهای تولید و مقیاسهای گوناگون بوده است،که سازمانهای مختلفی مثل سازمانهای بین المللی استاندارد شکل گرفته و قواعدی را وضع کرده است. استاندارد سازی بخشی از سلسله مراتب توسعه فراگیر است که به آن مدرنیته می گویند (منزلی، 2005) در جامعه مدرن هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری و سایر موضوعات آن امری حتمی و لازم است. هماهنگ سازی استانداردهای بین المللی حسابداری چگونه شکل گرفته و گسترش یافته و موضوع پذیرش عمومی قرار می گیرد.

هاپورد (2000) معتقد است که در این زمینه دانش اندکی کسب شده و آنچه بدست آمده بیشتر تحت تاثیر ابعاد فرهنگی و روان شناسی است . رویکرد این مقاله، رویکرد دیالکتیک هگل که جهان به عنوان تغییرات ثابتی از تز،آنتی تز و سنتز است.

تحقیق و مقاله -بررسی ملازمه بین حکم عقل و حکم شرع از دیدگاه علامه مظفر و شهید صدر

اختصاصی از فی فوو تحقیق و مقاله -بررسی ملازمه بین حکم عقل و حکم شرع از دیدگاه علامه مظفر و شهید صدر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات : 12

فرمت : word

اینکه بحث ملازمه از مهم ترین بحث های اصولی است . ملازمه بنابر گفته اصولیون آن است که آنچه عقل به آن حکم کند باید شرع هم به آن حکم کند و از آن تبعیت کند . و اهمیت و جایگاه این بحث در جایی نمایان می شود که ما قائل به ملازمه شویم مانند اینکه اگر قائل به ملازمه شویم باید آنچه عقل به آن حکم کرده باید شرع نیز به آن حکم کند . هدف و غر ض از نوشتن این مقاله بررسی و تبیین نظر دو نفر از شخصیت های اصولی است که چه نظراتی دارند . روش این مقاله بر اساس کتابخوانی می باشد و آنچه در این مقاله مورد سوال است این است که آنچه که عقل به آن حکم می کند باید شرع هم از آن تبعیت کند یا نه ؟ و جواب  از این سوال را بر طبق دو نفر از اصولیون آورده ایم . که یکی از آنها که یعنی علامه مظفر که قائل به ملازمه است و بنا بر نظر شهید هم که قائل به تفصیل است و هر کدام هم از این برای نظر خود دلیلی آورده اند و به آن دلیل استناد کرده اند . و امید است این نوشته بتواند هدفی هر چند کوچک و ناچیز در راه شناخت و حل این مسئله بردارد و مورد قبول حق تعالی واقع شود .

دانلود تحقیق فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت

اختصاصی از فی فوو دانلود تحقیق فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مشخصات این فایل
عنوان: فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 140

این مقاله درمورد فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت می باشد.

خلاصه آنچه در مقاله فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت می خوانید :

فضیلت و فلسفه عرفات :
افتخار به اهل عرفه :
قال رسُولُ الله ( ص ) : " أنّ الله عزّ و جلّ یُباهی مَلائِکَتَهُ عَشِیَّةَ عَرَفَة بِاَهْلِ عَرَفَة فَیَقوُلُ : اُنْظُرُوا اِلی عِبادی أتَوْنی شُعْثاً غُبْراً "  
رسول خدا ( ص ) فرمود : همانا خداوند عز و جل عصر روزعرفه بر فرشتگان به حضور یافتگان در عرفات افتخارمی کند ، سپس می فرماید : به بندگانم نگاه کنید ، ژولیده و غبار آلوده نزد من آمده اند .
عرفات سرزمینی است که انسان خود را می شناسد و از خود شناسی به خدا شناسی کوچ می کند . عرفات سرزمین وحی است که انسان را به یاد قدمهای پاک رسول خدا ( ص ) می اندازد و سرزمینی است که جبرئیل و فرشته وحی در آنجا حضور پیدا می کند و همگام با حاجیان زمزمه می کنند . و بالاخره عرفات سرزمینی است که انسان سیراب از معرفت پروردگار و ائمه معصومین علیهم السلام می شود .
از امام حسین ( ع ) نقل شده که آن حضرت فرمود : " شخصی یهودی خدمت رسول خدا ( ص ) رسید و از آن حضرت فلسفه وقوف در عرفات بعد از عصر را پرسش نمود ، رسول خدا ( ص) فرمود : فلسفه وقوف در عرفات بعد از عصر این است که : بعد از عصر ساعتی است که آدم ( ع ) پروردگار خویش را عصیان کرد و خداوند بر امت من وقوف و گریه و دعا را در بهترین جایگاه واجب گردانید و اعطای بهشت به آنان را به عهده گرفت و آن ساعتی که مردم از عرفات کوچ می کنند همان ساعتی است که آدم کلماتی را از خداوند دریافت کرد و توبه نمود . همانا خداوند توبه پذیر و مهربان است.
امام حسین ( ع ) در دنباله روایت می فرماید : پس رسول خدا ( ص ) ادامه داد و فرمود : سوگند به آن کسی که مرا بشارت دهنده و بیم دهنده به رسالت برانگیخت همانا برای خداوند در آسمان ابوابی است : باب رحمت ، باب توبه ، باب حاجات ، باب تفضّل ، باب جود ، باب کرم و عفو ، هیچ کس در عرفات حضور پیدا نمی کند مگر آن که براحتی از این بابها وارد شود و این خصلتها را از خداوند می گیرد و برای خداوند صد هزار ملک است که هرکدام از آنها را یکصد و بیست هزار ملک همراه می کنند که از جانب خداوند رحمت را بر اهل عرفات نازل می سازند و خداوند رحمت خویش را بر اهل عرفات نازل می گرداند ، خداوند فرشتگان و ملائکه ها را به رهایی اهل عرفات از آتش جهنم و واجب شدن بهشت برای آنان گواهی می دهد و ندا دهنده ای صدا می زند که : خداوند شما را آمرزید ، شما مرا راضی کردید و من نیز از شما راضی شدم .  

عرفات پنج سرّ دارد : « که در حدیث شبلی آمده است : »   
1.    وقوف در عرفات به این معناست که انسان به معارف الهی واقف ، عارف وآگاه شود ، بداند که خداوند به همه نیازهای او واقف است و برای رفع همه نیازمندیهای او توانا است. خود را به خدا بسپارد و احساس کند که بنده او محتاج به اوست تا تنها او را اطاعت کند . اگر بنده ای مطیع و پیرو خدا شد ، از همه چیز و همه کس بی نیاز است ، چرا که سرمایه وسیله هر بی نیازی است ( و طاعته غنیً ) . پس کسی که در عرفات ایستاده باید از معرفت طرفی ببندد .
2.    باید عارف بشود که ذات اقدس الهی به صحیفه قلب او و به درون و رمز و راز او آگاه است، زائر در سرزمین عرفات آیه شریفه " و إن تجهر بالقول فإنّه یعلم السرّ و أخفی " را باید درک نماید .
اگر آدمی بداند که قلب او در محضر و در مشهد حق است . همانطوری که گناه با زبان ، دست و پا مرتکب نمی شود ، گناه خیالی و فکری هم نخواهد داشت و آرزوهای باطل به خود راه نخواهد داد و همانگونه که حرف باطل بر لب ندارد و به کسی بد نمی گوید ، بدیِ کسی را در دل نیز نمی طلبد .
3.    شایسته است کسی که در سرزمین عرفات به سر می برد . از جبل الرحمة بالا رفته و دعای خاصّ آن را بخواند . سالار شهیدان حسین بن علی ( ع ) ، در قسمت چپ آن کوه رو به کعبه ایستاد و آن دعای معروف را خواند . راز و سرّ بالا رفتن از جبل الرحمة ، این است که بداند خداوند متعال بر هر زن و مرد مؤمن رئوف و رحیم است . اگر چه رحمت خاصّ و ویژه نیز دارد که برای همه نیست " رحمت من وسعت کلّ شیء فسأ کتبها للذین یَتَّقوُن " رحمتی به سود متقین و مختصّ به آنهاست "
4.    در سرزمین عرفات ، منطقه ای است به نام " نَمِره " که با علامتهایی مشخص شده است . به فرموده امام سجاد ( ع ) وقتی به این منطقه از عرفات رسیدی ، راز و رمزش این است که بگویی : " خدایا ! به چیزی امرنمی کنم مگر آن که قبلاً خودم به آن عمل کنم و مؤتمر باشم از چیزی نهی نمی کنم مگر آن که خودم قبلاً از آم منزجر باشم "
هر انسان مسلمانی وظیفه دارد امر به معروف و نهی از منکر کند . امر به معروف و نهی از منکر ، یک حکم فقهی دارد و یک سرّ .
حکم فقهی آن این است که عالم به حکم شرعی ، اگر دید کسی از روی علم و آگاهی و از روی قصد و عمد حکمی را رعایت نمی کند ، باید او را راهنمایی کند . بدیهی است امر به معروف و نهی از منکر غیر از تعلیم ، موعظه و ارشاد است .
در امر به معروف و نهی از منکر لازم نیست خود انسان درون پاک داشته باشد و یا متّصف به عدالت گردد . بلکه علم ، آگاهی و احتمال تأثیر ، از شرایط آن می باشد ، اما با این همه ، در سرزمین عرفات راز و رمز امر به معروف و نهی از منکر به عدالت بر می گردد . یعنی انسان آمر باید قبلاً مؤتمر باشد .
5.    منطقه وسیعی است در عرفات که با علامتهای خاصّی به عنوان " نَمِرات " مشخص شده است . حضرت سجاد ( ع ) فرمود : روز نهم که وارد سرزمین عرفات شدی و به این منطقه وسیع رسیدی ، سرّش آن است که آگاه باشی این سرزمین ، سرزمینِ شهادت ، معرفت و عرفان است و می داند که چه کسانی بر روی آن گام می نهند و با چه انگیزه ای آمده اند و با چه انگیزه ای بر می گردند ! گذشته از آن که خدا و فرشتگان هم شاهدند . خداوند تعالی این منطقه و این سرزمین را شاهد اعمال شما قرار داد ، به طوریکه خوب می داند شما چه می کنید .

وجوب وقوفین :
" وقف " به معنا توقّف در عرفات و مشعر است که مسمای آن رکن محسوب می شود . آیه شریفه در بیان وجوب وقوف در عرفات و مشعرالحرام است ، بنابراین وقوف به عرفات مفروض و مسلّم گرفته شده است .
همچنین لازمه وجوب ذکر خداوند در مشعرالحرام پس از وقوف به عرفات وجوب رفتن و بودن ( وقوف ) در مشعرالحرام است . ( زیرا امر در فاذکرو الله اقتضای وجوب دارد،امام صادق (علیه السلام) می فرماید : " الوقوف بالمشعر فریضةٌ : وقوف در مشعر فریضه و واجب است . )
فلسفه نامگذاری مشعرالحرام : " فاذکروالله عندالمشعرالحرام "
1.    چون آن سرزمین مرکز و نشانه ای برای شعائر و مراسم پر شکوه حج است .
2.    چون نماز و بیتوته و دعا در آنجا از اعمال حج است لذا مشعرالحرام نامیده شده است .
3.    مشعر از ماده " شعور " است ، چون حجاج خانه خدا در آن بیابان با انجام مناسک و دعا و ذکر خدا احساس شعور و درک الهی در درون خود می کنند لذا آنجا را مشعرگویند .
فلسفه نامگذاری مشعرالحرام به مزدلفه :
1.    زیرا در آنجا دو نماز مغرب و عشاء با هم خوانده می شود ( مزدلفه را از ازدالف به معنای جمع ، قرب ، نزدیکی است )
2.    زیرا حاجیان در این مکان مجتمع و نزدیک به هم به عبادت خداوند می پردازند .
3.    چون آدم و حوا در این محل اجتماع کردند .
4.    چون جبرئیل به ابراهیم گفت :" ازدلف إلی المشعرالحرام "به مشعر الحرام نزدیک شو .
قداست مشعرالحرام :
وجوب ذکر خداوند در مشعر و توصیف آن به " الحرام " دلالت بر قداست و احترام خاص آن سرزمین می کند .
در روایات آمده است که حاجی هنگام وقوف در مشعرالحرام از خداوند طلب عفو و بخشش نماید و از خداوند تقاضای عیدی کند و بهترین عیدی آمرزش گناهان و قضای حوائج است .
شکر هدایت : ( واذکروه کما هداکم و إن کنتم من قبله لمن الظّالّین )  
انسان باید به شکرانه هدایتی که خداوند به او عنایت کرده به یاد او باشد . چون هدایت یکی از بهترین نعمتهایی است که شامل حال انسان می شود .
" ثمّ أفیضوا مِنْ حَیْثُ أفاضُ النّاسُ وَاسْتَغْفِروُا اللهَ غفورٌ رحیمٌ "
" سپس از همان جا که مردم کوچ می کنند ( به سوی سرزمین منی ) کوچ کنید و از خداوند آمرزش بطلبید که خداوند آمرزنده مهربان است .
این درباره قریش و هم پیمانان آنان که خود را و مذهب خود را" حُمْس " به افرادی گفته می شود که خود را از نظر دین و مذهب قویتر می دانند و می خوانند نازل شده است . چون قریش با مردم در مراسم حج به عرفات نمی رفتند و می گفتند : ما اهل حرم الهی هستیم و از آن نباید بیرون رویم . بلکه در همان مشعرالحرام وقوف می کنیم . پس از آنجا به سوی منی و مکه کوچ می کنیم . خداوند با نزول این آیه آنان را نیز امر به حرکت به سوی عرفات و وقوف در آنجا و کوچ کردن از عرفات می کند .
اهمیت استغفار در حج : " و استغفروالله إن الله غفور رحیم "
یکی از کارهایی که خداوند برای زائرین خانه خودش سفارش می کند استغفار است . چون ایام حج بهترین ایامی است که انسان می تواند در کنار خانه خدا و در بیابان عرفات ومشعر و منی از خداوند طلب آمرزش و بخشش نماید تا خداوند گناهان گذشته او را عفو نماید .
افاضه و کوچ به سوی مشعر :
قال رسُولُ الله ( ص ) :وَ هُوَ بِمنی - : " لَوْ یَعْلَمُ اَهْلُ الجَمْعَ بِمَنْ حَلُّوا أَوْ بِمَنْ نَزَلُوا لاَسْتَبْشْرُوا بالفَضْلِ مِنْ رَبِّهِمْ بَعْدَ المَغْفِرَةِ "  
رسول خدا ( ص ) در حالی که در منی حضور داشت فرمود : اگر اهل مشعر می دانستند که در آستان چه کسی و بر چه کسی وارد شده اند ، پس از آمرزش ، همدیگر را به فضل خداوند بشارت می دادند .
خداوند متعال دستور داده است که در پایان نهم ذیحجه شما هم مانند دیگران از سرزمین عرفات به طرف مشعرالحرام حرکت کنید : " ثمَّ أفیضوا من حیث أفاض الناس "

مشعرالحرام جزء محدوده حرم و اولین درب ورودی آن است . اگر کسی روز نهم را با معرفت آشنا شد . لایق آن است که از درب ورودی وارد شود و در راهرو و دالان ورودی حرم نیز شبی را بیتوته کند . سنگریزه ها را برای رمی و جمرات جمع آوری نماید تا در روز دهم ، شیطان را رمی کند .
امام سجاد ( ع ) فرمود : معنای وقوف وبیتوته کردن در مشعرالحرام ، آن است که قلب خود را با شعار تقوا آگاه نمایی و تقوا را شعار دل خود قرار دهی تا قلبت با تقوا شناخته شود که شعار هر قومی معرّف آن قوم است .
گر چه مسأله تقوا در همه مناسک و مراسم حج مطرح است ، اما ظهور و بروز آن ، شب و دهم ، در سرزمین مشعرالحرام است ، آنجا وقوف کرده ، با جمع کردن سنگریزه نیرو می گیرد و خود را مسلّح می کند تا با شیطان به نبرد برخواسته و با هر عصیانی به ستیز و در پیشگاه هر طاعتی سر بساید .
منی ، سرزمین رسیدن به آرزوها :
قال الصادق ( ع ) : " إِذا أَخَذَ النَّاسُ مَوَاطِنَهُمْ بِمِنًی ، نَادَی مُنَادٍ مِنْ قِبَلِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ : إِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ أَرْضَی فَقَدْ رَضِیْتُ "  
امام صادق ( ع ) فرمود : هنگامی که مردم در منی در جای خود استقرار می یابند منادی خداوند ندا می دهد : اگر می خواستید من از شما راضی شوم ، راضی شدم .
آنگاه که وقوف و بیتوته زائر در مشعرالحرام تمام می شود ، بین الطلوعین را در مزدلفه می ماند و بعد از طلوع آفتاب به سمت منی حرکت می کند و دستور این است که هنگام حرکت متمایل به سمت چپ و راست نباشد و فاصله مشعر و منا را در محدوده خاصی طی کند و سرّش آن است که ای حاجی ! در جاده و صراط مستقیم حرکت کن ، نه متمایل به شرق باش و نه به غرب ، چون " الیمین و الشمال مضلّه و الطریق الوسطی هی الجادّه " چپ و راست انحراف است و راه وسط ، همانا صراط مستقیم است ، آری همه اینها مقدمه و نقشه تزکیه است .
وقتی شخص راه را طی کرد ، وارد سرزمین منا می شود ، اینجاست که به منیه و آرزوی خود راه یافته است .
انسان آرزومند است چیزی را فراهم کند که در همه حال و همه جا با او باشد . نه آنکه او را می گذارد و می رود و برای او وبال است . مشکل بشر در تهیه اموال دنیا ، این است که برای خود، بلا تهیه می کند . کسی که به فکر جمع مال است ، در اصل اشتباه می کند و برای خود عذاب تهیه می کند .
زیرا که : " ما جعلنا لبشر من قبلک الخلد أفإن متُّ فَهُمُ الخالدون کلّ نفسٍ ذائقة الموت "   به فرموده قرآن کریم ، مرگ یقینی است و انسان سرانجام روزی می میرد ، بدیهی است در آن حال نه مال را با خود می برد و نه علاقه به مال را ، از همین لحظه است که عذاب آغاز می شود ، زیرا به مال علاقه دارد و علاقه به مال او را رها نمی کند ولی او مجبور است مال را رها کند پس عذاب شروع می شود ....

بخشی از فهرست مطالب مقاله فلسفه و آداب حج از دیدگاه قرآن و سنت

مقدمه:    1
فصل اول    4
اهمیت جایگاه تحقیق حاضر    ……4
الف) تعریف و تبیین موضوع :    4
ب (اهداف تحقیق :    6
پ) ضرورتهای تحقیق :    7
ت)پیشینه موضوع :    7
ث (فرضیه ها یا سؤالات اصلی و فرعی :    9
سؤالات کلی (اصلی):    9
سؤالات فرعی :    9
فصل دوم    11
اولین مرکز جهانی برای عبادت    11
الف) علل شرافت کعبه بر بیت المقدس    21
ب) چگونگی کشف خانه خدا توسط ابراهیم :    16
پ) آداب دخول کعبه:« أن لا تشرک بی شیئاً و...»    17
ت) حکم نماز خواندن در کعبه:« والقائمین و الرکع و السجود »    18
ث) چهار عمل برای زائران خانه خدا:(للطائفین و القائمین و الرکع السجود)    19
فصل سوم    20
وجوب حج    20
الف)اهمیت و فضیلت حج:(و لله علی الناس حج البیت)    20
ب)قلمرو وجوب حج :    24
پ)شرایط وجوب حج : " من استطاع إلیه سبیلاً "    25
وجوب حج و عمره :    27
الف)ضرورت اخلاص در حج : " و اتموا الحج و العمرة لله "    27
ب)احکام محصور و مصدود : " فإن أُحْصِرْتم فما استیسَرَ من الهدی "      29
پ)حرمت سر تراشیدن برای محصور قبل از رسیدن قربانی به قربانگاه :    03
ت)تقدم عمره بر حج در حج تمتع :    30
ث)حلیت محرمات احرام پس از اتمام عمره تا شروع مناسک حج :    13
ج)همگانی بودن حج    32
چ)آفات ترک حج :    32
محورهای کلی اعمال حج:    34
1- عنصر زمان............................................................................................................34  
 2-عنصر مکان ..…………………………………………………………………….35
ماههای حرام مایه قوام انسانها:    37
فصل اول    39
فلسفه ی احکام حج از دیدگاه آیات و روایات    39
فلسفه حج از دیدگاه امام علی ( علیه السلام )  در نهج البلاغه :    45
الف ) فلسفه و ره آورد حج :    45
ب ) فلسفه حج:    46
پ ) وصیت امام علی ( علیه السلام )  به امام حسن و امام حسین ( علیه السلام )  پس از ضربت خوردن آن حضرت :    46
ت ) رسیدگی به امور حاجیان در مراسم حج :    46
سفارش به رفع نیازهای حجاج    49
ث ) حج در روایات رسیده از سایر ائمه معصومین ( علیهم السلام )    49
ج ) نتیجه گیری از احادیث :    54
فصل دوم    54
فلسفه و اسرار عمیق حج :    55
1-بعد اخلاقی حج ........................................…………………….........55
2-بعد سیاسی . اجتماعی :    60
3-بعد فرهنگی   :    ………………………………………………………………63
4-بعد اقتصادی حج :…………………    65
5.بعد حقوقی حج :    69
6.اصول بین المللی حج :    71
7.بعد جهانی حج :         .    73
فصل اول    76
فلسفه اعمال و آداب حج    76
اسرار اعمال حج :    76
گستردگی مسائل و اسرار حج :    76
چرا کعبه ، کعبه است ؟    77
غسل احرام ؛ شستشوی گناهان :    80
جامه احرام ، جامه طاعت :    81
تلبیه    83
محرمات احرام :    88
نظارت مستقیم خداوند بر اعمال حج :    91
اشواط سبعه :    94
حجرالاسود :    96
حجر و مقام :    98
مقام ابراهیم :    98
حجر اسماعیل :    100
حطیم    001
ملتزم :    100
مستجار :    101
ارکان کعبه :    101
آب زمزم ، جام طاعت :    102
صفا و مروه :    103
وجوب سعی میان صفا و مروه :    104
اسرار عرفات :    109
فضیلت و فلسفه عرفات :    111
وجوب وقوفین :    115
افاضه و کوچ به سوی مشعر :    118
منی ، سرزمین رسیدن به آرزوها :    119
رمی جمرات ؛ رمی هر شیطان و شیطنت :    121
قربانی ؛ سربریدن آز و طمع :    123
فلسفه قربانی :    124
اهمیت قربانی :    125
آداب قربانی :    126
تکلیف گوشتهای قربانی :    127
وجوب قربانی در حج تمتع    129
فصل دوم    133
حجّ مقبول :    133
روح و جان کعبه ولایت است :    134
حسن ختام    138
منابع و مآخذ    140