این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 94 صفحه می باشد.
بحران
«مفهوم بحران درعصر حاضر گاهی باعث ایجاد سوالاتی دراذهان عمومی میگردد. چرا بحران تا این اندازه فکر بشررا مشغول کرده است. بحران درطول تاریخ مکتوب بشری همواره با انسان بوده و چه بسا که بیش از آن نیز موجود بوده باشد. نسل های بشر همواره مجبور به تحمل بحران ها و خسارت ها و صدمات ناشسی از آن بوده و پس از چندی نیزا مشقات آن رهایی یافته و بهبودی حاصل نموده اند و زندگی بشری هم چنان ادامه یافته است»[1]با توجه به پیچیدگی ها و ابهامات این موضوع، تعاریف متعددی به دست آمده به دلیل این تنوع، رسیدن به یک تعریف همه جانبه و واحد دشوار است. که بعضی از این تعاریف به صورت زیر بیان شده اند:
«ریشه واژه ی «Crisis» از کلمه یونانی «krinein»به معنی نقطه عطف «Turning point»به خصوص درمورد بیماری است و همچنین به معنی بروز زمان خطر در مورد مسائل سیاسی – اقتصادی است، درعین حال، بحران به عنوان نقطه ی حساس «critical point» تلقی می شود که درنهایت ممکن است ناشی از یک تحول مناسب یا نامناسب باشد، مانند مرگ و زندگی – دشمنی و دوستی- تعادل یا ناپایداری درروابط بین کشورها و ...»[2]
«حادثه ای که به طور طبیعی و یاتوسط بشر به طور ناگهانی و یا به صورت فزاینده به وجود آید و سختی و مشقتی را به جامعه ی انسانی تحمیل نماید»[3]
«اصولاٌ بحران وضعتی است که طی آن روش های معمول و متداول مواجهه با مشکلات و مسائل فاقد کارآیی باشند.»[4]
- «ازدید سیستمیک یک بحران عبارتند از وضعیتی که نظم سیستم اصلی یا قسمت هایی از آن را که ما سیستم فرعی می نامیم مختل کرده و پایداری آنرا به هم می زند»[5]
- «واقعه پیش بینی نشده است که به دلیل اضطراب وفوریت باید موردتوجه فوری قرارگیرد، زیرا، عدم توجه ورسیدگی بلافاصله به آن، موجب وخیم تر شدن اوضاع می شود.»[6]
- «بحران را میتوان شرایطی غیرعادی دانست که درآن مشکلات ناگهانی و پیش بینی ناپذیر پدید می آیند و درچنین شرایطی ضوابط و هنجارها و قوانین مرسوم دیگر کارساز نیستند.»[7]
1-1-1: انواع بحران
کارشناسان مدیریت بحران انواع بحران ها را به صورت های زیر دسته بندی و تعریف کرده اند: یکی از این دسته بندیها به صورت نموداری است که محور افقی آن، بحران های داخلی و خارجی را ازهم متمایز می سازد و محور عمودی، بحران ها را ازحیث ماهیت فنی بودن یا اقتصادی بودن دربرابر اجتماعی یا سازمانی بودن تفکیک میکند. به این ترتیب 4 وضعیت کلی در این نمودار دیده میشود که برای هر وضعیت کلی نمونه هایی ذکر شده اند:همانطور که درنمودار فوق دیده می شود، سوانح طبیعی ازجمله زمین لرزه در وضعیت بحران های فنی – اقتصادی خارجی قرار دارند. که این نوع بحران دراین تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.
[1] . فریبرز ناطقی الهی: «مدیریت بحران زمین لرزه ابرشهرها با رویکرد به برنامه ی مدیریت بحران زمین لرزه شهر تهران»، تهران، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ، 1379،ص 9
[2] .عزیزالله رودینی: فرایند مدریریت امداد و نجات، تهران، موسسه ی آموزش عالی علمی –کاربردی هلال ایران، اسفند 81، ص 66-67
[3] . فریبرز ناطقی الهی: «مدیریت بحران زمین لرزه ابرشهرها با رویکرد به برنامه ی مدیریت بحران زمین لرزه شهر تهران»، تهران، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ، 1379،ص 9
[4] . سید بهشید حسینی: «ایمنی و مسائل زیست محیطی، مدیریت سوانح و خودامدادی محله ای»
همایش علمی –کاربردی توسعه ی محله ای-چشم انداز توسعه ی پایدار شهر تهران، تهران،مرکز تحقیقات حوزه ی امور اجتماعتی شهرداری تهران و موسسه ی عالی آموزش و پژوهشی مدیریت و برنامه ریزی، اسفند 83،ص 7
[5] . عزیزالله رودینی: فرایند مدریریت امداد و نجات، تهران، موسسه ی آموزش عالی علمی –کاربردی هلال ایران، اسفند 81، ص 66-67
[6] . فریبرز ناطقی الهی و گوهرتاج فرانه رزاقی : «مدیریت بحران برای کاهش عوارض زمین لرزه در واحد های صنعتی»، مجموعه مقالات سومین کنفرانس بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، جلد چهارم، تدوین مهران تیر و محسن غفوری آشتیانی، تهران، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، اردیبشهت 78، ص 756
[7] . مصطفی و سیروس علیدوستی وعبدالله زندیه :«کاربرد مدیریت بحران درکاهش ضایعات ناشی از زلزله» تهران، مرکز مطالعات مقابله با سوانح طبیعی ایران، مهر 1372، ص 16
مقاله رشته مدیریت- بحران