تعداد صفحات : 21 صفحه -
قالب بندی : word
چکیده
با صدور فرمان حضرت امام خمینی(ره) برای شکستن محاصره ی آبادان اقدامات همه جانبه از سوی مسئولین و فرماندهان نظامی کشور در جهت برآورد و طرح ریزی عملیات آغاز شد. ماموریت های اکتشاف هوایی به برنامه ریزی دقیق با ترکیبی هماهنگ از هواپیماهای شکاری رهگیر جهت پوشش هوایی و اسکورت و هواپیماهای سوخت رسان و ایستگاه های شنود وهواپیماهای شناسایی الکتریکی تحت کنترل مستقیم و حساب شده ایستگاه های رادار نیاز دارد تا ضمن اجرای ماموریت سلامت پرواز هواپیماهای عکس بردار تامین شود و اطلاعات دشمن را به صورت فیلم تحویل دهد.
کلمات کلیدی
عملیات بیت المقدس- عملیات بزرگ فتح المبین-جنگ تحمیلی- مقاله پایداری-پالایشگاه الدوره -نیروی هوایی -نبرد اقتصادی- جنگ نفت‌کش‌ها- ناوگان دریای آمریکا
مقدمه
نیروی هوایی ارتش اولین مکانی است که در حمله عراق علیه ایران در 31 شهریور 1359 مورد حمله قرار گرفت که ظرف دو ساعت با عکس العمل متقابل روبرو شد. در طول این جنگ که تا 27 تیرماه 1367 به طول انجامید نیروی هوایی در کنار سایر نیروهای مسلح و بسیج مردمی به دفاع از کشور پرداخت. این در حالی است که به دلیل وابستگی های خارجی پیش بینی می شد ظرف چند ماه نیروی هوایی زمین گیر شود و از سویی دیگر عراق همه جانبه از سوی غرب حمایت می شد. موارد ذیل از جمله اقدامات نیروی هوایی در زمان جنگ می باشد؛
- انجام عملیات های نظامی جهت مهار و تثبیت نیروی دشمن و جلوگیری از پیشروی
- انجام عملیات شناسایی هر روزه و ناتوانی عراق در مقابله با آن
نقش فعال در همکاری با سایر نیروهای نظامی و بسیج مردمی از جمله، فتح المبین، بیت المقدس، بدر، خیبر، والفجر8 و.. و نیز عملیات هایی که به صورت خاص توسط ارتش صورت گرفت همچون: عملیات کلاسیک دزفول (مهر 1359)، عملیات مروارید ( 7 آذر 1359) و بیت المقدس 5 (1367)
- از بین بردن نیروی دریایی عراق در عملیات مروارید در خلیج فارس
- حفاظت از نفتکش ها و سایر کشتی های تجاری و حفظ زنجیره اقتصادی و درآمدزای کشور
- به دست آوردن رکوردهای بالای پرواز و سوخت گیری
- حرکت به سمت خودکفایی و بازسازی تجهیزات، و تغییر سیستم آمریکایی به سیستم بومی در نیروی هوایی و تحول در سازماندهی و فرهنگی و پایه گذاری دانشگاه هوایی
- تقدیم شهدایی همچون اردستانی، بابایی، خضرایی، دوران، ستاری، فکوری و ...[
امام خمینی درباره نقش نیروی هوایی در دفاع مقدس می فرمایند: «...شجاعت و رشادت های بی نظیر نیروی هوایی و هوانیروز و خلبانان دلاور در نفوذ به اعماق خاک دشمن و رویارویی با مدرن ترین امکانات اهدایی استکبار به صدامیان و دفاع از حریم هوایی کشور نشانه تعهد، عشق و ایمان آنان به خدا و اسلام و میهن اسلامی است. مهیا نگه داشتن و تعمیر و بازسازی ادوات و ابزار پیچیده هواپیماها و رادارها و سلاح های ضد هوایی و موشک ها و پدافند از کشور دلیل مهارت و تخصص و ارزش های علمی والای این عزیزان است که خداوند بر توان و ایمان آنان بیفزاید.»
نیروی هوایی و آغاز تجاوز
31 شهریور 1359
تابستان 1359 تجاوز آشکار نظامی ارتش عراق با تعرض همه جانبه هوایی به ده مرکز مهم هوایی با قصد انهدام ظرفیت جنگی نیروی هوایی ارتش ایران آغاز شد. رژیم عراق سرنگونی جمهوری اسلامی ایران را به عنوان هدف مدنظر داشت. عراق در نخستین روز تجاوز و با طرح ریزی حمله هوایی به مراکز پروازی ایران از دام گستری اسرائیلی ها در جنگ ژوئن 1967 اعراب و اسرائیل تقلید کرده بود که با درایت طراحان نظامی و توان رزمی نیروی هواییی ارتش ایران با شکست مواجه شد.
خلبانان نیروی هوایی ارتش ایران نیز با یک حمله برق آسا در کمتر از دو ساعت جواب این حمله را دادند و در فردای آنرو با به پرواز در آوردن 200 فروند هواپیمای جنگنده و حمله به پایگاه های مهم نیروی هوایی عراق به وسیله ی 140 فروند هواپیمای شکاری بمب افکن درسی عبرت انگیز به آنان دادند. نیروی هوایی در این روز بیش از 335 سورتی پرواز عملیاتی انجام داد که این به نوبه خود امری مهم تلقی می شد
در این تهاجم وسیع هدف هایی مورد تهاجم قرار گرفتند که عبارتند از :
1 - پایگاه های هوایی و نظامی، موصل، الرشیدبغداد، سلیمانیه، کوت، شعیبیه، ناصریه وام القصر
2 - هر دو باند پروازی پایگاه کرکوک
3 - پالایشگاههای نفت کرکوک و بصره
4 - فرودگاه های حبانیه شمال
5 - چاه های نفت بابا گرگو ومخازن نفت موصل و تاسیسات گازی کرکوک
6 - پل های ارتباطی تنومه و بصره
این حملات که منجر به انهدام و از رده خارج شدن بخشی از توان رزمی نیروی هوایی دشمن برای مدت طولانی شد، باعث شد تا ارتش عراق در به کار گیری این نیرو دچار ضعف های آشکار شوند و نیروی زمینی خود را بدون پشتیبانی و پوشش موثر هوایی در مناطق داخل خاک ایران رها کنند. به همین دلیل نیروی ارتش ایران با کسب برتری هوایی، واحدهای زرهی، پیاده، مکانیزه، توپخانه و قرارگاها ی تاکتیکی، نقاط آماده ی ستون های نظامی و محورهای مواصلاتی نیروی پیاده دشمن را مورد تهاجم هواپیماهای شکاری بمب افکن قرار داد. بعد از این حمله سراسری از آن سوی مرزها خبر رسید که تعدادی از پایگاه های عراق تا 2 ماه بعد از این حمله عملیاتی نشدند .
ارتش ایران با طرح ریزی های اولیه ی عملیاتی در جهت بمباران مراکز نظامی به ویژه پایگا های هوایی دشمن این اصل مهم را مورد توجه قرار داده بود که با زمین گیر کردن هواپیماهای عراق و کسب برتری هوایی، فرصت زمانی کافی برای رسیدن به این اهداف را به دست آورد:
1 - فراهم نمودن فرصت لازم برای سازماندهی نیروهای پراکنده سطحی و انجام طرح ریزی های اولی پدافندی
2 - انتقال نیروهای سطحی از پشت جبهه به مناطق عملیاتی
حکام جنگ افروز بغداد تصمیم گرفتند عملیات تعرض هوایی و بمباران استراتژیک در داخل ایران را انجام دهند. با توسعه ی حملات عراق به منابع استراتژیک کشور وظیفه ی خطیر در حراست از آن ها به عهده ی فرماندهی هوایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران گذاشته شد و با سود جستن از شبکه ی گسترده ای از ایستگاه های رادار و پست های شنود الکتریکی، تحرکات هوایی دشمن را زیر نظر گرفتند و با بهره گیری از هواپیماها و سیستم های موشکی و ضد هوایی از قلمرو ایران به صورت عملیات تجسس، کشف، شناسایی و انهدام هواپیماهای دشمن در ابعاد زیر پرداخت:
1 - 1- برقراری مناطق ایستایی هواپیماهای شکاری از جمله هواپیمای مردن اف14 به صورت نگهبانان آسمان کشور
2 - برقراری پوشش هوایی در ارتفاعات مختلف
3 - تقویت و گسترش شبک ی اعلام خبر و کنترل عملیاتی آتشبارهای موشکی ارتفاع متوسط و کم سایر تجهیزات توپخانه و موشکی ارتفاع کم نیروهای مسلح
4 - ایجاد شبکه جهت اعلام وضعیت های مختلف پدافندی از رسانه های گروهی به هنگام شروع یا خاتمه حملات هوایی جهت ارتفاع عمودی
5 - کاهش توان رزمی هوایی دشمن در پوشش هوایی و پشتیبانی نزدیک از نیروهای زمینی خود
6 - آزادی عمل جهت هواپیماهای شکاری خود
7 - کاهش ظرفیت جنگی دشمن در دست زدن به حملات احتمالی هوایی به نقاط حساس و حیاتی، اقتصادی، سیاسی، صنعتی و ...استراتژیکی کشور
8 - کسب فرصت جهت تامین و تقویت بنیه ی دفاع هوایی نزدیک و دور از منابع استراتؤیکی کشور
9 - مهیا شدن زمینه ی مناسب جهت تغییر ماموریت و مقابله سریع نیروی هوایی با تمرکز تلاش هوایی بر علیه نیروهای سطحی دشمن به منظور انسداد و جلوگیری از پیشروی آن ها در داخل خاک ایران.
ارتش عراق زیر فشار نیروهای ایران به اجبار ناچار به توقف و تثبیت در مواضع نامناسب تاکتیکی شد. دشمن بعثی ناتوان از پاسخ گویی به حملات کوبنده ی نیروهای هوایی نقاط مسکونی شهرهای میهن اسلامی را هدف حمله خود قرار داد که در این راستا شهر دزفول به عنوان سمبل مقاومت مردمی و نشانه ی جنایات رژیم عراق متحمل نخستین حملات هوایی و موشکی دشمن گردید و به این طریق سر فصل جدیدی از جنایات رژیم عراق در حمله به شهرها و نقاط مسکونی گشوده شد.
به استناد مندرجات روزنامه ی کیهان مورخه 8/7/1359 خبرگذاری آسوشیتد پرس در نهمین روز از آغاز تجاوز عراق به ایران از اعزام هواپیماهای آواکس (رادارهای پرنده) آمریکا به منطقه ی خلیج فارس جهت کسب و ارسال اطلاعات نظامی به ارتش عراق گزارش داده است. در گزارش این خبر گزاری با اشاره به این که هواپیماها قرار است توسط ایالات متحده آمریکا در خاک عربستان مستقر شود تا تحرکات جنگ ایران و عراق زیر نظر بگیرد. این هواپیماها قادرند تا برد 400 کیلومتر در اطراف خود را ار هر نظر تجسس کنند و تحرکات هوایی را کشف و شناسایی کرده و به مراکز تصمیم گیری گزارش دهند.
در همین ایام خبر گزاری رسمی شوروی (تاس) نیز به حمایت از عراق برخاست و گفت: دولت شوروی بر اساس پیمان های نظامی که با عراق بسته در صورت هر گونه تهدیدی علیه این کشور ناچار است اقدامات لازم را برای نجات عراق انجام دهد.
ارتش عراق نیز با این پشتیبانی حملات خود را ادامه داد و در مقابل این حملات نیروی هوایی کشورمان حملات خود را تنها متوجه تاسیسات حیایتی اقتصادی ونظامی دشمن کرد و با هدف قرار دادن پالایشگاه کرکوک، خانقین، دوحه بغداد، کارخانجات پتروشیمی بصره و زبیر، پل های تنومه ،القرنه، ام القصر،پادگان های رواندوز و زاخو، تاسیسات نفتی کرکوک، موصل، رادار زبیده، تاسیسات برق سدهای دوکان و در بندیخان، تلمبه خانه عین الزاله و صدها هدف نظامی و اقتصادی دیگر صدمات سنگینی بر پیکر اقتصادی و نظامی دشمن وارد کرد. این اقدامات پس از ده روز مبین شکست استراتژی عراق در حمله به خاک ایران بود.
دانلود تحقیق نقش نیروی هوایی در جنگ
