40 ص
معنی لغوی وحی
قبلا یادآور شدیم که قرآن از طریق وحی بر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل گردیده ولی چون کلمه وحی در قرآن و جز آن، دارای معانی گوناگونی است به همین مناسبت درباره آن، گزارش کوتاه زیر در توضیح معنای لغوی وحی نگارش می شود :
1ـ الهام فطری به انسان
مانند الهام خداوند به مادر موسی (علیه السلام) که به وی شیر دهد و او را میان صندوقی قرار داده، و به دریا افکند تا از شر فرعون ـ که دامنگیر اطفال ذکور بنی اسرائیل گردید ـ مصون ماند، و قرآن کریم نیز به این قضیه اشاره کرده و از کلمه وحی استفاه نموده است :
« و اوحینا الی ام موسی ان ارضعیه و القیه فی الیم ... »
2ـ الهام غریزی به حیوان
از قبیل الهام خداوند به زنبور در ساختن لانه خود، چنانکه قرآن می گوید : « و اوحی ربک الی النحل ان اتخذی من الجبال بیوتا و من الشجر و مما یعرشون»
3ـ اشاره سریع و مرموز
چنانکه خداوند درباره زکریای پیامبر (علیه السلام) می گوید : « فخرج علی قومه من المحراب فاوحی الیهم ان سبحوه بکره و عشیا»
ضمن این آیه، نوشته اند که زکریا ـ بدون اینکه هیچگونه سخنی با قوم خو بمیان آورده باشد ـ مقصد و منظور خود را به آنان تفهیم کرد.
4ـ اشاره با جوارح و اعضاء
چنانکه شاعر گوید :
نظرت الیها نظره فتحیرت دقائق فکری فی بدیع صفاتها
فاوحی الیها الطراف انی احبها فاثر ذاک الوحی فی وجناتها
5ـ وسوسه و فتنه انگیزی شیطان
چنانکه قرآن در این مورد می گوید :
« وکذلک جعلنا لک نبی عدوا شیاطین الجن و الانس یوحی بعضهم الی بعض زخرف القول غرورا» یا می بینیم که قرآن در جای دیگر گوید :
« ... و ان الشیاطین لیوحون الی اولیائهم لیجادلوکم ... »
بدیهی است که وحی خداوند متعال به انبیاء (علیهم السلام) بر طبق هیچیک از معانی مذکور نیست بلکه وحی دارای همان رابطه نهانی پیامبر با خداوند می باشد که حقایق مربوط به جهان و مردم را از آن طریق دریافت می کند و رسولان خداوند، آنرا نیز به مردم ابلاغ می نمایند.
تاریخ قرآن