چکیده :
حوزهی جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی اش وضعیتی دارد که شناخت کم و کیف تطورات فرهنگی آن منطقه در دورهی اشکانی میتواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمالغرب کشور در دورهی اشکانی یاری دهد.
این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه و تغیررات و تطورات فرهنگی منطقه در دورهی اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا بررسی حوزهی جغرافیایی ابهرورد (شامل شهرستانهای ابهر و خرمدره ) در دو فصل انجام پذیرفت و در نتیجه 257 محوطه باستانی شناسایی گردید که از این بین، 62 محوطه دارای آثار اشکانی بود. مطالعهی گونه شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری منطقه در دورهی اشکانی از نتایج مهم این پژوهش است که بر اساس آنها مشخص گردید در دورهی اشکانی استقرارها نسبت به دورهی قبل ( هخامنشی) از نظر تعداد افزایش چشمگیری داشته و حتی استقرارهای دورهی بعد ( ساسانی) به اندازهی دورهی اشکانی نیست؛ این نشانگر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دورهی قبل است، همچنین مشخص گردید که بیشتر استقرارهای منطقه روستاهای کوچکی هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد؛ همچنین به نظر میرسد فرهنگ مادس منطقه در دورهی اشکانی، ضمن تأثیرپذیری از فرهنگ مناطق پیرامونی( بویژه غرب کشور) دارای برخی ویژگیهای بومی- محلی است که آن را از سایر مناطق غرب و شمالغرب کشور تا حدی متمایز میکند.
فهرست مطالب :
چکیده
مقدمه
فصل اول ، بررسی ویژگیهای ناحیه ابهر و خرمدره
جغرافیای طبیعی
موقعیت جغرافیایی و وسعت
توپوگرافی و ارتفاعات منطقه ابهر و خرمدره
زمین شناسی
هیدروکلیماتولوژی
بارندگی
درجه حرارت
رطوبت نسبی
باد
تبخیر
منابع آب
وضعیت خاکها
پوشش گیاهی
فصل دوم ، نگاهی به تاریخ اشکانی
مقدمه
جغرافیای پارت
ساختار حکومت اشکانی
فصل سوم ، سفال اشکانی
سفال اشکانی
منطقه ی غرب ایران
منطقه ی آذربایجان
شمال ایران
شرق ایران (سیستان)
جنوب ایران
فصل چهارم ، بررسی باستانشناختی
فصل پنجم ، گونهشناسی سفالهای اشکانی منطقه
فصل ششم ، تجزیه و تحلیل دادهها
فصل هفتم ، نقشهها و نمودارها
فصل هشتم ، خلاصه و نتیجهگیری
فهرست منابع
بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی حوزه ی جغرافیایی ابهرورد