بشر اولیه طی قرنها به روش دهم تنیدن الیاف گیاهی و پوست درختان، به صنایعی نظیر سبد بافی آشنا بود، و اکنون با بهرهگیری از پشم حیواناتی که قابل زیست در جوامع اولیه را داشتند، میتوانست زیراندازهای نه چندان نرمی را ارائه دهد.
زنان اولین کسانی بودند که از ابتدا در این فن سعی وافر داشتند.
زیراندازهای اولیه متشکل از پوست نرم حیوانات و الیاف نرم گیاهی و بوریا بود، لیکن به لحاظ گسترش جوامع اجتماعی و نبود شکار، نیاز به تولید بیشتر زیراندازهای دست بافت روز به روز محسوستر شده و بافت این گونه زیراندازها تکامل یافت.
از بافت اولین قالیچه، و اینکه قومی در ابتدا به این کار مبادرت کرده، هیچ گونه اطلاع موثقی در دست نیست. زیرا قالیچهها به لحاظ ساختار طبیعتشان در اثر رطوبت و حشرات آسیب میبیند.
قدیمیترین نمونهای که باستان شناسان به آن دست یافتهاند. قالیچهای است که به علت دستیابی به آن در گور یخ زده یکی از فرمانروایان سکلایی در دره پازیریک واقع در 80 کیلومتری مغولستان خارجی، به نام قالیچه پازیریک. در هر سانتی متر این فرش 36 گره ترکی به کار رفته است و صاحب
نظران با توجه به نقشهای روی این قالی که شبیه نقوش اصیل هخامنشی است آن را ایرانی میدانند و معتقدند که قالی مزبور از دست بافتههای مادها و پارتها میباشد.
رنگهای مورد استفاده در این قالی قرمز اخرایی، زرد، سبز کمرنگ و نارنجی است.
قالیبافی در ایران از دوره ساسانیان رواج داشته و گرچه از آن دوران نمونه مشخصی وجود ندارد، چنان که سالنامه چینی (SUI- SU) در این دوران از فرش پشمی ایران به عنوان کالای وارداتی به چین نام میبرد. در ادبیات فارسی نیز به کرات از تخت معروف طاقدیس متعلق به خسرو پرویز پادشاه ساسانی یاد شده که بر آن به روایتی چهار فرش که هر یک نشان دهنده فصلی از سال بوده، گسترده میشده است.
با ظهور دین اسلام و فروپاشی نظام پرشکوه ساسانیان، هنر فرشبافی که بیشتر توسط اشراف حمایت میشد، دچار رکود شد. و متعاقب آن ظهور سلسلههای مختلف و عدم ثبات سیاسی در قلمرو پهناور ایران، توان و رشد و نمو را از آن باز ستاند، به خصوص که اعراب به تجملات زندگی توجهی نداشتند و همچنین به منظور مبارزه با شرک و بت پرستی نقش پردازی از انسان و حیوان را مکروه میدانستند.
این روند دیری نپایید و خلفای بنی امیه و بنی عباس بر خلاف خلفای گذشته، در تقلید از شاهان گذشته، به این هنر توجه کرده و موجبات شکوفایی ا ین هنر را پدید آورند. ذکر دویست خانه قالی در تاریخ بیهقی متعلق به نیمه اول قرن پنجم هجری در شرح هدایایی ارسالی از خراسان توسط علی بن عیسی به هارون الرشید، خود گواه بر این نکته است.
در تهاجم مغول آنچه که دست آورد سلاطین گذشته بود، منهدم ساخت. حمله آنها باعث تخریب کارگاههای کوچک بافت قالی شد و طراحان و نقاشان به نقاط دوردست و روستاهای دور افتاده گریختند. این امر که ناخود آگاهانه صورت گرفت باعث شد تا هسته مرکزی فرش بافی در روستاها شکل گیرد. لیکن روستاییان به لحاظ مهاجرت اجباری و به واسطه سهولت در حمل و نقل و از همه مهمتر به خاطر دستیابی هر چه سریعتر به درآمد ناچیز، از بافت فرشهای اندازه بزرگ خودداری کردند، و تنها به بافت قالیچههایی در اندازه کوچک اهتمام میورزیدند.
دوران صفویه عصر مشعشع احیای هنر در تمام زمینهها است. نمونههای ارزنده موجود در موزههای مشهور جهان نظیر قالی مشهور اردبیل که جهت مقبره شیخ صفی اردبیلی بافته شده و اکنون در موزه ویکتوریا و آلبرت مضبوط است، اکثراً حاصل کارگاههای قالیبافی شاهی در این دوران خواهد بود
این مقاله به صورت ورد (docx ) می باشد و تعداد صفحات آن 121صفحه آماده پرینت می باشد
چیزی که این مقالات را متمایز کرده است آماده پرینت بودن مقالات می باشد تا خریدار از خرید خود راضی باشد
مقالات را با ورژن office2010 به بالا بازکنید
مقاله قالی بافی