نوع فایل: word
قابل ویرایش 66 صفحه
پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته مشاوره
مقدمه:
موضوع تحقیق حاضر بررسی رابطه ناسازگاری زناشویی با استرس شغلی می باشد که در این مقدمه به طور کلی به هر کدام پرداخته می شود . همه ما هر روز در زندگی با فشارهای مختلفی روبرو میشویم و غالبا ممکن است آنها را بدون اشکالات زیادی بر طرف کنیم اما در بعضی موارد ممکنست فشارها نیروی زیادی بر تدابیر ما وارد کند و اگر این فشارها زیاد شود ممکن است اعمال سازمان یافته ما را از کار بیندازند (بیگی فرد،1378).
بی تردید ریشه موفقیت ها و ناکامی ها فردی و اجتماعی هر کس از کانون خانواده نشات می گیرد. در واقع یکی از عوامل موثر در خود باوری و اتکا به نفس که در رفتارهای مختلف فرد انعکاس می یابد خانواده است.
سلامت خانواده موضوعی ارزشی است که معیارهای آن در هر جامعه می تواند متفاوت باشد. در ایران نیز بهترین ملاک مورد قبول مطالعه کنونی معیار رستگاری نهایی است نه انواع موفقیت موضعی. بنابراین خانواده ای را می توان سالم اطلاق کرد که اولا محیط سالمی برای سعادت طن و شوهر ایجاد شده باشد و ثانیا شرایط امن و مناسبی برای تربیت و پرورش کودکان و سایر اعضای خانواده مهیا گردیده باشد (بستان، 1383)
در محیط خانواده همیشه عواملی وجود دارند که می تواند به صورت های مثبت و منفی به بهداشت روانی آن تاثیر بگذارند. شناسائی حقوق متقابل به یکدیگر امکان ایجاد صمیمیت و محبت را افزایش می دهد. ابراز عشق و دوستی باعث حفظ شخصیت زن و مرد به عنوان همسر از یک و نقش پدر و مادر از سوی دیگر احساس امنیت و آسایش را در درون سایر اعضای خانواده افزایش می دهد.
یکی از عوامل مهمی که سلامت خانواده را به طور عام مورد تهدید قرار می دهد موضوع عدم شناخت و آگاهی به اصول زندگی است.به عبارت دیگر بلد نبودن چگونگی همزیستی و کسب دانائیهای لازم در مواردی که تصمیم گیری ها را ایجاب می کند می تواندفرایند زندگی مشترک را با آرامش بیشتری توام سازد
در بسیاری از موارد اختلافها به علت عدم شناخت زن و شوهر نسبت به یکدیگر و عدم آگاهی آن ها نسبت به اهداف زندگی مبتنی نبودن اطلاعاتشان بر حقایق روشن، بی انصافی کردن در قضاوت امور ( از سوی یکی یا هر دو طرف ) پیش داوری ها، بی صداقتی ها و عدم احساس مسئولیت و بی توجهی به اصول اخلاقی پیش می آیند ( به پژوه، 1373)
سازگاری زناشوئی بر بسیاری از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسانها تاثیر می گذارد که در واقع سنگ زیر بنای عملکرد خوب خانواده است و نقش والدینی را تسهیل می کند و سپس توسعه اقتصادی و رضایت بیشتر از زندگی می شود.
وجود ناسازگاری زناشویی در روابط زن و مرد علاوه بر ایجاد مشکل در مورد زندگی، باعث اشکال در روابط اجتماعی، گرایش به انحرافات اجتماعی و اخلاقی و افول ارزشهای فرهنگی در بین زوجین می شود (سوئن 1996، نیولن 2000، به نقل از محمدی، 1385)
استرس عبارت است از واکنش های جسمی – ذهنی – عاطفی که در نتیجه تغییرات و نیازهای زندگی فرد تجربه می شود. تغییرات می تواند بزرگ یا کوچک باشد و پاسخ افراد به این تغییرات متفاوت است. بر خلاف تصور بسیاری از افراد، استرس تنها مربوط به محیط های کاری نیست. گذر از هر مرحله زندگی که کار هم جزئی از آن محسوب می شود استرس و فشارهای خاص خود را به همراه دارد. استرس از بدو تولد و حتی پیش از تولد همراه انسان است و در دوره های مختلف زندگی به شکلهای گوناگون بروز می کند، در دوران نوزادی و کودکی و نوجوانی و جوانی و میانسانی و کهولت.
به همین دلیل روان شناسان معتقدند که مقدار کمی استرس از ضروریات زندگی بشر است و برای حفظ و بقای نسل انسان می تواند نیروی محرکه و عامل انگیزاننده ی افراد باشد. و از طرفی بر اساس مطالعات متعدد و بررسی های به عمل آمده ثابت شده که استرس سلامت جسمی و روحی روانی انسان را به مخاطره می اندازد و به عنوان عامل بسیاری از بیماریها نقشه تعیین کننده ای دارد.
در این دنیای پیچیده امروزی استرس خطری است که کنش های جسمانی روان شناختی و خانوادگی و اجتماعی فرد را به طور جدی تهدید می کند. مطالعات نشان داده اند که نوع شغل و شرایط دشوار برخی مشاغل از منابع اساسی استرسی است که اثرات منفی جدی بر کار آمدی جسمانی و روانی فرد می گذارد و روابط اجتماعی و خانوادگی او را به شدت مختل می کند.
طی بیست سال گذشته، مطالب زیادی درباره میزان استرسی که افراد در مشاغل گوناگون تجربه می کنند نوشته شده است. طی بررسی های بسیار در میان حرفه ها، تدریس همواره یکی از مشاغل (( پر استرس )) شناخته شده است(کوپر،1996،ترجمه قره چه داغی،1386).
تحقیق بر روی استرس به تنهائی مفهوم خاصی ندارد بلکه عوامل تاثیر گذار بر استرس مساله مهمی است.
به طور کلی در فرهنگهای گوناگون تعریف های متفاوتی از استرس آورده اند. از جمله می توان به تعاریف لازاروس، اضطراب، خشم، افسردگی ناشی از جنبه های شغل معلمی تعریف کرده اند ( کریس کی ریاکو ،ترجمه احمدزاده،1384).
بیان مساله:
امروزه سازگاری زناشویی یکی از اصطلاحاتی است که وسیعا در مطالعات خانواده و زناشویی مورد استفاده قرار می گیرد. این اصطلاح یا بسیاری از اصطلاحات دیگر همچون (( رضایت زناشوئی )) ((شادکامی زناشوئی )) ((موفقیت زناشوئی ))((ثبات زناشوئی )) مرتبط است. در حالیکه اصطلاحات قبلی هر کدام تنها یک بعد از ازدواج را نشان می دهند. سازگاری زناشویی یک اصطلاح چند بعدی است که سطوح چند گانه ازدواج را روشن می کند و فرایندی است که در طول زندگی زوجین به وجود می آید، زیرا که لازمه آن انطباق سلیقه ها، شناخت صفات شخص، ایجاد قواعد رفتاری و شکل گیری الگوهای مداوده ای است. بنابراین سازگاری زناشوئی یک فرایند تکاملی در بین زن و شوهر است.
در طول سالها از این مفهوم بدون یک تعریف مشترک و روشن بین محققان استفاده شده است. سازگاری زناشوئی شیوه ای است که افراد متاهل به طور فردی یا با یکدیگر جهت متاهل ماندن سازگار می شوند ، به
طوری که سازگاری زناشوئی یکی از مهم ترین فاکتورها در تعیین ثبات و دوام زندگی زناشوئی است ( گال، 2002 به نقل از کلی1، 2006)
سازگاری زناشوئی به صورت یک فرایند تعریف می شوند که به وسیله موارد زیر تعیین می شوند:
1) تفاوتهای پر درد سر دو تائی
2) تنش های بین فردی و اضطراب شخصی،keliy
3) رضایت دو تائی، Qal
4) همبستگی دو تائی
5) توافق کلی دو تائی روی شیوه های مهم عملکرد (اسپانیر1،1976،ترجمه مرادی،1375).
اسیپانیر و کل یک مقیاس برای اندازه گیری سازگاری دو تائی پیشنهاد کردند که می تواند برای زوجهایی که بدون ازدواج با یکدیگر با هم زندگی می کنند مورد استفاده قرار گیرد. این مقیاس شامل زیر مقیاسهایی که چهار مولفه تائید شده اصلی را اندازه می گیرد، چهار مولفه شامل:
1)رضایت دو تائی 2) توافق دوتائی 3)همبستگی دوتائی 4) بیان محبت آمیز
زندگی اجتماعی بدون سازگاری غیر ممکن است سازگاری در یک معنای ساده یعنی برقراری رابطه رضایت بخش بین خود و محیطی که در ان زندگی می کنیم.سازگاری نشانه آگاهی و توانائی فرد است وجه سنتی آن اغلب به صورت سازش مطرح می شود. در سازش، هدف برقراری ارتباط موثر نیست بلکه کنار آمدن تسلیم شدن است. تسلط بر زندگی شخصی، داشتن حمایت اجنماعی، دارا بودن هدف، عشق ورزیدن و علاقه به کسی، گروهی یا امری همراه با تعامل با آن در محیط زندگی عواملی هستند که سازگاری به وجود می آورند و می توانند میزان آن را افزایش دهند.
تعاون با افراد خانواده و افراد جامعه باعث ایجاد امنیت و احترام متقابل همراه با سازندگی فعالانه می شود. بحث سازگاری و ناسازگاری زناشوئی در چهار چوب مباحث شخصیتی قرار دارد، زیرا زمینه هایی مانند یادگیری، ادراک، تفکر، عواطف، هوش و مواردی از این قبیل را شامل می شود و این زمینه ها روی هم شخصیت فرد را تشکیل می دهند. روانشناسان در تعریف شخصیت اتفاق نظر ندارند. ولی می توان گفت شخصیت عبارت است از خصوصیات و شیوه رفتاری و کیفیت سازگاری فرد که جنبه دائمی دارد و فرد را از دیگران متمایز می سازد و سبب ارتباط بین او و دیگران می شود. نگرش های فرد نسبت به دیگران، عادت اندیشیدن و شیوه های بیان آنها، رغبت ها و آرزوها و آمال، طرح ها و برنامه های او در زندگی و به طور کلی نگرش وی نسبت به زندگی سازگاری کلی فرد را تشکیل می د هد (( نوابی نژاد، 1370 ص 22))
قبل از هر چیز باید مفهوم واژه استرس بر ایمان روشن شود. از این واژه افراد گوناگونی به شیوه های متفاوتی به کار می برده اند. اما به طور کلی اکثر افراد با توجه به استرس شغلی ناشی از کار آن را نگرانی حاصل از کاری تحت فشار بیان کرده اند.
(یا کی ریاکو و ساتکلیف، 1978، ترجمه احمدزاده،1384 ،ص20 ) این گونه بیان داشته اند که استرس معلم را می توان به عنوان هیجانهای منفی ناخوشایند مانند خشم، نا امیدی، نگرانی، افسردگی، عصبیت در نتیجه بعضی از جنبه های کاری او دانست.
بیرو نیومن فشار روانی ناشی از شغل یا استرس شغلی را این گونه بیان می کند که (( شرایط ناشی از تاثیر و تاثر افراد با مسائل آنان )) تغییرات درونی که انان را به انحراف از کنش معمولی خود ناچار می سازد. علامت مشخصه این استرس شغلی است.
استرس در سطحی گسترده و پیچیده در تمامی فعالیتهای ما مشاهده شده و به عنوان محفلی است که می تواند در حد شدید خود حتی به نابودی سازمان و جامعه بینجامد. در اهمیت استرس همین بس که فشار روانی بر روی افراد، کارکنان و مدیران سازمان تاثیرات نامطلوب جسمی و روانی داشته و این مساله باعث می شود تا نقش مدیران و کارکنان در سازمانها و محیط اجتماعی به حداقل کاهش پیدا نموده و اثر بخشی و کارائی آن را کاهش دهد.
رابرت الیوت، یکی از متخصصان بر جسته شغلی در سازمانهای امروزی فشار روانی ناشی از اشتغال یا در فرسودگی یا کار سوز شدن، از کلمات رایج و مسایل مورد توجه روزگار ماست با وجود اینکه اشتغال، صرف نظر از تامین مالی در ارضای تمایلاتی مانند، اعتماد به نفس ، نقش تعیین کننده دارد، اما واقعیت این است که هر رده بیشترین صدمه روانی را در محیط کار تجربه می کند .
معروفترین محققی که روی استرس کار کرده است سیلیه می باشد که زندگی خود را وقف تحقیقاتی نموده است. از نظر ایشان (( استرس پاسخ مقبولی بدن به تمام تقاضاهایی است که از وی می شود یا سازگاری با توقعات بسیار نابجا که عوامل استرس زا نامیده می شوند )). در این تعریف به وضوح تمامی محرکهای خارجی، مثل گرما، سرما، فعالیت های بدنی و نیز تمامی محرکهای تغییرات داخلی، مثل کاهش قند خون، افزایش درجه حرارت بدن، حمله میکروبی و هیجانات شدید را عامل استرس زا برای بدن می نامند. سیلیه1 به استرسی که واکنش مثبت به همراه دارد، نام (یوسترس2 (eustres ) یا استرس خوب داده است. این نوع استرس عاملی است که موجب رشد انسان در جنبه های عاطفی و روانی می شود. استرس بد یا (یسترس ) موجب انگیزش پاسخهای منفی و اختلال در فعالیتهای قیزیولوژیک و روان شناختی فرد شده، در نهایت موجب بیماری یا نا توانی وی می شود .
رندال آل راس معتقدات، در استرس شغلی قبل از هر چیز به شناسه هایی برای شناخت آن نیاز داریم. این شناسه ها عبارتند از:
نشانه های روانی، نشانه های جسمانی، نشانه های رفتاری
این نشانه ها اغلب همراه با نارضایتی شغلی بروز می کند. یعنی نارضایتی شغلی را می توان یکی از شایع ترین پیامد های استرس شغلی به حساب آورد. نارضایتی شغلی نیز آثار و عوارضی دارد که عموما از نظر اقتصادی، اجتماعی زیان آورند و برای فرد و سازمان و جامعه هزینه هایی دراند. از آنجا که نارضایتی شغلی، جدا از علت آن، به خودی خود موجب شدت گرفتن استرس شغلی می شوند دور معیوبی به کار می افتد
از عمده نشانه های رفتاری نارضایتی شغلی عبارت اند از غیبت از کار، رها کردن شغل، افزایش حادثه ناشی از کار و فقدان بهره وری، ناگفته روشن است که این آثار و هزینه های مرتبط با آن در درجه اول متوجه سازمان است.
از دیگر پیامد های استرس شغلی منجر به نارضایتی شغلی، رها کردن حرفه و تخصص است. در شغل های تخصصی و تجربی مانند شغل های آموزشی، مشاوره ای و خدمات انسانی، این پیامد خسارات سنگینی بر جامعه وارد می کنند. حالت دیگر این است که کارکنان ناراضی در انتظار رسیدن بازنشستگی روز شماری می کنند. در این حالت سازمان یا نیروی انسانی بی بهره و بی مصرف دست به گریبان است (بهنودی1384ص41).
فهرست مطالب:
مقدمه
بیان مساله
ضروریت و اهمیت پژوهش
اهداف تحقیق
1معرفی متغیرها
2تعریف متغیر ها
فصل دوم پیشینه تحقیق
ناسازگاری
نظریه های مربوط به سازگاری و ناسازگاری زناشویی
تئوری های انتخاب همسر
نظریه سازه های شخصی
تئوری نیازهای مکمل
درمان زناشویی شناختی –رفتاری
مدلهای استرس شغلی معلمان
مدل استرس معلمان از دیدگاه کایر یاکو1
عمده ترین علل اساسی استرس شغلی
انواع استرس زاها
تاثیرات استرس شغلی شدید
عوامل حمایتی کاهش استرس
کنترل فشار بر معلمان
افزایش روحیه کارکنان
شخصیت تیپ ( آ)
تحقیقات انجام شده
سندرم سازگاری عمومی 1
عوامل فشار زای زندگی خانوادگی
عوامل فشار زای مورد انتظار زندگی
افزایش سازگاری
مسلط بودن به زندگی
کنترل زمان
حمایت اجتماعی
انعطاف اجتماعی
امیدواری
وابستگی به محیط
سرگرمی
عشق و علاقه
جنسیت
فرایند عاطفی
فرایندهای رفتاری و تعاملات کلامی
فرایند مثبت
فرایند های منفی
روابط جنسی
منابع و مأخذ:
[1] Ayles,c(2004)biographical deterrminats of marital guality.www.one plusone.orj.uk.
Bech.h.r.etal.a behavioural approach to the management of stress :a prac tical guid to techniques . chichestar . new York . Brisbane. And Toronto . wiley .1982.
[2] Blood,r(1969).mariage.newyork:the free press.
[3]Cooper.c.l. the stree check. Englewood cliffs. Wj. Prextice – Hall.1981
Croyle, k.l.waltz, j.)2002(emotional awreness and couples. Relation ship satisfaction . jornal of marital and family therapy,28,435-444
Cognitive therapy an research events.26,759-773.*
[4] DAviDSON. m.j.& LVExo.A.stevess and the policeman ln:cooper.c. l & MAVSHALL JED.WHITE COLLER AND PROFESSIONAL STRESS.LONDOX. WILEY.2980. pp.131 – 166
[5] Dauglass , j. v frazier, m. douglass,r.(1995) the maeital problems guest ionnare (mpq)a short screening instrument for marital therapy. Journal of family relations,44(3),238.
Flora, j segrin . c(2002)affect and behavioral in volvement in spousal com. Plaints and compliments . jornal of family psycholojy ,24.641-657.
Feeny.j.a.(2002).attchment, marital intracthon and relation ship satisfachtion :adiary study .personal relationship. 939-55.
[6] Fincham. f.d(1995)preinteraction Expectations mavital satisfaction and accessibility. A new lookat sentiment override journal of family psychology. vol. g. no 1. p. 3 – 14
[7] Fincham.f.d&bradbuury ,t.n (1990).assessing attributions in marriage. The relationship attribution measure.gournal of personality an social psycholog,62,453-4g8.
[8]Johbson , s. m. Greenberg , l. s. (1985 b ). Emotionally focused study. journal of mavital and family therapy: an outcome therapy , 11.3133- 317
Halford w.k. keefer .e. osgarby.s.m.(2002)how has the week been for you two . relationship satisfaction and hindsigh memory biases in couples reports of reation ship event cognitive therapy an research 26,759-773.
[9]Hawtonk (1994). sexual function in a community sample of middle – aged – woman with partnevs 1. pp. 77.78
[10] Gootman.g.m.(1993).the roles of conflict engagement ,escalation or avoidance in marital interaction:a longitudinal view of five types of couples.journal of consulting and clinical psychology,6j,6-j5.
[11] Glenn,n.d.(1990)quantitative research on marital guality in the 1980:acritical review.gournal of marriage and the family ,52, 818-831.
[12] Kalimo. r. stressp in work: coxceptual analy sis and study on prison personnal.scandinaviam journal work.environment and heacth , 6: suppl. 3. 198.. raijakalino: 1
[13] Kirchler, e(1989). Everyday life experiences at hom. gornal of family psychology ,2 (3),311-336.
[14] Mc micHAel. A. j. persona lity. behavioural. and.situational modifievs of work stressors. in: cooper. c. l.& payne R. ed. stress at work. chichester. new York.brisbane. and tovon to whiley. 1978. pp.127-147.mc Michael
[15] Muench. D. landrum.E. (1994). family dynamic and attitude gward mavviage – the journal of 128 (4) 425 – 437.
[16] Nelson U Nancy ( june. 1991 ) mavital satis Facition and vogynous sevole southerm ILLIonisaf cavboxdole.
[17] Rice. j. K. (2002).CONTEMPOVARY trends in family patterns and forms. inj. worell ( Ed.) / Encyclopedia of women the gender ( pp.422-423).san Diego.CA: Academic press.
[18] Rollins.B.C.Cannon. k.(1974 marital satis faction over the family LIFE CYCLE. A.R VALUATION –Journal of mavviage and the family.36:271 -288
پایان نامه ی رابطه ناسازگاری زناشویی با استرس شغلی دبیران متاهل شهرستان شبستر. doc