مشخصات این فایل
عنوان:نیشابور شناسی
فرمت فایل: word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 38
این مقاله در مورد نیشابور شناسی می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از مقاله نیشابور شناسی
شهرستان نیشابور به مرکزیت شهر نیشابور، 9308 (1) کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیت آن طبق سرشمارى سال 1370 هـ . ش، 287/399 نفر است. تراکم نسبى جمعیت این شهرستان حدود 42 نفر در کیلومتر مربع مىباشد. 632 آبادى مسکون دارد و در قسمت مرکزى استان خراسان واقع شده است.
این شهرستان با مختصات ریاضى طبق نقشه زیر با طول جغرافیایى بین 58 تا 59 درجه و عرض جغرافیایى بین 35 تا 37 درجه، محدود است از شمال به شهرستانهاى چناران و قوچان، از جنوب به شهرستانهاى کاشمر و تربتحیدریه، از مشرق به شهرستان مشهد و از مغرب به شهرستانهاى اسفراین و سبزوار. ....(ادامه دارد)
نیشابور پس از اسلام
بنا به نوشته مورخان و جغرافی دانان عربزبان مانند ابنرسته، مقدسى، اصطخرى، ابنحوقل و یاقوت حموى، شهر نیشابور، یک فرسنگ در یک فرسنگ بوده و بازار و میادین و دکاکین و کاروانسراهاى بسیار داشته است که از لحاظ اقتصادى «انبارگاه مالالتجاره فارس و کرمان و هند یعنى ولایات جنوبى و همچنین رى و جرجان و خوارزم» بوده است. در این دوره یعنى در قرون وسطى ایالتخراسان به چهار قسمتیعنى چهار ربع تقسیم مىگردیده و هر ربعى به مرکزیت یکى از چهار شهر بزرگ نیشابور، مرو، هرات و بلخ خوانده مىشده و در زمانهاى مختلف یکى از این شهرها مرکزیت تمام خراسان بزرگ را به عهده داشته و چنان که گفته خواهد شد نیشابور نیز از زمان طاهریان به بعد به عنوان پایتخت انتخاب گردیده است و گفتهاند که: «این شهر از قاهره قدیم (فسطاط) بزرگتر و از بغداد جمعیتش بیشتر و از بصره جامعتر و از قیروان عالیتر بوده و 44 محله داشته و 50 خیابان اصلى و مسجدى ممتاز و کتابخانهاى با شهرت جهانى ....(ادامه دارد)
موقعیت جغرافیایی شهرستان :
شهرستان نیشابور با قرار گرفتن در استان خراسان رضوی ، در محدوده ریاضی 58 درجه و 8 دقیقه تا 59 درجه و 20 دقیقه طول جغرافیایی و 35 درجه و 35 دقیقه تا 36 درجه و 52 دقیقه عرض شمالی واقع گردیده است . این شهرستان به شکل بیضی در امتداد رشته کوه های بینالود قرار دارد . این رشته کوه ها بصورت نواری درجهت شمال غربی – جنوب شرقی شهرستان امتداد یافته ، نیشابور را از جهت شهرستان های مشهد ، چناران وقوچان جدا می شوند . در قسمت جنوب غربی ، رشته کوه های سرخ ، با ارتفاعات نسبتا بالا ، این شهرستان را از شهرستان کاشمر جدا می سازد . مرز مشترک شهرستان نیشابور با شهرستان کاشمر حدود 51 کیلومتر ، با شهرستان تربت حیدریه که در جنوب شرقی شهرستان نیشابور قرار دارد ، حدود 69 کیلومتر است . در قسمت شرق و شمال شرقی مرز مشترک شهرستان نیشابور با مشهد و چناران به تربت حیدریه 75 کیلومتر و 60 کیلومتر می باشد، و در شمال با شهرستان قوچان حدود 77 کیلومتر ....(ادامه دارد)
وضعیت توپوگرافی :
از نظر توپوگرافی و ژئومورفولوژی شهرستان نیشابور را می توان به سه منطقه کوهستانی ، پایکوهی و دشت نیشابور تقسیم کرد .(نقشه شماره 1 )
منطقه کوهستانی که شامل رشته کوههای مرتفع بینالود در شمال شرق ، کوههای کوهسرخ در جنوب و کوههای طاغنکوه در غرب دشت نیشابور می باشد ، همانند حصاری دشت نیشابور را احاطه کرده است ، این ارتفاعات کمتر از ثلث وسعت شهرستان را به خود اختصاص داده که بلندترین ارتفاع منطقه کوه گودزرد با ارتفاعی در حدود 3249 متر در شمال شرق دره بوژان می باشد.برای تفکیک این منطقه از پایکوهها اگر خط منحنی میزان 1500 متر را در روی نقشه توپوگرافی تعقیب نماییم تقریبا در تمام منطقه در پایکوهها و راس مخروط افکنه ها کشیده شده است . رشته کوههای مرتفع بینالود در شمال دشت نیشابور با جهت شمال غرب – جنوب شرق ، توانسته اند سری را در مقابل توده های غربی ایجاد کنند و توده های مرطوب مدیترانه ای را وادار به تخلیه مقداری از رطوبت خود نمایند . این امر سبب تشکیب دره های سرسبز و مغتنمی برای شهرستان نیشابور شده است.....(ادامه دارد)
چهارشنیه سوری
جشن ویژه ی آخرین چهارشنیه سال می باشد که در این روز دخترها و پسرها، کوزه ی آبی را از پشت بام خانه ی خود به داخل کوچه پرتاب می کنند و معتقدند که هر کس در این روز کوزه آبی بشکند روز قیامت یک کوزه ی آب به او خواهند داد و بدین صورت بلاها نیز از خانه دور می شوند. مردان روستا در این روز به تیر اندازی می پرداختند و اهالی روستا بیرون از ده آتشی روشن می کردند و از روی آن می پریدند، هنگام پریدن از آتش خطاب به آتش می گفتند: «زردی من از تو، سرخی تو از من»
مراسم تولد
ماما یا دایه، وظیفه ی مراقبت از زائو و نوزاد، از بدو تولد تا چهل روز بعد را بر عهده دارد. به عنوان اولین اقدامات برای سلامتی زائو و نوزاد، زیر سر زائو، خنجر، قرآن و سوزن و ... قرار می دهند و حتی به گوشه یقه ی پیراهنش یک سنجاق آویزان می کنند. این اشیا از جهت دفع آل گذاشته می شوند چرا که معتقدند اگر آل بیایید جگر زائو را با خود می برد و در خاکستر قرار می دهد و یا جگر زائو را به آب می زند. دایه پس از قطع ناف اضافی نوزاد، آن را زیر خاک دفن می کند و بر محل زخم، روغن گوسفند می مالد. در نیشابور اعتقاد بر این است که اگر ناف اضافی را زیر درخت سیب قرار دهند فرزند زیبا می شود. مراسم نام گذاری معمولا در روز دهم انجام می شود، نام نوزاد را معمولا به چند روش انتخاب می کنند: یا انتخاب اسم از روی قرآن کریم یا انتخاب قبلی یا نام آبا و اجداد وی و یا اگر روزهای تولد مصادف با مراسم یا دهه ی عاشورا، عیدقربان و سایر روزهای خاص مذهبی و ... باشد نام نوزاد را به احترام بزرگان دین و نیز همراهی با مراسم مذهبی: حسین، ....(ادامه دارد)
فهرست مطالب نیشابور شناسی در پایین آمده است.
وجه تسمیه نیشابور
نیشابور در دوران پیش از اسلام
نیشابور پس از اسلام
ورود اسلام به نیشابور
علتساختن شهر شادیاخ
ساخت شهری و محیط فرهنگی نیشابور عصر بوسعید
میدان های شهر نیشابور
محلات نیشابور
کاروانسراها، خان ها و تیم های نیشابور
سقف بندی بازارهای نیشابور
مساجد نیشابور
خانقاه ها ودویره های نیشابور
مدارس نیشابور
مرکزیت عجیب فرهنگی نیشابور
موقعیت جغرافیایی شهرستان :
وسعت شهرستان نیشابور :
تقسیمات سیاسی شهرستان نیشابور :
بارش :
رطوبت نسبی :
وضعیت توپوگرافی :
آداب و رسوم
سیزده بدر
شب یلدا
مراسم ماه محرم و صفر
تمنای باران و مراسم چوله قزک
مراسم فوت
روز عرفه
مراسم ختنه سوران
چهارشنیه سوری
مراسم تولد
جشن سده
دانلود مقاله نیشابور شناسی