21 صفحه
فصل اول
گاهی ممکن است جامعه ها یکدست و همگن نباشند و از طبقات مختلف تشکیل شده باشند. یعنی جامعه را می‌توان به چند جزو تقسیم کرد، به طور که افراد داخل هر بخش، بسیار به هم نزدیک باشند ولی این بخشها با هم تفاوت بسیار دارند.
هر یک از این بخشها را یک «طبقه» می‌نامند. برای مثال در مطالعه وضع درآمد خانوارها، با چنین شرایطی روبه رو هستیم . که در بعضی از خانوارها یک دست و همگن نیستند و برای بعضی آنها ممکن است درآمد حدود پانصدهزار ریال در ماه خیلی دور از انتظار باشد و حال ممکن است درآمد بعضی افراد به راحتی از پنج میلیون ریال تجاوز کند. با این شرایط،ممکن است جامعه را به طبقات با درآمد کم، درآمد متوسط و درآمد بالا تقسیم کنیم. در این شرایط از هر طبقه، یک نممونه انتخاب می‌کنیم. با روی هم ریختن این نمونه ها یک نمونه مورد نظر از جامعه به دست می‌آید. شکل زیر گویای این وضعیت است:
نمونه از طبقه اول
نمونه از طبقه دوم
نمونه از طبقه سوم
نمونه گیری خوشه ای
در این قبیل نمونه گیری با جامعه ای رو به رو هستیم که می‌توانیم آن را به واحدهای مرکب تقسیم کنیم. به قسمی که واحدها در مقایسه با یکدیگر ، دارای سازمان یکسان هستند. ولی ممکن است داخل هر واحد افراد متفاوت باشند. هر یک از این واحدها را یک «خوشه» می‌نامیم. برای مثال می‌خواهیم در بارة افرادی که در صنعت رنگرزی فعالیت می‌کنند مطالعه کنیم در این جا می‌توان مجموعه این افراد را به اجزای کوچکتر تقسیم کرد. هر جزء می‌تواند شامل افرادی باشد که در یک کارخانه رنگسازی کار می‌کنند. بنابراین هر کارخانه به عنوان یکی از آن واحدها در نظر گرفته شده است.
به طور معمول کارخانه هایی در شرایط برابر از لحاظ دستمزد افراد شبیه هم هستند ولی در هر کارخانه ای افراد بنا بر مسئولیتهای محوله دارای درآمدهای متفاوتی می‌باشند. در این شرایط چند خوشه را (که لازم نیست تعداد آنها زیاد باشد) انتخاب و سپس خوشه های انتخاب شده را سرشماری می‌کنیم.
فصل دوم مقدمه
در تعریف «جامعه» اشاره شده که جامعه مجموعه ای از اشیا است که در یک یا چند صفت مشترک هستند. این صفتها را «متغیر تصادفی» می‌گویند. می‌توان متغیرهای تصادفی را مطابق نمودار زیر دسته بندی کرد.
تحقیق آمار - نمونه گیری آماری