علوم خاک (Soil Science) دانش مطالعه و طبقه بندی خاک، بر اساس خصوصیات فیزیکی (مانند بافت یا ساختمان)، شیمیایی (مانند هدایت الکتریکیمحلول خاک و میزان سدیم موجود) و زیستی آن است. دانش خاکشناسی خاک را به عنوان ترکیب طبیعی بسیار پیچیده، که از هوازدگی فیزیکی و بیوشیمیایی بوجود آمده مورد بررسی قرار می‌دهد. یک پدولوژیست خاک را به عنوان یک ترکیب مطالعه می‌کند و کاربردهای آن را مد نظر قرار نمی‌دهد. خاکشناسی به ما کمک می‌کند بهترین کاربرد ممکن را برای خاک‌های مناطق مختلف تعیین نماییم، از آن حفاظت کنیم و کیفیت آن را افزایش دهیم. علاوه بر این، خاکشناسی شیوه‌های کشت بدون خاک گیاهان (کشت هایدروپونیک) را نیز در بر می‌گیرد. پژوهشگران رشته خاکشناسی با بررسی مواد و شرایط مورد نیاز زندگی گیاهان، امکان رشد گیاه در محیط‌های بدون خاک را فراهم می‌کنند.
کارشناسان خاکشناس میزان مواد غذایی موجود در خاک‌های مناطق مختلف را بررسی می‌کنند و بهترین راه افزایش میزان مواد مورد نیاز و کاهش آثار سوء موادی که میزان آن از حد طبیعی بیشتر است را بیان می‌کنند و در صورتیکه خاک از لحاظ مواد غذایی متعدد دچار کمبود باشد، راه حل‌های ترکیبی (مانند کود فسفات آمونیوم) ارایه می‌دهند.
خاکشناسان می‌توانند با شیوه‌های غیر عادی، مثلاً با اضافه نمودن گچ به خاک سدیمی و شستشوی مداوم آن، ساختار شیمیایی و با شخم مناسب و اضافه نمودن کودهای گیاهی به خاک، ساختار فیزیکی آن را بهبود بخشند. آنها گیاهان و جاندرانی را که می‌توانند باعث بهبود کیفیت خاک از نظر شیمیایی یا فیزیکی شوند را براساس نوع خاک پیشنهاد می‌کنند. مثلاً برای خاک‌هایی که دارای کمبود نیتروژن هستند شبدر یا یونجه پیشنهاد می‌کنند و برای خاک‌هایی که به شدت فشرده شده‌اند ولی ساختار شیمیایی مناسبی دارند کرم خاکی پیشنهاد می‌کنند.
شاخه‌های دانش خاکشناسی
دانش خاکشناسی خاک هارا از دو جنبه تحت بررسی می‌دهد و بر همین اساس به دو رشته تقسیم می‌شود.
- -پدولوژی یا خاک‌پژوهی خاک‌ها را به عنوان مواد طبیعی بسیار پیچیده، که از هوازدگی فیزیکی و زیست‌شیمیایی بوجود آمده مورد بررسی قرار می‌دهد. یک پدولوژیست خاک را به عنوان یک ترکیب مطالعه می‌کند و کاربردهای آن را مد نظر قرار نمی‌دهد.
- -ادافولوژی خاک را به عنوان محیط زیست، رشد و نمو گیاهان مورد بررسی قرارمی دهد. ادافولوژیست‌ها ویژگی‌های خاک را از دیدگاه حاصلخیزی مورد بررسی قرار می‌دهند.
باید در نظر گرفت دانش خاکشناسی به طور عمومی ترکیبی از این دو شاخه‌است و نمی‌توان آنها را دقیقاً از هم تفکیک کرد.
خاکشناسی یا پدولوژی (به انگلیسی: Pedology) یکی از شاخه‌های علوم خاک است که خاک را به عنوان ترکیب طبیعی بسیار پیچیده، که از هوازدگی فیزیکی و بیوشیمیایی به‌وجود آمده مورد بررسی قرار می‌دهد.
خاکشناسان خاک را به عنوان یک ترکیب مطالعه می‌کنند و کاربردهای آن (مثلاً کاربردهای کشاورزی) را مد نظر قرار نمی‌دهند، کاربرد خاک در کشاورزی در خاکشناسی زراعی (edaphology) بررسی می‌شود. خاکشناسی و خاکشناسی زراعی دو رشتهٔ علوم خاک به‌شمار می‌روند.
خاکشناسی با دارا بودن مجموعه‌ای از علوم و روش‌ها در زمینه‌های زیر می‌تواند کارایی و مهارت‌های موردنظر را تأمین نماید:
- شناسایی و روابط خاک و آب و گیاه و عوامل مختلف اقلیمی
- شناسایی مراحل پیدایش و تکامل خاک‌ها.
- شناسایی و رده‌بندی انواع خاک‌های مورد استفاده در کشاورزی (خاکشناسی زراعی)
- آشنایی با روش‌های مختلف حفظ و نگه‌داری، بهبود کیفیت و مدیریت بهینه خاک‌ها
فهرست مطالب:
پدون
پلی پدون
خاک از دید کشاورزی
خاک سطحی
خاک زیر سطحی
انواع خاک
اجزای خاک های معدنی
پدولوژی
پروسه های تحول خاک
افق های خاک
افق O
افق A
افق B
افق هی مشخصه زیر سطحی
افق C
رده بندی خاک ها
ویژگی های فیزیک خاک
بافت خاک
اساس جدا کردن ذرات خاک
طبقه بندی ذرات خاک بر اساس اندازه
ویژگی های ذرات خاک
جدا کردن اجزای ذرات خاک
تعیین زمان سقوط ذرات
کلاس بافت خاک
تعیین بافت خاک
روش صحرایی
روش آزمایشگاهی
روش منحنی تجمعی
ساختمان خاک
انواع ساختمان در پروفیل خاک
نقش و اهمیت ساختمان خاک
عوامل ساختمان سازی خاک
عوامل تشکیل خاکدانه و ساختمان
عوامل دوام و پایداری خاکدانه
تعیین استحکام خاکدانه
تقسیم بندی از لحاظ استقامت خاکدانه
ثبات خاک
و...
پاورپوینت کامل و جامع با عنوان مبانی خاک شناسی (پدولوژی) در 130 اسلاید