13 ص
آتشفشانهای ایران
آتشفشان دماوند: مخروط آتشفشان دماوندکه به عنوان بلندترین آتشفشان خاورمیانه شناخته می شود، در شرق تهران و در ۶۰ کیلومتری آن بنا شده است.نزدیکترین شهرها به این آتشفشان عبارتند از : رینه، در دامنه جنوبی- پلور - دماوند و فیروز کوه. ارتفاع آتشفشان دماوند از سطح دریا ۵۶۱۰ متر می باشد. در بیشتر ماه های سال، قله دماوند پوشیده از برف است. بخشی از سفیدی قله دماوند که در مرداد ماه قابل مشاهده است، متعلق به گوگردهای متصاعد شده از دهانه مخروط آن است. اگر البرز غربی و شرقی را امتداد دهیم، در محل دماوند این دو امتداد از هم دور می شوند. تمامی ساختمانهای تکنونیکی از جمله :گسلها، تراست ها، چین های البرز مرکزی که در منطقه دماوند وجود دارد، زمانی که به محدوده گدازه ها می رسند محو می شوند.آتشفشان دماوند به صورت مخروط نا متقارنی است که در قسمت جنوب غرب آن گدازه ها گسترش بیشتری دارند. در ترکیب سنگ شناسی آتشفشانی دماوند ۴ گروه سنگی قابل تفکیک هستند: ۱: سنگهای بازیک ۲: سنگهای حدواسط ۳: سنگهای اسیدی ۴: سنگهای ولکانی کلاستیک
آتشفشان سهند: در ۴۰ کیلومتری جنوب تبریز با ارتفاع حداکثر ۳۷۱۰ متر واقع شده است. تعیین سطح مطلق گدازه های آن ،سن تا ۱۴۰ هزار سال را نشان می دهد. ترکیب سنگ شناختی سهند شامل: آندزیت، داسیت، ریوداسیت و ریولیت به همراه مواد آذرآواری فراوان می باشد.
آتشفشان سبلان: در باختر شهر اردبیل به ارتفاع ۴۸۱۱ متر قرار دارد که در واقع خط تقسیم حوضه های آبریز ارومیه و رودخانه ارس به شمار می رود. مخروط آتشفشان خاموش سبلان از نوع چینه ای است که گدازه های ان سطحی معادل ۱۲۰۰ کیلومتر مربع را اشغال کرده اند.
آتشفشان تفتان: تفتان یک آتشفشان جوان و نیمه فعال در بلوچستان است. ارتفاع این آتشفشان ۴۰۵۰ متر واز سطح دشتهای اطراف آن ۲۰۰۰ متر است.یکی از ویژگی های جالب در تفتان، ناهماهنگی کانی شناسی و تحول معکوس کانی ها در آندزیت های کواترنر این آتشفشان است.
آتشفشان بزمان: سنگهای آتشفشانی شمال گودال جازموریان مجموعه سنگهای ماگمایی بزمان را تشکیل می دهند که دارای ۶۴ تا ۷۴ میلیون سال سن می باشند. سنگهای آتشفشانی بزمان عمدتا آندزیت، بازالت و کمی الیوسن بازالت می باشند.
آتشفشانهای ایران