« انسان‌شناسی و متون اسلامی »
5 صفحه
دکتر محمدرضا بارگاهی
بحث پیرامون انسان از حیث وجود ماهیت، ویژگی‌ها، محیط، نیازها و ... نیاز به ارائه مقالات و گفتگوهای بسیاری دارد که در این نوشته مختصر نمی‌گنجد.
البته در منطق قرآن انسان هر چند عظمت دارد اما خلقت او در مقایسه با خلقت آسمان، زمین و ... ناچیز است.
بنابراین در این مقاله سعی شده گذرا به برخی مباحث پیرامون انسان به طور اجمالی اشاره گردد. امید که در فرصت‌های آینده بتوان به تفصیل آنها پرداخت و یا امور دیگر مربوط به انسان را مطرح نمود.
تعریف انسان
در تعریف انسان نظرات مختلفی مطرح شده است:
- در تعریف ارسطوئی انسان یعنی حیوانی که ناطق است (نطق به معنای تکلم یا تفکر یا آشکارکننده ....) و لذا کمال انسان را در ناطق بودن او می‌داند.
- در تعریف عرفا انسان یعنی حیوان ناطق کامل.
- کاسیرر گوید انسان یعنی حیوان سمبلیک.
- برخی گویند حیوان نظم دهنده.
- عده‌ای گویند حیوان ناطق که می‌میرد.
- برخی عرفا گویند انسان موجودی است که مظهر یکی از اسامی یا صفات خدا می‌باشد و انسان کامل کسی است که مظهر تمام اسامی یا تمام صفات خدا باشد.
- انسان یعنی عالم و عامل.
- انسان موجودی حاکم بر خود و جهان و مسئول خود و دیگران می‌باشد (اگزیستانسیالیست‌ها) که این تعریف براساس تعهدات و رفتار و اعمال است.
- انسان موجودی است عاطفی و احساسی و عاشق دیگران.
- حیوانی نیازمند و طالب در تمام عمر است.
آیا تعریف انسان امکان دارد یا خیر و البته برخی در تعریف انسان به عنوان یک فرد می‌پردازند و مانند سقراط و برخی سطح وسیع‌تری اعم از امور اجتماعی و سیاسی و... انسان را مطرح می‌کنند مانند افلاطون و ... و برخی به بعد جسمی و عقلانیت او توجه دارند مانند ارسطو و ... و لذا تعریف جامع و مانعی از آن ارائه نکرده‌اند و یا به مفاهیمی کلی اشاره کرده‌اند اما مقصود خود از آن الفاظ کلی را هم بیان نکرده‌اند.
انسان‌شناسی و متون اسلامی