لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 34
چکیده:
شهرستان خمینی شهر از نظر اکوتوریستی دارای قابلیت های فراوانی می باشد، وجود کوهستان های متعدد در اطراف شهرستان، تپه های زیبا در اطراف باغات و مزارع کشاورزی، عبور رودخانه زاینده رود از سمت جنوب شرقی شهرستان چشم انداز خاصی به شهرستان بخشیده است. از جمله مهمترین جاذبه های گردشگری که در طی سالها طرفداران و علاقه مندان بسیاری را به سوی خود جذب کرده است، عبارتند از: کوه سید محمد، کوه آتشگاه، بام سبز، چشمه های شمال و شمال غرب شهرستان. هدف از نگارش این مقاله "بررسی توانهای اکوتوریستی خمینی شهر" می باشد. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای، اسنادی و میدانی و روش بررسی آن از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. از آنجایی که شهرستان خمینی شهر دارای نقاط مستعد طبیعی است، نیاز به دیدگاه سیستمی، شناسایی، برنامه ریزی و مدیریت صحیح توسط متخصصین و مسئولین تأثیر زیادی در رفع مسایل مربوط به این مکانها، جذب گردشگر، درآمد، ایجاد اشتغال و کسب پیامدهای مثبت را در بر خواهد داشت. براین اساس تحقیق حاضر با هدف بررسی نقاط ضعف و قوت و همچنین تهدیدها و فرصتهای ناشی از ایجاد و توسعه صنعت اکوتوریسم در منطقه مورد مطالعه می باشد.
1- مقدمه:
در بین انواع گردشگری، گردشگری طبیعی( اکوتوریسم) ابزاری مناسب جهت دستیابی به گردشگری پایدار می باشد. از جمله ارکان توسعه طبیعت گردی پایدار جلب مشارکت مردم اعم از مردم محلی و گردشگران در مراحل مختلف طراحی، برنامه ریزی و اجرا می باشد. لذا اهمیت دادن به نقش آن در حفاظت محیط زیست به منظور دستیابی به توسعه پایدار امری ضروری است، با توجه به اینکه جاذبه های اکوتوریستی یکی از عناصر مهم در توسعه صنعت توریسم به شمار می رود، شناخت این جاذبه ها و بررسی اهمیت آن ها می تواند نقش مهمی در توسعه گردشگری داشته باشد.
اکوتوریسم از ترکیب واژه های اکولوژی و توریسم تشکیل یافته است و در واقع محصول چالشهای زیاد بین طرفداران افراطی بهره گیری و استفاده بدون حد و مرز از طبیعت و طرفداران استفاده معقول در حد ظرفیت طبیعی با دیدگاههای حفاظتی و بهره گیری پایدار از این منابع طبیعی بوده است. به طور کلی اکوتوریسم به منظور جستجو در مناطق بکر و طبیعی و استفاده از زیبایی های طبیعی است و گردشگران را به محیط طبیعی و قابل دستیابی و منحصر به فرد معطوف می کند و نگرش مردم بومی و دولت را تغییر داده و در حفظ طبیعت از طریق آموزش، افزایش آگاهی های مردم و مسئولین، نقش آفرینی و به تعبیری در تحقق توریسم فرهنگی مؤثر می باشد؛ زیرا به دنبال ردپای فرهنگ های بومی سفر می کنند[1].
کاملترین تعریف به نقل از سازمان ایرانگردی از اکوتوریسم در سال 1380 اینگونه است: " اکوتوریسم هر نوع توریسمی است که به طبیعت مربوط باشد به طوری که انگیزه اصلی در این توریسم بهره جستن از جذابیتهای طبیعی یک منطقه شامل ویژگیهای فیزیکی و فرهنگی بومی است و توریست پس از مشاهده جذابیتها بدون اینکه خللی در آن وارد یا تخریب کند، محل را ترک گوید"بدین ترتیب ضمن بهره گیری از فرهنگ، سوابق تاریخی و نمونه های طبیعی منطقه، حفظ و احترام به اکوتوریسم فرصتهای اقتصادی و درآمد زایی نیز برای مردم محلی ایجاد می شود و زمینه حفظ و حمایت جدی تر از جذابیتها با منابع مالی تازه تر فراهم می آید[2].
2- معرفی منطقه مورد مطالعه:
شهرستان خمینی شهر بامساحت 302/175 کیلومترمربع وارتفاع 1595 متر درفاصله12کیلومتری شمال غربی اصفهان واقع شده است، از شمال به شهرستان برخوار و میمه، از شرق و شمال شرقی به شهرستان اصفهان، از شمال غربی و غرب به شهرستان نجف آباد و از جنوب و جنوب غربی به شهرستان فلاورجان و رودخانه ی زاینده رود محدود می شود[3].این شهرستان ازدو بخش کوهستانی (درشمال) و منطقه دشت(درجنوب)تشکیل شده است. تحت تأثیر موقعیت جغرافیایی و نفوذ توده های غربی و زاینده رود دارای آب وهوای خشک با تابستانهای گرم و زمستانهای نیمه سرد می باشد[4]. نواحی شمال و شمال غربی آن را کوه های محمود آباد و سید محمد فرا گرفته و نواحی جنوبی آن را دشت همواری پوشانیده است. در پژوهش حاضر سعی شده به بررسی مهمترین جاذبه های اکوتوریستی خمینی شهر که عبارتند از چشمه لادر واقع در شمال غرب، بام سبز در غرب، کوه سیدمحمد در شمال و کوه آتشگاه واقع در جنوب خمینی شهر پرداخته شود:
3- بررسی وضعیت دسترسی شهرستان به مناطق اکوتوریستی:
چهار منطقه مورد نظر اکوتوریستی شهرستان خمینی شهر بر سر راه های اصلی ارتباطی شهر واقع گردیده اند از جمله مهمترین محورهائی که خمینی شهر را مثل رینگی در بر گرفته اند عبارت اند از :
- محور اول از دانشگاه صنعتی ( بزرگراه آزادگان در شمال شهر شروع و به سمت غرب و جنوب امتداد می یابد و بالاخره به محور جنوبی موجود و جاده نجف آباد می پیوندد. و آنگاه در سمت شرق بر روی جاده معروف به لوله آب امتداد یافته و مجدداً به بلوار آزادگان روبروی دانشگاه صنعتی ختم می شود. به این ترتیب محور شریانی درجه 1 خمینی شهر به صورت جاده کمربندی حلقه وار شهر را در بر می گیرد. این محور از نقش جابجایی قوی جهت دسترسی به جاذبه هائی همچون کوه سید محمد، چشمه لادر و بام سبز برخوردار است و همه عناصر در خدمت کاهش موانع رفت و آمد سریع در نظر گرفته شده است. در این محور جابجایی پیاده ها و رفت و آمد دوچرخه کاملاً مجزا در نظر گرفته شده و عبور وسایل سنگین هم آزاد است. محور قابل اهمیت دیگر در جنوب شهر واقع گردیده که دسترسی شهر را به اصفهان و شهرستان های مجاور از جمله نجف آباد میسر می سازد. این محور جهت دسترسی جاذبه هائی همچون کوه آتشگاه و بام سبز نقش مهمی دارند.
4- تعریف اکوتوریسم:
- اکوتوریسم یا گردشگری طبیعی، نوعی از توریسم طبیعی و پایدار است که با مشارکت گردانندگان بومی و بهره گیری از پتانسیل های طبیعی گردشگری میسر است[5]. اکوتوریسم عبارت است از مسافرت مسؤولانه و مبتنی بر توسعه پایدار به نواحی طبیعی به منظور بهره گیری معنوی و ارضای نیازهای روحی و روانی به گونه ای که با شناخت و کسب آگاهی و احترام به نظام ارزش های مردم محلی توأم باشد و به محافظت از نواحی طبیعی و ارتقاء رفاه جامعه میزبان کمک کند[6].
5- اکوتوریسم و اثرات آن:
زمانی که یک منطقه نوعاً دارای پتانسیل ویژه ی جذب گردشگر است معمولاً اثراتی را از خود به جا می گذارد این اثرات می تواند به شکل فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و ... باشد، بهرحال ره آورد این صنعت، اشتغال زایی، مراودات اقتصادی و تعاملات اجتماعی- فرهنگی بین مردمان نواحی مختلف است و در پاره ای موراد، چنانکه به اثرات منفی و مخروب آن توجه نشود، نتایج زیان باری به بار خواهد آمد.
1-5- طبیعت گردی و اثرات زیست محیطی:
توریسم و محیط زیست به طور متقابل به یکدیگر وابسته اند. محیط زیست طبیعی بسیاری از جاذبه های توریستی را شکل می دهد. توسعه و مدیریت توریسم به گونه ای که با محیط منطقه سازگار باشد و به افت کیفیت آن نیانجامد، عامل اساسی در دستیابی به توسعه پایدار به حساب می آید. اگر مدیریت و برنامه ریزی توریسم مناسب باشد، این آثار شامل کمک به دستیابی به اهداف برنامه های حفاظت محیطی که منابع دیگری برای آنها وجود ندارد، ساخت و توسعه ساختمانهایی که مورد نیاز جهانگردان است، توسعه و ساخت تشکیلات زیربنایی، جاده سازی، لوله کشی آب، ساخت سیستم فاضلاب و این قبیل کارها که موجب بهبود محیط می گردد.
2-5- طبیعت گردی و اثرات اقتصادی:
گردشگری به عنوان فعالیتی که خدماتی را در بردارد، از لحاظ کمی ظرفیت ایجاد اشتغال را به حد قابل ملاحظه ای بالا می برد.
3-5- طبیعت گردی و اثرات اجتماعی- فرهنگی:
ارتقاء سطح دانش و آگاهی بومیان منطقه، امکان تبادل فرهنگی میان طرفین را ایجاد می کند. از لحاظ اجتماعی- فرهنگی می توان انتظار داشت که گسترش این صنعت موجب توجه به هنرهای محلی به ویژه صنایع دستی،گسترش تبادلات فرهنگی، القای احساس افتخار به داشته های خود شود. به طور کلی ایجاد فرصتهای جدید اجتماعی برای ساکنان از مهمترین دستاوردهای گسترش اکوتوریسم در منطقه می باشد[7].
6- جایگاه طبیعت شهر در برآوردن نیازهای فضایی
ارتفاعات و غارهای خمینی‌شهر با داشتن چشم‌اندازهای زیبا و محیطی طبیعی با هوایی پاک و بدور از همهمه شهر، پتانسیل بسیار با ارزش برای جذب طبیعت‌گردان و علاقمندان به طبیعت می‌باشد به دلایل زمین شناختی و نوع سنگها، در دل این کوهها تعداد قابل توجهی چشمه فصلی وجود دارد که هر یک با نام خاص خود برای اهالی شهر شناخته شده هستند و در پای هر کدام به مدد همت دوستداران طبیعت درختانی چند کاشته شده تا به زیبایی محیط بیفزاید با این که این منابع طبیعی در حال حاضر از داشتن امکانات بسیار ابتدائی تفریحی نیز بی‌بهره‌اند، با این حال سالهاست که با همین سادگی پذیرایی مردم علاقه‌مند به طبیعت هستند و طبیعت با سخاوت تمام هر آنچه دارد را در اختیار انسانها قرار می‌دهد با این توصیف توجه به این منابع طبیعی و استفاده بهینه از هر یک، منطقی‌ترین روش برخورد با آنهاست[8].
7- بررسی مناطق اکوتوریسمی شهرستان خمینی شهر:
1-7- چشمه های خمینی شهر:
در جای جای کوههای شمال و شمال غرب شهرستان خمینی‌شهر چشمه‌های موسمی و دائمی‌زیادی به چشم می‌خورد که از زمانهای قدیم مردم این دیار به هنگام شکار یا تفریح در کوه، آنها را شناسایی کرده و هر یک را به مناسبتی نامگذاری نموده‌اند. به طور کلی این چشمه‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. یک دسته آنهایی که آب موسمی و موقتی دارند و دسته دیگر آنهائی که آب دائمی‌دارند که البته در طول ایام سال میزان آبدهی متغیری دارند و بسته به میزان بارش نزولات جوی، آب چشمه‌ها کم و زیاد می‌شود. تعداد کل چشمه‌ها متجاوز از یک صد چشمه تخمین زده می‌شود که تنها حدوده 10 الی 15 چشمه در تمام سال آب دارند و بقیه فصلی هستند چشمه‌های دائمی‌خمینی‌شهر دارای دبی آب‌اندکی هستند و در اواخر فصل گرما میزان آبدهی آنها بسیار ناچیز می‌گردد.
در لابه لای کوههای این شهر پر رمز و راز مناظر دیدنی زیادی وجود دارد که هر گردشگری را جذب خود می کند، یکی از این منظره ها چشمه لادر می باشد. چشمه لادر به مجموعه ای از چشمه ها اطلاق می شود که در دل کوههای مشرف بر کمر بندی غرب شهر واقع گردیده اند. این چشمه ها با وجود اینکه دارای آب فراوان نمی باشند صحنه های جالبی را بوجود آورده اند به طوری که هر ساله تعداد زیادی گردشگر را از سرتاسر ایران جذب خود می کنند از جمله ویژگی های دیگر این منطقه دارا بودن حیات وحش منحصر به فرد می باشد. گونه های متفاوتی از پرندگان و خزندگان و حیواناتی همچون بز کوهی از جمله این موارد می باشد.
دانلود تحقیق کامل درمورد بررسی توانهای اکوتوریستی خمینی شهر
