
17 ص
بسپارهای کربوهیدراتی
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، تهران ص پ 115-14965
بسپارهای کربوهیدراتی یا پلی سا کاریدها از مهمترین انواع زیست بسپارها به شمار می آیند. سالانه میلیاردها تن از این مواد طبیعی توسط انواع موجودات زنده تولید و تبدیل می شوند این مواد تجدیدپذیر، با توجه به روبه افول نهادن منابع ماده و انرژی فسیلی (تجدیدناپذیر)، و همچنین مسائل زیست محیطی ناشی از فراورش و مصرف آنها، اهمیتی مضاعف یافته اند. در این مقاله به معرفی ساختار، منابع، انواع، مصارف و اصلاح این مواد طبیعی می پردازیم.
- ساختار، انواع و خواص پلیساکاریدها
بسپارهای کربوهادراتی، پلیساکاریدها یا گلیکانها، بسپارهایی با واحدهای تکراری ساکاریدی (قندی یا گلیکوزیلی) هستند. به پلیساکاریدهای طبیعی گیاهی یا اصلاح شده که انحلال پذیر و/یا قابل پراکنده شدن در آب بوده و گرانروی بالایی ایجاد کنند، هیدروکلوئید نیز گفته می شود. صمغها، هیدروکلوئیدهایی بیمزه، بیبو، بیرنگ (سفید، کرم رنگ یا زرد روشن) و غیر سمیاند. پلیساکاریدها اگر متشکل از یک نوع واحد گلیکوزیل باشند، هوموپلیساکارید (هوموگلیکان)، و چنانچه متشکل از بیش از یک نوع واحد گلیکوزیل باشند، هتروپلیساکارید (هتروگلیکان) نامیده می شوند. بسته به نوع و منبع و خطی یا شاخهای بودن، شمار واحدهای تکراری پلیساکاریدها در گستره 200 تا 15000 تغییر می کند و در نتیجه وزن مولکولی آنها ممکن است به چندین میلیون هم برسد.
بسپارهای کربوهیدراتی