دانلودمقاله سیره نبوی معراج

اختصاصی از فی فوو دانلودمقاله سیره نبوی معراج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

انسان همیشه سعی دارد به هر مسئله ای از دریچة« حس» بنگرد. زیرا مطمئن ترین علوم او را همین «معلومات حسی» تشکیل میدهد و به همین جهت، در میان مسائل مختلف آنهایی که دلایل حسی بیشتری دارند سهم زیادتری از اطمینان انسانی را به خود جلب می کنند.
از همین رو، امروز هزارن آزمایشگاه در سراسر جهان برای تحقیق درباره مسائل گوناگون علوم، با هزینه های سنگینی تأسیس شده و دانشمندان با کنجکاوی خاصی در این آزمایشگاه مشغول بررسی مسائل مختلف اند.
ولی آیا می توانیم مسائل اجتماعی را هم آزمایش کرد و روی تجربیات گوناگون درباره آنها قضاوت نمود؟ مثلاً آیا می توانیم نتیجه ای را که از اختلاف و پراکندگی دامنگیر یک ملت می شود بیازماییم؟
آیا میتوانیم سرانجام کار« استعمارگران» و عاقبت« ظلم و بیدادگری» را با یک آزمایش حسی دریابیم؟
آیا می توانیم نتیجه« فاصله طبقاتی» و « تبعیضات ناروا» را در میان طبقات مختلف اجتماع از طریق تجربی بررسی نمود؟
در پاسخ اینگونه سئوال ها باید گفت: متأسفانه نه! زیرا برای مسائل اجتماعی، با آن همه اهمیتی که دارند، چنین آزمایشگاهی موجود نیست و اگر هم وجود می داشت نیازمند هزینه طاقت فرسایی بود.
ولی چیزی که این نقیصه را تا حدود زیادی جبران می کند، این است که ما امروز چیزی در دست داریم به نام« تاریخ گذشتگان» که چگونگی زندگی انسان ها را طی هزاران سال در روی زمین تشریح می کند، و انواع خاطره های تلخ و شیرین، شکست ها و پیروزی ها، کامیابی ها و ناکامی های ملل مختلف دنیا را شرح می دهد.
پر ارزش ترین فراز های تاریخ ، صفحاتی است که از زندگانی مردان بحث می کند . زندگی آن ها ، امواج مخصوصی دارد و مملو از انواع حوادث است . آن ها بزرگ بوده اند و آن چه مربوط به آن هاست از جمله تاریخشان ، بزرگ و با عظمت است ، درخشندگی خیره کننده ای دارد ، تا آن جا که بخواهیم آموزنده و پر معنا و اسرار آمیز است .
آن ها شاهکار آفرینش و خلقتند ، زندگی شان هم شاهکار تاریخ و مملو از حماسه های پر شور آفرینش است .
مطالعه تاریخ زندگی چنین مرد بزرگی، بسیار چیزها می تواند به ما بیاموزد و صحنه های گوناگون آموزنده ای از نظر ما می گذراند.
صحنه های اعجاب آمیزی، مانند نخستین روزهای بنای کعبه و سکونت نیاکان پیامبر در مکه و حمله سپاه فیل برای ویران ساختن خانه خدا و حوادث تولد پیامبر.
صحنه های غم انگیزی همچون از دست رفتن« عبدالله» و« آمنه» پدر و مادر آن حضرت در آغاز عمر با آن وضع دردناک.
صحنه های پرابهت و اسرار آمیزی مانند نخستین روزهای نزول و حی،معراج وحوادث کوه« حرا» و به دنبال آن مقاومت عجیب و سرسختانه سیزده ساله پیامبر و یاران معدود او در راه نشر آئین اسلام در مکه و مبارزه با بت پرستی.
صحنه های پرهیجان و پرحادثه ای، مانند وقایع سال اول هجرت و سالهای پس از آن که هرکدام نمونه ای از عالی ترین فداکاریها در راه عالی ترین هدفها در راه کوبیدن انواع مظاهر بت پرستی، در راه مبارزه با تبعیضات ناروا و نژادپرستی و هرگونه استعمار و استثمار بشر به وسیله بشر محسوب می شود.
از این رو اگر آن را«پرشورترین حماسه های تاریخ» و زندگی او را نقطه ای که دنیای قدیم و جدید را به هم می پیوندد بخوانیم اغراق نگفته ایم.
ما مطالعه دقیق این کتاب را به عموم مسلمانان روشنفکر مخصوصاً جوانان عزیز توصیه می کنیم و امیدواریم جوانان پرشور و با ایمان ما بتوانند با الهام گرفتن از زندگی پر افتخار پیامبر ، طرح یک زندگی نوین و پر افتخاری را برای خود و برای محیط خود بریزند .

چکیده:
مطالبی را که در این تحقیق به یاری خدا مورد بحث و مطالعه قرار خواهیم داد
عبارت اند از: 1- سیرة نبوی معراج در قرآن و سنت : همانطور که می دانیم معراج از جمله رخدادهای شگرف و شگفت زای رسالت پیامبر است. 2- معراج در قرآن و سنت : که قرآن وسنت قطعی مسئله معراج را تا حدودی بیان نموده است آنچه از آیات و روایات برمی آید آن است که پیامبر دو سیره در حوضه و ابعاد زمینی و آسمانی داشته است.
3- مبعث شب ظرف تکامل و عروج: به نظر قرآن ظرف عروج شب است، زیرا ایشان در شب از آشفتگی به در می آید. در تاریکی شبانه به آرامش روحی و روانی دست می یابد و موجب می شود تا ارتباطش با ملکوت آسانتر شود.
4 – معراج رسول خدا(ص) در داستان معراج رسول خدا(ص) نیز همانند داستان شق القمر موضوعات مختلفی مورد بحث قرار گرفته که ما نیز به خواست خدای تعالی باید در چند بخش آن را مورد بحث قرار دهیم 5- حاجت جبرئیل 6- خبردادن رسول خدا(ص) از کاروان قریش 7- ابوطالب و معراج 8- آیا معراج ریشه قرآنی دارد9- آیا معراج پیامبر جسمانی بوده 10- معراج روحانی چیست؟ 11- معراج و قوانین علمی امروز

سیره نبوی معراج در قرآن و سنت
معراج از جمله رخدادهای شگرف و شگفت زای رسالت پیامبر است. برخی آن را از معجزات حضرت شمرده اند که در سایه عبودیت و بندگی حاصل شده است و آیات و روایات بسیاری، از آن با عظمت و شکوه یاد کرده است. شناخت ابعاد و ویژگی های این سیر و سفر معنوی می تواند سرشار از درسها و یادآوری های چندی برای همگان باشد. سیر و سفری که خداوند آخرین فرستاده خویش را به ملکوت می برد تا با ارائه شگرفی های هستی و شگفتی های ملکوت، جان وی را با حقایق الهی آکنده نماید و قدرت بی پایان خویش را به وی بنمایاند و جایگاه والایش را در ملکوت به او نشان دهد.
معراج ابعاد چندی دارد که ما در این نوشتار تنها می توانیم به گوشه هایی از این رخداد عظیم اشاره ای داشته باشیم. آنچه در اینجا مهم می نماید، بررسی ویژگی های معرفت شناختی و وجودشناختی قضیه است؛ زیرا این رخداد آثار معرفت شناختی و وجودشناختی چندی داشته است که نه تنها در شناخت ابعاد وجودی پیامبر می تواند برای خواننده مفید باشد، بلکه از نظر سیر تکاملی فردی نیز برای کسانی که خواهان سیر و سلوک و معراج وجودی و معرفتی هستند، می تواند کارساز و راهگشا باشد.
پیامبر اکرم در سیر معراجی خویش نه تنها از نظر معرفتی به سوی کمال صعود می کند بلکه از نظر وجودشناختی نیز قابیلت های خویش را چنان افزایش می دهد که به نهان ترین اسرار هستی دست می یابد و از نظر وجودی به چنان جایگاه می رسد که واسطه میان او و خداوند به زبانی از بین می رود و یا به تعبیر دیگر چنان از نظر وجودی به خدا و کمال مطلق نزدیک می شود که به تعبیر قرآن به خدا بسیار نزدیک می شود:« قاب قوسین او ادنی» ( نجم/9) و به مقامهای فیض مقدس و اقدس دست می یابد.

معراج در قرآن و سنت
قرآن و سنت قطعی، مسئله معراج را تا حدودی بیان نموده است. آنچه از آیات و روایات برمی آید، آن است که پیامبر دو سیر در حوزه و ابعاد زمینی و آسمانی داشته است. سیر زمینی وی از مسجدالحرام تا بیت المقدس و سیر آسمانی وی از مسجدالقصی تا سدره المنتهی است. آنچه مربوط به سیر زمینی است در سوره اسراء و آنچه مربوط به سیر آسمانی است، در سوره نجم بیان شده است. قرآن در گزارش خود از سیر زمینی پیامبر نخست از تسبیح و تنزیه خداوند آغاز می کند، زیرا سالک اگر بخواهد معراج کند و سیر ملکوت و باطن هستی اقدام نماید، باید از عالم طبیعت برهد. در کار این رهایی از ملک و عالم طبیعت، سبوح و قدوس بودن خداوند نقش مهمی را ایفا می کند به این معنا که در مسئله معراج و سیر و سلوک معنوی، سبوح و قدوس بودن خداوند از آن جهت مؤثر است که هر چه نزاهت و تجرد از عالم طبیعت بیشتر باشد، سیر و سلوک آسانتر است. بنابراین سالک می بایست راه تنزیه و تسبیح از عالم طبیعت را طی کند و از عالم طبیعت بگذرد تا از نظر وجودی به مرتبه و شأنیتی دست یابد که بتواند ملکوت هستی را ببیند. پس مبدأیی که سبب فاعلی معراج است سبوح و قدوس بودن خداوند است و اگر خدای سبحان به این عنوان در باره کسی تجلی کند، عروج نصیب او خواهد شد. علت اینکه صفات تسبیحی خداوند عامل عروج معنوی است نه صفات تشبیهی، این است که صفات تشبیهی در عالم طبیعت نیز تجلی می کند ، به خلاف صفات تسبیحی که ویژه عالم معناست به این معنا که ملک و طبیعت جایگاه ظهور و بروز صفاتی چون« تبارک» و دیگر صفات تشبیهی( ملک) است در حالیکه ملکوت جایگاه تجلی نام« سبحان» و دیگر صفات تسبیحی و تنزیهی است.
بنابراین اگر خدای سبحان با اسمای تشبیهی تجلی کند، ماورای طبیعت را از مخزن غیب به عالم شهادت تنزل میدهدو اگر با اسمای تنزیهی تجلی کند عالم طبیعت را به مخزن غیب می رساند. گاه انسان را به پیشگاه خود بالا می برد و گاه فیض خود را نزد انسان می آورد. به نظر می رسد« وحی» نیازمند عروج وجوی انسان به بالا و نزول شأنی خداوند به حد انسانی است تا بتواند مناسخت و هم ترازی وجودی پدید آید و وحی امکان تحقق یابد. آنچه تنزل می یابد فیض اوست که خود را تا مقام انسانیت و هم تراز آن تنزل می دهد تا به عالم انسانی نزدیک شود و فرصت ارتباط میان خدا و انسان فراهم آید. از آن سو این انسان نیز باید از نظر وجودی و معرفتی عروج نماید و به کمالاتی دست یابد تا مناسخت و قابلیت از دو سوی پدید آید؛ زیرا وحی و هرگونه ارتباطی نیاز دوسویه است. به سخن دیگر هرگز ارتباط میان انسان و حیوان برقرار نمی شود مگر آن که حیوان خود را به مقام انسان ترقی و انسان خود را به مقام حیوان تنزل دهد تا ارتباط برقرار گردد. چنانکه چنین امکانی برای حضرت سلیمان فراهم آمد و با مورچه و هدهد ارتباط برقرار کرد و سخن گفت.
به نظر قرآن، مبدأ قابلی معراج، عبودیت سالک است( اسراء /1) و رسالت و نبوت و دیگر مقام های انسان کامل در پرتو همین عبودیت بدست می آید نه آنکه خود مبدأ و علت آن باشد سالک قابل در سایه عبودیت به خدای سبحان نزدیک می شود و از نقص و عیب گناهان منزه می گردد و به کمال لایق وجودی دست می یابد. در سوره نجم، قرآن به سیر و معراج آسمانی وی اشاره می کند که در آن از حرکت افقی و هستی شناختی به حرکت و سیرعمودی و خداشناسی محض اقدام می کند در این مسیر صعودی است که پیامبر از نظر معرفت شناختی و وجودشناختی به جایگاهی عروج می کند که از نظر نزدیکی به خدا به« قاب قوسین أوأدنی» تعبیر شده است. در قرآن جایی که پیامبر در عروج آسمانی بدان می رسد به« سدره» نیز تعبیر شده است.
« سدره» جایگاهی است که احاطه نور غیبی آنرا پوشانده است این نور چنان نوری است که هرگز در وصف و تشبیه نمی گنجد و پاک و منزه از هر تعریف و تحدید و تبیین است. اگر قرآن از آن به« پوشاننده» تعبیر می کند در حقیقت این وصف مترادف با« سبوح بودن» است که می بایست او را از حد و کران و وصف و بیان و تشبیه منزه دانست. با این بیان دانسته شد که معراج، حقیقتی دارای دو چهره است: چهره ای که به خدا ارتباط دارد تا با نام سبوح بر عبد تجلی کند؛ و چهره ای دیگر که مرتبط به قابل و گیرنده است که باید عبد، خالص شود؛ به این معنا که تابنده ای خالص نگردد به عروج دست نیابد. وقتی چنین امری تحقق یافت عروج امکان پذیر می شود و سالک در این سیر زمینی و عروج آسمانی خویش ملکوت اشیاء و هستی را می بیند و به باطن حقایق آنها دست می یابد چنان که برای پیامبر چنین دیدنی تحقق یافت.
شب ظرف تکامل و عروج
به نظر قرآن ظرف عروج، شب است( فجر/4) چون شب ظرف زمانی است که در آن طبیعت نهان گریده و آسمان آشکار می شود آنچه از طبیعت در چشم بوده از دیده پنهان و تنها بی کران آسمان است که چون رازی از پرده برون آمده خودنمایی می کند. شب آنچنان در فرهنگ قرآن اهمیت دارد که خدای سبحان بدان سوگند می خورد؛( فجر/4) و مقام محمود و پسندیده ای را به شب زنده داران اهداء می کند( اسرا/ 79) این که خداوند سبحان برای اصلاح انسان ها به سحر( بخش پایان شب) قسم یاد می کند، از آن روست که سحرخیزی خود سبب اصلاح بشر است. هر چند که برای خداوند شب و روز معنا و مفهومی ندارد ، ولی فرصت های مناسبی برای انسانهایی است که قابلیت دارند تا به مقام تسبیح درآیند و از مقام تشبیهات روز و طبیعت آشکار رهایی یابند؛ چون روز، انسان را سرگرم می کند و به کام خویش می کشد چنان که در دریای خروشان طبیعت تنها شناگران هستند که در آن غرق نمی گردند. با این همه همان شناگران ماهر نیز ناچارند تا پایان روز در آن دست و پا بزنند تا غرق طبیعت نشوند.
( مزمل/7) بی گمان تلا شهای روزانه و طبیعت تشبیهی نمی گذارد تا جان انسان آرام گیرد و از مقام بی نقص و عیب تنزیهی برخوردار گردد. وقتی شب هنگام می رسد انسان از دریای خروشان طبیعت با شنای توکل رهایی می یابد و در ساحل شب تسبیح آرام می گیرد.
به نظر قرآن به دست آوردن این دریافت ها و گفتارهای محکم که با عمل حضور و خلوص استوار می گردد در شب آسان تر است.( احزاب / 71) به همین جهت است که قرآن که محکم ترین قول و گفتار است در هنگام شب نازل می شود( قدر/1) و سیر زمینی پیامبر و عروج ملکوتی وی در شب اتفاق می افتد.
به هرحال هرچند که تکامل در شب و روز امکان پذیر و شدنی است ولی در شب به آسانی صورت می پذیرد؛ زیرا انسان در شب از آشفتگی به درمی آید و در تاریکی شبانه به آرامش روحی و روانی دست می یابد که این امر موجب می شود تا ارتباطش با ملکوت آسانتر شود در این هنگام است که از آن« سبح طویلی» که در روز و در بیرون وجودی او برپاست، رهایی یافته و به حضور قلب دست می یابد. پس اگر کسی در شب نیز گرفتار« سبح طویل» درونی باشد نمی تواند همانند روز از شبش بهره گیرد و به سیر و عروج ملکوتی وجودی اقدام کند.
معراج رسول خدا(ص)
در داستان معراج رسول خدا(ص) نیز همانند داستان شق القمر موضوعات مختلفی مورد بحث قرار گرفته که ما نیز به خواست خدای تعالی باید در چند بخش آنرا مورد بحث قرار دهیم.
1- اسراء و معراج
نخستین مطلبی که باید مورد توجه در این داستان قرار گیرد آن است که داستان معراج رسول خدا(ص) مرکب از دو قسمت بوده قسمت نخست آنکه از مسجدالحرام( در شهر مکه) تا مسجدالاقصی( در سرزمین فلسطین) و بالعکس انجام شده و رسول خدا( ص) این مسیر را در یکی از شبها در سالهای توقف خود در مکه از طریق اعجاز طی کرده، که در این قسمت را اصطلاحاً در کتابها و تواریخ« اسراء» می نامند و قسمت دوم که از مسجد الاقصی به آسمانها انجام شده و طبق روایات با انبیاء الهی دیدار و گفتگو کرده و بهشت و جهنم و آیات بزرگ دیگری از آیات الهی را مشاهده نموده است که این قسمت را اصطلاحاً « معراج»می نامند.
2- معراج در چه سالی اتفاق افتاد.
در اینکه اسراء و معراج رسول خدا(ص) در چه سالی از سالهای بعثت اتفاق افتاده است اختلاف است، و اجمالاً وقوع آن در مکه و قبل از هجرت ظاهراً قطعی است به دلیل اینکه آیه ای هم که در سوره اسراء در این باره آمده و آیات سوره نجم نیز همگی در مکه نازل شده و اما در اینکه در چه سالی از سالهای قبل از هجرت بوده اختلاف است.
مرحوم طبرسی در کتاب مجمع البیان پس از ذکر اصل داستان اسراء می گوید تمامی روایاتی که در داستان اسراء و معراج رسیده به چهار دسته تقسیم می شود.
1- آن دسته از روایاتی که صحت آنها مقطوع است بخاطر تواتر اخبار در این باره و گواهی علم و دانش به صحت آن.
2- آنچه در روایت آمد ه و عقول مردم صدور آنرا تجویز نموده و اصول اسلامی نیز از قبول آنها ابایی ندارد و می پذیرد که ما هم آنها را می پذیریم و می دانیم که آنها در بیداری بوده نه درخواب.
3- روایاتی که ظاهر آنها مخالف با بعضی ازاصول اسلامی است ولی تأویل آنها بنحوی که با اصول عقلی موافق باشد ممکن است که ما اینگونه روایات را به همین نحو تأویل می کنیم.
4- روایتی که نه ظاهر آنها صحیح است و نه قابل تأویل است مگر با سختی و دشواری شدید که در اینگونه روایات بهتر است که آنها را نپذیرفته و کنار بزنیم.
مرحوم طبرسی پس از این تقسیم بندی می فرماید:
ا ما دسته اول که مقطوع است همان اصل اسراء و معراج آنحضرت است بطور اجمال
و اما دسته دوم مانند روایاتی است که آن حضرت در آسمانها گردش کرده و پیمبران را دیده و عرش و سدره المنتهی و بهشت و دوزخ را مشاهده نموده و امثال اینها.
و اما دسته سوم مانند آنچه روایت شده که آنحضرت مردمی را در بهشت مشاهده نمود که به نعمتهای الهی متنعم بودند و جمعی را در دوزخ دید که در آن معذب بودند که اینگونه روایات حمل می شود بر اینکه اوصاف و نامهای ایشان را دیده نه خودشان را.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  32  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله پروین اعتصامی

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله پروین اعتصامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

یکی دیگر از بدیع ترین و دلاویزترین شکوفه های ادب فارسی و یکی از منادیان محبت و مردمی و تقوی در عصر حاضر پروین اعتصامی است. پروین اعتصامی مسمات به رخشنده شاعره ایرانی دخت مرحوم یوسف اعتصامی (اعتصام الملک آشتیانی طاب ثراه) در (25 اسفند 1285 هـ . ش/1906 م) در تبریز متولد گردید.
در کودکی به اتفاق پدر به تهران آمد و بقیه عمر خود را در این شهر گذرانید. ادبیات عربی و فارسی را نزد پدر آموخت و دورة مدرسه اناثیه آمریکایی تهران را به پایان رسانید.
به علاوه بنا به آشنایی و مکاتبات پدرش باطالبوف قطعا آثار او را هم خوانده است. و از همه آنها برای پرورش ذهنیات خود در دنیای شعر سود جسته است. یکی از ممیزات شعر پروین این است که به کلی از تصنع لفظی و معنوی بدور است و مطلقا ساختگی های که در منظومات دیگران دیده می شود آشنا نیست، و از بیان صریح عقیده خویش در مظاهر مختلفه بیم ندارد. در قصاید و تمثیلات و موضوعات تعاونی و اجتماعی، همه جا این برتری و امتیاز نمایان است اخلاق او پروین، پاک طینت، پاک عقیده، پاکدامن، خوش خط، خوش رفتار، نسبت به دوستان مهربان، در مقام دوستی متواضع، و در طریق حقیقت و محبت پایدار بود- او چنانکه شیوه اغلب عقلاست، کمتر سخن می گفت و بیشتر فکر می کرد، در معاشرت سادگی و متانت را از دست نمی داد،هیچگاه از فضائل ادبی و اخلاقی خود سخنی به میان نمی آورد و همین سادگی و سکوت پروین، گاهی کوته نظران را در فضیلت ادبی و اخلاقی او به شبهه می انداخت. روی هم رفته، پروین مظهر کمال و اخلاق بود. قلب شاعر، مرکز اسرار حق و حقیقت است.
چنانکه خود پروین در اشعار خویش بر بی اعتباری دنیا مسلم شده و در این مقام چه قدر نیکو سروده است
یک سال بعد از درگذشت پروین، به تاریخ نهم فروردین سال 1321 در شماره 130 سال سوم مجله«الثقافه» در مملکت مصر شاعر معاصر عربی زبان رثائیه ای برای پروین چاپ کرد که این نشان می دهد که پروین حتی در نزد عرب ها شناخته شده بوده است و شاید این شهرت را مدیون پدر دانشمندش شادروان یوسف اعتصامی باشد پروین وقتی شعر می سرود نه نظریات شکلوسکی را خوانده بود ونه از تعبیر«مالمارمد» خبری داشت و حتی چون بیدل هم چاپ نشده بود از «حشر معانی» هم بی خبر بود ولی مسلما مقدماتی از معانی و بیان نستی را از پدر دانشمندش تلمذ کرده بود ولی صنایع ادبی و عروض و قافیه هم در عصر پروین تکرار و تلخیص نظریات تفتازانی و شمس قیس رازی بود و ادبیات تطبیقی هم به معنی امروز در نزد ملل شرقی، خاصه اعراب و ترک ها و ایرانی ها مفهومی نداشت کمتر کسی بود که معادل اصطلاحات ادبی را در زبان های اروپایی بداند. با این همه پروین اعتصامی هم به طور طبیعی شاعر آفریده شده بود. و مسائل«بیان و بدیع» ناخودآگاه در خمیره وجود ایشان جای گرفته بود. بعضی ها گمان می کنند که با دانستن و خواندن عروض و قافیه و معانی و بیان و بدیع، انسان می تواند شعر بگوید. صد البته که نه چنین است.

در تیرماه 1313 با پسرعموی پدر خود ازدواج کرد و او را شوهرش به کرمانشاه برد. لیکن این وصلت نامناسب بیش از دو ماه و نیم نپایید و به خانه پدر بازگشت و تقریباً نه ماه بعد رسماً تفریق کردند. پدر پروین قبل از ازدواج با طبع دیوان پروین شاعرة عزیز ما موافقت نمی نمود، زیرا احتمال می داد که در این مورد سوء تعبیر شود و طبع دیوان را تبلیغی برای بدست آوردن شوهر کند. اما بعد از آنکه کار ازدواج پروین پایان یافت و احتمال سوء تعبیرات از میان رفت در سال 1324 به طبع و نشر دیوان وی اقدام کرد.
در واقع در همین عرصه است که هنر شاعری و خیال پردازی پروین خود را نشان می دهد و عواطف زنانه او جسم می سازد و اسلوب خاص بیان او را به نمایش می گذارد اوج تخیل پروین در جایی است که در دل اشیاء و موجودات زنده رسوخ می کند و آنها را به بازیگری وا می دارد.
البته هم عصران او: بهاره رشید یاسمی، شهریار و دیگران، و پیش از ایشان مترجم و نویسنده کتاب«کلیله و دمنه» سنایی و عطار، انوری ، مولوی و سعدی نیز چنین کرده بودند. و به اشیاء و موجودات شخصیت انسان داده بودند در این زمینه نمونه شاخصی است. اما قوت تخیل و مشاهده پروین دست کم در قیاس با هم عصرانش چشمگیرتر است. و به ویژه او با ترسیم اشخاص و اشیاء درون آنها را نیز می کاود و می کوشد ویژگی های ژرف آنها را که از نظر دیگران پوشیده است، بارز و آشکار سازد و غالبا در این کار موفق است. شخصیت انسانی دادن به اشیاء حاصل تخیل شاعرانه است و همه شاعران چنین صنعتی را در شعر خود به کار آورده اند.
این صنعت یعنی Personification که در دانش بدیع ما نامی نیافته و شاید پیشینیان ما آن را نوعی استفاده می شمرده اند. تمام قطعاتی که پروین سروده است قالب های شعر قطعه هستند چه آنهایی که در سایر قالب ها سروده شده همگی ما، «ششیمی» را به نمایش گذاشته اند. که بعضی از آنها در نهایت شگفتی است.«گلستان» که جلوه زیبایی از طبیعت است، به صورت موجودی جاندار و در قالب واحد، با برف سخن می گوید. پروین علاوه بر آن که در صنعت بی نظیر است در خیال پردازی و صدرخیال نیز همتایی ندارد. در دنیای تخیلات پروین زنجیری که به پای دیوانه ای بسته اند- مستمع و سنگ صبور دیوانه است و بیان چنان شاعرانه و زیباست که خواننده احساس می کند او تمام حرف های دیوانه را می فهمد. این همه شگفتی محصول خیال شاعرانه پروین است. می که خود از دریچه شاعری نگاهی کرده ام ولی ادعای شاعری ندارم، در دنیای خیال روح مولانا را بعد از هفتصد سال در یک شب مهتابی در تبریز می یابم و آن در حالی است که خود در تهران حضور فیزیکی دارم.
پروین اعتصامی نابرابری ها و جور و ستم زورمندان و حکومتگران عصر خود را لمس کرده است و در ستم ستیزی با ستمگران سهم بیشتری دارد و به همه جوانی، همسان گردی دلاور با شمشیر قلم و بیان در میدان نبرد، با قامتی استوار و قدم های متین ایستاده است می گویند خمیر مایه اصلی شعر«عشق» است و در آثار پروین از عشقی که در غزل ها می بینیم خبری نیست آخر چگونه ممکن است انسانی عاشق نباشد و شعر هم بسراید؟
پس عشق پروین در کلمه«انسان دوستی» خلاصه می شود و او یک شاعر هیومینیتی است و مسلما از انسان مظلوم دفاع باید بکند و به ظالم بتازد. پروین به مظلومیت جهان بشریت می اندیشد و نژاد و کیش و ملیت برای او مطرح نیست«رنجبر» از هر کجا که باشد و به هر زبانی که سخن گوید، در دید او قابل احترام و همدردی است.
آخر حرف اینکه در عصر پروین و تا این اواخر ،در جهان سوم، اختیارات اکثریت مردم فقیر به طور دربست در اختیار اغنیا بود. و خداوند زر و زور به نام ارباب و با حق مالکیتی که به روستا در دست داشتند، با کمال بی رحمی محصول رنج شبانه روزی کشاورزان را می بردند و ای بسا که آن روستاییان پر کار در فصل تابستان تکه نانی برای خوردن نداشتند. مفاهیم غزل منحصرا «عشق» نبود از درد وطن، فقر و نگون بختی ملت، اعدام فرهنگ ملی و تهاجم بی رحمانه بر سنن، در قالب غزل و مرثیه بود.(مضمون قصاید پروین که قسمت عمده آنها در سبک ناصر خسرو و سنایی است، دقایق اخلاقی و تربیتی است وشیوه بیان وی در اینجا از آن گونه است که نزد شاعران قدیم- از خاقانی و ظهیر، تا کمال اسمعیل و سعدی- سابقه دارد و خاقانی در قطعه معروف خویش در باب عنصری از آن به شیوه«تحقیق» تعبیر می کند که در عین حال نزد خود او مفهوم زهد و وعظ را متضمن است.
مضمون وعظ و تحقیق پروین هر چند شامل تحذیر از تعلقات دنیوی هست، از این رو سعی در ایجاد دنیایی بهتر و اهتمام در رفع ظلم و بیداری را که در جامعه عصری هست بر مخاطب الزام می کند و پیداست که نیل به کمال مرتبه انسانی را بدون رهایی از بی عدالتی اجتماعی ممکن نمی داند و برای رفع این بی عدالتی ها هم ترک دنیا و تحقیر متاع دنیوی را توصیه نمی کند. در عین آنکه حصر توجه به متاع دنیوی را شایسته مقام انسانی نمی داند سعی و عمل را هم برای اجتناب از حیات کاهلانه و بی ثمر الزام می کند این مطالب که درباره «مضمون قصاید پروین» از دیدگاه دانشمند محترم دکتر عبدالحسین زرین کوب نظری جامع و کامل بود.) پروین با حفظ «بیان و تخیل خود» همین رهنمود را به طرزی کاملا بدیع و زیبا به زبان همانطور که در این بیت از شعر وی می توان دید:
یکی کشتی از دانش و عزم باید چنین بحر پر وحشت بیکران را
(شعر پروین از لحاظ فکر و معنی بسیار پخته و متین است، گویی اندیشه گرمی توانا حاصل تامل و تفکرات خود را درباره انسان و جنبه های گوناگون زندگی و نکات اخلاقی و اجتماعی به قلم آورده است، بی گمان او در این باب از سرچشمه افکار پیشینیان نیز بهره مند شده است اما نه آن که سخنش رنگ تقلید و تکرار پذیرفته باشد .
بلکه در اندیشه و طرز بیان از اصالت برخوردار است، عواطف بشر دوستی و حمایت از مردم محروم و یتیمان و سالخوردگان و ستمدیدگان که شعر پروین به صورت واکنش روحی لطیف و مادرانه بروز کرده- از درون جان او جوشیده و سرشار از صمیمیت و صداقت است و رنگ طبع و ذوق وی را دارد.) در لا به لای دیوان پروین احساس و عواطف مادری جلوه خاصی دارد و این هنر ناشی از آن است که خود پروین هم زن است و عاطفه مادری به طور فطری در وجودش نهاده شده است. «داستان به نیل انداختن حضرت موسی (ع) به وسیله مادرش را دهها شاعر یا به نظم درآورده اند و یا بدان حکایت شگفت آور قرآن «تلمیح» داشته اند. اما اکثر آنها نظم مطلق است و از روح شعر بودن خالی است. تا شاعری زن نباشد و به طور فطری روح مادری نداشته باشد، نمی تواند التهاب درون یک مادر را که بر ساحل رودی خروشان چون نیل ایستاده و بازی امواج را با سبدی کوچک- جگر گوشه او را به بازی گرفته است- به این زیبایی که حتی با شعر مولانا پهلو می زند و در قالب شعر بریزد.» در همه اشعار، او روح عظیم مادری را که در کنار مادرش به نمایش می گذارد و جهان در برابر چشم مادر و همه آن اشیاء چون کودکش جان دارند و انسان هستند. پروین هم چنین بود. زن با تمام احساسات خدادادی به انضمام روح عظیم شاعری.»
در اشعار پروین اعتصامی هرگز از عشق زمینی سخنی به میان نیامده است یکی از عللی که اینچنین است می توان این را گفت که : آگاهی ایشان از ابتذال عشق زمینی و حجب و حیای فطری این بانوی حکیم بوده است. باید توجه داشت که عشق زمینی مقدمه ای است بر عشق آسمانی، لذا بدون سپردن راه عشق و بدون سوختن با درد فراق نمی توان دل را صیقل داد و از آن آئینه ای ساخت که جمال حق در آن جلون کند. در آمیختن فرهنگ ها و اعتقادات، در طول قرن ها، هم موید این نظریه است.(در اشعار شاعرانی نظریه مولوی، حافظ، سعدی، عطار و سنایی و ... بی شک هم عشق زمینی و هم عشق آسمانی دیده می شود که آنچنان شور و شوق در غزل هایشان است ولی در اشعار پروین اینچنین نیست.)
اگر در شعر پروین مخصوصا در قصاید و مناظره هایش دقت کنیم در می یابیم که با جلوه مردانه در میدان وسیع هنر و ادبیات شاید پروین نخستین زنی باشد که فاصله ارزش های اجتماعی «زن و مرد» را از بین برد و مردان را- حتی بزرگان شعر و ادب را- وادار کرد که متواضعانه باشند براین اصل که « هنر و ادبیات» در انحصار مرد نیست و از مهستی گنجوی تا پروین اعتصامی هم چنین بوده است و در عالم عرفان رابعه را با حسن بصری همراه و همگام می بینیم. (ژرف ساخت مناظره هم حماسه است، زیرا در آن بین دو کس یا دو چیز بر سر بر ترس و فضیلت خود بر دیگری نزاع و اختلاف لفظی در می گیرد و هر یک با استدلالی خود را بر دیگری ترجیح می نهد و سرانجام یکی مغلوب یا مجاب می شود.) می تواند گفت در قصاید پروین طرز گفتارش یک طور است و در قطعاتش طوری دیگر: زیرا چنانکه خواهیم گفت در بیشتر قطعات به طرز سوال و جواب یا مناظره بسته شده و گویا این شیوه از قدیم الایام خاص ادبیات شمال و غرب بوده و در آثار پهلوی قبل از اسلام هم مناظرات دیده شده است.
در اینجا باز استقلال فکر پروین روشن می شود. زیرا اگر تنها پای بند تتبع شده بود، چون «مناظرات» به ندرت از استادان باقی مانده و بیشتر اسلوب شعرای خراسان در مد نظر بوده است. یکی از متون پهلوی «مینوی خرد» که به صورت مناظره نثر (پرسش و پاسخ) نوشته شده است و آن شامل 62 بند است که هر بند آن با جمله «پرسید دانا از مینوی خرد» آغاز می شود. پرسش کننده شخصیتی خیالی ایت که «دانا» نامیده شده است و «مینوی خرد» (= روح عقل) به آنها پاسخ می گوید. در این مناظره مطالبی از آفرینش، اساطیر و معاد و حتی مسایل علمی پرسش می شود و مینوی خرد پاسخ لازم را می دهد. که یک نمونه از آن این است :
«پرسید دانا از مینوی خرد، که از توانگران که درویش تر و از درویشان که توانگرتر است؟ مینوی خرد پاسخ داد که از توانگران کسی درویش تر است که به آنچه او راست خرسند نیست و برای بیش بودن چیز تیمار برد. و از درویشان آن توانگرتر است که به آنچه آمده است (= بدو رسیده است) خرسند است. و به بیشتر بودن چیز نیندیشد.»
«مناظره» ها آنچنان دلکش و زیبا هستند که در متون نظم و نثر فارسی وقتی به آنها می رسیم نمی توانیم به راحتی از کنار آنها بگذریم(اشعار پروین در قالب قصیده، قطعه، مثنوی و مسمط است. در این میان آنچه از نوع حکایت، تمثیل و به خصوص مناظره سروده درخشندگی بارزی دارد) بیشتر تمثیل های پروین حالت مناظره دارد و در عین حال که مناظره در ادب فارسی پر سابقه است. پروین در- اختیار این شیوه استقلال اندیشه خود را نشان داده و چون کیفیت برداشت معانی و طرز طرح آنها و نگارگری ها و شرح و تحلیل های او با پیشینیان به کلی متفاوت است شعر او ویژگی و اصالتی دارد که از دیگران ممتاز است.»
اندیشه های عاطفی پروین چنان رقتی دارند که مسائل مبتلا به جوامع بشری را در دو قطره خون نیز پیدا می کند. تفاخر غنی بر فقیر، شاه بر گدا، عاقل به دیوانه، ... از قدیم الایام در ادبیات ملل سر الهام آثار دل انگیزی بوده است.
(پروین که سراینده شعر یتیمان و پیرزنان از پا افتاده و بیوه زنان رنج دیده و دیگر محرومان است اینک دو گروه متفاوت را در جامعه در برابر هم می بیند : زبر دستان متنعم و برخوردار و فرودستان درمانده و گرفتار. این تفاوت و تباین در مقایسه بین حالت متضاد دو قطره خون تجسم می یابد : یکی «از فراغ دل و عشرت» به وجود آمده است و دیگری «از خمیدن پشت و زحمت کمر» یکی « از مطبخ شاه» طعام یافته است و دیگری «به آتش آه و آب چشم تر» اولی «از فروغ می ناب سرخ رنگ» است و دومی « از نکوهش خار و سوزش جگر» با آن سراسر قطعه بر وزن مفاعلن- فعلاتن، مفاعلن، فعلن در بحر مجتث است) در ادبیات اخیر، به واسطه مقایسه مزبور بر اثر تلفیق مناسب هجاهای بلند و کوتاه و ترکیب حروف، مصراع های اول آهنگی فخیم دارد و آهنگ مصراع های دوم فرو افتاده است. به علاوه احساس می شود قطره دوم- که مورد علاقه شاعر نیز است- مجال بیشتری برای ابراز شخصیت یافته است.
( « شعر پروین شعر اوقات و احوال و اشخاص نیست. شعر تربیت و تهذیب و تعمیم اخلاق کریمه است، ترانه روح افزای مهر و عاطفت و فضیلت است، نغمه جذاب سعی و عمل و همت و اقدام است، سرود بیداری و پرهیزگاری و رستگاری است.» )
دیوان پروین و حکایت و تمثیلات او، با ظرافت خیال و روح پخته و معتدل و لطف تعبیری که دارد. ارزشی پایدار تواند داشت. اما انصاف آن است که هنوز قدر بلند این شاعر بزرگ و کم نظیر در ایران چنانکه باید شناخته نشده است.
باید بدانیم که ذهن پروین چگونه در ورای هر چیز نکته ها کشف می کند. این جهان پر جلوه که پروین در شعر خود نقش می نماید و بینش و ادراک عمیق او ما را به عوالمی تازه و عبرت آموز سیر می دهد. در شعر فارسی درخشش بسیار دارد. اعتماد پروین به «یقین» جنبه عامیانه ندارد و به عبارت دیگر پروین با نصوص صریح قرآن سرکار دارد، نه آن باورهای عامیانه که در ذهنیات ذوقی بعضی از مفسرین جا گرفته است. پروین با همه توجهی که به باورهای عامیانه دارد در زندگی کرد. و می بایست چنان باشد. اما مرگ نا به هنگام پروین دل دوستان و یاران را به درد آورد و همگی تاسف و تاثر خود را به نظم و نثر نوشتند.
اما پروین نمرد. هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق.
( پروین در بیت آخر ( شعر سنگ مزارش) معتقد است که در دل گور و زندگی آن جهان کسی راحت خواهد بود، خاطری آسوده، و به قول قرآن نفس مطمئنه را داشته باشد.
محیط اجتماعی و زندگانی پروین در آن روزگار با محیط اجتماعی و زندگانی پروین در آن روزگار با محیط اجتماعی امروز ایران تفاوت بسیاری دارد.
پروین با فرهنگ آن عصر تبریز تربیت شده و اصولاً حضور زن در اجتماع آن عصر بیشتر به خواب و رؤیایی تعبیرناشدنی شباهت داشت و تعلیم و تربیت منحصر به مکتب خانه های آن زمان و انحصاراً مخصوص جنس مذکر بود ولی پروین ادبیات فارسی و عربی را نزد پدر دانشمندش مرحوم یوسف اعتصافی آموخت و زنی متفاوت از زنان عصر خود بود چون از کودکی در محفل دانشمندان که در خانة پدرش منعقد می شد شرکت داشته و از هر خرمنی خوشه ای برچیده بود. در آشفته بازار فقر فرهنگی آن زمان شادروان یوسف اعتصامی با آوردن معلمان خصوصی خانم، پروین را دختر صاحب کمال و تحصیل کرده بار آورد و پروین در جلسه های خانة پدر که بزرگان علم و ادب در آنجا جمع می شدند با ادبیان فارسی و عربی و ترکی آشنا می شد و دریغ است که دانشمند محترم (دکتر محمد جواد شریعت) اندیشة (سوء تعبیر شوهریابی) را به یوسف اعتصامی، برای دخترش پروین نسبت می دهد.
زیرا بنا به تصریح تاریخ پروین در سال (1285 خرداد ماه متولد و در سال 1320) وفات یافته است که آن سال ها معادل (1328 – 1360 قمری) است و دقیقاً در هنگام ازدواج (1/4/1313 به تصریح دهخدا برابر 9/3/1353 قمری و 22/6/1934 میلادی) 25 سال داشته است. در حالی که نخستین شعر پروین با عنوان (ای مرغک) در شمارة اول سال دوم «بهار» به تاریخ شعبان 1339 هجری چاپ شده است با توجه به تطبیق تقاویم ]11=1328-1339[ پروین هنگام سرودن این شعر فقط یازده سال داشته است. این قطعه شعر گویای تلاش روح بی قرار پروین برای کسب (استقلال شخصیت) اوست.

آیا نمی توان باور کرد که این مرغک خود پروین اعتصامی است و آیا خانمی با این حال نبوغ خداداد و پدرش با آن فرهنگ و شعور می توانند به فکر (شوهریابی باشند؟)
پروین تنها تکدرخت باغ شعر امروز بود تنها آمد و با نبوغ خود تنها زیست و از آن باجی که دنیا از نبوغ او گرفته بود باز هم در اعماق اجتماعی که می‌شناخت به تفکر پرداخت و با آن عمر کوتاه (35 سال) نتیجة عمر و نبوغ خود را به رایگان به مردم میهم خود بخشید و رخت به سرای آخریت کشید. پروین محصول عمر یوسف اعتصامی است که برای رهایی زنان از قید بردگی چنان گذشت – آن همه مجاهدت کرد و رسالة (تربیت نسوان) را نوشت.
یکی از ممیزات شعر پروین این است که به کلی از تصنع لفظی و معنوی دور است و مطلقاً با ساختگی ها که در منظومات دیگران دیده می شود آشنا نیست، و از بیان صریح عقیدة خویش در مظاهر مختلفه بیم ندارد. در قصائد و تمثیلات و موضوعات تعاونی و اجتماعی همه جا این برتری و امتیاز نمایان است. هر خوانندة باذوق و هر ادیب دانشمندذ در نخستین مراجعه ملتفت می شود که این سخنان لطیف مولود فکری است آزاد و حساس و پرداختة طبعی است مبتکر و مستقل که از خوشامدگویی گریزان است و عزت نفس تا حدی است که از درخت جهان نیز سایبانی نمی طلب. پروین بیش از آنچه در تصورها گنجد دارای روح بزرگ و افکار و فضیلت اخلاقی می باشد. مقام و منزلت ادبی پروین بی شامخ و ارجمند است. گذشته از مقام ادبی، پروین به فضائل حمیده و فضایل پسندیده آراسته و ممتاز بود

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   24 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله بررسی فرش دوره صفویان

اختصاصی از فی فوو دانلودمقاله بررسی فرش دوره صفویان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاریخ اوج هنر فرشبافی ایران را باید در دوران حکومت سلسله صفویان جستجو کرد. در واقع برخی از عالی ترین قالیهای ایران که تنها نمونه های باقیمانده از دوران عظمت این هنر می باشند متعلق به دوران حکومت پادشاهان صفوی است. از طرفی این دوران، دیگر هنرها از جمله معماری، کاشیکاری، نقاشی، خطاطی و غیره در حد کمال و درخشش خود بود.
در بررسی قالی صفوی نمی توان از وضع درخشان قالی در دوره ی تیموری غفلت کرد. از ویژگی های مهم این دو دوره این است که سنت قوی نقاشی در اواخر دوره تیموریان و اوایل صفویان موجب تأثیر نقاشان در نقشه قالی های تیموری و صفوی شد. در طبقه بندی زمانی قالی های صفوی، در دوره ی حکومت شاه طهماسب و شاه عباس اول از درس های شاخص است.
اما قالی این دوره را از نظر ترکیب نقشه می توان به چهار دسته تقسیم کرد:
1. قالی های دارای طرح متمرکز
2. قالی های دارای طرح های سراسری
3. طرح های یک طرفه یا نامتقارن
4. قالی های تصویر دار

چکیده

ابتدا واژۀ قالی را معرفی کرده و سپس در مورد معروفترین نقش دورۀ صفویه، یعنی گل شاه عباسی، توضیح داده می شود و اینکه در دورۀ صفویه نقوشی مانند اسلیمی و ختایی چه تغییراتی کرده اند. همچنین در مورد حاشیه قالی های صفوی، سپس در مورد طرح های رایج در دورۀ صفوی توضیح داده می شود و در آخر به معرفی قالی های معروفی که در دورۀ صفویه بافته شده اند می پردازم.

واژۀ قالی

در نوشته های بازمانده از زبان پهلوی برای قالی نفیس واژۀ «بُپ» یا «بوپ» (bop/bup) و برای فرش (و نمد) واژه «نمت» و برای فرش ، جامه و بستر واژه «ویسترگ» آمده است که واژه اخیر از « ویسترتن » به معنی گستردن می آید! معنای « بوب » در لغتنامه دهخدا چنین آمده است :
فرش و بساط خانه …. فرشی که آن را انبوب نیز گویند.
در ارمنی ، بوب و پهلوی ، بوپ و در تاریخ طبری از ابوجعفر محمد بن حریر طبری ( حدود 226 – 310 ه . ق ) واژه « بساط » مترادف فرش آمده است و آنجا که از « فرش بهارستان » سخن می رود که در حمله اعراب به ایران از کاخ تیسفون به دست آمد چنین می آید : « بساطی یافتند از دیبا، شصت ارش اندر شصت ارش » . در معجم البلدان از یاقوت حموی ( اوایل قرن هفتم ه . ق . ) در نزهه القلوب حمدالله مستوفی ( 750 ه . ق . ) از قول ابوعون صاحب کتاب الذبیح چنین آمده است :
« در قالی قلا فرشی بافته می شود که آن را قالی نامند و قالی نسبت اختصاری است به شهر قالی قلا و قالی قلا شهری است در ارمنستان کبیر …. از عهد انوشیروان، هنوز ارمنستان به دست ایرانیان بود تا اسلام آمد ... « ارمینیاغس » یکی از مردم ارمنستان زمام حکومت را در دست گرفت. پس از وی زنی به حکومت رسید بنام «قالی » و شهری ساخت و آن را « قالی قاله » نامید که به معنای احسان قالی است.

گل شاه عباسی

طرح هایی از گل های گوناگون مانند: گل انار، گل بادام، گل حنایی، گل سرخ، گل نسترن، گل نیلوفر و گل گرد که به صورت تک گل یا با تزییناتی در درون، در زیر و در سرگل و در دو سوی آن، نگاره را به صورت گل های چهارپر، هشت پر، چند گل بر یک بوته، تنها و یا پیوسته به اسلیمی و ختایی نشان می دهند.
گل های شاه عباسی، در اساس، به وسیلۀ هنرمندان دوران صفویه رواج پیدا کرد. نقش های آن در زمان صفویه ریز بوده و با گذشت زمان بزرگتر شد و هر بار با نوآوری، در دسته ای از نقش ها چهرۀ تازه ای به خود گرفت. مثلاً گل انار نخست، به شکل میوۀ انار بود، با شکوفه ای که از دهانه اش روییده بود. آنگاه در طرح های بعدی بخشی از پوست این انار باز شده و پس از آن همۀ پوست انار ترک ترک شده بر گرد میوه حلقه زد. هنوز نیز در وسط گل شاه عباسی، دانه هایی که نشانۀ دانه های انار است، پیداست.

اسلیمی

نقشی «تجریدی» که از نگاره های اساسی هنرهای تزیینی ایران به شمار می آید و گردش آن از جمله زیباترین نقش های زینتی هنر ایران است. در قالی های زمان صفویه این نگاره همراه با نقش های برگ، شکوفه، غنچه، گل های شاه عباسی و پرندگان رواج داشت.

ترنج

نقش قراردادی که در میان نگاره های قالی جای ویژه ای دارد. در درون، آذینه های شاه عباسی و در اساس: برگ و گل و اسلیمی است. در شکل کل خود: چهارگوشه، لوزی، بیضی یا گرد همچون خورشید یا ستاره و گل های چندپر است. در درون ترنج گاهی طرحی از نواری از ابر به شیوۀ خاص (اسلیمی مارپیچ) نقش می شود که در قالی های دوران صفوی شکلی کاملاً آشکار دارد.

طرح های ختایی

طرح های ختایی از نقوشی هستند که به وفور در قالی های دورۀ صفویه و بعد از آن استفاده شده اند.

حاشیه

در طرح هایی بر اساس سنت قالی بافی صفوی، حاشیه های کوچک و ساده بافته می شود و در طرح هایی مانند طرح «گلدان»، حاشیه ها باریک نقش می شود.

طرح فرش های صفوی

فرش های بافته شده در این دوران بر اساس طرح های آن در گروه های زیر طبقه بندی می شوند:
طرح گردان، لچک و ترنج، ترنج دار، گلدانی، شکارگاه، گلدار هراتی، درخت و بوته، باغی، لهستانی، طرح ها و نقشه های تصویری و طرح های شاه عباسی.
توضیحاتی در مورد برخی از طرح ها
طرح گردان: از دورۀ پادشاهی شاه طهماسب در قالی های صفوی رواج یافت.
لچک و ترنج: منشأ این طرح به نقوش گلستان و طرح های باغی در قالی ایران برمی گردد. ضمن آنکه برخی معتقدند که اصل این طرح ابتدا بر روی جلد قرآن ها و کتب نفیس دیده شده و از آنجا مورد توجه طراحان قالی قرار گرفته و با رعایت اصول و ضوابط مربوط به قالی ایران راه یافته است. طرح لچک و ترنج، طرحی است عمومی، معروف و زیبا و بسیار رایج در قالی ایران که از مکتب شاه عباسی به این سو در قالی بافی مناطق مختلف کشورمان کاربردهای زیادی داشته است.
ترنج دار: بر اساس این طرح، قالی فقط دارای ترنج است و فاقد لچک است.
گلدانی: مشخصۀ عمدۀ این گروه از طرح ها، وجود یک یا چند گلدان در اندازه های مختلف است. گاه یک گلدان بزرگ پر از گل، تمام قالی را می پوشاند و گاه چند گلدان به طور متقارن در اطراف متن و یا به دنبال هم، سراسر متن قالی را فرا می گیرد. مشهورترین طرح های گلدانی عبارتند از:
گلدانی ختایی، گلدانی محرابی، گلدانی سراسری، گلدانی دو طرفه، گلدانی ظل السطان (گل وبلبل)، گلدانی حاج خانمی، گلدانی تکراری، گلدانی یک طرفه و گلدانی لچک و ترنج.
شکارگاه: فرش های بافته شده در این سبک معمولاً تجسم کننده صحنه هایی از شکار و طبیعت می باشند. در متن اینگونه نقوش، حیواناتی از قبیل شر و گورخر و غیره و شکارچیانی که در صدد تعقیب آنها هستند دیده می شوند. این طرح ریشه در هنر ایران باستان داشته، به طوری که نقوش دوران ساسانی مبین این مطلب است.
از طرح های این گروه می توان به شکارگاه درختی، شکارگاه ترنج دار، شکارگاه قابی، شکارگاه لچک ترنج و شکارگاه سراسری اشاره داشت.
درخت و بوته: درخت، نگاره ای است که نزد همه ی ملل و اقوام کاربرد دارد و اصولاً درخت به نشانه ی سرسبزی و خرمی و طراوت در پیش همه عزیز و محترم است. درخت، به صورت کمانی و به صورت شکسته و به طور مستقل و یا از گلدان سر برآورده است که گاه بر شاخه هایش پرندگانی نشسته اند، یکی از نگاره های متداول در قالی ایران است. درخت سرو و درخت بید مجنون از نگاره های درختی بسیار رایج در قالی های شهری، روستایی و ایالتی کشورمان است.
طرح باغی: طرح های باغی یا نقوش گلستان بر روی قالی بهشت را یادآور می شود و پدیدآوردن چنین فضاهای زیبا و سرشار از طراوت و زندگی را بر روی زمین خاکی پیشنهاد می کند تا «باغ ایرانی» در معماری ایران نمود یابد و جلوه گر شود. فرش بهارستان، قالی پازیک از نمونه طرح های باغی یا نقوش گلستان در قالی ایران است. و علاقه ی ایرانیان به نمایاندن باغ و گلستان بر روی قالی که اساساً با «نقشه فردوس» و «بهشت» ارتباط دارد را نشان می دهد.
لهستانی: فرش هایی که از سوی پادشاه لهستان سیگیسمو ندسوم (1632-1587م) سفارش داده شد و به فرش های لهستانی معروف شدند.

طرح ها و نقشه های تصویری:

سابقه ی طرح های تصویری در قالی ایران در پرده ای از ابهام است اما از دوره ی صفویه به این سو شاهد طرح های متعدد تصویری در قالی برفی از مناطق ایران بوده ایم.
نخستین قالی های موجود متعلق به دوره ی صفویه در ابعاد کوچک و در واقع قالیچه هایی است که تصاویری از پرندگان و جانوران و یا صحنه هایی از شکار و بزم را به تصویر کشیده است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   16 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله فوتسال

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله فوتسال دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاریخچه فوتسال
منشا شکل گیری فوتسال به شهر مونت ویدئوی اروگوئه باز میگردد. در سال 1930، ژوان کارلوس سریانی، فوتبال پنج نفره را برای مسابقات جوانان در YMCA پی ریزی کرد. این رقابتها در زمینی به ابعاد زمین بسکتبال، در محلهای سرپوشیده و یا در محل باز و بدون دیوار و حصار انجام می گرفت.
واژه FUTSAL، واژه بین المللی برای این رشته ورزشی است. این واژه برگرفته از لغات اسپانیایی FUTbol ( به معنای فوتبال )، و SALA ( به معنای داخلی یا داخل سالن ) می باشد. از زمانی که سریانی این حرکت را آغاز کرد، فوتسال به سرعت در آمریکای جنوبی (بخصوص برزیل) محبوبیت پیدا کرد. بسیاری از بازیکنان بزرگ و مشهور فوتبال برزیل، از طریق کسب مهارتهای رشته ورزشی فوتسال، سبک ها و متدهای خود را در رشته فوتبال گسترش داده و این موضوع زمینه مطرح شدن آنها را به عنوان بازیکنان بزرگ فوتبال فراهم نمود. بازیکنانی مانند پله، زیکو، به به تو و سایر ستاره های فوتبال برزیل مهارت های خود را از طریق بازی در زمین های فوتسال و شرکت در این رشته ورزشی ترقی دادند. ازآن هنگام، برزیل راه خود را به سوی مطرح شدن به عنوان قطب اصلی فوتسال جهان در پیش گرفت و اکنون مسابقات این رشته ورزشی تحت حمایت FIFA در سراسر جهان برگزار می گردد.
اولین رقابت بین المللی فوتسال در سال 1965 برگزار شد، زمانی که پاراگوئه اولین جام آمریکای جنوبی را بدست آورد. شش جام دیگر آمریکای جنوبی تا سال 1979 برگزار شد که برزیل پیروز تمامی این میادین بود. برزیل جایگاه خود را به عنوان قدرت برتر در اولین جام آمریکایی تا سال 1980 حفظ کرد و این جام را بار دیگر در سال 1984 بدست آورد.
اولین دوره قهرمانی فوتسال جهان با حمایت FIFUSA ( قبل از ادغام اعضای آن با FIFA در سال 1989 )، در سائوپائولوی برزیل برگزار شد که با قهرمانی برزیل به اتمام رسید. موفقیت های برزیلی ها در دومین جام جهانی فوتسال در کشور اسپانیا و در سال 1985 تکرار شد اما در سومین جام جهانی در سال 1988 و در کشور استرالیا،برزیل مقابل پاراگوئه تن به شکست داد. FIFA مستقیماً حمایت مالی (sponsorship) مسابقات فوتسال را در سال 1989 بدست گرفت و اولین جام جهانی فوتسال با حمایت فیفا در هلند برگزار شد. پس از آن، جام های جهانی در سال های 1992 (در هنگ کنگ)، 1996(در اسپانیا) و 2000 (در گواتمالا) برگزار شد. فوتسال در اروپا به عنوان عضو جدیدی از UEFA مطرح می باشد که محبوبیت و عمومیت یافتن آن مقدمه ای برای برگزاری مسابقات قهرمانی فوتسال اروپا گردیده است. اولین مسابقات قهرمانی، در فوریه 1999 در شهر گراندای کشور اسپانیا برگزار گردید و فینال پرشور و هیجانی داشت. در این بازی روسیه بعد از یک بازی پرهیجان در حالی که نتیجه بازی 3 بر3 مساوی بود ، اسپانیا را با یک ضربه پنالتی شکست داد. دور بعدی فینال رقابت های قهرمانی فوتسال اروپا در سالن ورزشی لوژنیکی در فوریه 2001 و در شهر مسکو برگزار شد. در آغاز هشت تیم به دو گروه تقسیم شدند. گروه برنده ها و بازنده ها در دیدارهای نیمه نهایی به مصاف هم رفتند، جایی که اسپانیا و اکراین، روسیه و ایتالیا را شکست دادند.
اسپانیا گل سر سبد رقابتهای قهرمانی بود و اکراین را در فینال و پس از یک جنگ سخت با نتیجه 2-1 شکست داد. ایتالیا پیشتاز سومین رقابتهای جام اروپایی 2003 بود و موفقیتهای چشم گیری در این دوره بدست آورد. بیش از 6000 نفر از طرفداران و مشتاقان فوتسال در پالاماجیوی کاسرتا، گرد آمده بودند تا از نزدیک شاهد هنرنمایی اسپانیا در مقابل اوکراین باشند که نتیجه را 0-1 به اسپانیا واگذار کرد. ایتالیا بار دیگر به نیمه نهایی رقابتهای جام اروپا (UEFA ) در سال 2005 راه یافت و در این مرحله به مصاف روسیه رفته و نتیجه را واگذار کرد. این در حالی اتفاق افتاد که در نیمه نهایی دیگر، اسپانیا نایب قهرمان سال 2003 را شکست داد. به این ترتیب اسپانیا بار دیگر به مرحله نهایی جام راه یافته و بعد از آنکه جمهوری چک را بانتیجه 2-1 در استراوا شکست داد عنوان قهرمانی را از آن خود کرد. تورنمنت سال 2007 در شهر پورتوی پرتغال برگزار گردید و اسپانیا بار دیگر عنوان قهرمانی را از آن خود کرد.
تورنمنت اروپایی دیگری نیز با عنوان UEFA futsal cup وجود دارد. تا کنون پنج دوره از این مسابقات برگزار شده است و اسپانیا در این رقابتها نیز پیشتاز می باشد.

قوانین فوتسال
1-تعداد بازیکنان : 12 نفر
2-بازیکنان داخل زمین : 5 نفر
3-تعداد داوران : 3 نفر ( دو نفر داخل یک نفر بیرون)
4-اندازه زمین : طول نباید از 25 متر کمتر و از 42 متر بیشتر باشد و عرض آن حداقل 15 و حداکثر 25 متر است زمین گاهی مربع مستیل است .
5-شکل اندازه و رنگ دروازه ها : ذوزنقه - ارتفاع 2 متر عرض 3 متر قطر تیر 7 سانتی متر و رنگ آن سفید و سیاه و ... می باشد .
6-مقدار باد توپ : از ارتفاع 2 متر رها شود بیشتر از 65 و کمتر از 55 سانتی متر بالا نرود
7-وزن و رنگ توپ : توپ نمره 4 که وزن آن در ابتدای بازی حداقل 390 و حداکثر 430 گرم باشد و رنگ آن سفید ... می باشد .
8-شروع بازی : انتخاب زمین یا توپ از طریق قرعه کشی بوسیله سکه بین کاپیتانهای دو تیم .
9-زمین بازی : 2 زمان 20 دقیقه مفید .
10-تعداد استراحت : هر نیمه 1 استراحت 1 دقیقه ای و استراحت بین دو نیمه نباید از 10 دقیقه بیشتر شود . در حین بازی تیمی که مالک توپ است می تواند استراحت بگیرد .
11-تعداد تعویض : آزادو سیار است بدین معنا که توپ در جریان بازی باشد وبازیکن تعویضی با رعایت منطقه تعویض می تواند بعد از خروج بازیکن تعویضی وارد زمین شود.
12-خطای تیمی :5 تا خطای ششم منجر به پنالتی می شود
13-فاصله نقطه پنالتی تا دروازه : 6 متر و فاصله نقطه پنالتی دوم تا دروازه 10 متر می باشد
14-خطای هند : در ورقه توس داور سوم ثبت می شود
15-اخراج و جریمه آن : کارت قرمز که از آن بازی و بازی بعد محروم می شود و باید به رختکن برود
16-خطاهای نیمه دوم : در وقت اضافی حساب می شود.
17-وقت اضافی : دو زمان 5 دقیقه ای گل طلایی
18-تکل غیر عمد در محوطه خودش پنالتی نیست
19-ضربه دروازه بان با پا به داخل دروازه حریف گل است
20-خطای نیمه توسط دروازه بان نداریم . دروازه بان توپهای پشت دروازه را با دست و توپهای در حیت بازی را با دراپ یا با دست می تواند به همه جای زمین پرتاب کند.
21-دروازه بان می تواند 4 ثانیه توپ را با دست یا پا در اختیار داشته باشد و هنگامی که از نیمه گذشت محسوب نمی شود .
22-ضربه از اوت به داخل دروازه زمانی گل محسوب می شود که به بازیکن بر خورد کند
23-ضربه کرنر یک ضرب گل است.
24-در موقع شروع بازی تماس پای بازیکن به توپ و به دنبال آن ضربه به درون بازی گل قبول می باشد
25-اگر یک بازیکن از یک تیم اخراج شود بازیکن دیگری بعد از 2 دقیقه می تواند جای او را بگیرد ولی اگر قبل از 2 دقیقه گل بزند بازیکن وارد می شود
26-اگر یک تیم 3 نفر شود بازی تمام است
27-شروع بازی با 5 نفر انجام می شود
28-اگر 2 تیم مساوی شوند در صورت نیاز ضربات پنالتی زده می شود و اگر بعد از 5 پنالتی مساوی شدند بازیکنان ذخیره ضربات بعدی را می زنند.
29-اگر بازیکنی مجروح شد سریع باید تعویض شود
30-تعویض بازیکن بدون اجازه داور می باشد
31-اگر توپ به سقف برخورد کند به نفع حریف است و باید از خط کناری شروع کنند.
طریقه زدن اوت به این صورت است که توپ را روی خط قرار می دهیم و 4 ثانیه فرصت داریم تا به آن ضربه بزنیم . پای چپ را پشت خط و با پای راست ضربه میزنیم.
البته در چپ پاها برعکس است. فاصله مدافع باید 5 متر باشد و در غیر این صورت به داور اطلاع می دهیم.

تکنیک
منظور از تکنیک، انجام حرکات مخصوص بازی فوتبال است که موجب بازی صحیح و با هدف می‌شود. سطح بازی یک تیم بستگی به توانایی‌های تکنیکی بازیکنان آن دارد. تکنیک با دو عنصر مؤثر در بازی فوتسال، یعنی تاکتیک و قدرت بدنی ارتباط مستقیم دارد. به عبارت دیگر فراگیری و تمرین توانایی‌های تکنیکی به این منظور انجام می‌شوند که بازیکن قادر باشد بر موقعیت‌های جدید به وجود آمده مسلط شود. در هنگام تمرینات تکنیکی توجه به دو نکته مهم می‌باشد:
1ـ با تمرینات زیاد می‌توان انجام حرکات انفرادی را در قالب کار تیمی تکمیل کرد.
2ـ می‌توان در شرایط مختلف و با آموزش تکنیک‌های مهم و سپردن وظائف گوناگون به بازیکن، یک الگوی حرکتی مخصوص برای او به وجود آورد تا او بتواند در موقعیت‌های مختلف بازی، بالاترین توان خود را به کار گیرد.
شکل‌های مختلف تکنیک در فوتبال را می‌توان به صورت حرکات با توپ (دریبل، پاس، کنترل توپ، شوت به دروازه، ضربه با سر) و بدون توپ (تنه زدن، سد کردن توپ، پریدن، حرکات بدون توپ) تقسیم کرد.
سیستم 2-1-1( جایگیری مناسب ، استفاده از فضا ، پاس کاری خوب )
حالت اول

در این سیستم A به C وC به B پاس می‌دهد. در زمان ارسال پاس،
D به کنار زمین آمده توپ را از B دریافت می‌کند. B با حرکت بدون توپ به او نزدیک می‌شود و توپ برگشتی را با یک پاس دقیق به C که بدون توپ حرکت کرده می‌دهد. در این لحظه A به مرکز خط دفاع می‌آید.
حالت دوم

بازیکن A به C و او به B پاس ‌داده و طبق شکل حرکت می‌کند. بازیکن D به جای C می‌آید و B با یک پاس بلند C را صاحب توپ می‌نماید، در زمان ارسال پاس توسط بازیکن A او هم می‌تواند در طول زمین حرکت کرده، آماده دریافت توپ باشد.

سیستم در فـوتسال
سیستم از ارکانی اصولی و آشنائی با تکنیک است و زیر بنای اولیه تکامل تاکتیک‌های تیمی می‌باشد. بر اثر پیشرفت‌های علمی و عملی در فوتبال امروز جهان کم کم سیستم‌های قدیم جای خود را به روش‌های جدیدتری از تاکتیک‌های تیمی داده است. 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   14 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله نحوه ساخت پمپهای گریز از مرکز

اختصاصی از فی فوو دانلودمقاله نحوه ساخت پمپهای گریز از مرکز دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نحوه ساخت پمپهای گریز از مرکز

تاریخچه پمپ گریز از مرکز:
مطابق با نوشته های تاریخ نگار برزیلی Reti، یک ماشین آبکش یا لجن کش که بایستی به عنوان نمونه اولیه پمپ گریز از مرکز شناخته شود، در یک مقاله در ابتدای 1475 میلادی توسط مهندس ایتالیایی دوره رنسانس Francesco di Giorgio Martini به عرصه ظهور رسید. پمپ های سانتریفیوز واقعی تا اواخر دهه 1600 توسعه نیافتند تا اینکه Denis Papin یک نمونه از آنرا با تیغه های صاف درست کرد و تیغه منحنی شکل توسط مخترع بریتانیایی John Appold در سال 1851 معرفی شد.
پمپ گریز از مرکز چگونه کار می کند:
یک پمپ گریز از مرکز بر اساس تبدیل انرژی جنبشی یک سیال جاری به فشار ایستا کار می کند. این نحوه عمل بوسیله قانون برنولی توصیف می شود. قاعده عملکرد پمپ گریز از مرکز را می توان با ملاحظه تاثیر تکان دادن یک سطل آب بر روی یک مسیر دایره ای شکل توسط یک طناب، نشان داد. نیرویی که آب را به کف سطل فشار می دهد، نیروی گریز از مرکز است. اگر یک سوراخ در کف سطل تعبیه شود، آب از طریق این سوراخ جریان می یابد. از این گذشته اگر یک لوله ورودی در بالای سطل تعبیه شود، جریان آب به بیرون سوراخ منجر به تولید یک خلاء موضعی در داخل سطل خواهد شد.

شبیه سازی جریان سیال در پمپ)
این خلاء آب را از یک منبع در سمت دیگر لوله ورودی به داخل سطل خواهد کشید. بدین روش یک جریان پیوسته از منبع و به بیرون سطل بوجود می آید.
در رابطه با پمپ های گریز از مرکز، سطل و سرپوش آن متناظر با قاب پمپ، سوراخ و لوله ورودی متناظر با ورودی و خروجی پمپ هستند و طناب و بازو متناظر کار پروانه را انجام می دهد.
پمپ گریز از مرکز پمپی است که از یک پروانه گردان بمنظور افزودن فشار یک سیال استفاده می نماید. پمپ های گریز از مرکز عموما برای جابجا کردن سیال از طریق یک سیستم لوله کشی کاربرد دارد. سیال در امتداد یا نزدیک محور چرخان وارد پروانه پمپ گشته و بوسیله این پروانه شتاب می گیرد و به سرعت به سمت بیرون و به داخل یک پخش کننده یا محفظه حلزونی جریان می یابد که از آنجا به درون سیستم لوله کشی پائین جریان خارج می گردد.
تیغه های روی پروانه بطور تصاعدی از مرکز پروانه پهن می شوند که سرعت را کاهش داده و فشار را افزایش می دهد. این امکان به پمپ گریز از مرکز اجازه می دهد تا جریان های پیوسته با فشار بالا ایجاد نماید.

دسته بندی پمپ های گریز از مرکز:
پمپ های گریز از مرکز را می توان به چند صورت دسته بندی نمود. یک نحوه دسته بندی بر اساس جریانی است که بوجود می آورند که متشکل از سه دسته هستند:
1. پمپ های جریان شعاعی: در نوع شعاعی فشار سیال کاملا توسط نیروی گریز از مرکز تامین می شود. از این نوع پمپ در مواردی که می خواهند دبی خوبی در اختیار داشته باشند استفاده می شود.
2. پمپ های جریان مختلط: در این نوع پمپ، قسمتی از فشار توسط عمل بالابری یا راندن تیغه ها بر روی سیال صورت می گیرد و قسمتی دیگر بوسیله نیروی گریز از مرکز تامین می شود.
3. پمپ های جریان محوری: در این پمپ ها فشار با عمل پیش رانی و بالابری تیغه ها بر روی سیال بوجود می آید.
در حالت کلی از پمپ های جریان محوری هنگامی که افزایش فشار لازم باشد استفاده می کنند و از پمپ های جریان شعاعی بمنظور تولید دبی سود می برند.
دو جزء اصلی پمپ های گریز از مرکز پروانه و تیغه هستند.
پروانه ها:
نقش پروانه ها در پمپ گریز از مرکز تامین لازم برای سیال می باشد. در پمپ ها دو نوع پروانه پایه ای وجود دارند:
1- مارپیچی
2- توربینی
پروانه های توربینی با تیغه های پخش کننده ای احاطه شده اند که مسیرهای بتدریج پهن شونده ای فراهم می آورند تا سرعت آب را به آهستگی کاهش دهند. بنابراین هد سرعت به هد فشار تبدیل می شود.
پمپ با تیغه های توربینی و مارپیچی)
پروانه مارپیچی با ویژگی نداشتن تیغه های پخش کننده مشخص می شوند. در عوض پروانه آن درون محفظه ای که حلزونی شکل است قرار گرفته و سرعت آب به دلیل ترک کردن پروانه کاهش می یابد که همراه با افزایش فشار می باشد.
انتخاب بین این دو نوع پروانه بسته به شرایط استفاده تغییر می کند. نوع مارپیچی بدلیل ظرفیت بالا و هد مصرفی پائین در چاه های کم عمق معمولا ترجیح داده می شوند. نوع توربینی در چاه های آب عمیق استفاده می شود.
تیغه:
تیغه نقش راندن مایع به خروجی پمپ را دارد که سرعت را به فشار تبدیل می نماید. جزء تیغه در داخل پمپ که معمولا به پروانه متصل است به نوبه خود دارای شکل های گوناگونی است. دسته بندی شکلی تیغه ها را می توان به طور کلی به دو دسته تقسیم نمود:
1. صاف
2. مارپیچ
که این دسته بندی نیز می تواند منجر به دسته بندی کلی در مورد پروانه ها گردد.
مزایا و معایب استفاده از پمپ گریز از مرکز:
- از مزایای پمپ گریز از مرکز می توان به ویژگی تولید یک جریان هموار و یکنواخت اشاره نمود. برخی انواع پمپ های گریز از مرکز مقداری شن نیز پمپ می کنند و در کل مطمئن و دارای عمر کاری خوبی می باشند.
- از معایب این پمپ های می توان به از دست دادن سطح کیفی راه اندازی اشاره نمود که بعد از راه اندازی رخ می دهد. همچنین راندمان این پمپ ها وابسته به کار تحت هد و سرعت طراحی می باشد.
- در راه اندازی یک پمپ گریز از مرکز از آنجائیکه این پمپ ها از مکش استفاده می کنند قابلیت پمپ کردن هوا را ندارند. پس بعنوان یک نتیجه پمپ و لوله بایستی از آب پر باشند تا مشکلی در پمپ آب بروز نکند.
نابالانسی در پمپ های گریز از مرکز:
وقتی اجزاء چرخان پمپ نابالانس باشند، ارتعاش حاصل از عضو چرخان نابالانس می تواند ترسناک باشد. این ارتعاش می تواند موجب لرزش سطح زمینی که دستگاه روی آن قرار گرفته است شود، دستگاه های اطراف آن در جای خود تکان می خورند، پیچ های نگه دارنده شل می شوند و قطعات می شکنند. یک عضو چرخان نابالانس یر روی یاتاقان های خود نیرو اعمال می کند و آنرا از طریق سازه خود به بیرون منتقل می نماید و نهایتا این نیرو به فندانسیون می رسد.
دلایل بروز نابالانسی:
1. خمش یا قوس برداشتن بین یاتاقان های تکیه گاهی
2. وزن معلق تحت نیروی ثقل محور محرک را خمیده می کند
3. ماده یا سیال غیریکنواخت توزیع شده در روتور
4. قطعات هرز و لق شده بر روی روتور
5. قطرهای مختف المرکز بر روی روتور که ناشی از ساخت می باشد و قطعات روی روتور هم مرکز نشده اند
6. هم تراز نبودن مسیر رانش با محور روتور
7. کوپلینگ های راننده لق از پشت هم پرش می کنند
8. از بین رفتن تلرانس های بین قطعات مونتاژ شده بر روی روتور
9. شانه ای های روی روتور خارج از میدان محور دوران ساخته شده اند
10- خلل و حفره های روی روتور
11- هم تراز نبودن یاتاقان ها به محور نیرو وارد کرده و آنرا قوس می دهد
کاویتاسیون:
کاویتاسیون را می توان رفتار خلل و حباب هایی دانست که در سیال بوجود می آیند. از نظر رفتاری کاویتاسیون را می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود:
1. کاویتاسیون غیر فعال (گذرا)
2. کاویتاسیون فعال
کاویتاسیون غیرفعال: فرایندی است که یک خلل یا حباب در سیال به سرعت از بین می رود و یک موج ضربه بوجود می آورد. این نوع کاویتاسیون اغلب در پمپ ها، پروانه های کشتی، پروانه های موتور و در بافت های آوندی گیاهان رخ می دهد.
کاویتاسیون غیر فعال ابتدا در اواخر قرن نوزدهم توسط Lord Rayleigh وقتی از بین رفتن یک خلل کره ای را در یک سیال مشاهده نمود، بررسی شد. وقتی یک حجم مایع در معرض یک فشار کم کارامدی قرار می گیرد، مایع می ترکد و یک حفره تشکیل می دهد. این پدیده آغاز کاویتاسیون نامیده می شود و می تواند در پشت تیغه یک ملخ یا پروانه که به سرعت می چرخد یا هر سطح دیگری که در زیر آب با اندازه و شتاب کافی ارتعاش می کند، رخ دهد. چنین حباب کاویتاسیون با فشار کم درون مایع، به خاطر فشار بالاتر محیط از بین می رود. همانطور که حباب از بین می رود، فشار و دمای بخار درون آن افزایش می یابد. در نهایت حباب به کسر کوچکی از اندازه اصلی خود تبدیل می شود که در این نقطه گاز درون حباب به محیط مایع پراکنده شده و یک مقدار انرژی زیادی را به شکل موج ضربه صوتی و نور مرئی رها می سازد. در نقطه فروپاشی کلی دمای بخار درون حباب می تواند چندین هزار درجه کلوین و فشار آن چند صد اتمسفر باشد.
کاویتاسیون غیرفعال می تواند در حضور یک میدان صوتی نیز رخ دهد. حباب های گاز میکروسکوپی که عموما در یک مایع حضور دارند بدلیل بکار گرفتن میدان صوتی مجبور به نوسان می شوند. اگر چگالی صوتی به مقدار کافی بالا باشد، حباب ها ابتدا از لحاظ اندازه رشد می کنند و سپس به سرعت فروپاسیده می شوند. بنابراین کاویتاسیون غیر فعال حتی اگر کاهش فشار مایع برای خلل مشابه مشاهده Rayleigh کافی نباشد، می تواند رخ دهد. حمام های فراصوتی معمولا از کاویتاسیون غیرفعال حباب های گاز میکروسکپی برای فرسایش چرک از مواد استفاده می کنند.
عمل کاویتاسیون بسیار شبیه به جوشش می باشد. اما تفاوتی که بین این دو فرایند وجود دارد بصورت زیر است. جوشش وقتی رخ می دهد که انرژی مایع به حدی برسد که بر فشار محیط غلبه کند و به عبارتی افزایش فشار دارد. اما در کاویتاسیون مایع افت فشار را تا حدی ادامه می دهد تا به فشار اشباع رسیده و شروع به تبخیر نماید.
کاویتاسیون فعال: فرایندی است که حباب های کوچک در یک مایع به نوسان در حضور یک میدان صوتی، وقتی شدت میدان صوتی برای فروپاشی کلی حباب ناکافی باشد، واداشته می شوند. این شکل از کاویتاسیون فرسایش بسیار کمتری نسبت به کاویتاسیون غیرفعال را سبب می شود و اغلب برای پاک کردن مواد ظریف مانند قطعات پنجره ای سیلیکون استفاده می شوند.
معایب کاویتاسیون در برخورد حباب های کوچک شده با دمای بسیار بالا و دارای موج ضربه با سطوحی مانند پروانه کشتی و پمپ ها می باشد.
کاویتاسیون :
• صدای زیادی تولید می کند
• اجزاء را تخریب می کند
• ارتعاشات تولید می نماید
• راندمان را کاهش می دهد.
مزایا:
با وجود آنکه کاویتاسیون در بسیاری از محیط ها مطلوب نمی باشد، اما همیشه بدین صورت نیست. از کاویتاسیون نیز می توان سود برد. به عنوان مثال از کاویتاسیون در ابزارهای پاک کننده فراصوتی استفاده می شود. این ابزارها کاویتاسیون را با امواج صوتی تولید کرده و از فروپاشی حباب ها برای تمییز کردن سطوح بهره می گیرند. این کاربرد مفید نیاز به مواد شیمیایی مضر را در برخی موارد از بین می برند. همچنین از کاویتاسیون در برخی مایعات برای هموژنیزه کردن استفاده می کنند. و در نهایت در تصفیه و خالص سازی آب نیز می توان از کاویتاسیون بهره برد.
کاویتاسیون در پمپ ها و پروانه ها:
بیشترین جایی که کاویتاسیون رخ می دهد در پمپ ها، روی پروانه های کشتی می باشد.
همانطور که یک تیغه پروانه در یک پمپ یا پروانه کشتی یا زیردریایی در سیال حرکت می کند فشار در اطراف آن تیغه کاهش می یابد. با افزایش سرعت تیغه این کاهش فشار به جایی می رسد که فشار تبخیر سیال تامین می شود. در این حالت سیال تبخیر شده و حباب تشکیل می شود. حال کاویتاسیون رخ داده است. وقتی این حباب ها فروپاشی می شوند، امواج ضربه قوی در سیال بوجود می آید که قابل شنیدن است و حتی تیغه ها را از بین می برد. کاویتاسیون در پمپ ها به دو صورت رخ می دهد:
کاویتاسیون در مکش:
این کاویتاسیون بدلیل فشار کم در مکش رخ می دهد که سبب ایجاد حباب در ورودی پروانه پمپ گشته و تا خروجی پمپ ادامه می یابد. در خروجی بدلیل فشار زیاد سیال خروجی این حباب ها از بین می روند. در پمپ هایی که تحت این نوع کاویتاسیون عمل می کنند، مقدار زیادی از سطح پروانه ها از بین رفته و در نتیجه پمپ بطور ناگهانی از کار می افتد.

کاویتاسیون در خروجی:
در این نوع کاویتاسیون فشار خروجی پمپ بسیار بالا است و این بدلیل کار کردن پمپ در کمتر از 10 درصد راندمان آن می باشد. فشار خروجی بالا سبب برقراری یک چرخه از سیال درون پمپ می شود تا اینکه آن سیال را به جریان وادار سازد. همانطور که سیال در اطراف پروانه جریان می یابد در اثر سرعت سیال خلا ایجاد شده و حباب تشکیل می شود. در نتیجه کاویتاسیون موجب بروز اثرات مخرب در پمپ می گردد. این اثرات عبارتند از: از بین رفتن تیغه ها، از کار افتادگی کامل یاتاقان ها و آب بندهای پمپ تحت فشارهای بالا، در شرایط بحرانی تر می تواند محور پروانه را بشکند.
نتیجه گیری:
1. در راه اندازی پمپ های گریز از مرکز حتما باید به این نکته توجه داشت که لوله و پمپ از آب پر باشند، زیرا که این پمپ ها بدلیل ایجاد مکش نمی توانند هوای باقی مانده در لوله را پمپ نمایند. بهمین دلیل همیشه در راه اندازی شیر خروجی بسته است و شیر ورودی باز می ماند. از طرف دیگر آمپر راه اندازی پمپ کاهش می یابد و در نتیجه به موتور آسیبی نمی رسد.
2. در پمپ های گریز از مرکز اگر پمپ کردن دبی بیشتر از سیال مورد نظر باشد، از پمپ های نوع جریان شعاعی بهره میگیریم.
3. در پمپ های گریز از مرکز اگر فشار سیال دارای اهمیت باشد، از پمپ های محوری کمک می گیریم.
4. تیغه های منحنی شکل در درون پروانه پمپ راندمان بالاتری از تیغه های کاملا صاف و شعاعی دارند.
5. نابالانسی در پمپ های گریز از مرکز به هر دلیلی که رخ دهد می تواند باعث آسیب رساندن به پمپ و مخصوصا روتور و قطعات سوار شده بر روی آن گردد.
6. در پمپ ها از بروز کاویتاسیون باید جلوگیری نمود که این کار را می توان با روش های مذکور انجام داد:
• دور کردن خم ها و شیرها از محل ورودی پمپ تا میزان تجربی حداقل 3 برابر قطر لوله
• جلوگیری از پائین آوردن میزان کار پمپ تا کمتر از 10 درصد راندمان آن تا از ایجاد فشار بیش از اندازه در محلی بعد از پروانه پمپ جلوگیری شده و احتمال بروز خلاء و در نتیجه کاویتاسیون کم شود.
• در نظر گرفتن قطر مناسب لوله ورودی تا از افت فشار در قبل از ورودی پمپ و در نتیجه بروز خلاء و کاویتاسیون اجتناب نمود.
7. از کاویتاسیون می توان در جهت بهره گرفتن از آن استفاده نمود و نیاز به مواد شیمیایی مضر را در برخی موارد حذف نمود.
پمپهای گریز از مرکز (پمپهای سانتریفوژ) Centrifugal pump

دید کلی
در این این نوع پمپ مایع به مرکز پمپ و پای پره‌ها وارد شده و اثر نیروی گریز از مرکز که ناشی از گردش سریع پمپ می‌باشد، انرژی جنشی زیادی پیدا کرده و به طرف خارج پرتاب می‌شود و پوسته را پر از سیال می‌کند. انرژی جنبشی در قسمت خروجی پمپ اجبارا به انرژی فشار تبدیل می‌گردد. جهت حرکت پروانه: جهتی است عمود بر فرو رفتگی پره ها در پمپها. پمپهای گریز از مرکز از پرمصرف‌ترین پمپهائی می‌باشند که در صنعت بطور فراوان بکار می‌روند. حسن این پمپها در آنست که گذر حجمی سیال در آنها یکنواخت می‌باشد و همچنین چنانچه لوله تخلیه مسدود و یا تنگ شود، فشار زیادی که به پمپ آسیب رساند ایجاد نخواهد کرد و در نتیجه بار آن بحدی نخواهد رسید که موتور محرک خود را از کار بیندازد. دو نوع افت فشار داریم:
افت اصطکاکی و افت اتصالات.
عملکرد موفق یک پمپ تا حدود زیادی بستگی به انتخاب و نصب صحیح آن دارد. جهت حصول اطمینان از حداکثر کارایی پمپ و حداقل نیاز به تعمیر و نگهداری ، انتخاب پمپ باید با عرضه اطلاعات صحیح به کاتولوگ صورت گیرد. بیشتر سازندگان پمپ دانستنیهای لازم در خصوص پمپ تولیدی خود را در کاتولوگ و کتابچه راهنما ذکر می‌کنند: اطلاعاتی از قبیل نصب ، عملکرد و تعمیر و نگهداری. در این مبحث منتخبی از این گونه دانستنیها درباره پمپهای سانتریفوژ و همچنینی عیوب متصوره ، علت و چگونگی رفع این عیوب ذکر می‌گردد.

انواع پمپهای گریز از مرکز
پمپهای گریز از مرکز را بر حسب نوع ساختمان آنها به انواع زیر تقسیم بندی می‌کنند:
1. از نظر وضعیت طبقات که ممکن است یک طبقه و یا چند طبقه باشند.
2. از نظر مقدار آبدهی و ارتفاع که ممکن است بصورت کم ، متوسط و زیاد باشند.
3. از نظر نوع پروانه ، تعداد تیغه و وضعیت آنها.
ممکن است پمپها را بر حسب نوع استفاده آنها تقسیم بندی کنند:
1. پمپهای سیرکولاتور برای به جریان انداختن آب گرم در سیستمهای حرارتی.
2. پمپهای افقی یک طبقه از نوع مکش مارپیچی جهت استفاده در تأسیسات مکانیکی.
3. پمپهای سانتریفوژ فشار قوی چند طبقه جهت استفاده در آبرسانی و غیره.
4. پمپهای شناور جهت استفاده در چاههای عمیق و نیمه عمیق.
5. پمپهای لجن کش جهت استفاده در سیستمهای فاضلاب.
نظر به اینکه پمپهای طبقاتی در سیستم تأسیساتی کاربرد فراوان دارند، مختصرا به ساختمان این نوع پمپها اشاره می‌گردد.
پمپهای سانتریفوژ از نظر مکش
پمپهای سانتریفوژ ممکن است با یک مکش یا با دو مکش باشند. پمپهای سانتریفوژ با دو مکش جریان سیال را از طریق دو لوله و به مقدار یکسان از دو طرف پروانه وارد پمپ می‌کنند.
عوامل موثر بر ظرفیت پمپهای سانتریفوژ
ظرفیت یک پمپ سانتریفوژ بستگی به چگونگی طراحی پمپ ، سرعت گردش پروانه پمپ ، فشار مطلق قسمت مکش پمپ ، فشار قسمت تخلیه پمپ و خواص فیزیکی سیال عبوری از پمپ دارد.
اجزای یک پمپ سانتریفوژ
1. موتور ، که باعث حرکت دورانی محور می گردد.
2. روتور ، (که خود شامل محور و پره‌ها است).
3. پوسته جداره
4. لوله مکش
5. لوله رانش
6. محفظه بین پوسته و پروانه
پروانه پمپ شامل پره‌هایی می‌باشد که به نحوی ساخته شده‌اند تا جریان داخل پمپ حتی المقدور یکنواخت باشد.
انواع پروانه‌های پمپهای سانتریفوژ
چند نوع از پروانه‌های پمپهای سانتریفوژ را نشان می‌دهد هر چه تعداد پره‌های پروانه بیشتر باشد کنترل در جهت حرکت سیال بیشتر بوده و تلفات ناشی از جریانهای گردشی بین پره‌ها کمتر خواهد بود.
انواع پروانه‌های معمولی
پروانه ممکن است به یک صفحه متصل باشد یا بین دو صفحه قرار گرفته باشد یا آزاد باشد. مایع در جهت محور وارد بدنه پمپ می‌شود و مایع ورودی بوسیله پره‌های پروانه گرفته شده و به داخل یک پیچک که مماس بر پمپ می‌باشد تخلیه می‌گردد. آب بندی پمپهای سانتریفوژ مسئله مهمی است که عدم رعایت آن باعث کاهش راندمان عمل پمپ می‌گردد. همانطور که از این پمپها در ک می‌شود، اساس کارشان برای حمل سیالات از نقطه‌ای به نقطه دیگر بر حرکت سیال در خلاف جهت مرکز محور پمپ بنا نهاده شده است، یعنی در واقع سیال با دور شدن از مرکز محور پمپ به داخل لوله رانش هدایت خواهد شد و یا اختلاف فشار ایجاد شده بین قسمت مکش و رانش پمپ ، سیال با سرعت به حرکت خود در سوی تخلیه ادامه می‌دهد. اصولا این پمپها متشکل از یک پروانه و یک محور که در داخل یک پوسته فلزی مستقر می‌باشند (این پوسته فلزی VOLUTE یا نوع پیچکی نامه دارد و پروانه داخل پوسته IMPELLER موسوم است.

مواد ساختن پمپهای سانتریفوژ
پمپهای سانتریفوژ را از مواد مختلفی می‌سازند. اکثرا پروانه و بدنه از مواد مقاوم در مقابل خوردگی و سایش ساخته می‌شوند. فولاد ضد زنگ ، نیکل ، لاستیک ، پلی پروپیلن در ساختمان پمپهای سانتریفوژ بکار می‌روند. در صورتی که پمپهای سانتریفوژ برای انتقال سیالات حاوی مواد معلق جامد مورد استفاده قرار می‌گیرند، بایستی فاصله بین پره‌ها و دریچه‌ها به اندازه کافی بزرگ باشند تا از خطر مسدود شدن آنها جلوگیری شود.
مزایای پمپهای سانتریفوژ
• پمپهای سانتریفوژ دارای ساختمان ساده‌ای بوده و از مواد گوناگون ساخته می‌شوند.
• در استفاده از این پمپها نیازی به شیر یا سوپاپ می‌باشد.
• چون پمپ در سرعتهای بالا عمل می‌کند لذا می‌توان آنرا مستقیما به موتور الکتریکی متصل نمود. با افزایش سرعت برای عملکرد معین ابعاد پمپ کوچکتر می‌شود.
• دبی آن یکنواخت است.
• هزینه تعمیرات آن از پمپهای دیگر کمتر می‌باشد.
• درصورت قطع جریان می‌تواند مدت بدون آسیب رسیدن به پمپ به گردش ادامه دهد.
• برای انتقال سیالات با مواد معلق بخوبی عمل می‌کنند.
• نسبت به پمپهای دیگر با ظرفیت مشابه دارای ابعاد کوچکتری می‌باشند.
معایب پمپهای سانتریفوژ
• پمپهای سانتریفوژ قادر به ایجاد فشارهای بالا نمی‌باشند و به این منظور برای فشارهای بالا باید از پمپهای چند مرحله‌ای استفاده نمود.
• در شرایط معین و محدودی با راندمان بالا عمل می‌کند.
• راه اندازی این پمپها نیاز به آماده سازی دارد.
• در صورتی که پمپها از کار بیفتند، سیال می‌تواند به قسمت مکش از درون پمپها جاری شود. لذا بهتر است که در خروجی این پمپها از شیر یک طرفه استفاده نمود.
• برای سیالات با ویسکوزیته (غلظت) بالا نمی‌توان از این نوع پمپ استفاده نمود.

پمپهای حلزونی (پیچکی) و افشان
لازم به یادآوری است که پمپهای پیچکی و افشان کاملا از نوع گریز از مرکز می‌باشند.
پمپ حلزونی تلمبه پیچکی: در تلمبه‌های پیچکی گریز از مرکز، پروانه در داخلی محفظه مارپیچ حلزونی که بتدریج توسعه می یابد گردش می کند و در اثر گردش محور تلمبه، که به پروانه انتقال می یابد سیال از مرکز پمپ در جهت شعاع و به سوی کناری پوسته پمپ حرکت کرده بطرف لوله رانش منحرف می شود. این پمپها یا طبقه و چند طبقه نیز ساخته می شوند. بیشترین کاربرد را در صنعت دارند.
پمپ افشان: پروانه تلمبه افشان در داخل محفظه پره داری گردش می‌کند که پره‌های آن ثابت بوده (پخش کننده‌ها) و برای عبور مایع مجراهائی واگرایی تعبیه شده‌اند که به تدریج توسعه می‌یابند. جهت جریان مایع ورود به این مجراها تغییر کرده و پیش از ورود به محفظه مارپیچی تغییرات سرعت مبدل به تغییرات فشار می‌شود. اصولا راندمان با ضریب بهره دهی پمپهای افشان بیش از پمپهای پیچکی است و همچنین پمپهای افشان را با قدرتهای بالا و ظرفیتهای آبدهی فراوان می‌سازند و چون ساختمان داخل آن پیچیده است به نسبت ، قیمت آن از قیمت پمپهای پیچکی گرانتر است. این پمپها یک طبقه و چند طبقه ساخته می‌شوند.
کاربرد پمپهای سانتریفوژ
در اکثر صنایع و رسانشهای ساختمانی ، در صنایع شیمیای و نقت پمپهای سانتریفوژ مصارف بسیاری دارند. پمپهای سانتریفوژ برای مایعات مختلفی با مواد معلق گوناگون بکار می‌روند. سرعت این پمپها زیاد می‌باشد، لذا می‌توان آنها را مستقیما به الکتروموتور وصل نمود.
پمپهای یک طبقه و چند طبقه
پمپهای یک طبقه SINGLE-STAGE PUMPS: پمپهای گریز از مرکز یک طبقه با انواع گوناگون پروانه ها ساخته می شود، یکی از ساده ترین انواع آنها دارای یک مجرای مکش و یک پروانه می باشد و به این جهت یک طبقه نامیده شده است. پره های پروانه بین دو صفحه قرار گرفته اند و مجاری مایع بین پره ها و این دو صفحه محصور گردیده اند. این نوع پروانه به تمام بسته موسوم می باشد که مورد استعمال بیشتری دارد.
پمپهای چند طبقه MULTISAGE PUMPS: پمپهای طبقه گریز از مرکز ، تا کنون برای تولید 40 اتمسفر فشار (600 پوند بر اینج مربع و یا ارتفاع 350 متر آبدهی) و با سرعت 7150 دور در دقیقه ساخته شده اند. با این حال وقتی که سرعت گردش تلمبه از 3500 دور در دقیقه تجاوز نکند، معمولا ارتفاع آبدهی آنها از 120 متر تجاوز نمی‌کند.
بنابراین در مواردی که ارتفاع آبدهی پمپهای یک طبقه کافی نباشد از پمپهای چند طبقه که دارای ارتفاع آبدهی بیشتری است استفاده می‌کنند. شاید لازم به یادآوری باشد که چون در صنایع استخراج نفت لازم است، پمپهائی بکار گرفته شود که دارای ظرفیت گذر حجمی بسیار زیاد و ارتفاع فوق العاده باند از پمپهای چند طبقه استفاده می‌شود، برای مثال پمپی ساخته شده است که دارای 317 طبقه (هر طبقه و یک محفظه می‌باشد) و به ارتفاع انرژی 2700 متر بوده است. بطور خلاصه در یک پمپ چند طبقه دور یا چند پروانه متوالی روی یک محو قرار می‌گیرند. آب در پوسته همان طبقه جمع شده ، طبقه دوم تخلیه می‌شود و از دوم به سوم و به همین ترتیب ادامه می‌یابد. پمپهای چند طبقه هم با محور افقی و هم با محور قائم کاربرد دارند.

منبع
www.daneshnameh.com

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  26  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید