دانلود مقاله طیف نگاری UV, FTIR, IR

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله طیف نگاری UV, FTIR, IR دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

طیف نگاری UV, FTIR, IR
موضوعات مورد بررسی در این سمینار، خصوصیات پرتوهای IR,UV و وسایل طیف نگاری است و همچنین کاربرد این پرتوها به عنوان آنالیز سطوح بر روی مواد می باشد.
فصل 1
1-1) خصوصیات و ویژگی های پرتو UV (وراء بنفش)
اشعه واراء بنفش بدسته ای از امواج الکترو مغناطیس اطلاق می شود که پس از طیف مرئی قرار گرفته و طول موج آن بین A3900-1800 ( و یا 39/0 مو و 0144/0 مو) می باشد. این اشعه قابل رویت نیست ولی از روی خاصیت شیمیایی آن می توان به وجودش پی برد حد اخیر قرار دادی است چون بین اشعه وراء بنفش واشعه ایکس از لحاظ خواص فیزیکی حد فاصل مشخص و واضحی وجود ندارد.
طبق توصیه کنگره کپنهاک (سال 1932) اشعه UV را به سه منطقه تقسیم می کنند.
1-وراء بنفش با طول موج بلند یا وراء بنفش A-این اشعه بین طول موجهای 39/0 و 315/0 مو قرار دارند. نسبت این اشعه در نور آفتاب، قوس الکتریکی ذغال و چراغهای الکتریکی معمولی زیاد است. از نظر بیولوژیک تولید اریتم نمی کند مگر اینکه تابش شدید و طولانی باشد.
2- وراء بنفش با طول موج متوسط یاوراء بنفش B- که بین طول موجهای 315/0 مو و 28/0 مو واقع شده اند. این اشعه در نور چراغ، بخار جیوه و قوس های الکتریکی با الکترودهای فلزی وجود دارد. تاثیر آنها در پوست شدید است و زودتر از وراء بنفش A، اریتم تولید می کند. پس از برطرف شدن اریتم، به علت پیگمانتاسیون شدید تا مدتی پوست تیره می ماند.
3-وراء بنفش با طول موج کوتاه و یا وراء بنفش C که شامل طول موج های کوتاهتر از 28/0 مو می باشد و فقط درقوس الکتریکی جیوه وجود دارد. خواص شیمیایی آن خیلی شدید است ولی چون در طبقات سطحی پوست جذب می شود، اریتم و تیرگی پوست در آن خفیف است. اما اثر میکروب کشی آن (باکتریها و مخمرها و غیره) بسیار شدید می باشد.
جذب اشعه وراء بنفش- از شیشه معمولی فقط اشعه وراء بنفش A عبورمیکند در صنعت، شیشه هائی با ترکیبات مخصوص می سازند که تا طول موج 26/0 مو یعنی وراء بنفش A و B و قسمتی ازC نیز ازآنها می گذرد.
آب خالص برای اشعه وراء بنفش شفاف ترین مایعات است وطبقات نازک آن امواج بلندتر از 2/0 مو را از خود عبور می دهند
آلبومین ها بر حسب فرمول شیمیایی خود، طول موج‏های مختلفی را عبور می دهند و دارای نوارهای جذبی مخصوصی هستند که به ترکیب شیمیایی آنها بستگی دارد.
گازها معمولاً برای اشعه برای اشعه وراء بنفش شفاف هستند و طول موجهای بلندتر از 18/0 مو از طبقات نازک هوا بخوبی می گذرند.
اندازه گیری اشعه وراءبنفش
اساس اندازه گیری اشعه وراء بنفش متکی بر خواص فیزیکی و شیمیایی است.
اسباب هائیکه برای اندازه گیری اشعه وراء بنفش وجود داردکه اکتی نومتر (Actinomre) نامیده می شود و به سه دسته تقسیم می گردد.
1-پیل ترموالکتریک
2-اکتی نومتر فیزیکی
3-اکتی نومتر شیمیایی
1- پیل ترمو الکتریک – اندازه گیری انرژی اشعه مانند اندازه گیری طیف مرئی واشعه زیر قرمز می باشد بدین معنی که جسمی را که کلیه اشعه را جذب می کند در معرض تابش اشعه قرار داده و حرارت حاصل را اندازه گیری می کنند.
در عمل این روش در پزشکی نتایج دقیق نمی دهد زیرا اغلب مقدار اشعه وارء بنفش خیلی کم است درصورتیکه اثر بیولوژیکی آن از اشعه مرئی زیر قرمز زیادتر و مهمتر است. برای اینکه شدت اشعه وراءبنفش به تنهایی اندازه گیری شود کافی است که ابتدا شدت تمام اشعه منبع نورانی را اندازه گیری نمود و سپس به کمک صافیهای مناسب که کلیه اشعه وراء بنفش راجذب می نماید، اندازه گیری را تکرارکرد. تفاضل این دو مقدار اشعه وراء بنفش را نشان می دهد.
2-اکتی نومتر فیزیکی – مهمترین این نوع اکتی نومترها، سلول فوتو الکتریک است که تشکیل شده از یک حباب از جنس کوارتز که به خوبی تخلیه شده است و شامل دو الکترود می باشد. کاتد تشکیل شده از یک رسوب فلزی نازک که جدار داخلی حباب به غیر از قسمت کوچکی را که برای ورود نور است می پوشاند. آند در داخل حباب بوده و از یک حلقه فلزی ساخته شده است. هر گاه بین دو الکترود اختلاف سطحی در حدود صد ولت برقرار نماییم به شرطی که قطب منفی به رسوب فلزی متصل باشد، و سلول در تاریکی باشد جریانی نمی گذرد ولی اگر به رسوب نور بتابانیم از آن الکترود جدا شده و جریانی که شدت آن متناسب با شدت نورتابنده است برقرار می شود. بایاد دانست که شدت این جریان معمولاً خیلی کم است (در حدود میکرو آمپر) و باید آنرا بوسیله لامپ های سه قطبی تقویت نمود.
برای افزایش حساسیت سلول داخل آنرا از گاز بی اثری با فشار کم پر می کنند حساسیت سلول فوتو الکتریک بستگی به جنس فلز داخل حباب که مورد تابش نور قرار می گیرد، دارد.
امروزه کادمیوم بیش از همه فلزات در اکتی نومترهای بیولوژیک به کار می رود زیرا این فلز فقط به اشعه وارء بنفش حساس است.
3-اکتی نومتر شیمیایی-املاح نقره در اثر تابش اشعه وراء بنفش احیاء می شود و چون نقره آن آزاد می گردد املاح سیاه رنگ می شود.
اکتی نومتری فوق، اکتی نومتر بوردیه (Bordier) است که محلول فرو سیانور پتاسیم در نتیجه تابش اشعه وراء بنفش رنگ زرد مایل به آجری پیدا می کند و شدت این رنگ با مقدار اشعه وراء بنفش بستگی دارد. برای این اندازه گیری نوارهای کاغذی را به محلول 20 درصد فرو سیانور دو پتاسیم آغشته می کنند و پس از خشک شدن در معرض تابش اشعه وراء بنفش قرار میدهند. پس از مقایسه این نوار کاغذی که رنگین شده است با یک سری نمونه هائیکه قبلاً تهیه و اندازه گیری شده به مقدار تابش اشعه وراء بنفش پی می برند.
خواص فیزیکی و شیمیایی اشعه وراء بنفش
گذشته از خواص مشترکی که هر اشعه ای دارد و پس از جذب در جسم تبدیل به حرارت میشود اشعه وراء بنفش سه خاصیت مهم دیگر نیز دارد.
1-خاصیت فوتوالکتریک
2-خاصیت فلوئورسانس
3-خاصیت فوتو شیمیایی
1-خاصیت فوتو الکتریک اگر اشعه وراء بنفش به فلزات بتابد از آنها الکترون جدا می کند ولی جدا شدن الکترون در کلیه فلزات به یک اندازه نیست و حساسیت کادمیوم بیش از همه است. مقدار الکترونی که از فلز جدا می شود متناسب با مقدار انرژی اشعه ایست که به آن می تابد.
2-خاصیت فلوئورسانس- اگر درمقابل اشعه وراء بنفش اجسامی از قبیل کچ و Colophane و محلول سالیسیلات دو سود و غیره قرار دهند ملاحظه می شود که هر یک به نسبت جذب اشعه به رنگ های مختلف درخشندگی پیدا می کنند. امروزه تحقیقات زیادی درباره فلوئور سانس بافت های سالم و بیمار دراثر تابش این اشعه نموده اند که نتایج مهمی در تشخیص بعضی از بیماریهای پوستی و حتی نسوج سرطانی داشته است. دندانهای سالم در اثر تابش اشعه وراء بنفش (33/0 تا 38/0 مو) رنگ آبی زیبایی پیدا می کند. در صورتیکه دندانهای مرده بدون تغییر رنگ وتاریک باقی می ماند همچنین جلیدیه سالم که در اثر آب مروارید استحاله نیافته باشد فلوئور سانس آبی ایجاد می کند.
اشعه وراء بنفش به برخی اجسام خاصیت فسفر سانس داده و سبب یونیزاسیون گازها و تخلیه الکتریکی خازنها می شود.(1)
3-خاصیت فوتو شیمیایی – اشعه وراء بنفش باعث فعل و انفعالات شیمیایی می شود و این خاصیت در اشعه با موج کوتاه (3/0 مو) شدید تر است.
منابع طبیعی و مصنوعی اشعه وراء بنفش
تنها منبع طبیعی اشعه وراء بنفش خورشید است ولی طیف نور خورشید طول موجهای کمتر از 2900 انگستروم ندارد زیرا قبل از رسیدن به زمین در جو صاف می شود و این خود وسیله ای برای حفاظت از خطرات اشعه وراء بنفش می باشد.
همانطور که گفته شد، مناسب ترین وسهل ترین وسیله تولید اشعه وراء بنفش استفاده از چراغهای بخارجیوه است که با مصرف کم انرژی الکتریکی مقدار نسبتا زیادی اشعه وراء بنفش تولیدمی کند که تا وقتی که چراغ روشن است نورمهتابی از خود پخش می کند که حاوی مقداری اشعه وراء بنفش است. معمولا این نوع چراغها را داخل نور افکن قرارمی دهند تا اشعه وراء بنفش رادرناحیه مورد درمان متمرکز کنند ضمنا قوس الکتریکی بین دو قطعه ذغالی یاجرقه الکتریکی بین دو قطعه فلزی نیز مثل طیف خورشید یک طیف پیوسته است که شامل اشعه وراء بنفش با طول موج 2700 انگستروم می باشد.
خواص و اثرات بیولوژیک اشعه وراء بنفش (1)
این اشعه در بدن دارای اثرات موضعی و عمومی است. اثر عمومی اشعه در حقیقت نتیجه اثرموضعی آن در پوست است.
اثرات مرئی و موضعی اشعه وراء بنفش دربدن عبارتند از:
اریتم – اریتم یا سرخی پوست که متعاقب تابش اشعه به بدن ایجاد می شود بستگی به مقدار و طول موج اشعه تابنده دارد و موثرین طول موج در تولید اریتم طول موج 2967 انگستروم است. این دسته اشعه که از نظر بیولوژی فوق العاده موثر است و حداقل طول موج آن 2800 انگستروم می باشد به اشعه دورنو Dorno معروف است.
شدت سرخی پوست بر حسب مقدار اشعه تابنده متفاوت است، تابش مقدارکم اشعه فقط باعث سرخی پوست می شود که پس از یک دوره نهفته چند ساعته ظاهر می گردد ولی تابش مقدار زیاد آن سبب تاول و ورم پوست شده و اگر مقدار آن خیلی زیاد باشد سوختگی شدید تولید می کند.
علت اریتم اتسااع رگ های موئین درنتیجه آزاد شدن مواد مشابه هیستامین در اپیدرم است. بدین ترتیب که تابش اشعه وراء بنفش به بدن و نفوذ آن در طبقات سطحی جلد باعث می شود که هیسترین موجود درسلولهای پوست تبدیل به هیستامین شود. اثر تسکینی اشعه وراء بنفش دردردهای عصبی نیز نتیجه تاثیر هیستامین است.
تیرگی پوست- متعاقب اریتم تیرگی در پوست ایجاد میشود ولی تیرگی بوسیله اشعه ای که طور موج آ“ بین 3000 تا 3600 انگسترم است بسیار رایج است
بنابراین طیف نور خورشید که از حیث اشعه دورنو فقیر است و می تواند تیرگی شدید در پوست ایجاد کند. تکرار تابش اشعه سبب کم شدن حساسیت پوست نسبت به اشعه می گردد بطوری که برای ایجاد تیرگی باید به تدریج بر مقدار اشعه افزود و از خواص مهم دیگر اشعه وراء بنفش، عوارض قسمت قدامی چشم می باشد.
موارداستعال درمانی اشعه وارء بنفش
یکی از مهمترین اثرات عمومی این اشعه در تبادلات غذایی، بهتر جذب شدن مواد پروتئین، کاهش قند خون و از همه مهمتر تاثیر در تبادلات کلسیم و فسفر است.
افزایش کلیسم و فسفر خون بیماران مبتلا به تتانی و راشیتیسم پس از تابش اشعه وراء بنفش دورنو نشان می دهد که همراه افزایش کلسیم و فسفر خون مقدار ویتامین D نیز در بدن بالا می رود و بطوریکه ترقی کلیسم و فسفر خون را باید نتیجه تولید ویتامین D دانست.
اشعه وراء بنفش در تعداد گلبولهای قرمز و هموگلوبین خون در دوره سلامتی تغییری نمی دهد ولی در مواقع کم خونی اثر محسوسی در بالابردن مقدار هموگلوبین و عده گلبولهای قرمز خود دارد.
مقاومت عمومی بدن در برابر بیماریهای عفونی پس از درمان با اشعه وراء بنفش زیاد می شود زیرا پوست در ساختن موادیکه موثر در ازدیاد مقاومت هستند، سهم عمده دارند.
اشعه وراء بنفش در درمان زخم‏های دیر التیام نتیجه مطلوب می دهد و این عمل به علت خاصیت باکتریو استاتیک و افزایش گرردش موضعی خون است.
اشعه وراء بنفش بین طول موجهای 4/0 و 2/0 مو خاصیت میکروب کشی واضحی دارد که حداکثر آن برای طول موجهای بین 25/0 و 28/0 مو می باشد.از خاصیت میکروب کشی اشعه وراء بنفش در پزشکی زیاد استفاده می کنند و ضد عفونی کردن هوای اطاقهای محروم از نور آفتاب و اطاق عمل و مکانهای سر بسته لامپ مولد اشعه را مدتی روشن می نمایند تا اکسیژن هوا به ازن که ضد عفونی کننده قوی است تبدیل گردد. در این موارد بیشتر از لامپی که اشعه با طول مو 25/0 مو ایجاد می نماید استفاده می شود.
حفاظت در مقابل اشعه وراء بنفش
حفاظت در مقابل اشعه وراء بنفش بسیار آسان است زیرا غالب مواد این اشعه را به آسانی جذب می نمایند مثلا لباس هر قدرهم نازک باشد برای حفظ بدن در مقابل اشعه کافی است.
محافظت چشم قدری مشکل تر است.شیشه های عینک معمولی اشعه کوتاهتر از 3/0 مو را جذب نمی کند ولی امروزه شیشه هایی می سازند که تمام اشعه وراء بنفش و حتی قسمت کمی از بنفش را جذب می کند. به کار بردن این نوع عینک ها برای کلیه افرادیکه با اشعه وراء بنفش سرو کار دارند اجباری است و باید کارگران جوشکاری و ذوب فلزات و همچنین پزشکان وپرستارانی که فوترتراپی می کنند و به طور کلی تمام افرادی که حتی مدت کمی در معرض تابش شدید این اشعه قرار می گیرند در موقع کار از آن استفاده نمایند (2).
2-1) خصوصیات و ویژگی های پرتو IR
این اشعه به منطقه ای از طیف امواج الکترو مغناطیسی اطلاق می شود که بلافاصله قبل از طیف نور مرئی قرار گرفته و دارای اثر حرارتی می باشد.
منطقه اشعه زیر قرمز بین طول موجهای 8/0 مو که حد اشعه مرئی است و 343 مو که جزء امواج هرتز نیز محسوب می شود قرار دارد.
در اشعه زیر قرمز طول موج های کوتاهتر از 5/1 مو از پوست می گذرند و بقیه جذب شده و تولید حرارت می نمایند.
جذب اشعه زیر قرمز
بهتر است که اشعه زیر قرمز را به دو قسمت تقسیم نمود:
1-شامل اشعه بین 8/0 مو و 4 مو است. می توان این اشعه را توسط انواع صافیها مجزا نمود و مورد مطالعه قرار داد.
2-شامل طول موجهای بلند تر از 4 مو است که بوسیله اغلب مواد جذب می شوند بخصوص طول موجهای بلندتر از 10 مو بوسیله هوا کاملاً جذب می شود و تحقیق خواص بیولوژیک آن مقدور نیست.
آب نیز یکی از مواد خیلی جاذب اشعه زیر قرمز است. محلول نمک طعام در حدود بیست برابر آب خالص اشعه را جذب می کند.
منابع اشعه زیر قرمز
منبع اصلی اشعه زیرقرمز، خورشید است. مقداری از نور آفتاب دارای اشعه زیر قرمز کوتاه است زیرا پرتوهای زیرقرمز بلند آن در طبقات هوا جذب شده اند.
بهترین منبع مصنوعی، اجسام ملتهب است که طول موج آنها برحسب درجه حرارت تغییر می کند. اگربخواهیم اشعه زیرقرمز تنها داشته باشیم باید نوراین قبیل منابع مصنوعی را بوسیله شیشه هائیکه درترکیب آنها ید و یا اکسید دو منگنز وجود داشته باشد صاف کنیم. این نوع صافیها طیف مرئی را جذب میکند و فقط اشعه زیر قرمز کوتاه را عبور می دهد. طریقه دیگر که سهل و عملی است عبور جریان الکتریسیته ازمقاومت های فلزی است بطوریکه این مقاومت ها سرخ شوند این مقاومت ها غالبا از آلیاژهای آهن و نیکل ساخته شده اند. چراغهائی هم که مفتول آنها از زغال ساخته شده است نیز به نسبت زیاد اشعه زیرقرمز دارند. دیگر ازمنابع اشعه زیر قرمز چراغ طوری است که در آن نسبت اشعه کوتاه بین یک مو و هفت مو خیلی کم ولی نسبت اشعه زیر قرمز بلند آن زیاد است. همچنین چراغ بخارجیوه اشعه زیرقرمز کوتاه بین 92/0 مو 3/1 مو تولید می کند ولی رویهم رفته نسبت اشعه زیر قرمز چراغ بخار جیوه نسبت به سایر منابع کمتر می باشد. بهمین مناسبت آنرا در فوتر تراپی برای این منظور به کار نمی برند.
اندازه گیری اشعه زیر قرمز و برخی از خواص آن
برای اندازه گیری اشعه زیر قرمز از جذب انرژی حرارتی آن استفاده می نمایند یعنی این اشعه را به جسمی می تابانند که بتواند کلیه انرژی را جذب کند و سپس مقدار حرارتی را که در جسم مزبور تولید گشته اندازه می گیرند. برای این کار میزان الحراره حساسی تهیه می کنند که مخزن آن بوسیله دوده سیاه شده باشد تا کلیه اشعه زیر قرمز را در خود جذب نماید.
وسیله دقیق دیگر استفاده از پیل ترمو الکتریک می باشد که در آن انرژی حرارتی تبدیل به انرژی الکتریکی می شود و به سهولت و دقت قابل اندازه گیری است.
برای اندازه گیری درجه حرارت در داخل نسوج زنده از دستگاهی به نام سوزن ترمو الکتریک استفاده می کنند. امروزه به کمک دستگاههای ترمو الکتریک دقیق می توانند تا یک میلیونیم درجه سانتی گراد حرارت را اندازه گیری کنند.
خاصیت فوتر شیمیک اشعه زیر قرمز خیلی ضعیف است یعنی معمولاً این اشعه باعث فعل و انفعالات شیمیایی نمی شود و برای ظاهر ساختن خاصیت فوتو شیمیک این اشعه غالبا به کاربردن مواد حساس کننده لازم است. خاصیت فوتو الکتریک اشعه زیر قرمز نیز چندان زیاد نیست و فقط در فلزاتیکه قابلیت اکسید شدن آنها زیاد باشد دیده می شود (مانند سزیوم و پتاسیم)
خاصیت فلوئورسانس نیز در اشعه زیر قرمز بسیار ضعیف است.
برعکس خواص بالا، تولید حرارت مهمترین خاصیت این اشعه می باشد و اجسامی که در معرض تابش آن قرار گیرند و جاذب اشعه باشند به شدت گرم می شوند.
خواص فیزیولوژیک اشعه زیر قرمز
اشعه زیر قرمز سبب گرم شدن پوست و نسوج سلولی زیر جلدی می شود. و ممکن است در پوست سوختگی های نسبتاً شدید ایجاد نماید.
اگر اشعه زیر قرمز را به مقدار مناسب به کاربرند، در نتیجه اتساع رگ های زیر پوست سبب تسهیل اعمال فیزیولوژیک پوست می شود و حتی از راه رفلکس پوستی در بهبودی حال عمومی نیز می تواند موثر واقع گردد، به علاوه این اشعه خاصیت تسکین درد را نیز دارد که علت آن همان اتساع عروق و بهتر انجام گرفتن عمل دفع سموم و تغذیه بافت هاست و بهمین علت از آن برای آرام کردن دردها هم استفاده می کنند.
در تالمات ناشی از ورزش و حرکات سنگین (پیچ خوردگیها، در رفتگیها و محدودیت حرکات مفصلی) بیماریهای گوش و حلق و بینی، بیماریهای چشم و جراحی فک و دهان به کار می رود.
فصل دوم – طیف سنجی
مقدمه
طیف سنجی زیر بنای شیمی آلی از نیمه دوم قرن بیستم است. معرفی طیف سنجی فرابنفش(uv) را در سال های حدود 1930 و طیف سنجی زیر قرمز (IR) را در سال های 1940 به عنوان روش های موثری برای شیمیدان ها در تشخیص گروههای عاملی در مولکول های آلی فراهم کرده است. اطلاعات ساختاری از مقادیر کم نمونه ها و با آزمایش های غیر تخریبی بدست می آمد.
طیف سنجی فرابنفش برای تشخیص سیستم های مزدوج به کار می رود؛ زیرا انتقال الکترون ها از حالت پایه به حالت برانگیخته در چنین سیستم هایی در این ناحیه موجب جذب می گردد.
طیف سنجی زیر قرمز، برای تشخیص و شناسائی ارتعاش های مولکولی و به ویژه ارتعاش های خاص پیوند های دو گانه و سه گانه موجود دراغلب گروههای عامل مورد استفاده قرار میگیرد.
طیف سنج (اسپکترومتر) IR
در این نوع اسپکترومترها، نور ناشی از منبع نورانی ابتدا به دو دسته نور دارای خواص همانند تقسیم می شود که یک دسته از آن از سل (Cell) حاوی جسم مورد آزمایش عبور می کند و دسته دیگر از سلی (Cell) که فقط حاوی حلال یا قرص KBr خالص است عبور می کند. دو اشعه مذکور پس از عبوراز سلهای مورد بحث از منشورهای منو کروماتور عبورکرده و به گیرنده اشعه ها می رسند. نوری که از جسم مورد ازمایش عبور کرده مسلماً ضعیف تر ازنوری است که از سل محتوی حلال خالص گذر کرده است. با مقایسه این دو دسته نور طیف توسط اسپکترومتر به طور اتوماتیک رسم می شود. شدت جذب معمولا به صورت درصد قابلیت عبور محاسبه و رسم می شود به همین دلیل مناطقی که در آنها جذب بسیار قوی باشد در طیف ترسیم شده به نقاط می نیمم منحنی ها می باشد. ضریب جذب مولی پیک ها که در ارتباط با غلظت مولی می باشد همانند مناطق طیفی و ماوراءبنفش بیان می شود. اما از آنجا که اندازه گیری شدت مطلق در منطقه اسپکتروسپکپی مادون قرمز هنوز به طور کاملاً رضایتبخشی عملی نیست کمتر از اسپکتروسکپی مادون قرمز ضریب جذب مولی ارائه می شود.
طیف زیر قرمز
ناحیه زیر قرمز برای مطالعه ساختار ماده مفید است زیرا فرکانس های لغزشی اتمها در مولکولها و کریستالها در ناحیه مادون قرمز رخ می دهد.
جذب پرتو درفرکانس های گوناگون به تعداد مولکولهای جذب شده در سیستم بستگی دارد که امکان آنالیز کمی را فراهم می کند.
طیف IR در آنالیز سطوح، به خصوص در سطوح فعال و اکسیداسیون سطوح و اثرات ناشی از عملکرد مفید می باشد طیف نگاری مادون قرمز را در ناحیه سطحی پلیمر های جامد به کار می برند. طیف زیر قرمز متوسط اطلاعات شیمیایی بسیارارزشمندی را بیان می کند و ماکزیمم مقدار آن قادر به دادن اطلاعات زیادی باروش های نسبتاً معمولی می باشد.
انرژی اکثر ارتعاشات مولکولی به ناحیه زیر قرمز طیف زیر الکترومغناطیسی مربوط می شود ارتعاشات مولکولی ممکن است مستقیماً به وسیله طیف زیر قرمز و یا به طور غیر مستقیم در طیف رامان مشخص گردد. از نظر شیمیدان آلی مفیدترین ارتعاشات، آنهایی هستند که در ناحیه 5/2 تا 16 ، که بوسیله اغلب طیف سنج های زیر قرمز پوشانده می شود، اتفاق می افتد. دامنه معمول یک طیف زیر قرمز بین ، بالاترین حد فرکانس و ، پایین ترین حد فرکانس قرار دارد.
طیف زیر قرمز ساده ترین، سریعترین و غالباً مطمئن ترین وسیله برای نسبت دادن یک ترکیب به گروه خودش می باشد.
تهیه نمونه ها و گرفتن طیف زیر قرمز
طیف سنج، تشکیل شده از یک منبع نور زیر قرمز که در تمام محدوده فرکانس عمل دستگاه نور را نشرمی دهد. این نور به دو دسته شعاع با شدت مساوی تقسیم می گردد که یک دسته از آنها طوری تنظیم شده که از نمونه مورد بررسی می گذرد. اگر فرکانس ارتعاش مولکول نمونه در محدوده فرکانس دستگاه قرار گیرد مولکول ممکن است انرژی این فرکانس را جذب نماید. بدین ترتیب طیف با مقایسه شدت دو دسته شعاع که یکی از آنها از نمونه مورد بررسی می گذرد گرفته می شود. محدوده طول موج که در آن مقایسه صورت می گیرد معمولاًتوسط منشور یا شبکه (Grating) فراهم شده است.
تمام کار به طور خودکار به طریقی صورت می گیرد که طیف نهایی عادی به شکل نموداری رو به پایین از جذب نسبت به طول موج یا فرکانس ظاهر شود.
با توجه به نوسانات طیف سنج ها ی مختلف، غالباً طیف سنج نسبت به نوارهای جذبی تنظیم می گردد، یک یا چند پیک از این نوارها با طیفی که باید گرفته شود منطبق می گردد.
ترکیبات را می توان در فاز بخار، به صورت مایع خالص، در محلول و یا به حالت جامد مورد بررسی قرار داد.
در فاز بخار
بخار وارد سل مخصوصی می شود که معمولا 10 سانتی متر طول دارد و می تواند مستقیماً در مسیر یکی از پرتوهای زیر قرمز قرار گیرد. دیواره های انتهایی سل معمولاً از سدیم کلرید ساخته شده اند که نسبت به نور زیر قرمز شفاف است. برای اغلب ترکیبات آلی که فشار بخار بسیار پایینی دارند استفاده از این فاز مفید است.
به صورت مایع
یک قطره از مایع بین صفحات مسطح سدیم کلرید (که درناحیه شفاف است) فشرده می شود. این ساده ترین روش کار است.
درمحلول
ترکیب مورد نظر در کربن تتراکلرید یا برای خواص حلالی بهتر در کلرو فرمی که عاری از الکل است حل می شود تا محلولی 5-1 درصد بدهد. این محلول به یک سل مخصوص که از سدیم کلرید به ضخامت mm1-1/0 ساخته شده وارد می شود.
یک سل دوم با همان ضخامت ولی حاوی حلال خالص، به منظور حذف جذب های مربوط به حلال در مسیر پرتو دیگر طیف سنج قرار می گیرد. معمولاً طیف گرفته شده از چنین محلولهای رقیق درحلال های غیر قطبی مطلوب ترین طیف است؛ زیرا در چنین محلولهایی طیف ها بهتر از طیف جامدات تفکیک می شوند. (شکل 2-13-ج) و نیز نیروهای بین مولکولی به ویژه در حالت کریستالی قوی هستند، و در محلول های رقیق می نیمم می گردند. از طرف دیگر، بسیاری ازترکیبات در حلالهای غیر قطبی حل نمیشوند؛ و همه حلال ها در زیر قرمز جذب دارند، هنگامی که جذب حلال از حدود 65 درصد نور اولیه تجاوز نماید طیف نمی تواند گرفته شود، زیرا نور خروجی از نمونه برای به کار اندازی مکانیسم تشخیص کافی نمی باشد.
خوشبختانه کربن تترا کلریدو کلروفرم65 درصد نور اولیه را فقط درآن نواحی جذب می کنند که کمتر مورد علاقه اند. البته حلال های دیگری ممکن است مورد استفاده قرار گیرند، اما مفید بودن آنها باید قبلاً با توجه به اندازه سل مورد استفاده ارزیابی شود. در موارد نادری که محلول های آبی مورد نیاز هستند، سل های مخصوص کلسیم فلورید به کار برده می شوند.
در حالت جامد
حدود mg1 از جامد دریک هاون سنگی با یک قطره از یک هیدروکربن مایع یا اگر ارتعاشات CH مورد نظر باشند با هگزا کلرو بوتا دی ان، ساییده می شود.
سپس مخلوط بین صفحات سطح سدیم کلرید فشرده می شود. در روش دیگر، جامد را با 10 تا 100 برابر حجمش با پتاسیم برمید خالص سائیده و مخلوط را توسط پرسهای هیدرولیکی به صورت قرص نازکی در می آورند. استفاده از KBr مسئله جذب های ناشی از مصرف امولسیون کننده را حذف می نماید (شکل 2-13 الف و 2-13ب) و در مجموع طیف بهتری می دهد، به جز اینکه تقریبا همیشه نواری در به علت گروه OH مقدار جزئی آب همراه KBr ظاهر می گردد. (شکل2-9) به خاطر برهم کنش های بین مولکولی موقعیت نوارها در طیف حالت جامد غالباً متفاوت از طیف محلول های مربوطه اند.این تفاوت به خصوص برای گروههای عاملی که تشکیل پیوند هیدروژنی می دهند صادق است. از طرف دیگر، تعداد خطوط تفکیک شده در طیف حالت جامد غالبا بیشتر است (2-13) به طوری که مقایسه طیف یک نمونه سنتزی و طبیعی به منظور تشخیص ماهیت آنها به بهترین وجهی در فازجامد صورت می گیرد. البته این موضوع فقط وقتی صادق است که از نمونه های کریستالی مشابهی استفاده شود.



نمونه مورد استفاده در طیف سنجی IR (ATR- IR)
نمونه بین سطوح صیقل یافته، ملح معدنی قرار می گیرد. ضخامت مایعات خالص بین سطوح حدود mm01/0 و از آن محلولها، بستگی به رقت نمونه mm10-1/0 می باشد. بررسی نمونه های جامد، به علت آن که ذرات جامد موجب انعکاس و پراکندگی تابش می شوند و از آن جا در صد عبور تابش کاهش می یابد، متشکل تر است. اگر نتوان نمونه جامد را در حلال مناسبی حل نمود، آنرا آسیاب نموده و سپس در پارافین مایع (nujol) به صورت سوسپانسیون یا (mull) در می آورند. این سوسپانسیون بین سطوح ملح معدنی قرارگرفته و همانند مایعات خالص و محلول ها مورد بررسی قرار می گیرد. اگر ضریب شکت فاز مایع و جامد خیلی متفاوت نباشد در این صورت پراکندگی خیلی کم خواهد بود.
روش دیگر، آسیاب کردن آنها با برمید پتاسیم است. این روش توصیه نمی شود زیرا که در تجدید کردن نتایج، مشکلاتی وجود دارد.
روش دیگر که برای نمونه های مشکل به کار می رود به نام طیف سنجی انعکاس کلی تضعیف شده یا ATR-IR Attenuated total reflection in frared) spectroscopy) مشهور است.
قطعه ذوزنقه ای شکل از یک ماده شفاف را در نظر بگیرید. اگر زوایای برش قطعه به درستی انتخاب شوند، تابشی که به یک انتها تابیده می شود تحت زاویه ای بیشتر از زاویه حد به سطوح تحت قطعه برخورد می کند و بنابراین باعث می شود که انعکاس کلی درونی رخ دهد و از انتهای دیگر تقریباً با همان شدت،خارج گردد. (شکل 2-5)
حال اگر چه انعکاس درونی به نام انعکاس «کلی » موسوم است. در واقع پرتو تابش درهر انعکاس اندکی به وراء قطعه نفوذ می کند. اگر نمونه روی سطح خارجی قطعه به صورت فشرده قرار گیرد، آنگاه پرتو درهر انعکاس فاصله کوتاهی را به درون نمونه طی نموده و بنابراین طیف جذبی نمونه را با خود به طرف دیگر قطعه می برد و انعکاس داخلی در اثر جذب نمونه کاهش یافته یا تضعیف می شود و به همین مناسبت این نوع طیف سنجی به چنین نامی خوانده می شود.
قطعه باید از ماده ای باشد که در ناحیه زیر قرمز شفاف بوده و ضریب شکستی بالاتر از نمونه داشته باشد در غیر این صورت انعکاس درونی رخ نمی دهد. مواد مناسب برای این منظور عبارتند از: کلرید نقره، هالیدهای تالیم یا ژرمانیم. قطعه در حدود cm 5 طول و cm عرض و cm 5/0 ضخامت دارد. نمونه می تواند به هر شکلی باشد، (به جز گازها، که طول مسیر برای آنها خیلی کوچک است) به شرط آنکه در تماتس نزدیک با قطعه قرار گیرد، اما این روش را معمولاً برای نمونه هایی به کار می برند که مطالعه شان به روش های معمولی مشکل است. مثلاً مطالعه مواد الیافی توسط عبور نور واقعاً غیر ممکن است. سطح زبر و ناهموار تمامی تابشی را که به آن می تابد پراکنده می سازد. اما اگر الیاف به طور محکم در خارج قطعه ATR قرار گیرند. طیف های قابل قبولی بدست می دهد. و این روش عالی برای مطالعه پوشش های سطحی می باشد، چون فقط

حال گرچه انعکاس درونی به نام انعکاس «کلی» موسوم است، در واقع پرتو تابش در هر انعکاس اندکی به وراء قطعه نفوذ می کند. اگر نمونه روی سطوح خارجی قطعه به صورت فشرده قرار گیرد، آنگاه پرتو در هر انعکاس فاصله کوتاهی را به درون نمونه طی نموده و بنابراین طیف جذبی نمونه را با خود به طرف دیگر قطعه می برد و انعکاس داخلی در اثر جذب نمونه کاهش یافته یا تضعیف می شود و همین مناسبت این نوع طیف سنجی به چنین نامی خوانده می شود.
قطعه باید از ماده ای باشد که در ناحیه زیر قرمز شفاف بوده و ضریب شکستی بالاتر از نمونه داشته باشد، در غیر اینصورت انعکاسی درونی رخ نمی دهد. مواد مناسب برای این منظور عبارتند از: کلرید نقره، هالیدهای تالیم یا ژرمانیم و قطعه نوعاً در حدود Cm5 طول، Cm2 عرض و Cm5/0 ضخامت دارد. نمونه می تواند به هر شکلی باشد ( به جز گازها، کاه طول مسیر Cm برای آنها خیلی کوچک است) به شرط آن که در تماس نزدیک با قطعه قرار گیرد، اما این روش را معمولاً برای نمونه هایی به کار می برند که مطالعه شان به روش های معمولی مشکل است. مثلاً مطالعه مواد الیافی توسط عبور نور واقعاً غیر ممکن است. سطح زیر و ناهمواره تمامی تابشی را که به آن می تابد پراکنده می سازد. اما اگر الیاف به طور محکم در خارج قطعه ATR قرار گیرند، طیف های قابل قبولی بدست می دهد. و این روش عالی برای مطالعه پوشش های سطحی می باشید، چون فقط سطح نمونه است که تابش در آن نفوذ می کند. به علاوه، از آن جا که می توان تا حدودی عمق نفوذ را با زاویه تابش تغییر داد، می توان به مطالعه تغییر درترکیب سطح با عمق پرداخت. به این ترتیب می توان میزان اکسیداسیون یک سطح پلیمری، یا میزان نفوذ هوا به داخل سطح را اندازه گیری نمود.
این روش، تغییراتی را در ترکیب و شکل و باندهای درون فیلم ها ایجاد می کند. ومعمولاً این تکنیک مخرب می باشد. هر چند که برای قرار دادن نمونه در تماس با ATR فشار مورد نیاز است که موجب تغییر شکل در بسیاری از نمونه ها می گردد.
ATR-IR برای نشان دادن مراحل انجام کار بر روی سطوح کافی به نظر نمی رسدو حساسیت کمی دارد.
یکی از مهمترین موارد در تکنیک IR بخصوص در مطالعات سطح، آماده سازی نمونه است.
در روش جدید IR منعکس یافته پراکنده (diffuse refectance IR) و طیف نگاری فوتو اکوستیک (Photoacoustic Spectroscopy)) می باشد. از روش (diffuse reflectance infrared fourier transform) DRIFT
بر روی نمونه هایی از قبیل پودر و بافت ها استفاده می شود. این روش در مطالعات بر روی پلیمرها بسیار ارزشمند هستند.
از طیف نگاری فوتو اکوستیک در عمق پلیمرها و پروتئین ها استفاده می کنند.
طیف سنجی تبدیل فوریه Fourrier transform Infrared Radiation (FTIR)
یکی از معایب اصلی روشهای معمولی برای تهیه یک طیف ، نظیر طیفی که در شکل 1-13 دیده می شود کند بودن این روشهاست.اساساً هر نقطه طیف بطور جداگانه ثبت می شود بدین معنی که طیف سنج از یک انتها خواندن را شروع کرده و فرکانس به آرامی در تمام ناحیه طیفی تغییر می کند، و علامت آشکار ساز ثبت میشود. عیب چنین روشی به ویژه در تهیه طیفی که تنها دارای یک یا دو خط طیفی است، آشکار میشود. زیرا جهت یافتن خطوط، لازم است که فرکانس در تمام ناحیه طیفی جاروب شود و بنابراین بیشترین وقت صرف ثبت چیزی جز اغتشاش نمی شود. تا این اواخر ثبت همزمان طیف – روی صفحه عکاسی – تنها برای نواحی مرئی و فوق بنفش میسر بود، ولی اخیراً با اختراع طیف سنجی تبدیل فوریه (Fourier transform) ثبت همزمان و تقریبا لحظه ای تمام طیف برای طیف های تشدید مغناطیسی، ریز موج، ونواحی زیر قرمز میسر شده است.
اگر چه این روش برای هر دو طیف سنجی تبدیل جذبی و نشری بطور یکسان کاربرد دارد، ولی احتمالاً درک طیف سنجی فوریه (FT) برای حالت نشری ساده تر است. طیف شکل 1-13 را به عنوان تابشی که از یک نمونه نشر می شود، در نظر می گیریم. و از پهن شدگی خطوط طیفی چشم پوشی کرده و تابش نشری را به صورت یک موج سینوسی محض با فرکانس کاملاً مشخص V تصویر می کنیم. اگر آشکار سازی که چنین تابشی را دریافت می دارد، با سرعت کافی بدان پاسخ دهد، آنگاه دوباره یک علامت نوسانی و با همان فرکانسV از آن خارج می شود خروجی آشکار ساز را به عنوان تابعی از زمان
(طیف سنجی در حیطه زمان: time domain) در نظر می گیریم نه تابعی از فرکانس (طیف سنجی در حیطه فرکانس: (Frequency domain که در شکل 1-13 ملاحظه می شود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   48 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله شیوه های ساخت و تزئین قلمدان

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله شیوه های ساخت و تزئین قلمدان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
در مقوله هنرشناسی اولین سوالی که مطرح می شود این است که هنر چیست ؟!
البته مسلم است که نمی توان تعریف مانع و جامعی که دربرگیرنده تمامیت این واژه باشد ارائه نمود و علت اصلی عدم توانمندی ، همان تنوع و تکثری است که در سرتاسر این واژه سایه افکنده است. تنوع سلیقه ها و تکثر نظرها و عقاید از سویی و رفع نیازهای مادی و معنوی از سوی دیگر باعث گردید که هنر در قالبها، گونه ها ، شیوه ها و سبک های بیشماری به منحصه ی ظهور برسد که هرکدام به گونه ای ، دربرگیرنده بخشی از آمالها ، آرزوها و گاهاً خواسته های درونی خالقان و آفرینندگان آن می باشد.
با تکامل اندیشه های اجتماعی ـ زیستی انسان ، هنر نیز به رشد بالنده ای دست یافت که توانست خود را به تدریج از دیواره غارها بیرون کشد و در فضایی قرار گیرد که جنبه کاربردی تری را از خود به نمایش می گذاشت .
نیازها باعث ابدا شده بود و ابداعات نیز آراسته به سلیقه ، ذوق ، استعداد و در نهایت هنر بود.
هنری که روز به روز همگام با تکامل انسان به کمال ذاتی خود نزدیکتر می شد و همسان با این تکامل، تقسیم پذیری آن به شاخه های گوناگون و متفاوت نیز به وقوع پیوست . شاخه هایی که در عین وحدانیت هنری بودنشان هرکدام برای خود دارای سبک و سیاقی مشخص و هدفی معین وسازنده و ارزشی در خور توجه بود. این ارزشهای هنری که در قالبهای گوناگونی ظهور پیدا کرده بود، زمانی به اوج خود رسید که زندگی گروهی به زندگی قبیله ای مبدل گشت و سپس قومیت گرایی و ملیت های متعددی پا به عرصه حضور گذاشتند که هریک از اینها سابقه ی هنری خویش را سند معتبری در جهت عینیت بخشیدن به پیشینه تاریخی خود و سبقت از دیگر ملل، مطرح می کردند.
با بررسی سابقه هنری اقوام و ملل مختلف به وضوح می توان دریافت که هنر با تمامی کمی ها و کاستی های خود در سرزمینهای دور و نزدیکی چون بین النهرین ، مصر ، هند ، یونان ، رم باستان ، خاور دور، ایران و بسیاری از نقاط دیگر به مرحله ظهور رسیده است و در همین سرزمینها بوده که از خود آثاری ارزشمند و گرانبها به جای گذاشته است.
قلمدان و هنر قلمدان سازی یکی از همین آثار ارزشمند و ارزنده است که امروزه دیگر از آن سخنی به میان نمی آید و کمتر کسی پیدا می شود که به ساخت آن ، رغبتی نشان دهد و این در حالی است که این هنر زیبا و ظریف سالیانی نه چندان دور از این ، مورد استفاده ی دانش پژوهان و دانش دوستان و اصحاب ذوق و هنر و قلم قرار می گرفته است و در راه تشویق و ترغیب دانش اندوزی و فراگیری علم و ادب رسالت مهم و ارزشمندی را ایفا می کرده است.
اگرچه در این زمان از آن همه ظرافت و اهمیت و ارزش کمتر اثری باقی مانده است ولی امید می رود با یاری اندیشمندان هنر دوست و هنرمندان اندیشمند ، غبار فراموشی و غربت از وجود چنین هنرهایی زدوده شود.
در این مجموعه سعی شده است ضمن بزرگداشت مقام والای مجموعه هنرهای اصیل سنتی یادمانی از هنر ارزشمند قلمدان سازی شود تا شاید بدین وسیله ضمن شناسایی فنون قلمدان سازی که نزد بسیاری گمنام و ناشناخته مانده است، گامی گرچه کوچک و ناچیز نیز در راه اعتلای نام این هنر ارزشمند که زمانی مایه فخر و مباهات فرهنگ این مرزو بوم بوده است برداشته شود.

بخش دوم
واژه شناسی
« قلمدان قوطی کوچک دراز مقوایی یا چوبی یا فلزی است که در قدیم ، قلم ، قلمتراش ، قیچی قط زن و دوات را در آن می گذاشتند . »
این شا ید سلیس ترین تعریفی باشد که می توان از واژه ی «قلمدان » به لحاظ مفهوم کاربردی آن ارائه داد. در سایر فرهنگهای لغت نیز ، تعریفی نزدیک به آنچه نقل شد، آمده است. و با این تعریف از قلمدان به عنوان وسیله ای « جهت نگهداری » نام برده اند.
« قلمدان » در میان واژه های اروپایی معادل مشخصی ندارد ولیکن به لحاظ نوعیت ساخت شاید بتوان با پاره ای ملاحظات ، واژه ی انگلیسی lacquer و نیز واژه ی فرانسوی papier - mache را بدان اطلاق کرد. ا لبته ذکر این نکته ضروری است که واژه های مذکور هردو به یک فن اشاره داشته و در واقع هردو از یک منظر به «قلمدان و قلمدانسازی» نگریسته اند.
Lacquer که در فرهنگ لغت به معنای لاک و جلا ـ لاک و الکل زدن آمده است به همان هنر « لاکی » اشاره دارد که در قدیم برای ساخت و پرداخت جلاهای روغنی ، قلمدانها ، رحل ها ی قرآن و حتی قابهای آینه و نیز دیگر اشیاء مربوط به صنایع دستی ایرانی ، از آن استفاده می شده است و papier -mache «پاپیه ماشه » نیز که اساساً واژه ای فرانسوی است و در فرهنگ لغت به معنای کاغذ فشرده آمده است به همان معنا و مفهومی اشاره می کند که واژه ی انگلیسی lacquer آن را در بر می گرفت با این تفاوت که «پاپیه ماشه » اصطلاحی است که امروزه به جای واژه ی «لاکی» به کاربرده می شود و در واقع کاربردی امروزی دارد . اما به لحاظ دستوری «قلمدان » واژه ای مرکب است که از ترکیب کلمه قلم « pen » و پسوند « دان » به وجود آمده است که این ترکیب از جمله ترکیبات فرجی است و این بدان معناست که مرکب فرجی در حکم مفرد است و باید که مانند یک کلمه تلفظ شود و جدا نویسی آن به هنگام کتابت جایز و مطلوب نیست و بایستی آن را متصل به هم و به صورت تک کلمه ای نوشت .

بخش سوم
تاریخچه
قلمدان ـ چونان بسیاری از هنرهای پیشین ـ تاریخ تولد معین و روشنی ندارد . در میان کتبی که در آنان از قلمدان سخن به میان آمده است کمتر می توان مطلبی را در زمینه ی تعیین زمانی دقیق جهت ظهور این هنر بدیع پیدا کرد. اما آنگونه که مسلم است و از قرآین پیداست هنر قلمدان سازی از دیرباز در ایران زمین به گونه های خاص خود مرسوم بوده است به نحوی که از این ابزار به نیات و جهات خاصی از جمله تشویق و ترغیب به آموختن سواد و گسترش دایره ی دانش اندوزی ، نگهداری ابزار الات مربوط به کتابت ، هدیه دادن به افرادی که یا مورد لطف و علاقه هدیه دهنده و یا باید به نوعی از آنان تقدیر و تشکر می شد و مواردی دیگر مورد استفاده قرار می گرفته است.
در اثر تحقیقات و تفحصات قابل توجهی که در این زمینه صورت پذیرفته است محققان توانسته اند، قلمدانهایی را بیابند که مربوط به دوران پیش از اسلام است. با این تحقیق مسلم شده است که در دوران ساسانیان پیش از آنکه اسلام ظهور پیدا کند قلمدان سازی نیز رواج داشته است. قلمدانهای آن زمان بیشتر از موادی چون فولاد و مفرغ بوده و به صورت مشبک و غیر مشبک ساخته می شده است و به جهت زیبایی هرچه بیشتر بدنه و رویه آن را ، نقره کوبی و گاهاً طلاکاری می کردند.
با اوج گیری هنر فلزکاری در عهد سلجوقیان هنر قلمدان سازی نیز پا به پای آن رشد کرد. اما این رشد تنها به خاطر بالندگی هنر فلز کاری نبود بلکه تا اندازه ی بسیار زیادی باید آن را مرهون تشویق رجال و بزرگان کشور و همچنین دستان توانا و سحر آمیز هنرمندان آن زمان دانست ، چه که همین دو عامل باعث گردید که این هنر ارزنده رشد صعودی خود را با عزتی خاص در عصر تیموریان ادامه داده و همچنان راه ترقی و پیشرفت خود را بهتر از پیش بپیماید.
این رشد و بالندگی بدان درجه از تعالی رسید که امروزه برخی از قلمدانهای برنجی و پولادین عهد سلجوقیان و تیموریان در ارزنده ترین موزه های جهان با دقت و وسواسی خاص نگهداری و محافظت می شود تا مبادا گزندی بر این گوهرهای هنری ارزشمند وارد آید. البته این پایان دوران افتخار آمیز هنر قلمدان سازی در ایران نیست.
بلکه با روی کار آمدن دوران صفویه ، صنعت ساخت قلمدان دچار تحول و دگرگونی عظیمی گردید چه که در این دوران بود که هنرمندان به اهمیت استفاده از کاغذ در ساخت ابزاری چون قلمدان پی بردند و توانستند با استفاده از این روش، مشکل عظیم قلمدانهای دوران پیشین را که همان سنگینی قلمدانها بر حکم فلزی بودنشان بود را از بین ببرند و باعث رونق و پیشرفت سریع و غیر قابل تصور این هنر شوند.
قلمدانهایی که از این پس به وسیله کاغذ ساخته شد به علت سبکی وزن و نیز به دلیل نقش و نگارهای بسیار بدیع و زیبایی که در روی آنها به کار رفته بود، پیش از هرزمانی دیگر نظر هنردوستان و هنرپژوهان و نیز دانش طلبان و ادب دوستان را به خود جلب کرد.
بیشترین تزئینات قلمدانهایی که به وسیله ی مقوا ساخته شده بود را نقشهای گل و بلبل، تصاویر انسان ، جانواران و مناظر و درختان و طبیعت تشکیل می داد که هریک از این نقشها دارای ظرافت و دل انگیزی منحصر به فردی می باشند که در نوع خود بی نظیرند، و درست در همان زمان بود که به واسطه ی جلوگیری از آسیب هایی که ممکن بود بعدها به این نقشها و نگارها وارد آید، سرتاسر قلمدان را به روغنی به نام روغن کمان آغشته می کردند، و بدین خاطر چنین قلمدانهایی را قلمدانهای روغنی نیز می نامیدند.
تکامل و تزئینات هنر قلمدان سازی بدان پایه از شکوه و ارزش و اهمیت خود رسید که دیگر از حکم ابزاری برای نگهداری قلمها و دواتها خارج شد و به وسیله ای کاملاً هنری و نفیس مبدل گشته که به تدریج توجه جهانگردان و سیاحان خارجی را به خود جلب کرد تا آنجا که بسیاری از جهانگردان از بردن قلمدانهای ایرانی به عنوان ارمغانی ارزشمند دربازگشت به کشورشان غفلت نمی ورزیدند.
در عصر قاجار، روند تکامل قلمدان سازی به اوج خودرسید، ولی در واقع باید این دوره را علی رغم پیشرفتهایی که در قلمدان سازی به وقوع پیوست دوره ی توقف و ایست این هنر دانست . چه که از این پس به علت تغییرات سیاسی و بروز برخی نابسامانی های اجتماعی ، اقتصادی و نیز ظهور تکنولوژیهای اولیه ای چون صنعت چاپ، سقوط تدریجی و در عین حال تاثر انگیز ارزش و مقام و اهمیت این هنر بدیع آغاز گردید و تا بدان جا ادامه یافت که به جز نامی و هراز گاهی یادی دیگر هیچ از آن باقی نماند. رشد روزافزون تکنولوژی و به عرصه آمدن ماشینهای چاپ و تحریر همه و همه باعث گردید که سرانجام در اواخر دوران قاجاریه شغل فروزان هنر قلمدان سازی آخرین نفسهای حیات ارزشمند خویش را بکشد و بعد از چندین قرن زندگانی با شکوه و سراسر تغییر و تحول و تکامل به ناگاه سر به زمین فراموشی گذاشت و اندک اندک چونان بسیاری از هنرهای دیگر، شمع وجودش به خاموشی گرایید و چونان نام و رسم صاحبانش، برای همیشه به تاریخ کهن هنرهای ملی این سرزمین پیوست.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  90  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله دامهای شیری

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله دامهای شیری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
دامهای شیری را می توان کار آمدترین تبدیل کنندهای علوفه و گیاهان به مواد غذایی مورد احتیاج انسان ها نامید که شیر تولیدی توسط آن ها جزو ارزانترین منابع پروتئین انسان ها می باشد.(8) یکی از بیماریهای که باعث بروز مشکلات زیادی در سطح گله های گاو شیری شده و بر کمیت و کیفیت شیر تولیدی تاثیر می گذارد بیماری ورم پستان می باشد . این بیماری را می توان در بیشتر تلیسه ها و همچنین گاوهای شیری ردیابی نمود. بطوریکه در بعضی از گزارشات آمده حدود %70 تلیسه ها در اولین زایش به این بیماری مبتلا هستند . طبق آمار های ارائه شده حدود %50 تلیسه ها در زمان گوسالگی و حدود 6 ماهگی به بیماری ورم پستان مبتلا می شوند که این امر در نهایت باعث آسیب به بافت غدد ترشح کننده شیر و پستان می گردد.(3-41)
با توجه به میزان شیوع وسیع این بیماری کنترل و پیشگیری از این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد . برای کنترل و پیشگیری از بیماری ورم پستان باید در مورد دام های جدیدی که به گله وارد می شوند، دقت لازم را مبذول نمود تا از ورود کانون های جدید آلودگی به گله جلوگیری شود همچنین باید سریعاً نسبت به شناسایی و درمان دام های در گیر اقدام نمود و با استفاده از روش های کنترلی میزان بروز بیماری را در گله کنترل نمود . در حال حاضر نسبت به جلوگیری از ابتلا به بیماری ورم پستان و درمان آن در تلیسه هایی که وارد گله می شوند توجه بسیار کمی می گردد . مطالعات اخیر بیان کننده این مطلب هستند که تلیسه ها به عنوان یکی از مهمترین منابع افزایش موارد ابتلاء به بیماری ورم پستان وبطور کلی افزایش سطح آلودگی به این بیماری مطرح هستند که این امر در نهایت می تواند باعث کاهش تولید شیر وافزایش SCC شیر تولیدی گردد.
ورم پستان پر هزینه ترین بیماری در صنعت گاو شیری می باشد و با وجود تلاش های بسیاری که برای کنترل و پیشگیری از این بیماری به عمل آمده ، این بیماری هنوز یکی از مهمترین معضلات و مشکلات درصنعت تولید شیر است . به عنوان مثال در آمریکا حدود 8 میلیون دام در سال علائم این بیماری را نشان می دهند که حدود 8000 راس دام در سال بدلیل شوک و مسائل ناشی از این بیماری می میرند . بطوریکه این بیماری در سال 7/1 میلیون دلار به صنعت دامداری آمریکا ضرر می رساند که حدود %70 این ضرر بدلیل فرم تحت بالینی بیماری می باشد که باعث می شود علیرغم ظاهر سالم شیر و پستان ها کاهش تولید و کیفیت بوجود آید . در کنار آن شیر دور ریخته شده هم مبلغ هنگفتی را بخود اختصاص می دهد . در صورتیکه هزینه دام های حذف شده و مرده ( بدلیل بیماری )و دامپزشک و درمان را هم به این هزینه اضافه شود این بیماری در سال حدود 12 میلیون دلار را به صنعت دامداری آمریکا ضرر می رساند و می توان گفت که این بیماری بطور متوسط باعث صرف هزینه 200 دلار به ازاء هر راس دام بیمار می گردد. (7-22-4)
با توجه به این مطلب که در اکثر کشورهای دنیا زمان و هزینه ای که صرف تولید شیر با کیفیت بالا می گردد تقریباً برابر با هزینه و زمانی است که برای تولید شیر با کیفیت پایین صرف می شود ، اگر دامپروران ، دامپشکان و مدیران گله از راه ها و علل بروز بیماری ورم پستان در گله آگاهی کافی داشته باشند بهترین وضرورین راه های کنترل این بیماری را اعمال خواهند نمود.

کلیات
فصل اول
هدف
هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر درمان آنتی بیوتیکی به دو روش تزریق داخل پستانی به تنهایی و یا همراه با درمان عمومی در کاهش شیوع ورم پستان در تلیسه ها می باشد .
ورم پستان با سایر بیماری های گاوشیری تفاوت دارد بطوریکه در موارد انفرادی چهره های مختلفی از بیماری را می توان مشاهده کرد ، از موارد خفیف که هیچگونه نشانه قابل مشاهده ای وجود ندارد تا موارد بسیار شدید که حتی ممکن است سبب مر گر حیوان گردد . دلیل آن این امر است که در بیماری ورم پستان فاکتورهای متعددی دخیل هستند و پاتوژن های مختلفی باعث بروز این بیماری می شوند که همین امر باعث ایجاد چهره های مختلف بیماری می شود. تاکنون بیش از 140 نوع ارگانیسم شناخته شده که در ایجاد این بیماری نقش دارند . با توجه به طیف وسیع پاتوژن های مولد بیماری و نیز آلودگی محیطی و دائمی که وجود دارد این بیماری قابل ریشه کن شدن نمی باشد . همچنین واکسنی هم نمی توان ساخت که بر علیه تمام پاتوژن های مولد بیماری موثر باشد .
بیماری ورم پستان محصول تداخل یکسری عوامل می باشد که این عوامل در مجموع می توانند باعث ایجاد ورم پستان شوند که می توان از میان آن ها به عوامل ذیل اشاره نمود.(7)
1- میکرو ارگانیسم 5- مقاومت طبیعی
2- انسان 6- تمیز بودن محیط
8- روش های شیر دوشی 7- استرس
4- مدیریت 8- سایر عوامل

فصل دوم
2-1-ورم پستان چیست ؟
هر گونه التهاب غدد پستانی – صرف نظر از عامل ایجاد کننده التهاب – را ورم پستان می گویند. (8) منظور از ورم پستان التهاب پستان می باشد . در واقع اغلب دامپروران ورم پستان را همراه با التهاب پستان و تغییرات ظاهری شیر می دانند . این تغییرات به علت پاسخ التهابی بدن دام در برابر عفونت می باشد. (2)
واژه ورم پستان از دو کلمه یونانی Mastos به معنای پستان و it is به معنای التهاب تشکیل شده است . التهاب پستان بر اثر یکی از موارد زیر رخ می دهد
1-ضربه با صدمه به پستان
2- تحریک های شیمیایی
8- عفونت ابجاد شده بوسیله میکروارگانیسم وعمدتاً باکتریها که از متداولترین انواع اورام پستان به شمار می رود.
واکنش های التهابی غدد پستانی در حقیقت مکانیسمی در جهت دستیابی به مقاصد زیر است:
1- حذف میکروارگانیسم مولد عفونت
2- خنثی کردن توکسین آن ها
3- کمک به ترمیم بافت های آسیب دیده مولد شیر در پستان و در نتیجه برگشت به وضع طبیعی
درجه التهاب پستان بسته به اینکه شدت واکنش پستان به منبع تحریک چگونه باشد بسیار مختلف است و ممکن است بیماری از شکل تحت بالینی تا اشکال مختلف بالینی دیده شود. (2-1)
2-1-1- عفونت داخل پستانی :
مراحل وقوع ورم پستان شامل 8 مرحله می باشد :
1- نفوذ میکروارگانیسم مولد ورم پستان از مجرای سرپستان به داخل
2- تکثیر میکروارگانیسم در بافت های تولید کننده شیر
3- آزادسازی توکسین توسط عامل بیماری
حضور باکتریها، توکسین ها و سایر ترکیبات ، شروع مجموعه ای از وقایع ایمنولوژیک از قبیل حرکت لکوسیت های خون (گلبول سفید) از جریان خون به شیر برای حمله به میکروارگانیسم مهاجم را موجب می شود . مایعاتی مثل سرم نیز از خون و سیستم لنفاوی به داخل پستان های آلوده تراوش می شوند تا توکسین های تولید شده بوسیله باکتریها را رقیق کنند این حرکت لکوسیتها و مایعات به داخل پستان های مبتلا اساس پاسخهای التهابی پستان است (1)
2-1-2- نشانه های بالینی ورم پستان
بیماری ورم پستان طیفی از حالات بسیار شدید و همراه با واکنش عمومی و توکسمی تا حالات خفیف که تنها به وسیله آزمایشات دقیق مشخص می گردند را شامل می شود . نشانه های بالینی ورم پستان می تواند شامل بروز علائمی چون تغییر رنگ و تغییر قوام شیر، حضور چرک در شیر، حضور لخته یا خون در شیر، گرمی و قرمزی و تغییر قوام پستان و یا واکنش های عمومی در دام باشد (84-9)
اساساً عفونت ها را می توانی بسته به درجه التهاب به انواع بالینی و تحت بالینی تقسیم بندی کرد اما در موارد خاص به اشکال دیگر تقسیم بندی می شوند که در ادامه خواهد آمد.
2-2- تقسیم بندی انواع ورم پستان
2-2-1- ورم پستان تحت بالینی
این شکل از ورم پستان متداولترین شکل عفونت پستان است که به شکل مخفی باقی مانده و معمولاً دامپر وران نیز مانند شیر دوشان از آن غافل هستند (1) در این شکل از ورم پستان ، وضعیت پستان و ترشح شیر ظاهراً طبیعی می باشد اما میزان لکوسیت های شیر افزایش یافته و عوامل پاتوژن نیز در پستان حضور دارند . همچنین SCC موجود در شیر که بطور مستقیم توسط شمارش با دستگاه فوزوماتیک یا بطور غیر مستقیم توسط روش CMT یا بر اساس قابلیت هدایت الکتریکی مشخص می شود . افزایش معنی داری را نشان می دهد و نشاندهنده حضور واکنش های التهابی در شیر است . (26-14-5) . اصولاً در شیر مبتلا به ورم پستان میزان یون کاهش و افزایش پیدا می کند که این وضعیت بدلیل افزایش نفوذ پذیری خون مویرگی و تخریب اتصالات مسدود صورت می گیرد.(p7) میزان تولید شیر نیز در این نوع ورم پستان کاهش می یابد . این کاهش تولید برای هر کارتیه بین 9% تا حدود 50% برآورد گردیده است. این شکل ورم پستان میزان وقوع بیشتری داشته و تقریباً در مقابل هر مورد ورم پستان بالینی طبق آمارهای ارائه شده 40 مورد ورم پستان تحت بالینی بطور متوسط وجود دارد.( 8-14-81)
ورم پستان تحت بالینی مهمترین نوع ورم پستان به شمار می رود چون می تواند از راه های مختلف خسارات اقتصادی هنگفتی به بار آورد مانند:
1- کاهش تولید شیر
2- کاهش کیفیت شیر
8- کاهش جایزه کیفیت شیر
ورم پستان تحت بالینی بندرت به عنوان یک خطر فوری برای تخریب پستان یا مرگ دام محسوب می شود . ورم پستان تحت بالینی بطور طبیعی چهره ای مخفی دارد و بسیاری از دامپروران همان طور که متوجه کاهش تولید شیر نمی شوند ، امکان گسترش عفونت به سایر گاوهای گله را نیز تشخیص نمی دهند. (1)
باکتریهای که بیشتر در این شکل از عفونت پستان دیده می شوند عبارتند از :
استافیلوکوکها مانند استافیلوکوکوس اورئوس و سایر گونه های استافیلوکوکوس همچنین تعدادی از استرپتوکوکها مانند استرپتوکوکوس بوبرس و استرپتوکوکوس اگالاکتیه
دلایل اهمیت ورم پستان تحت بالینی به شرح زیر می باشد
1. شیوع آن 15 تا 40 برابر بیشتر از شکل بالینی ورم پستان است
2. معمولاً مقدمه ورم پستان بالینی است .
3. معمولاً دوره ای طولانی دارد
4. ممکن است درمان آن با آنتی بیوتیک ها مشکل باشد
5. تشخیص آن مشکل است
6. تولید شیر را به طور چشمگیری کاهش می دهد
7. اثر منفی روی کیفیت شیر دارد
8. ممکن است به عنوان منبع عفونت برای سایر دامهای گله عمل کند
2-2-2- ورم پستان بالینی
ورم پستان بالینی به 4 درجه به شرح زیر تقسیم می گردد:
درجه I ورم پستان تحت حاد:
در این شکل علاوه بر حضور عامل پاتوژن و افزایش میزان لکوسیت ها ، تغییرات قابل مشاهده ای نیز در شیر و پستان دام وجود دارد . ورم پستان تحت حاد ممکن است بصورت بسیار خفیف که با حضور لخته های بسیار کوچک در ابتدای دوشش تا موارد شدیدتری که علائم بالینی بسیار مشهود در شیر و پستانی دارد نمود پیدا کند. ( 4-84)
درجه IIA ( ورم پستان حاد)
در این شکل از بیماری ورم پستان بالینی، پستان نیز حالات التهابی شدیدی را نشان می دهد اما واکنش عمومی در موارد پیشرفت زیاد بیماری دیده میشود (p 5-8) . کارتیه مبتلا متورم، دردناک و اغلب همراه با تغییر رنگ ، سرخ شدن ، می باشد. ترشح پستان اغلب کم می شود وشیر حالت آبکی ، آبکی خونی وچرکی پیدا می کند (p 5-84-81) نشانه های عمومی که ممکن است دیده شود عبارتند از (1)
1- افزایش درجه حرارت رکتوم 5- از دست رفتن آب بدن
2- از بین رفتن اشتها 6- ضعف
8- کاهش فعالیت شکمبه 7- بی حالی
4- افزایش ضربان قلب
درجه IIB ( ورم پستان مزمن)
در فرم مزمن کارتیه مبتلا سفت تر بوده اما گرم و دردناک نیست . اصولاً متعاقب مزمن شده ورم پستان فر م IIA بافتها سفت و سخت شده و ممکن است به تناوب به شکل تحت بالینی وبالینی ظاهر شود (8-80). ورم پستانی مزمن در نهایت به آتروفی کارتیه مبتلا منجر می شود . مرز خیلی مشخص بین ورم پستان حاد و مزمن وجود ندارد . در واقع اگر ورم پستان حاد بطور موفقیت آمیزی درمان نشود بعد از مدتی تبدیل به فرم مزمن می گردد.( 5-9-84-86) نشانه های بالینی آن عبارتند از :
1-گسترش پیشرونده بافت اسکار
2- تغییر در اندازه و شکل پستان های مبتلا
8- کاهش تولید شیر(1)
درجه III ( ورم پستان فوق حاد)
این فرم از ورم پستان تمام مشخصات شکل حاد را داشته و علاوه بر آن واکنش عمومی نیز در دام دیده می شود ، علائم عمومی مانندتب، کاهش اشتها، کاهش فعالیت شکمبه افزایش ضربان قلب، بیحالی ، افزایش تنفس ، سختی در حرکت ، از دست دادن آب بدن ، عدم نشخوار، توکسمی و سپتی سمی دیده می شود (5-8-9-) در بعضی موارد ورم پستان فوق حاد ناشی از استافیلوکوک اورئوس ممکن است نکروز گانگرن پستانی نیز رخ دهد. (5-25-86)
در هنگام دردناک بودن پستان چون دام در برابر معاینه پستان معمولاً با لگد زدن عکس العمل نشان می دهد لذا باید جهت ملامسه کارتیه هر طرف، در طرف دیگر حیوان قرار گرفت و یا پاهای حیوان را کاملاً مقید ساخت چنانکه در بخش مربوط به درمان اورام پستان خواهد آمد ، تشخیص شکل بالینی ورم پستان در اتخاذ شیوه درمانی موثر خواهد بود.
بطور کلی این نوع ورم پستان نادر تر از سایر انواع ورم پستان می باشد و شدت علائم و نشانه ها نیز بیشتر می باشد . علاوه بر علائم ذکر شده علائمی مانند شک ، فیبروز پستان ، از بین رفتن هماهنگی عضلات ، سردی اندامهای انتهایی و نیز کاهش رفلکس پلکی هم دیده می شود . علی رغم درمان عمومی تعدادی از گاوهای مبتلا به درمان پاسخ نداده و ممکن است تلف شوند . اگر دام زنده بماند ممکن است تا چندین ماه بهبودی کامل آن طول بکشد ودر تعدادی از مبتلایان بافت پستان از بین برود . همچنین دفع میکروارگانیسم مولد بیماری ممکن است تا مدتی ادامه یابد و اگر عامل ، واگیر دار باشد خطر گسترش بیماری به سایر دامهای سالم هم وجود دارد پس بهتر است دامهای مبتلا به این نوع ورم پستان از گله حذف شوند. (1) مختصات کلی اشکال مختلف اورام پستان از نظر بالینی در جدول 1-2 صورت خلاصه ارائه شده است :
جدول 2-1: مشخصات کلی اشکال گوناگون ورم پستان از نظر بالینی اقتباس از منبع 8)
کارتیه نرمال
ورم پستان تحت بالینی ورم پستان بالینی
درجه I درجه II حاد و مزمن درجه III
گاو - - - - +
پستان - - - + +
شیر - - + + +
سلول های دفاعی - + + + +
مقدار شیر تولیدی - + + + +
پاتوژن ها - + + + +
طبیعی :-
غیر طبیعی: +
2-2-3- ورم پستان غیر اختصاصی
ورم پستان غیر عفونی یا ورم پستان غیر باکتریایی است که با افزایش سلول های بدنی مشخص می گردد اما نمی توان میکروارگانیسمی را از شیر جدا کرد . ورم پستان غیر اختصاصی معمولاً بدلایل زیر بوجود می آید:
1-ضربه فیزیکی به پستان
2- تحریک شیمیایی بعد از تجویز پمادهای درمانی
8- نامناسب بودن عملکرد دستگاه شیردوشی، این شکل از بیماری ورم پستان ممکن است بالینی یا تحت بالینی باشد (1)
2-2-4- ورم پستان نهفته
این نوع ورم پستان زمانی اتفاق می افتد که عامل اولیه ورم پستان مانند استافیلوکوک اورئوس یا استرپتوکوک آگالاکتیه از پستان جدا شود بدون اینکه SCC افزایش یافته باشد . این اصطلاح بیشتر واژه های تحقیقاتی می باشد و در صنعت دامپروری مصطلح نیست . به عقیده محققین باکتریهای جدا شده مربوط به منفذ مجرایا داخل مجرای پستان بوده و عفونت داخل پستانی واقع نیست .(1)
2-3- شیوع ورم پستان
2-3-1- شیوع ورم پستان تحت بالینی
تعریف آن عبارتست از درصد گاوها یا پستان های آلوده ای که در هر مقطع زمانی تشخیص داده شوند و در اصطلاح اغلب شیوع نقطه ای یا سطح عفونت نامیده می شود . شیوع ورم پستان متفاوت از بروز آن است به طوریکه بروز ، تکرار یا میزان عفونت های جدید است که در گله اتفاق می افتد . تصویر واقعی از شیوع ورم پستان در دسترس نمی باشد. در آمریکا آمارهای مربوط به 80 تا40 سال قبل نشان می دهد که تقریباً 50 درصد گاوهای مبتلا دو کارتیه درگیر داشته اند و یا به عبارت دیگر 25 درصد پستان ها دیگر بوده اند ولی با انجام برنامه های کنترلی ، آمارها در سال 1996 میلادی نشاندهنده این موضوع بودند که تقریباً 88 درصد گاوهای مبتلا با 5/1 کارتیه با ورم پستان درگیر بودند که تقریباً سطح عفونت 12 درصد کل کارتیه ها می باشد وسعی شده است که با انجام شیوه های نوین مدیریتی برای کاهش عفونت های جدید و بهبود بیماران سطح عفونت به 80 درصد گاوها یا 1 درصد کارتیه ها نزدیک شود .
شیوع ورم پستان تحت بالینی خود را در SCC نشان می دهد . شیوع پایین با پایین بودن SCC و شیوع بالا همراه با افزایش SCC می باشد . تحقیقات اخیر در آمریکا نشان داده که SCC در بسیاری از گله ها کمتر از 200000 عد در هر میلی لیتر شیر بوده و این میزان می تواند به عنوان حاشیه بالایی برای شیرهای طبیعی گرفته شده از پستان های غیر آلوده در نظر گرفته گردد . SCC بیشتر از 200000 عدد در هر میلی لیتر شیر معیاری است که نشاندهنده درگیری پستان گاو با تعدادی از میکرو ارگانیسم های مولد ورم پستان می باشد . در آمریکا SCC شیر تولیدی توسط %85 تولید کنندگان کمتر از 400000 عدد در هر میلی لیتر است . متوسط SCC در اتحادیه اروپا ، نیوزیلند واسترالیا کمتر از 800000 عدد در هر میلی لیتر می باشد.(2)
2-3-2- شیوع ورم پستان بالینی
برخلاف ورم پستان تحت بالینی که طی سالیان اخیر شیوع آن کاهش پیدا نموده ، بهمان اندازه شیوع ، ورم پستان بالینی کاهش پیدا نکرده است . در حالیکه ورم پستان های بالینی ایجاد شده به علت استرپتوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس اگالاکتیه به طور معنی داری کاهش پیدا کرده است نسبت بیماری های ایجاد شده به علت استرپتوکوک های محیطی وکلی فرمها افزایش پیدا کرده است . در مجموع میزان بروز ورم پستان های بالینی نیز اندکی کاهش پیدا کرده است .
ورم پستان بالینی اغلب بصورت میزان بیماری بالینی به ازای هر 10 راس گاوشیری در یک ماه بیان می شود اغلب بررسیها در آمریکا نشان داده که شیوع ورم پستان بین 2 تا5 درصد گاوهای دوشا در ماه است . میزان ورم پستان بالینی ایجاد شده در ماههای گرم و مرطوب تابستان به علت پاتوژن های محیطی به بیشترین حد رسد . در گله های با SCC بالا ورم پستان بالینی بدلیل استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس آگالاکتیه می باشد. گله هایی که SCC پایین دارند ورم پستان بالینی بیشتر ناشی از کلی فرمها و استرپتوکوک های محیطی می باشد از آنجا که بیشتر عفونت ها تحت بالینی است ، بروز بیماری بالینی شاخص ضعیفی برای شیوع ورم پستان در گله است .(8)
2-4 عوامل ایجاد کننده ورم پستان
بیماری ورم پستان گاو بیماری است که عوامل بسیاری اعم از باکتریها، قارچها و ویروسها و حتی عوامل غیر عفونی را در سبب شناسی این بیماری ذکر کرده اند لیکن عوامل شایع واصلی این بیماری را باید در میان باکتریها جستجو کرد . اصولاً ورم پستان ، بیماری است که در اکثر موارد به دنبال ورود باکتریهای بیماریزا به داخل غده پستان ایجاد می گردد (5-8-81) عوامل باکتریایی متداولترین در این بیماری در دو دسته به شرح زیر طبقه بند می شود:
2-4-1- پاتوژن های اجباری پستان
این عوامل معمولاً روی پوست وبافت های سرپستان و یا داخل پستان گاو زندگی کرد و تکثیر می یابند پاتولوژیهای اجباری پستان عبارتند از: استرپتوکوک آگالاکتیه ، استرپتوکوک دیس گالاکتیه ، استافیلوکوک اورئوس کواگولاز مثبت، استافیلوکوک های کواگولاز منفی ، مایکوپلاسما و کورینه باکتریوم بویس . لازم بذکر است که معمولاً در بعضی از منابع استرپتوکوک دیس گالاکتیه را حد واسط بین عوامل ایجاد کننده ورم پستان محیطی و واگیر دارمی دانند به این دلیل که بخوبی در محیط می تواند زنده بماند همچنین در مورد استافیلوکوک های کواگولاز منفی با توجه به محل قرار گرفتن آن ها که در نوک سرپستانک و مجرای پستان می باشد بسیار مشکل می توان آن ها را مسبب ورم پستان بالینی دانست اعتقاد بر این است که در شرایط خاصی ممکن است این باکتری هاسبب افزایش تعداد سلول ها و بروز عفونت تحت بالینی در پستان شوند. (16-5-8-9) این عوامل واگیر دار بوده و عمدتاً در هنگام شیردوشی به وسیله دست های کارگران یا وسایل شیردوشی از گاوی به گاو دیگر انتقال می یابند به همین دلیل ورم پستان حاصل از این عوامل را ورم پستان واگیردار می نامند.(5-8-9-12) پاتوژنهای اجباری پستان خود به دو دسته عوامل بیماریزای اصلی - استرپتوکوک آگالاکتیه ، استافیلوکوک های کواگولاز مثبت ،و مایکوپلاسماها بخصوص مایکو پلاسما بویس و کالیفرنیکم و عوامل بیماریزای فرعی مانند استافیلوکوک های گواگولاز منفی ، استرپتوکوک دیس گالاکتیه و کورینه باکتریوم بویس تقسیم می شوند .عوامل فرعی چندان قادر به به بیماریزای نیستند اما وجود آنها موجب تحریک لکوسیتها جهت هجوم به پستان شده و لذا میزان سلول های دفاعی پستان افزایش می یابد. (5-9-8)
عوامل ایجاد کننده ورم پستان در 2 گروه واگیر دار و محیطی طبقه بندی می گردند که در جدول 1-4 به آن پرداخته شده است .

جدول 2-2: عوامل ایجاد کننده ورم پستان محیطی و واگیر دار( اقتباس از منبع 8)
عوامل محیطی عوامل واگیر دار
استرپتوکوهای محیطی (مانند استرپتوکوک یوبریس و استرپتوکوک دیس گالاکتیه)
کلی فرمها (proteus ، seratia ، klebsille E.coli)
پزودوموناس- آنتروباکترها
مخمرها، قارچها، ویروسها، استافیلوکوک اورئوس استرپتوکوک آگالاکتیه استرپتوکوک دیس گالاکتیه کورینه باکتریوم بوویس مایکوپلاسماها

2-4-2- عوامل فرصت طلب
این عوامل خارج از پستان گاو زندگی می کند. آنها درمحیط مانند مدفوع ، آب ، بستر وغیره وجود داشته و لذا آلودگی پستان به این عوامل از طریق محیط صورت می گیرد با توجه به این اورام پستان حاصل از آن ها را ورم پستان محیطی می نامند.
برخی از این عوامل عوامل عبارتند از اشریشیاکلی، کلبسیلاپنومونیه ، پزودوموناس آئروژینوزا ، آنتروباکتر آئروژنز، اکتینومیسس پیوژنز(8-18)
عوامل فرصت طلب هنگامی که دفاع پستاتن ضعیف می باشد ، هجوم آورده و معمولاً صدمات بسیار شدیدی ایجاد کرده و حتی موجب مرگ دام می شوند اما در میزبان مقیم نگشته ومعمولاً برای گاوان دیگر منبع عفونت واقع نمی گردد . جهت کنترل و پیشگیری از ورم پستان حاصل از این اجرام باید روی مسائل بهداشت محیط تمرکز داشت .( 5-18).
2-4-3- انواع عوامل و اورام پستان حاصل از آنها
2-4-3-1-استرپتوکوک آگالاکتیه
مهم ترین و اصیلیترین استرپتوکوک ها در ایجاد ورم پستان مسری است و میتواند پستان گاو را به صورت تحت بالینی درگیر کند(5-8-18) اساساً داخل پستان زندگی کرده و فقط8 هفته می تواند در خارج از پستان زنده بماند . البته بعضی دامپزشکان عنوان کرده اند که این باکتری ا نگل اجباری پستان نبوده و می تواند در محیط روی دست ها زنده بماند . ورم پستان حاصل از این باکتری معمولاً تحت حاد و تدریجی بوده و ندرتاً فرم درجه 8 بالینی ایجاد می گردد .( 16) بیشتر درگاوهای مسن تر دیده می شود و میزان واگیری آن حدود 25% بوده و همچنین تا 25% در تولید شیر کاهش ایجاد می کند .
انتشار باکتری از گاو به گاو در اغلب زمان شیر دوشی رخ می دهد . با بهداشت شیردوشی و انجام عمل فرو بردن سرپستان ها در مایع ضد عفونی و درمان گاو خشک می توان ورم پستان ناشی از این یباکتری ر ا کنترل و پیشگیری نمود .( 8-1) استرپتوکوک آگالاکتیه نسبت به پنی سیلین ها و خانواده پنی سیلین و اغلب آنتی بوتیک ها حساس بوده وی می توان با این دارو ها در درمان ورم پستان ناشی از آن موفق بود . همچنین اگر پستان گاو به فرم مزمن مبتلا نباشد تولید شیر نیز به راحتی اصلاح می گردد.( 1)
این میکروب در مجاری شیر تکثیر شده و وارد لنف و غده لنفاوی فوق پستانی می گردد. بافت بینابینی دچار فیبروز شده و غدد مولد شیر حالت پیچ خورده پیدا می کند. در نتیجه عمق پستان حالت سفت و سخت یافته و سایر قسمت های آن طبیعی می باشد وبتدریج به میزان این قسمت سخت و فیبروزه افزوده می گردد(8-7)
2-4-3-2- استرپتوکوک دیس گالاکتیه :
این باکتری روی پوست پستان و داخل پستان و لوزتین گاو وجود دارد و در محیط نیز زنده می ماند این باکتری از شیر سالم و شیر ورم پستانی جدا شده است (7-18) این باکتری همراه با اکتینومایسس پیوژنز ورم پستان تابستانه را بوجود می آورد (18) استرپتوکوک ایجاد کننده این نوع ورم پستان تغییر نکند بیماری مجدداً عمودی کند ورم پستان ناشی از این باکتری اغلب ملایم وگاه نیز حاد به فرم بالینی می باشد .(18)

2-4-3-3-استرپتوکوک یوبریس:
این عامل از استرپتوکوکهای محیطی بوده و در دومین ارگانیسم متداول در ورم پستان محیطی است . روی پوست سر پستان ، داخل پستان ، لوزه ها ، مدفوع و واژن گاو زندگی می کند نیز در محیط هم وجود دارد البته باید توجه داشت که سطح باکتری در مدفوع بالا نبوده و از این نظر با کلی فرم ها تفاوت دارد (2-18-22) درفصول سرد اغلب همراه با اشریشیاکلی می باشد حدود %15 موارد بالینی ناشی از عفونت های مخلوط بوده است معمولاً فرم درجه I,II ورم پستان بالینی را ایجاد می کند (18) با روش های بهداشتی معمول نمی توان آن را کنترل کرد (18) این باکتری به درمان پاسخ نسبتاً خوبی دارد . اپسویزاسیون در پستان پایین است و لذا فاگوسیتوز (هضم باکتری) و تخریب باکتری توسط گلبول های سفید خون پائین است. بنابراین درمان آنتی بیوتیکی بسیار مهم و در اکثر موارد پاسخ خوبی بهمراه دارد (18) هر چند به پنی سیلین و تتراسایکلین خوب جذب می دهد اما اگر وضعیت ایجاد کننده ورم پستان تغییر نکند مجدداً بیماری عود خواهد کرد.(18-22)
2-4-4-1- استافیلوکوک اورئوس
این باکتری از عوامل اصلی ایجاد کننده ورم پستان است و می توان گفت که مهمترین عامل ایجاد کننده ورم پستان باشد (41) استافیلوکوک آرئوس اساساً داخل و روی پوست سرپستانکها ، لوزه ، واژن ، بینی گاو و روی پوست حیوان وجود دارد و نیز در محیط اطراف حیوان (غذا ، آب ، انسان ، حیوانات دیگر) هم وجود دارد (15) این باکتری روی سوراخ نوک سرپستانک و اپتیلیوم مجروح- مانند خراشیدگی، بریدگی،زخم ، جراحات ناشی از آبله-کلنی تشکیل می دهد. (5-8-19) . بیشترین زمان آلودگی با باکتری در هنگام اولین زایش می باشد. در هنگام آبستنی حیوان مستعد به آلودگی با باکتری می گردد(41) منبع آلودگی پستان گاوهای آلوده وشیر تولیدی آنها می باشد که می توان با مدیریت قوی بخوبی آلودگی با این باکتری را کنترل کرد .(15-41)
از نظر اثر استافیلوکوک ارئوس بر روی SCC طی یک مطالعه بر روی 82 گله گاو شیری مشخص گردید در 16 گله ای که دارای SCC پایین بوده است میزان شیوع استافیلوکوک ارئوس %44 گزارش گردیده است و در 16 گله ای که دارای SCC بالا بوده اند میزان شیوع استافیلوکوک ارئوس معادل %10 بوده است (p 41) حتی در گاوهاییکه به استناد شمارش SCC ابتلا به ورم پستان بعید به نظر می رسد ، استافیلوکوک ارئوس را می توان مکرراً از گاوهای دارای SCC پایین جدا نمود (41)
اصولاً جهت مطالعه پیشر فت گله آلوده به عفونت ناشی از استافیلوکوک ارئوس انجام آزمایش CMT بر روی کلیه کارتیه ها در هرگاو ضرورت دارد نمونه گاوهاییکه در این آزمایش دارای درجه CMT +2 و +8 هستند باید جهت بررسی میکروبی به آزمایشگاه منتقل گردند.
این باکتری دارای همولیزین آلفاو بتا و نیز آنزیم کواگولاز می باشد . قدرت بیماریزایی آن نیز با تولید همین توکسین ها در ارتباط است و لذا شدت بیماری مانند سایراورام پستانها رابطه چندانی با تکثیر و تزاید تعداد باکتری ندارد یکی از بیشترین راههای انتشار باکتری ، انتقال از گاو به گاو در هنگام شیردوشی- بدلیل برخورد بدنی گاوها و دستگاه و انسان- می باشد (15-18-20-41) استافیلوکوک ارئوس تمام اشکال بالینی ورم پستان گاو را ایجاد می کند و جز عوامل اصلی ایجاد کننده ورم پستان بصورت تحت بالینی می باشد .( 7-8-19) این باکتری در فرم بالینی از طرق توکسین های مترشحه خود موجب انقباض آتریولها و ایجاد نکروز گانگرن می گردد از جمله فاکتورهای مقاومت این پاتوژن می توان به موارد زیر اشاره نمود :
1- پروتئین A : تولید شده بوسیله استافیلوکوک ارئوس به پروتئین F ایمنوگلولبین G متصل شده و در نتیجه فعالیت اپسونیزه کردن وفاگوسیتوز نوتروفیل ضعیف می شود (28)
2- کپسول های ایجاد شده بوسیله استافیلوکوک ارئوس که در اپسویزاسیون فاگوسیتوزو فعالیت کمپلمان ایجاد اختلال می کند (8)
3-Alfatoxin که توسط استاف ارئوس تولید می شود و می تواند غشای تروفیل ها را تخریب نموده و خاصیت فاگوسیتو زی آن ها را از بین برد و مسئول بروز ورم پستان قانقاریایی است (8-41)
4- انعقاد پروتئین ها پلاسما با ایجاد سد فیزیکی در برابر فاگوسیتوز باکتری را محصور نموده و شرایط رشد و ایجاد پری گنه را برای باکتری فراهم می کند (8)
5- لکوسیدین حاصل از استافیلوکوک ارئوس به ویژه بر روی لکوسیت ها اثر می کند و باعث تخریب و غیر فعال کردن آنها می شود.( 8)
6-میکرو ابسه و کلونی تولید شده بوسیله استافیلوکوک ارئوس داخل پستانی عامل بیماری را از فعالیت محافظت می کند و همچنین استافیلوکوک ارئوس در داخل نوتروفیل باقی مانده و سبب بروز عفونت پستانی مجدد می گردد چنانچه عفونت در اوایل دوره شیرواری ایجاد شود ورم پستان فوق حاد همراه با گانگرن ایجاد می گردد- به اصطلاح ورم پستان گانگرونوز به وجود می آید- در مراحل بعد شیرواری با هنگام خشک شدن پستان ، عفونت جدید معمولاً واکنش عمومی ایجاد نکرده شکل مزمن یا حاد به وجود می آید (5-18) در شکل گانگرونوز ، ادم یا خیز موضعی، خارج شدن سرم در قاعده و اطر اف سرپستانک ها و مرگ بافت بوجود می آید. این جراحات تنها بوسیله استافیلوکوک ارئوس درپستان گاو ایجاد می گردد. در این شکل تب شوک و توکسمی نیز تولید میشود.
استافیلوکوک ارئوس به دلیل شکل خاص بیماریزایی یکی از مقاوم ترین اورام پستان را نسبت به درمان ایجاد می کند. کمتر از %50 بهبود باکتریولوژیکی رخ می دهد (8) بسیاری از انواع این باکتری بدلیل دارا بودن آنزیم پنی سیلیناز به پنی سیلین مقاوم می باشد (1) گزارش شده است که بسیاری از استافیلوکوکهای جدا شده از اورام پستان گاو در آزمایشگاه نسبت به پنی سیلین و تتراسایکلین حساس هستند اما احتمالاً بدلیل اینکه دارو بخوبی به میکروبهای موجود در پستان نمی رسد پاسخ به درمان ناچیز است . به هر حال این باکتری به کلوگزا سیلین و بخش دیگری از آنتی بیوتیک ها مانند آکساسیلین ونفسیلین حساس می باشد (2)
2-4-4-2- استافیلوکوکهای کواگولاز منفی:
اغلب اولین باکتری است که درشیر گاوانی که در آغاز اولین دوره شیر واری می باشند . دیده می شود این باکتری روی پوست وجود داشته و راه انتقال آن بخوبی مشخص نشده است (7-22) CMT را مثبت نمی سازد . در واقع برای پستان بیماریزا نبوده و ورم پستان احتمالی ناشی از آن سبک میباشد (18-22) بالا رفتن تعداد این باکتری در شیر نشانه عدم رعایت بهداشت می باشد.
2-4-4-2-1-استافیلوکوک اپیدرمیس:
یک نوع استافیلوکوک کواگولاز منفی است که در محیط کشت بلاد آگار کنیهای سفید رنگی بوجود می آورد. محل زندگی آن روی پوست بدن گاو خصوصاً پوست پوستان گاو و اطراف کارتیه ها است البته این باکتری می تواند از دست کارگر شیردوش هم به پستان گاو منتقل شود . چرا که در مواقعیکه بهداشت زمان شیردوشی رعایت نگردد میزان این باکتری در سطح کارتیه گاو بالا می رود . از طریق مجرای سرپستانک وارد شده وایجاد جراحت می کند البته ضایعات ایجاد شده در پستان خفیف می باشد و این عوامل با فعال شدن سیستم دفاع پستان و رعایت بهداشت زمان شیردوشی خود بخود از بین می رود نیاز به درمان ندارد .
2-4-4-2-2-استافیلوکوک ساپروفیکوس
این باکتری هم استافیلوکوک کواگولاز منفی است محل زندگی مثل اپیدرمیس روی پوست بدن گاو و پستان است این پاتوژن بیماریزا نیست و در شرایطی که بهداشت شیردوشی( ضد عفونی پستان بعد از شیردوشی، ضد عفونی دستگاه شیردوشی، شستشوی دست کارگر، استفاده از دستمال یکبار مصرف جهت خشک کردن پستان گاو) رعایت نگردد این عامل می تواند ضایعات خفیف در پستان گاو ایجاد کند که این ضایعات بدون درمان بصورت خود بخود بهبود پیدا می کند.
2-4-4-3- کورینه باکتریوم بوویس:
این باکتری یکی از ساکنین معمولی پستان گاو می باشد وبطور کلی غیر بیماریزا تلقی می شود اما گاه تنها میکروبی است که در شیر ورم پستانی یافت می شود که البته ممکن است ظهور آن بعد از ناپدید شدن عامل اصلی بوده یا اینکه واقعاً عامل اصلی باشد (4-24) چون وجود آن تا حدی موجب افزایش تعداد سلول های سوماتیک شیر می گردد حضور آن در پستان مقاومت کارتیه ها نسبت به پاتوژن های اصلی یا فرصت طلب را افزایش می دهد (5-18) گزارش شده در برخی گله ها توانسته ایجاد ورم پستان کندو نیز احتمال داده اند می تواند در تولید شیر به میزان کمی کاهش ایجاد کند و نیاز به کنترل و پیشگیری ندارد(24)
2-4-4-4-مایکوپلاسما:
حداقل 7 نوع مایکوپلاسما از موارد کلینیکی ورم پستان جدا شده اند که تقریباً نیمی از عفونت های داخل پستانی مایکوپلاسما بوسیله مایکوپلاسما بوویس و یک چهارم آن بوسیله مایکوپلاسما کالیفرنیکم ایجاد میشود و مایکو پلاسما الکالسنس ، مایکوپلاسما یجنیتالیوم ، مایکوپلاسما کانادانس و بندرت مایکوپلاسما مولیکوتس مابقی انواع ورم پستان مایکوپلاسمایی را ایجاد می کنند (8-29) گونه های مایکوپلاسما عوامل بیماریزایی دارند که سیستم ایمنی گاو را با روش های پیچیده مهار می کنند . اگر چه ترشحات موارد بالینی عفونت های داخل پستان مایکوپلاسمایی ، محتوی غلظت بالایی از نوتروفیل ها است ولی مایکوپلاسماها تحت تاثیر فاگوسیتوز قرار نگرفته و به تکثیر خود ادامه می دهند (8) گونه های مایکوپلاسما فعال کننده لنفوسیت های B هستند و تولید سیتوکینها و سلول های T سیتوتوکسیک را تحریک می کنند.گزارش شده است که توانایی ویژه مایکوپلاسماها در تحریک یا مهار سیستم ایمنی که پاسخ شدید داخل پستانی به عفونت مایکوپلاسمایی نامیده شده است به جای محافظت سبب بروز تغییرات هیستو پاتولوژی و مشاهده واکنش التهابی می شود( 29) نشان داده شده است که مایکوپلاسمابوویس پلی ساکارید پیچیده ای تولید می کند و به عنوان یک توکسین التهابی قوی فعالیت نموده و نفوذ پذیری عروق را افزایش می دهد و لکوسیتها را به وسیله کموتاکسی( جاذبه شیمیایی) به محل التهاب جذب می کند(8)
درمناطقی از پستان که فرایند التهاب به اندازه کافی شدید است . پس از کاهش مرحله حاد حبابچه ها و مجاری بطور پیشرفته و کامل توسط فیبروز جایگزین می شوند در مناطقی از پستان که با شدت کمتری درگیری شدند واکنش التهابی حاد ممکن است کاهش یافته و تولید شیر در سطح کمتر یا در شیر دهی بعدی از سرگرفته شود (29) آبسه های متعدد در اندازه کوچک (میکروسکوپی) تا قطر cm 1 بطور معمول تشکیل می شوند . آبسه ها ممکن است برجستگی هایی قابل مشاهده و لمس ایجاد کنند . از آنجا که آبسه ها محتوی مایکوپلاسمای زنده هستند وجود آن ها ممکن است مسئول دفع متناوب مایکوپلاسما ازگاوهایی باشد که بطور مزمن عفونی شده اند(8). از اصلی ترین مشخصات ورم پستان مایکو پلاسمایی عدم پاسخ آن نسبت به درمانهای آنتی بیوتیکی معمولی ورم پستان است و چنانچه مواردی از ورم پستان در گله رخ داد که به درمان پاسخ نداده و در آزمایشات کشت باکتری نیز ارگانیسمی مشخص نشد باید به ورم پستان مایکوپلاسمایی مشکوک شد ( 8-29) ورم پستان مایکوپلاسمایی به دو فرم تحت بالینی و بالینی (درجه II,I ) بوده و ممکن است درهر مرحله از شیر واری یا دوره خشکی رخ دهد در گاوان تازه زا یا خشک نشانه های آن شدید تر می باشد علائم بالینی این نوع ورم پستان عبارتند از :
1-کاهش ناگهانی شیر تا آنجا که ممکن است در فاصله بین شیردوشی میزان تولید شیر به صفر برسد ( 12-20)
2- تورم مفاصل و حتی لنگش
3- پنومونی (25)
4- تغییر حالت شیر به این نحو که اگر شیر را مدتی بی حرکت در جایی قرار دهند ذرات شن مانندی در آن رسوب کرده و مایع آبی کدری در روی آن باقی می ماند.
5- ترشحات پستان حالت دلمه ای و چرکی یافته ممکن است تغییر رنگ دهد( قرمز ، قهوه ای ، خاکستری) : این ترشحات ممکن است هفته ها و حتی ماهها ادامه یابند .
در کارتیه مبتلا تورم شدید و تقریباً بدون درد دیده می شود (8) در بسیاری از مبتلایان میزان تولید شیر هرگز به مقدار قبلی نمی رسد و دامهاییکه بهبود یافته و مجدداً شیر تولید می کنند متناوباً میکروارگانیسم را دفع خواهند نمود (24) این ورم پستان نسبت به درمان های معمول ورم پستان مقاومت بوده و حتی درمان با آنتی بیوتیک های پستانی معمولی بر شدت آن می افزاید.( 8)
2-4-4-5-کلی فرم ها
عوامل اصلی ورم پستان کلی فرمی عبارتند از : اشر یشیاکلی ، آنتروباکتر آئروژنز، کلبسیلا پنو مونیه این باکتریها در محیط زندگی گاو شایع بوده و E.Coli را می توان از دستگاه گوارش ، مدفوع ومواد آلوده به مدفوع مانند بستر و یا وسایل شیردوشی جدا کرد. ( 8-18)
اغلب آن ها فرم حاد درجه III فرم بالینی ورم پستان را ایجاد کرده و ندرتاً فرم تحت بالینی را بوجود می آورند(18). گزارش شده است که در گله هایی که میزان آلودگی با استرپتوکوکها واستافیلوکوک ها پایین بوده و پیشگیری از آن ها با موفقیت انجام گرفته، حساسیت بیشتری نسبت به اورام پستان کلی فرمی ایجاد می شود (8). انگلستان طی مطالعه ای در سال 1991 بر روی 180 راس گاو مبتلا به ورم پستان بالینی مشخص گردید که %80 از اورام پستان بالینی ناشی از کلی فرم ها بوده و در آمریکا مطالعه ای دیگر در سال 1998 بر روی 1500 راس گاو معلوم شد که E.coli و کلبسیلا و آنتروباکتر %12 از اورام پستان حاد را بوجود آورده اند. (8-18)

2-4-4-5-1- اشر شیاکلی :
این باکتری شایع ترین عامل ورم پستان در میان عوامل کلی فرمی می باشد. (1-8) . در مدفوع، محیط آب آلوده به مدفوع وجود دارد بنابراین انتشار آن از طریق محیط به گاو می باشد. (18) در شرایط غیر بهداشتی و مرطوب بیشترین میزان وقوع را دارد و اصولاً یکی از عوامل شایع فرم درجه III بالینی می باشد گاو در دروان خشکی معمولاً نسبت به این باکتری مقاوم بوده اما در شروع و انتهای دوره خشکی حساس است. اشر یشیاکلی ، اندوتوکسین تولید می کند. اندوتوکسین موجب افزایش قابل ملاحظه نوتروفیل ها در شیر شده و لذا حالت نوتروپنی مشخص بروز می کند (8) مرگ ممکن است در عرض 1-6 ساعت رخ دهد و در مواردی که اقدام به درمان نمی شود ممکن است ورم مفصل خرگوشی نیز دیده شود (18) اگر گاوها از این فرم نجات یابند تولید شیر آن ها تا حدی بازگشت نموده و در شیرواری بعد تولید آن ها کاملاً به حالت اولیه باز می گردد زیرا این باکتری به بافت پستان تهاجم نکرده و تغییرات غیر قابل برگشت ایجاد نمی کند (8-18). این باکتری به پنی سیلین و کلوکساسیلین مقاوم بوده و حساسیت متغییری نسبت به آنتی بیوتیک های دیگر دارد که تست آنتی بیوگرام را لازم می سازد. ( 22-39)

2-4-4-6-کورینه باکتریوم پیوژنز( اکتینومایسس بیوژنز)
این باکتری پراکندگی گسترده ای داشته و در لوزه ها ، پرده های موکوسی، دستگاه تناسلی و زخم ها یافت می شود. این نوع ورم پستان در ماه های تابستان بسیار شایع بوده و به ورم پستان تابستانه مشهور است (18-24)
بیشترین وقوع بیماری در فصل فعالیت مگس های گزنده دیده می شود. گفته شده است که معمولاً مخلوطی از باکتری های دیگر مانند استرپتوکوک دیس گالاکتیه و میکروکوکوس های بی هوازی مانند پیتوکوکوس ایندولتیکوس همراه با کورینه باکتریوم بیوژنز در ایجاد ورم پستان تابستانه نقش دارند این باکتری همچنین ممکن است به دنبال سایر اورام پستان شدید بطور ثانویه مسئله ساز باشد (8-18) . پنی سیلین در آزمایشگاه بر این باکتری موثر است اما نتایج درمانی آن ضعیف می باشد و ممکن است در صورتیکه تشخیص درمان سریع انجام شود بتواند مقید واقع شود ( 22) . گفته شده سدیم سولفا دیمیدین یا تتراساکلین ها بهتر از پنی سیلین می باشد. (18-22) . کارتیه مبتلا باید مکرراً تخلیه شود (22) در هر حال باید توجه داشت پیش آگهی بیماری خوب نبود و علی رغم درمان ممتد و شدید حداقل %50 کارتیه ها از کار خواهند افتاد در تولید بسیاری از کارتیه هایی که درمان می شوند نیز کاهش می یابد(22)
2-4-4-7- سایر عوامل ایجاد کننده ورم پستان (18)
از سایر کلی فرمها :
1-7: کلبسیلا پنومونیه
2-7: آنترو باکتر آئروژنز
از سایر کورینه باکترها:
8-7: کورینه باکتریوم اولسرانس
باکتری های گرم منفی دیگر:
4-7: پزودموناس آئروژینوزا
5-7 : پاستورلاها
6-7: سراتیا مارسه سنس
7-7: پروتئوس
8-7 سیتوباکتر ، سالمونلا ، مورکسلا

2-4-4-8-عوامل غیرشایع:
1-8: نوکاردیا استروئیدس 5-8 : کلستریدیوم پرفرنژنس
2-8 : باسیلوس سرئوس 6-8 : مخمرها، کپکها، قارچها
8-8: مایکوباکتریومها 7-8: پروتکا
4-8 : لپتوسپیراها 8-8 : ویروسها
9-8: ریکتزیاها

2-5- مکانیسم دفاعی
عفونت داخل پستانی زمانی حاصل می شود که عامل عفونت موفق به گذر از مجرای سرپستان شده به بافت تولید کننده شیر برسد . این امر حادث نمی شود مگر اینکه بر مکانیسم های متعددی که جهت ممانعت از نفوذ باکتری طراحی شده و رشد باکتری را متوقف می کند چیره شود ابتدا یک سیستم دفاعی غیر اختصاصی اولین مرحله دفاعی را در برابر تهاجم عوامل عفونت زا تشکیل می دهد. این سیستم شامل مجرای سر پستانک، سلول های دفاعی بیگانه خوار و عوامل ضد میکروبی محلول می باشند. در صورتیکه سیستم دفاعی غیر اختصاصی نتواند در برابر هجوم عوامل بیماریزا مقاومت ورزد بافت های غدد پستانی از سیستم اختصاصی دفاعی کمک می گیرند و این سیستم در ایجاد مقاومت در برابر عفونت های بعدی نیز موثر است .لنفوسیت های مختلف تشکیل دهنده دفاع اختصاصی هستند. (36)

2-5-1- مکانیسم های دفاعی غیر اختصاصی پستان گاو:
2-5-1-1- مجرای سرپستان
این مجرا از راه های فیزیکی به همراه بامواد ضد میکروبی و شیمیایی موجود در آن اولین سد را در مواجهه با پاتوژن های مولد ورم پستان تشکیل می دهد این مجرا یک لایه اپیدرم کراتین دار شبیه پوست سرپستان داشته و وقتی نقش آنتی باکتریال موثر دارد که کانال مزبور بسته بوده و عضله اسفنگتر آن چین های اپتیلیوم سنگفرشی را که دندانه دار است در هم نموده یک انسداد ایجاد می کند (6) پس از شیردوشی ماده کراتین به داخل کانال ترشح می شود حدود 20 تا 80 دقیقه پس از دوشش کانال کاملاً بسته می شود. (36)
2-5-1-2- عوامل ضد میکروبی محلول در ترشحات پستان:
2-5-1-2-1-لاکتوفرین :
گلیکو پروتئینی است که خاصیت جذب آهن در حضور بیکربنات را دارا می باشد. میزان این ماده در شیر نرمال بسیار پایین و در غدد پستانی غیر عفونی به میزان1/0 تا 5/0 میلی گرم در میلی لیتر می رسد لاکتوفرین از سلول های اپتیلیوم و لکوسیت های چند هسته ای منشاء دارند خارج کرده بدین طریق رشد این باکتریها را محدود می سازد. (18-22-36)

2-5-1-2-2-لاکتو پراکسیداز
شیر دارای آنزیم Lp می باشد در حضور تیوسیانات و این آنزیم مانع رشد باکتری های گرم مثبت و کشتن باکتری های گرم منفی می شوند. باکتریهای گرم مثبت مانند استرپتوکوکوس یوبریس بعلت اینکه مقدار کافی تولید می کنند این مکانیسم در کنترل آن ها مفید است .سطح تیوسیانات در شیر بستگی به رژیم غذایی دارد وبا مصرف گونه های براسیگا و لگومینه میزان آن بالا می رود ( 36) باکتری های گرم منفی کمتری تولید می کند و این مکانیسم در کنترل آن ها چندان مهم نیست (18)
2-5-1-2-3-کمپلمان:
این واژه مخصوص پروتئین هایی است که وقتی با هم کار می کنند روی باکتری هایی گرم منفی تاثیر کشندگی زیادی دارند. ( 29)
2-5-1-2-4- ایمنوگلوبولینها :
نقش اولیه ندارند گو اینکه آغوز حاوی مقدار زیادی از آن است ولی گاو تازه را به ورم پستان شدید مبتلا می شود نقش آنتی بادیهای اختصاصی کاملاً مشخص نیست و احتمالاً نقش اپسونیزاسیون دارند یعنی به باکتری ها چسبیده و باعث تحریک PMN ها شده و فاگوسیتوز سریعتر انجام می گیرد.( 8-36)
اصولاً چهار دسته آنتی بادی در گاو توصیف شده است که در جدول 1-5 آمده است .
جدول 2-3: توزیع فراوانی انواع آنتی بادهای در ترشحات شیر،آغوز و سرم خون بر حسب mg در 10 میلی لیتر اقتباس از (18)
IgM IgA IgG2 IgG1 ترشحات
880 89 2200 1400 سرم خون
540 470 250 9000-4000 آغوز
9 18 6 40 شیر
در مورد منشاء هر یک از Ig های شیر نظ

دانلود مقاله مقاله ترجمه شده خوابیدن و بیدار شدن

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله مقاله ترجمه شده خوابیدن و بیدار شدن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده
مطالب زیادی در مورد خوابیدن و بیدار شدن و سنت های اسلامی در کتب و سنت های اسلامی وجود دارد. مسلماً آموزه ها و احکام اسلام در همه جنبه های زندگی همیشه بهترین و کامل ترین کمک کننده به انسان ها بوده است. البته این احکام خیلی کامل هستند و بر مبنای طبیعت هستند؛ بنابراین بهترین آموزه ها و احکام در هر زمینه ای (و همچنین در محتوای بحث ما) را می توان به این شیوه در مورد مسئله خوابیدن و بیدار شدن اعمال کرد. همچنین در مورد طب سنتی نیز، به اختلالات خواب-بیداری توجه شده است و کتاب ها و مقالات زیادی در این زمینه نوشته شده است که اهمیت آن از این دیدگاه درک می گردد، و بنابراین دوره خواب و بیداری در محتوای طب سنتی ایرانی و هر گونه اختلال منتج برای بیماران، بعنوان حفظ کننده انرژی شناخته می شود. چون در این مورد اطلاعات جامعی وجود ندارد، بنابراین مسلم است که راهکارهای اتخاذ شده در مذهب اسلام با طب سنتی میتواند منجر به بروز نتایج کنشگرایانه شود و در نهایت هدف کاهش رنج های انسان و هزینه های اقتصادی ناشی از آن را به انجام برساند. هدف این مقاله اینست که طبقات خواب و بیداری را بر مبنای سبک زندگی اسلامی و طب سنتی ایرانی بررسی کند، و این را دو با هم ترکیب کند تا به راه حل و روش موثری برسد که میتوان آنرا برای ایجاد فرهنگ سازمانی بر مبنای فرهنگ اسلامی گسترش داد، و همچنین ایرانیانی که این اهداف برای آنها آموزنده و ارزشمند می باشد و همچنین میتوان آنرا به نسل بعدی منتقل کرد.
کلمات کلیدی: خوابیدن، بیدار شدن، سبک زندگی اسلامی، طب سنتی

مقدمه
در مکتب طب سنتی ایرانی، حفظ سلامتی در اولویت است. در طب سنتی شش اصول ضروری برای سلامتی وجود دارد که اگر این اصول بدرستی رعایت شوند فرد سلامت خود را حفظ خواهد کرد. یکی از این اصول همان خوابیدن و بیدار شدن است. اصولاً انسان ها به گونه ای ساخته شده اند که نمی توانند همیشه مشغول کار کردن باشند و برای تجدید نیرو به خواب و استراحت نیاز دارند. تعادل و خواب و بیداری برای حفظ سلامتی حائز اهمیت است. میزان خواب متوسط اعمال طبیعی هضم غذا، سوخت و ساز و دفع زهرابه ها را بهتر می سازد و به اندام مختلف بدن، از جمله مغز، نیروی تازه می بخشد. در جامعه امروزی مطابق توسعه سبک زندگی مدرن و تغییر عادات و رفتارها در افراد، هم از لحاظ احساسات و هم از لحاظ تمایلات، و دیدگاه و درک زندگی و آداب و رسوم، بخاطر تغییر در فرهنگ است. نیاز به تدریس فرهنگ اسلامی و سنت های ملی و آموزه های طب سنتی روز به روز بیشتر احساس می شود. انسان نسبت به قرن گذشته خیلی تفاوت پیدا کرده است؛ امروزه دسترسی به اطلاعات جامع آسان و امکان پذیر است. بطوریکه یک رخداد جامع در جهان در یک قالب زمانی کوتاه ایجاد می گردد و نفوذ مردم به سنت ها و آداب به یک مانع کلی تبدیل شده است که مدتهاست که ریشه در جامعه دوانده است. و مزایای مطابق برای افراد جامعه در نهایت به یک بیماری در طبقه بهداشت تبدیل شده است و سطح بالاتر آن سبب عدم هویت می گردد. این مسئله باید بصورت یک توضیح جامع و متقاعد کننده بررسی شود.
تعاریف و فهرست واژگان:
خواب: خواب یک پدیده روحی وابسته به یک فرآیند روانی-فیزیولوژیکی است. خواب باعث جدا شدن روح از بدن می شود. خواب در طب سنتی بدین صورت تعریف شده است: که خواب دارای حس روحی عقلانی است. و بدین معناست که اگر ناطق یا روح عقلانی بصورت طبیعی از حسهای بدن استفاده نمی کند که توسط خواب بوجود می آید. خواب بر دو نوع است: طبیعی و غیر طبیعی. خواب طبیعی خوابی که است که دارای میزان متوسط است و برای بدن مفید است، اما خواب غیر طبیعی برای بدن مضر است و سبب بیماری می شود.
مرض بیخوابی: بخاطر اینکه مقدار و استمرار خواب در افراد متفاوت است، بنابراین بیخوابی نیز در افراد متفاوت می باشد. این بدین معناست که خوابیدن کمتر از 7 ساعت را برای یک فرد میتوان بعنوان بیخوابی تعریف کرد، درحالیکه برای فرد دیگری این مقدار بعنوان زیاد خوابیدن در نظر گرفته شود. بنابراین نمی توان تعریف جامعی برای همه افراد بیان کرد. بیخوابی بخاطر تعداد بالایی از روانکاوی ها و استفراغ ها، گرمای زیاد بدن و تشنگی و زرداب (خصوصاً در افراد ضعیف) متداول و خطرناک است.
بیدار شدن: بیدارن شدن متضاد خوابیدن است و بصورت زیر تعریف می گردد:
که بدین معناست که بیدار شدن یک حالت طبیعی است که زندگی جسمانی را با نفوذ روح حس میکند. در حقیقت، بیدار شدن حالتی است که افراد در واکنش به محرک های حسی نسبت به محیط بروز می دهند، تا محیط اطراف خود را درک کنند و از آن آگاه باشند.
خواب آور: باید از بیخوابی طبیعی متمایز گردد که تحت نفوذ دارو ها یا بیهوش کننده ها ایجاد می گردد. علائم این خواب ها اینست که فرد به خواب کامل می رود. و در این مورد حتی قوی تر می گردد وقتی که فرد به خواب می رود و نسبت به محرک های محیطی واکنش نشان نمیدهد درحالیکه این روش در جراحی نیز کاربرد دارد. خصوصیات این نوع خواب اینست که فرد در آنها خواب نمی بیند و میتوان آنرا بر روی نواری مغزی ثبت کرد.
نیاز به خواب و بیداری:
نیاز به خواب و بیداری کاملاً ضروری است. چون همه احساسات و حرکات از نیازهای بیدار شدن هستند و بخاطر اینکه بیدار ماندن طولانی سبب اختلال تنفسی و اختلالات روانی و خستگی و یا مرگ می گردد، بنابراین نیاز به خواب کاملاً ضروری به نظر می رسد. نتیجه بخش هایی از خواب روح که از حرکات و گرمای بدن جدا شده است زمانی دوباره ایجاد می گردد که شما بیدار می شوید. باید توجه داشته که ماهیت فیزیولوژیکی خواب بر مبنای دو اصول است: 1- متوقف سازی انتشار پدیده در بخش های مغز که باعث پدیداری حالت خواب می شود، 2- خواب یک عامل تقویت کننده و نیروبخش برای مغز است. در نتیجه، خواب بخاطر توقف در بخش های مختلف مغز ایجاد می گردد و این توقف بخش های مختلف مغز را ترمیم می کند که در هنگام بیداری از کار افتاده اند.
ماهیت خواب:
مدتهای طولانی، پی بردن به دلیل خوابیدن بخاطر خستگی مورد مطالعه قرار گرفت. در قرن پنجم قبل از میلاد، یکی از فیلسوفان یونانی، پیدایش خواب بخاطر وارد شدن خستگی به رگ های بدن را کشف کرد. افلاطون می گوید: وقتی که خستگی می آید، روح بخاطر استراحت بدن از آن جدا می شود و سفر میکند و وقتی که فرد بیدار میشود دوباره به بدن باز می گردد. مدتهای زیادی تصور میشد که تغییر در جریان خون در مغز دلیل آغاز خواب است. به این صورت که تأثیر کاهش یافتن فشار خون در مغز، باعث آغاز خواب می گردد، و بخاطر فشار خون بالا در مغز، فرد بیدار می گردد. نظریه دیگری در مورد آغاز خواب اینست که در حین خواب، قسمت پایینی قشر خاکستری مغز متورم می شود. دانشمندان با قرار دادن الکترود ها در مغز، پی برده اند که وقتی که الکترود در نزدیکی مبنای مغز در ناحیه هیپوتالاموس قرار داده میشود، حیوان به خواب می رود. ماکون و مورز توسط مطالعات تنکردشناسی برق اثبات کرده اند که شبکه ای از ساختارها در عضو ساقه مغز وجود دارد که در انتقال هیجان در قشر مخ مهم است، و در این حالت جلوگیری از تحریک باعث آغاز خواب میشود، و همچنین آنها نقش قشر مخ در متوقف سازی و جلوگیری از انتشار شبکه ای از امواج را اثبات کردند که به قشر نیمکره های مغز می رسد. نظر پائولو در این مورد اینست که الکترود تحریک سازی از تکانه های عصبی در نیمکره های مغز جلوگیری میکند. و بعلاوه، قشر مخ تحریک های ضعیف و مداومی را توسط جریان الکترود از قسمت داخلی مغز دریافت میکند. در این حالت شرایطی بوجود می آید که باعث تحریک ضعیف و منظمی در هنگام خواب از خارج می گردد، و فرد به خواب می رود. بنابراین بر اساس نظریه پائولو، قشر مغز در حیوانات با رشد کمتر یا قشر زیر-مغزی در نوزادان نقش کمتری در به خواب رفتن دارد. پائولو انعکاس توقف خواب را معرفی کرد و نشان داد که اگر حیوان را بتوانیم توسط در کامیون های همگام شده بصورت آرام قرار دهیم، حرکات ریتمیک و منظم در انسان ها سبب خواب می شود. او در واقع خواب را نتیجه گسیختگی های خارجی و وقفه های غیرمشروط و مشروط می دانست. در این مورد، گسیختگی سلول های عصبی و مراکز آنها دارای نقش برتری خواهد بود.
ماهیت خواب از دیدگاه طب سنتی:
مطابق طب سنتی ایرانی در هنگام بیداری، آب زلال و پاکی بتدریج از بینی فرو می ریزد. این رطوبت مانع بین بدن و مغز است و از عملکرد تنفس جلوگیری میکند. این رطوبت شبیه ابری است که از تابش خورشید روی دریا ایجاد می گردد و از رسیدن نور به دریا جلوگیری میکند. در حقیقت در حین خواب، بخاطر بخار ورودی رطوبت بدن از طریق رگ ها در سیستم عصبی مرکزی، رطوبت متوسطی در سیستم عصبی مرکزی جمع می شود و باعث ضعف در عصب ها می شود و آنرا آلوده می سازد. نتیجه آن یک روح نفسانی ضخیم است و باعث نفوذ روح نفسانی در عصب ها می گردد. به همین دلیل است که اینرسی در حسهای فیزیکی ایجاد می گردد و حرکت متوقف می شود و فقط اعمالی که برای بقا ضروری هستند باقی می مانند و فرد به خواب می رود. در این دیدگاه، بدن بصورت غریزی بصورت سطحی یا عمیق در حین خواب باز می گردد که این گرمای غریزی برای هضم غذا و رشد بدن استفاده می شود. دلیل این مسئله، افزایش آبی است که از بدن آزاد میشود و به سیستم عصبی مرکزی می رسد. این آب با روی نفسانی ترکیب می شود و آنرا غلیظ می سازد، و این افزایش غلظت ادامه می یابد تا اینکه به سیستم عصبی هر یک از اندام ها می رسد، و در سیستم عصبی باقی می ماند و غلیظ می گردد و در نهایت نیز به این سیستم وارد می شود و سبب ضعف این سیستم می گردد. بنابراین وقتی که نیروهای روحی ضعیف می شوند و نمی توانند به اندام ها نفوذ کنند (که این اندام ها قادر نیستند که حرکت را حس کنند)، خواب آغاز می گردد. وقتی که رح قادر نیست که بدن را کنترل کند، گرمای غریزی غذا را بطور کامل دریافت میکند و آنرا هضم می کند. و غذا باعث جریان خوب خون می گردد و بدن نیز توسط این خون گرم می شود. در حین خواب، مغز نیز تحت تأثیر قرار می گیرد و ادارک ها و واکنش ها نسبت به محرک های خارجی نیز خیلی ضعیف می شود و یا در سلامت، عمق خواب، سن و تمایل به تحریک آنها ناپدید می شود.
تأثیرات فیزیولوژیکی خواب:
تأثیرات فیزیولوژیکی خواب در دو قسمت اعمال می گردد: یکی بر روی سیستم عصبی و دیگری بر روی سازمان های دیگر بدن. البته تأثیر اول به نظر می رسد که مهمتر باشد.
تأثیرات فیزیولوژیکی خواب بر روی سیستم عصبی مرکزی: فعالیت مغزی در حین خواب را بررسی میکند، که به قرن 18 باز می گردد. 100 سال پیش، تجزیه و تحلیل روحی بر روی خواب انجام شد که این فرآیند برای تشخیص و درمان استفاده شد. حدود 50 سال پیش، علم فیزیولوژی روانی این امکان را فراهم آورد که فعالیت در حین خواب ثبت گردد و REM و NREM ارزیابی گردد. و علاوه بر دو قسمت خواب، عواملی مانند زمان شب، توالی دوره NREM و تأثیر فعالیت روزانه مغز را نیز بررسی میکند که میتوانند به فیزیولوژی روانی خواب کمک کنند.
مزایای خواب:
- خواب اثرات سودمندی در بازیابی تعادل به بدن دارد.
- خواب خستگی را از بین می برد.
- یکی از مزایای خواب، ایجاد هوشیاری، راحتی و اشتهایی است که این فکر را ایجاد میکند که کند می گردد و ضعف را متوقف می سازد و هضم غذا را نیز بهتر می سازد و شادی را به بدن وارد میکند.
- خواب میتواند طول عمر و قدرت بدن را افزایش دهد. چون زهرابه ها و اکسیدان ها بعلت ضایعات و مواد ستونی، اسیدهای سمی و فرسایشگر مانند اسید لاتیک، اسید اوریک، آمونیاک، اوره و پورین، که باعث خستگی میشود، خواب آلودگی و فرسایش سلول ها، توسط پدیده های معجزه آسای خواب و استراحت کاهش داده می شود و یا تغییر می یابد و به سیستم دفع بدن منتقل می گردد. در حین خواب، بدن غذا را هضم میکند و آنچه را که در بدن ذخیره شده است دفع میکند و بدن برای بیدار شدن و حرکت دوباره آماده می گردد.
- خواب گرمای غریزی را می گیرد و آنرا متوقف می سازد و از کاهش یافتن آن جلوگیری میکند. بنابراین باعث نیرو بخشی به همه نیروهای طبیعی بدن می گردد. دما در قسمت های داخلی بدن افزایش می یابد. در این حالت ماهیت مواد داخل بدن بر بدن غلبه میکند و مواد را هضم و جذب می کند.
- خواب موادی را هضم میکند که آنها آماده کرده اند و یا دما را با خون به حالت اولیه باز می گرداند و آنرا گرم میکند. گرما در بدن منتشر می شود و کل بدن توسط گرمای غریزی احاطه می گردد. غریزه درونی باعث هضم بهتر می شود و همچنین مخاط را در بدن بهتر آماده می سازد. این مسئله سوخت و ساز بدن را فراهم می سازد و بدن را برای دفع ضایعات آماده می سازد. بعبارت دیگر، خوابیدن مواد گرم را برای هضم در بدن آماده می سازد و آنها را با جریان خون گرم میکند. این گرما در سراسر بدن منتشر می شود و بدن بصورت غریزی از آن پر می شود.
- در حین خواب همه استفراغ های بدن (بجز عرق کردن) کند می شود و بنابراین انرژی بدن حفظ میشود و خستگی از بین می رود. فقط عرق کردن در حین خواب افزایش می یابد که توسط کامل شدن گوارش (و نه توسط استفراغ) ایجاد می گردد.
- بعلت کاهش کمتر و گوارش کامل بیشتر، و حفظ رطوبت هایی که باید توسط استفراغ از بدن حذف گردد ، رطوبت بدن در حین خواب افزایش می یابد.
مزایای بیداری:
- در حین بیداری عرق کردن بدن کمتر رقیق میشود (عدم وجود مواد رقیق) و حفظ عرق غلیظ نیز کاهش می یابد (باقی ماندن مواد غلیظ).
- در هنگام بیداری روح به سمت خارج متمایل می گردد و مواد داخل بدن نیز رقیق می گردند و چون پوست از مواد گرم است در بدن باقی نمی ماند و بصورت عرق خارج میشود.
- دفع ضایعات در حین بیداری نسبت به خواب مؤثرتر است و مواد بخوبی جریان پیدا میکنند.
- در حین بیداری ضایعات و مواد سمی و ضد اکسنده هایی که در حین خواب به قسمت های دفع کننده بدن انتقال داده شده اند، بصورت عرق دفع می گردند، و ضایعات و قسمت نهایی قولون را ترک میکنند و به کلیه ها می رسند.
مضرات خواب:
A- خواب زیاد:
پیامبر خدا گفت: خدا سه چیز را دوست دارد: کم حرفی، کم خوابی و کم خوری. و همچنین گفت: یکی از بدترین چیزها در مورد امت من که از آن می ترسم خواب زیاد است.
امام علی می گیود: مردم جهان افرادی هستند که خیلی می خوابند. او همچنین گفت پرخوری و خوابیدن زیاد زندگی را مختل می سازد و دنیا و مذهب را از بین می برد.
امام صادق می گوید: چهار چیز وجود دارد که حتی ارزش کم آنها زیاد است: آتش، خواب، بیماری و نفرت.
خواب زیاد عواقب زیادی دارد، بدین معنا که نیرو و احساس را کم میکند و بخاطر تضعیف مواد باعث بروز گرسنگی میشود و چون نیرو را کم میکند گوارش را نیز کمتر می سازد. خواب زیاد سبب حفظ گرمای غریزی می گردد و نیروی بدن را کم میکند. نیرو و احساس را کم میکند و مغز را سنگین می سازد. خوابیدن زیاد، خصوصاً برای تمایلات جنسی و رطوبت مضر است. علاوه بر افزایش رطوبت بعلت حفظ کم مواد و گرمای غریزی، بدن را نیز سرد میکند. و بیماری های ناشی از آنها را افزایش میدهد. خواب زیاد، خصوصاً در افراد چاق، باعث شل شدن بدن و اضافه شدن مخاط و سرد شدن بدن می شود. اگر چرک داغ در بدن باشد، خواب زیاد باعث گرمای غیرعادی می شود و بدن را گرم میکند. خواب زیاد بعلت افزایش رطوبت سبب ضعف و سستی می گردد و مانع از تجزیه و تحلیل روحی (چه در حیوانات و چه در روح طبیعی یا معنوی) می گردد.
B- زمان مضر برای خواب:
خواب صبح: اگر فردی در موقع صبح قبل از حرکت یا ورزش یا غذا خوردن بخوابد، ضعیف، سرد، خسته و خشک خواهد شد. اما باقر می گوید: خواب در آغاز روز کار افراد نادان است و خواب بعد از ظهر خوب است و خوب پس از غروب کار افراد جاهل است و خواب سرشب نیز پیشنهاد نمی گردد. امام علی می گوید خواب موقع غروب و قبل از طلوع آفتاب فقر است.
خواب در روز: زمان دیگری است که خواب در آن مضر است چون مخاط، زکام، خرابی پوست، طحال، کسالت و بی اشتهایی را افزایش می دهد.
C- شرایط مغایر با ناحیه روده ای در حین خواب:
گرسنگی در خواب: چون در موقع خواب، میل غریزی به گرما در درون وجود دارد، بنابراین غذا باید بصورت دیگری هضم شود و بدن خود آنرا هضم میکند، که منجر به کاهش کلی در قدرت فیزیکی، لاغری و ضعف گرمای غریزی و سرد شدن بدن میشود. اگر خواب با خلاء همراه باشد، فرد بخاطر ضعف گرسنه میشود و بدن او سرد خواهد شد. و یا اگر با اختلالی مواجه شود که در قدرت گوارشی وجود دارد، بدن فرد سردتر خواهد شد.
خواب با شکم سیر: اگر در موقع خواب شکم سیر باشد، گوارش نیز با مشکل روبرو می شود (خصوصاً در هضم غذاهای سنگین) وقتی که غذای هضم شده سرد می شود بدن دچار درد می شود.
مضرات بیدار ماندن زیاد: اگر بیدار ماندن بیشتر از حد معمول باشد، سلامت مغز به خطر می افتد و باعث خشکی و ناکارآمدی مغز می شود. در نتیجه، مغز دچار اختلال می گردد و مخاط را می سوزاند و بیماری های شدیدی سراغ فرد می آید. بیدار ماندن زیاد سبب خشکی و یبوست می گردد. چون در این حالت، فرآیند ضعف در بدن بعلت افزایش گرسنگی افزایش می یابد. این ضعف در رطوبت رقیق شده نیز اتفاق می افند که در نهایت بعلت خشکی زیادی سبب اختلال در سیستم عصبی مرکزی و اختلالات مغز می گردد و سوزاندن و آبدار شدن مخاط افزایش می یابد و بیماری های خاصی را ایجاد میکند و گرما را افزایش میدهد. گوارش با ضعف نیرو انجام میشود که دلیل کندی مغز است چون تنفس ضعف را تجربه می کند و سنگین می گردد. بیدار ماندن زیادی دمای بدن را تحریک می سازد و پوست را خربا می کند و بدن را خشک می سازد (خصوصاً در بدن افراد لاغر) و احتمال بیماری را افزایش میدهد. بهتر است که هیچ کس خود را برای بیدار ماندن تحت فشار نگذارد چون بدن او سست و کند می شود. و اگر حسهای او ضعیف شوند و حرکت او قوی باشد، او خود را وادار می سازد تا بیدار بماند.
شرایط موقعیتی و محیطی خواب:
مانند بسیاری از موارد و راه های مختلف سبک زندگی، اسلام راه درست و ترتیب خاص مکان مناسب خواب را نیز بیان کرده است. پیامبر خدا گفته است: بر روی پشت بامی نخوابید که امن نیست. امام صادق می گوید بر روی حیوانات خود نخوابید چون پشت حیوان سریعاً زخم میشود. مگر اینکه خواب آلود هستید و امکان استراحت را دارید در غیر اینصورت نخوابید. امام کاظم گفت: پیامبر خدا فردی را لعن کرده است که در خانه به تنهایی میخوابد.
مقدار مورد نیاز برای خواب: به نظر میرسد که 6 ساعت خواب برای بعضی از ما نرمال است، درحالیکه برای افراد دیگر این زمان ممکن است 9 ساعت یا بیشتر باشد تا به حالت طبیعی برسند. متخصصان بر مبنای ادراک های بالینی و تحقیق (که در آن، به مخاطبان اجازه داده میشود که خواب طبیعی خود را پیدا کنند) معتقدند که برای اغلب افراد 7 تا 9 ساعت خواب ضروری است. هدف اینست که حس فرد در صبح تازه شود و بیدار بماند و در حین روز بدون کمک دارو یا عوامل دیگر هوشیار باشد. اگرچه تحقیقات بیشتری برای بررسی رابطه بین بی خوابی مزمن و نتایج خاص سلامتی مورد نیاز است، با اینحال با اطمینان میتوان گفت که خواب اهمیت زیادی دارد. مانند تمرین منظم و رژیم غذایی مناسب، خواب کافی نیز برای سلامتی مهم است.
دستورالعمل های طب سنتی در مورد استمرار خواب بشرح زیر است:
- بهترین زمان برای خواب زمانی است که گوارش شکمی انجام میشود و غذا از روزنه شکم عبور میکند و نباید آن قسمت متورم باشد. خواب قبل از این زمان سبب فشار روانی و متورم شدن شکم و خواب های پریشان می گردد.
- متوسط زمان خواب 6 ساعت است و نباید بیشتر از 10 ساعت باشد. بهترین زمان برای خواب بین 10 و نیم شب تا 3 و نیم صبح است. و بیدار ماندن در شب خیلی بد است و بیدار شدن در صبح زود مورد تأکید است. بنابراین بهترین زمان برای بیدار شدن از لحاظ شرعی، با زمان خواب پیشنهاد شده طب سنتی مطابقت دارد. وقتی که آفتاب طلوع میکند و ما به صبح نزدیک تر می شویم، خواب تنفس بیشتری نیاز دارد و بنابراین بیدار شدن در آن موقع تأکید می شود و عبادات بیشتر در زمان نزدیک به صبح انجام میشود.
- از خواب بین ظهر و غروب آفتاب منع شده است.
- خواب نباید در حین روز انجام شود. خواب در موقع روز، خصوصاً در زمستان، باعث بیماری ریزش آب بینی میشود. بزرگترین مضرات خواب در هنگام روز برای افراد سرد مزاج است. از بین رفتن چهره، ضعف بدن، عدم اشتها و کسالت از علائم دیگری خواب در روز هستند.
- چرت زدن قبل از ظهر خوب است.
- خواب موقع غروب مخاط را تحریک میکند و افراد را خسته می کند و خوب نیست.
- خواب روزانه نمیتواند جایگزین خواب شب باشد. و افرادی که به خواب در روز عادت دارند باید بتدریج این عادت را تغییر دهند.
بیخوابی:
بیخوابی رایج ترین اختلال خواب است که فشار زندگی مدرن آنرا در جهان و ایران افزایش داده است، و نیاز به درمان های متعددی دارد، و مشکلات اقتصادی زیادی را برای افراد و جامعه بوجود می آورد.
همچنین، تأثیرات محرومیت خواب در دوره ها و روابط اجتماعی، عملکرد روزانه فرد را مختل می سازد. بیخوابی، مشکل داشتن در آغاز خواب و عدم خواب است که عدم واکنش نسبت به خستگی است. اختلالات خواب بتدریج سبب خواب آلودگی زیاد در روز می شوند که میتواند بر خلق، هوشیاری، حافظه، امنیت و عملکرد روزانه تأثیر بگذارد. بیخوابی در منبع طب سنتی ایرانی صحر “Sahr” نامیده میشود. سب سنتی ایرانی علت های بیخوابی را به دو طبقه تقسیم کرده است: ارادی و غیر ارادی. و طینت بد رفتار را علت اصلی بیخوابی در بیخوابی ارادی میداند. این علت ها با علت های بیخوابی در طب مدرن مقایسه می شوند که شامل اختلالات طبی، ذهنی یا محیطی می باشد. بعضی از علت های بیخوابی در طب سنتی توسط علم مدرن تأیید می گردد و دلایلی نیز در طب سنتی وجود دارد که در طب مدرن یافته نشده است. بیدار شدن زمانی طبیعی است که فرد آنرا بخواهد، اما وقتی که بیدار شدن خیلی طولانی گردد و به Sahr برسد گرما و خشکی در بدن افزایش می یابد و باعث خرابی پوست صورت و گود شدن چشمها میشود. بنابراین مقدار و استمرار خواب در افراد متفاوت است، و بنابراین محرومیت خواب نیز در افراد متغیر است. خوابیدن کمتر از 7 ساعت را میتوان برای یک فرد بعنوان بیخوابی در نظر گرفت درحالیکه ممکن است برای فرد دیگری بعنوان خواب زیاد در نظر گرفته شود. بنابراین نمیتوان تعریف جامعی برای همه افراد بیان کرد.
دلیل خواب:
تعادل خواب و بیداری در حفظ سلامتی و درمان بیماری ها مهم است اما امروزه توجه کمتری به این مسئله میشود. عدم تعادل در خواب و بیداری میتواند باعث بیماری های مختلفی شود. خواب اعمال طبیعی گوارش، سوخت و ساز و دفع زهرابه ها را بهتر می سازد و قدرت مغز را تقویت میکند و اندام ها را تجدید میکند و بافت های آسیب دیده را ترمیم میکند و بطور کلی سلامتی را به بدن باز می گرداند.
علت های بیخوابی:
طب سنتی ایرانی علت های بیخوابی را به دو طبقه تقسیم میکند. مطابق آن، فرد عملکرد نامناسبی از لحاظ کار، تغذیه، و فعالیت فیزیکی دارد و عادات خواب برای دفع، خصوصاً در افراد مستعد منجر به بیخوابی می گردد.
دلایل ارادی: عواملی که فرد در ایجاد آنها نقش دارد و فرد میتواند در زندگی خود برای درمان بیخوابی به حذف این عوامل کمک کند و شامل موارد زیر است:
- بعنوان مثال، استفاده از عوامل ساختگی برای امنیت شغلی باید موجود باشد، خصوصاً در فردی که دمای طبیعی بینی او خشک است.
- خوردن کم تا حدی که بتواند ماهیت بینی را خشک کند و سبب بیخوابی شود.
- خوردن زیاد تا حدی که سنگینی شکم و عدم توانایی هضم غذا در شکم سبب بیخوابی میشود.
- روشن بودن محل خواب در افراد مستعد بیخوابی ایجاد میکند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  11  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله تعریف آب میوه

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله تعریف آب میوه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

آب میوه، مایعی است که معمولاً در گیاهان یافت می شود. مثلاً آب پرتقال، عصاره میوه درخت پرتقال می باشد. آب میوه یکی از نوشیدنی های رایج مردم دنیاست.
هر آب میوه ای میزان خلوص مشخصی دارد. در برخی کشورها، آب میوه ها، 100 درصد خالص هستند. البته در بیشتر جاها آب میوه ها طبیعی نیستند.
کارخانجات تولید کننده آب میوه، از میوه ها اسانس یا عصاره تهیه می نمایند و از مخلوط نمودن این اسانس با شکر و آب، انواع آب میوه تهیه می کنند. این نوع آب میوه ها به دلیل داشتن شکر، تنها انرژی زا بوده و معمولاً خواص زیادی ندارند. اما آب میوه های تازه سرشار از انواع ویتامین ها و املاح بوده و ارزش غذایی بسیار بالایی دارند.
اغلب افراد سعی می کنند که در وعده ی صبحانه، یک لیوان آب میوه تازه بنوشند تا ویتامین های مورد نیاز بدنشان در طول روز تامین شود.
معمولاً از میوه های آناناس، انبه، پرتقال، سیب، آلبالو، گیلاس، انگور، زرد آلو ،هلو و انار آب میوه تهیه می کنند.

کنسانتره
آب میوه می تواند به حالت کنسانتره (یا غلیظ شده) موجود باشد. کنسانتره، شکلی از ماده است که اکثر اجزای اصلی تشکیل دهنده یا حلال آن را حذف نموده اند. معمولاً با گرفتن آب موجود در یک محلول یا سوسپانسیون، مثلاً گرفتن آب موجود در آب میوه و تبدیل آن به پودر یا عصاره، کنسانتره تشکیل می شود.
فایده تولید کنسانتره این است که با حذف آب، وزن ماده غذایی کاهش یافته و بنابراین حمل و نقل آن راحت تر و با صرف هزینه ی کمتر صورت می گیرد، به علاوه کنسانتره را به راحتی در هنگام مصرف با اضافه نمودن حلال (معمولاً آب)، به حالت اولیه خود برگردانده و مصرف می کنند.

روش های تهیه آبمیوه و رانی

فهرست آزمون های انجام گرفته بر روی نمونه:
1ـ آزمون حسی آبمیوه جات
2ـ مواد خارجی ( به موادی غیر بافت میوه نظیر بقایای گیاهی، شن و ماسه و شش پایان و ... اطلاق می گردد )
3ـ حشرات
4ـ شن و خاک
5ـ دانه و پوست
6ـ پری ظرف
7ـ گوشت میوه.
8ـ وزن مخصوص ( پیکنومتری )
9ـ رفراکتومتری
10ـ پـ . هاش ( عکس لگاریتم یون های H+
11ـ عصاره خشک
12ـ خاکستر ( به بقایای مواد معدنی حاصل از سوختن کامل نمونه اطلاق می گردد. )
13ـ قلیائیات خاکستر.
14ـ اسیدیته نوار.
15ـ اسیدیته کل ( به کل اسیدهای آلی موجود در فرآورده اطلاق می گردد که بر حسب اسید قالب موجود در میوه است )
16ـ اتیل الکل ( یکی از موادی است که در اثر واکنشهای بیوشیمیایی تخمیر قند توسط میکروارگانیسم ها ایجاد می شود. )
17ـ هیدروکسی متیل فدرفورال ( یکی از مواد شیمیایی واسطه که طی جمع آوری فرآورده هنگام حرارت دادن از اسیدهای آمینه حاصل می گردد )
18ـ قند
19ـ قند احیاء ( به قندهایی اطلاق می گردد که خاصیت احیاء کنندگی داشته و در آزمایش بتواند مس دو ظرفیای را با مس یک ظرفیتی Ca+ " Ca2+ تبدیل کند. )
20ـ قند کل
21ـ ساکارز ( مدعی دو قندی غیر احیاء کننده است که با هیدروئید در محیط اسیدی به دو تک قندی احیاء کننده گلوکز و فروکتوز تبدیل می شود. )
22ـ اندیس فرمالین ( مقدار 0.1 NacH نرمال که برای خنثی کردن اسید آمینه موجود در 100 میلی لیتر نمونه )
23ـ ویتامین ث

روش استاندارد سازی نمونه:
الف: در یک استوانه مدرجح 250 میلی لیتری آبمیوه ( نمونه مورد نظر ) را ریخته و سپس دانسیته متر را در درون آن قرار می دهیم و پس از مدتی دانسیته مربوط به آن را خوانده و یادداشت می کنیم. در ضمن بایستی دمای آبمیوه ( نمونه مورد نظر ) را با قرار دادن ترموستو در داخل آن به دست آوریم و یادداشت کنیم چون تمامی ازمایشها در دمای 20 درجه سانتی گراد انجام می شوند و در صورتی که دمای نمونه بالاتر از 20 درجه سانتی گراد باشد به ازای هر درجه 2/0 به دانیسته اضافه می شود و به ازای هر درجه کمتر از 20 درجه سانتی گراد 2/0 از دانسیته کم خواهد شد.
ب: با استفاده از پیپت حبابدار مقداری معلوم از نمونه ( آبمیوه 20 میلی لیتر، نکتار 10 میلی لیتر و کنسانتره 5 میلی لیتر ) را در داخل بشر ریخته و چند قطره شناساگر فنل متالئین به آن اضافه می کنیم و سپس PH متر را در درون بشر قرار داده و در زیر بورت شامل شود 1/0 نرمال تیتر می کنیم . PH آن را به 2/8 رسانده و حجم مصرفی سود را یادداشت می کنیم.

پ: چند قطره از نمونه را به دستگاه فراکتومتر می ریزیم و سپس با نگاه کردن با چشمی راست و بوسیله پیچی که در سمت چپ دستگاه قرار دارد خط مستقیم را طوری تنظیم می کنیم که درست از مرکز علامت ( ) عبور کند و سپس با استفاده از چشمی سمت چپ بریکس ›آن را می خوانیم در هنگام خواندن بریکس بایستی به عامل دما توجه داشته باشیم و دمای آن را با شیلنگی که ( متصل به شیرآب ) در کنار آن قرار داده شده تنظیم کنیم ( 20 درجه سانتی گراد ) و در صورتی که دمای مورد نظر تنظیم نشد و اگر بالاتر از 20 درجه سانتی گراد بود با توجه به مقدار، بریکس مربوط به آن را به عددی که در جدول داده شده اضافه می کنیم و اگر دما پاییتر از 20 درجه سانتی گراد بود مقدار عددی را که در جدول آمده را از بریکس مشاهده شده کم می کنیم.
اما برای نمونه های جامد مثلاً سیب مقداری از آن را ( بر حسب گرم ) در 5، 10 یا 15 و ... میلی لیتر آب حل کرده و بریکس آن را می خوانیم و سپس عدد مشاهده شده را به ترتیب در 2، 3 و 4 و ... ضرب می کنیم.

فرمولهای مربوط به استاندارد سازی:
دانسیته استاندارد ـ دانسیته نمونه در دمای 20 درجه سانتیگراد
دانسیته آب ـ دانسیته استاندارد

حجم مخزن ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = حجم آب (این فرمول فقط برای آبمیوه به کار می رود)

( لیتر ) L 100 = بر حسب هکتولیتر (HL) = حجم آب + حجم مخزن = حجم نهایی مخزن
100 0064/0 حجم سود 1/0 نرمال مصرفی
وزن یا حجم نمونه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = اسیدیته کل

اسید تارتاریک (انگور) = 0075/0
اسید مالئیک ( آلبالو، سیب، سیب گلابی ) = 0067/0
حجم مخزن اسیدیته کل
حجم نهایی
اسید سیتریک ( مابقی میوه ها ) = 0064/0
ـــــــــــــــــــــــــــــ = اسیدیته نمونه

0/01حجم نهایی ( اسیدیته نمونه ) ـ )اسیدیته استاندارد ) = مقدار اسید سیتریکی که باید اضافه شود.
Brix استاندارد ـ Brix نمونه
Brix استاندارد
اسیدیته استاندارد حجم نهایی ( اسیدیته استاندارد) ـ )اسیدیته نمونه) = مقدار آبی که باید اضافه شوددر صورت اضافه بودن اسید
( برای کنسانتره ها و تمامی نمونه ها کاربرد دارد حجم نمونه ــــــــــــــــــــــــــــ = (مقدار آب)

استاندارد سازی شربت:
کنسانتره + شکر = شربت
ابتدا بریکس شربت مورد نظر را نگاه می کنیم و بعد از به دست آوردن بریکس از جدولی که در اختیار داریم دانسیته آن را نگاه می کنیم و از آن جایی که وزن نمونه را در اختیار داریم در فرمول قرار داده و حجم آن را به دست می آوریم و بعد تمام مراحل را با توجه به فرمولهای بالایی انجام می دهیم.
نکته: مرحله قبل از استاندارد سازی شامل پیدا کردن مشخصی از کنسانتره ها است که بریکس و اسیدیته و ... آن مطابق استانداردهای ارائه شده باشد.

دستورالعمل اندازه گیری بریکس:
Brix: 1ـ چند قطره اب میوه یا کنسانتره را روی منشور رفراکتومتر قرار داده و آن را کاملاً یکنواخت پخش کنید. 2ـ در مورد رب گوجه فرنگی، رب را داخل کاغذ صافی قرار داده و آب را روی منشور قرار دهید. 3ـ غلظت را در 20 درجه سانتیگراد بخوانید. 4ـ اگر اندیس رفراکسیون در درجه جرارت بالاتر از 20 درجه سانتیگراد خوانده شود مقدار 00023/0 را به ازای هر درجه سانتیگراد به اندیس رفراکسیون اضافه کنید. 5ـ اگر درجه رفراکتومتر در درجه حرارتی کمتر از 20 درجه سانتیگراد خوانده شود مقدار مذکور را از اندیس رفراکسیون کم کنیم. 6ـ نتیجه بر حسب درصد میلی گرم لیتر محلول درجه بریکس بیان می شود.

دستورالعمل اندازه گیری شفافیت و رنگ:
1ـ اگر نمونه آب میوه باشد مستقیماً عمل می کنیم. 2ـ اگر نمونه کنسانتره باشد ابتدا آنرا با آب مقطر رفیق کرده و به بریکس مورد نظر برسانید. 3ـ دستگاه اسپکترو فتومتر را روشن کرده وبا آب مقطر بد از تنظیم طول موج دستگاه را صفر و کالیبره کنید. 4ـ پس از خالی کردن کوت محتوی آب میوه را داخل همان کوت بریزید. 5ـ کوت را در داخل دستگاه قرار داده و عدد را بخوانید. عدد خوانده شده بر روی مانیتور دستگاه شفافیت و رنگ نمونه را نشان می دهد.

دستورالعمل اندازه گیری NTU:
1ـ اگر نمونه مورد نظر آب میوه باشد مستقیماً عمل می کنیم. 2ـ اگر نمونه کنسانتره باشد آن را با آب مقطر رقیق کرده و به بریکس مورد نظر برسانید 3ـ سپس دستگاه NTU را روشن کرده سل دستگاه را که از قبل شسته و خشک کرده ایم از نمونه مورد نظر پر کنید. 4ـ سل را داخل دستگاه قرار دهید. 5ـ عدد خوانده شده بر روی مانیتور دستگاه NTU را نشان می دهد.
دستورالعمل اندازه گیری اسیدیته کل: 1ـ 250 میلی لیتر آب مقطر جوشیده و سرد شده را در یک ارلن مایر 500 بریزید. 2ـ 20 گرم آب میوه، 20 گرم نکتار 4 گرم کنسانتره ) به آن افزوده و کاملاً هم بزنید. 3ـ با استفاده از همزن مغناطیسی با سود 1/0 نرمال در مجاورت فنل فتالئین تا ظهور رنگ صورتی پایدار یا رسیدن به PH = 8.1 تیتر می کنیم. 4ـفرمول محاسبه اسیدیته:
100 اندیس اسید میلی لیتر سود 1/0 نرمال مصرفی
وزن نمونه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = اسیدیته کل

اندیس اسید برای اسید سیتریک: 00064/0
اندیس اسید برای اسید مالیک: 00067/0
اندیس اسید برای تارتاریک: 0075/0

دستورالعمل اندازه گیری PH:
1ـ دستگاه PH متر را با محلول تامپون PH = 4 و PH = 7 تنظیم کنید.
2ـ مقداری نمونه آب میوه یا کنسانتره و ... در یک بشر ml 100 ریخته و الکترود PH متر را داخل آن قرار می دهیم و PH آن را می خوانیم.

دستور العمل آزمایش تأثیر آنزیم آمیلاز:
1ـ مقدار 10 میلی لیتر آب میوه را بردارید. 2ـ به آن 2 قطره محلول سد اضافه کنید. 3ـ اگر ید در بالای آب میوه به رنگ آبی درآید آنزیم تأثیر نکرده است ولی اگر به رنگ ید ( قهوه ای روشن ) باقی ماند آمیلاز تأثیر کرده است.

دستور العمل آزمایش تأثیر پکتیناز:
1ـ مقدار 2 میلی لیتر آب میوه را برداشته و به آن 4 میلی لیتر محلول اسید ـ الکل اضافه نمائید. 2ـ اگر محلول فلوکه شد آنزمیم تأثیر نکرده 3ـ اگر محلول فلوکه نش و شفاف بافی ماند آنزیم ثاثیه کرده است.
کشت میکروبی:
برای کشت میکروبی دو نوع محیط وجود دارد:
الف ـ plate - Count - Agar
ب ـ YGC – Agar
هر یک از این محیط ها به طور جداگانه تهیه و مورد استفاده قرار می گیرند و طرز تهیه آن ها بدین شکل است: مقداری آب مقطر دوباره تقطیر شده را حرارت می دهیم و بعد مقدارهایی در حدود 5/4 گرم از محیط P و 8 گرم از YGC را وزن کرده و به طور جداگانه در 200 میلی لیتر آب مقطری که حرارت داده شده حل می کنیم و به هم می زنیم و رنگ محلول کدر می شود دوباره محلول را حرارت داده و شفاف می کنیم و اینگونه محیط کشت برای آبمیوه ها کاربرد دارد.
برای کنسانتره ها و ترکیباتی که بریکس آن ها بالاست از رینگر استفاده می کنیم.
محیط کشت P.C.A برای تشخیص مخمرها و محیط کشت YGC برای تشخیث کپک ها به کار می رود. قبل از شروع به کشت بایستی محیط های تهیه شده و تمامی ظروف ( پلیت ها و پیپت ها ) را در اتوکلاو قرار دهیم تا استریل شوند. بعد از استریل شدن آنها را استفاده می کنیم. برای هر نمونه آبمیوه دو محیط کشت داریم به طوریکه 1 میلی لیتر از آبمیوه را برداشته و در درون پلیت می ریزیم و بعد مقداری از محیط کشت ( تقریباض 8 میلی لیتر ) که در درون لوله های مخصوص قرار گرفته اند درون پلیت که محتوی آبمیوه است می ریزیم. قبل از اینکار ما باید توجه داشته باشیم که موقع باز کردن درب آبمیوه ها، پاکت آن ها را با الکل 70 پاک کنیم و علت انتخاب الکل 70 به این دلیل است که خاصیت ماندگاری زیادتری روی پاکت دارد در حال که الکل 96 فرار است و زود بخار می شود.
در ضمن کشت باید دو پلیت را به عنوان شاهد برای محیطهای کشت در نظر بگیریم اگر احتمالاً آلودگی از محیط باشد مشخص می شود. بعد از آن که YGC و P.C.A را به طور جداگانه در پلیت ها ریختیم باید منتظر بمانیم که به شکل ژلاتین در آید سپس پلیتها را برگردانده و همه آنها را در انکوباتور قرار می دهیم در ضمن باید روی درب پلیت ها مشخصات آبمیوه ( نمونه ) نوشته شود.
4 یا 3 یا 2 یا M1
ساعت تولید /P.C.A یا YGC / تاریخ تولید
بعد از 24 تا 48 ساعت اگر محیط های کشت و نمونه ها آلودگی داشتند به صورت کلونی های سفید رنگ نمایان می شوند در غیر اینصورت به شکل صاف و شفاف خواهد بود.
برای کشت میکروبی 24 نمونه و ... در 4 دستگاه و دو به دو پشت سر هم قرار گرفته اند و برای هر پاکت آبمیوه 2 پلیت در نظر گرفته می شود که در یکی از پلیت ها YGC و در پلیت دیگری P.C.A ریخته می شود. در ضمن نمونه ها در ساعات گوناگون تولید مورد آزمایش قرار می گیرند.
در هنگام کشت میکروبی باید توجه داشته باشیم که در پلیت ها به مدت طولانی باز نماند ( در هنگام ریختن نمونه و محیط های کشت ) چون احتمال نفوذ آلودگی به آن وجود دارد.
در هنگام برداشتن آبمیوه با پیپت اگر مقداری از آن به دهان رفت باید فوراً پیپت را عوض کرده و از پیپت دیگری استفاده کنیم و باید برای هر پاکت آبمیوه پیپت خاص به آن را داشته باشیم.
در اتاق کشت میکروبی چراغ AV برای میکروب کشی وجود دارد که هنگام روشن بودن آن باید وارد اتاق شد و مدت زمان روشن بودن آن 10 تا 20 دقیقه است.
کشت میکروبی کنسانتره:
در یک لوله آزمایش مقداری در حدود 9 میلی لیتر از رینگر را می ریزیم و سپس توسط پیپت و چدار مقدار 1 میلی لیتر از کنسانترهرا برداشته و درون آن می ریزیم و بعد از آن که کنسانتره در آن کاملاً مخلوط شد 1 میلی لیتر از آن را برداشته و درون پلیت ها می ریزیم و بعد محیط های کشت P و Y را درون پلیت ها ریخته و بعد از 24 تا 48 ساعت که پلیت ها را از انگوباتور برداشتیم در صورت داشتن آلودگی مقدار کلونی ها را در ده ضرب می کنیم ( 10 برابر رقیق شده ).
آزمایش تعیین میزان خاکستر
ابتدا 25 میلی لیتر با 25 گرم از نمونه ( آبمیوه ) را برداشته و درون کوزه چینی می ریزیم البته قبل از اینکار باید وزن کروزه خالی را یکبار توسط ترازوی حساس و یکبار توسط ترازوی آنالیتیک به دست می وریم اینتکار برای به دست آوردن اختلاف بین آن ها است و بعد از آن درون آون قرار می دهیم تا آب آن از بین برود و سپس آن را روی شعله می گذاریم و چند قطره روغن زیتون برای بهتر سوختن به آن اضافه می کنیم. بعد از قدری حرارت را ادامه می دهیم تا نمونه کاملاً بسوزد و دیگر دود نکند و بعد کروزه چینی را برداشته و درون کروه در دمای 525 درجه سانتی گراد قرار می دهیم تا کاملاً بسوزد و به صورت پودر سفید رنگ درآید. اگر بعد از چندین ساعت مشاهده کردیم که مقداری سیاهی بر روی آن مانده است آن را سرد می کنیم و چند قطره آب مقطر بر روی آن لکه سیاه می ریزیم بعد مجدداً آن را درون کوره قرار می دهیم تا کاملاًً سفید شود و بعد آن را وزن کرده و جواب آن به صورت زیر می باشد.
4 = g/100 mlit وزن خاکستر
تذکر: کروزه چینی را بایستی تمیز شسته و با آب مقطر هم شستشو می دهیم سپس درون آون قرار داده و بعد از خشک شدن کامل وزن می کنیم.
قلیائیت خاکستر
100 0069/0 ( میلی لیتر سود 1/0 نرمال ـ میلی لیتر HCL1/0 نرمال مصرفی )
درصد خاکستر
به خاکستر بدست آمده در کپسول چینی مقدار معینی کلریدریک اسید 1/0 نرمال ( 10 میلی لیتر ) بریزید ورودی جسم آب گرم قرار دهید و بخوشانید سپس آن را برداشته و سرد کنید بعد چند قطره معرف متیل ( یک درصد آبی ) اضافه کنید و سپس آن را در زیر بورت قرار داده و با سود 1/0 ـ نرمال تمیز کنید به طوری که رنگ آن از قرمز آلبالوئی به نارنجی تبدیل شود . ( PH = 3.8 ) اختلاف بین حجم کلریدریک اسید اضافه شده و سود مصرفی مربوط به قلیائیت خاکستری یعنی میلی لیتر اسید مورد نیاز برای خنثی کردن خاکستر حاصل از نمونه توزین شده می باشد سپس قلیائیت را بر حسب کربنات پتاسیم در خاکستر حاصل از صد گرم نمونه بیان کنید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ = قلیائیت خاکستر بر حسب گرم در صد گرم نمونه
اندازه گیری ویتامین ث ( Vitc )
روش کار :
5 میلی لیتر یا 5 گرم از نمونه را در یک ارلن 250 میلی لیتری ریخته در حدود 20 میلی لیتر آب مقطر به آن اضافه کنید و در مجاورت نشاسته بایدیدور پتاسیم تمیز می کنیم . پایان عمل رنگ آبی خواهد بود .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   24 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید