پیش گفتار :
با رحلت پیامبر اسلام ( ص) در بیست و هشتم ماه صفر سال 11 هـ ق نزول آخرین پیا مها و معارف و حیاتی خاتمه یافت و مجموعه ی آیات نازل شده بر آن پیشوای راستین از بدو بعثت تا واپسین ایام حیات بودن هیچ گونه کاستی و فزونی در قالب کتاب الهی قرآن در اختیار انسانها قرار گرفت کتای اسمانی قرآن همواره در میان مسلما نان چون گوهری گران و ارزشمند عزیز داشته و برای حفظ از آن از گزند تحریف نا اهلان و دستبرد راهزنان حتی از جان شیرین تر دریغ نگردیده است تلاش های بی دریغ و طاقت فرسای مومنان ناب برای حفظ و حراست از میراث گرانقدر پیامبر ( ص) باعث شده تا قرآن بدون ذره ای زمان بلندی را ایفا نقش کند .
تحول چشمگیر در عرصه ی دین پژوهی معاصر مباحث نوینی را در رشته های مختلف علوم پدید آورده که بی گمان پدراختن به آن ها بسیار مهم و ضروری است و پیچیدگی این مساله از آنجا سرچشمه می گیرد که اولا : قرآن در ظاهر با دو وصف محدودیت و ثبات همراه است : یعنی رقم آیات قرآن محدود و گزاره های آن نیز همواره ثابت بوده هست و ثانیا نیازهای معرفتی و معیشتی اادمیان در گذر عصرها با دو وصف عدم محدودیت و تغییر دست به گریبان است از کنار هم قرار گرفتن این دو واقعیت محسوسی به صورت طیبعی سوال بغرنجی متولد می گردد چگونه یک مجموعه ثابت می تواند از عهده ی پاسخگویی به نیازهای متغیر بر اید و چگونه محدود می تواند بر نامحدود پرتو افکند ؟
برخی از دانشمندان این موضوع را با عنوان چگونگی ربط میان ابدیت و متغیر مورد بحث و بررسی قرارداداه پاسخهایی نیز ارائه نموه اند .
بی شک سوال از چگونگی پاسخگویی قر آن به نیازهای زمان از سوی دیگر مبتنی بر سه باور بنیادی به ختم نبوت اعتقاد به خلود و ابدیت قرآن و اعتقاد به جهانی بودن پیامهای قرآن است به دنبال این باور هاست که آن سوال مهم بر ذهن آدمی سنگینی می کند گرچه برخی از باورهای دیگر نیز می تواند در تقویت آن دخیل باشند /.
مساله ی جذب و انجذاب و اثر گذاری و اثر پذیری حقیقی است تقریبا در همه ی عرصه گاه هستی و در میان تمام موجودات و کل ذرات حاکم است اگر این واقعیت در نظام هستی جریان نداشت هیچ ترکیبی صورت نمی گرفت و درصد بالای از آثار و منافع که فعلا از موجودات جهان طلوع می کند وبه وجود نمی اید خورشید با انرژی اثر می گذارد و زمین با اثر پذیری از انرژی خورشید همراه با عوامل دیگر انواعی در درخشان حبوبات دانه های نباتی گل ها معدن ها و اشیای قیمتی و .... را از خود بروز می دهد .
در میان مو جودات هستی به انسان از اثر گذاری و اثر پذیری فوق العاده بر خوردار است تا جایی که سعادت یا شقاوت ابدی خود را زمین ناحیه تامین می کند حال اگر انسان با قرآن انس پذیر و همدم با آن شودذ بر هیچکس پپوشیده نیست که چه اثرات مبنتی در جهت رشد و تعالی انسان خواهد داشت برای همین مادر تحقیق به دنبال آیات و تاثیر گذاری آن در فرد خواهیم بود .
مقدمه :
نزول آیات قرآن کریم همزمان با بعثت آخرین پیام آور الهی نزول آب حیات بر کویر تفتیده ای بود که جانهای ملول و پژ مرده انسانهای این عصر را نوازش می داد و در جهانی تاریک و لبریز از جهل و گمراهی و ناپاکی در یچه ای از معرفت معنویت و زندگی جاوید بر آنان می گشود نخستین آیات قرآن کریم که با طرح از خواندن با نام رب با نام رب تعلیم جهان زدایی و در یک کلام علم و معرفت سخن می گفت نوید آغاز دوره ای جدید در زندگی انسان را می داد که بارزترین وی‍گی آن عبور آدمیان از عصر تاریکی جهل خرافه پرستی و تعصبهای کور ورود به عصر روششنایی معرفت جویی حققت طلبی و خرد ورزی بود اعلام و کتاب به عنوان معجزه همیشگی آخرین رسول حق و دعوت انسانها و فراگیری از دانش و در پرتور آن رسیدن به حقایق ناب هستی سر آغاز این فصل نوین در تاریخ پر فراز و نشیب بشریت است محتوای بلند وروح افزای آیات قرآن در طلعیه چنین عصری جانمان خسته از جهالت و نادانی و فطر تهای تشنه ی حقیقت را چنان در معرض نوازش خود قرار می داد که یکباره آنان را از ظلکتکده ی غفلت جهالت خود خواهی و خرافه پرستی می بود وبه به شعر آگاهی خدا پرستی و حقیقت طلبی رهمنون می شگت پیام ملکوتی و حیات بخش قر آن به سرعت شبه جزیر ه ی عربستان را در نوردید و در آن سوی مرزها در اقصی نقاط کره خاکی به انتظار طولانی ولهای حقیقت طلب پایان داد و جمع بزرگی از آدمیان را بر گردد محور خود فراخواند
از همنشینی و اتصال دو عنصر مهم در آغاز دوره ی جدید مواهب و بر کات فراوانی عاید جامعه انسانی گشت که امروز نیز بشریت با همه ی وجود آگاهانه از همه ی آن مواهب ارزشمند بر خورداراست اولین عنصر مهم رشد و بلوغ فکری انسان این عصر و گذر از دوره ای طفولیت بود ویژگی چنین انسان بود که با همه وجود از تارکیی جهل و خرافه روی گردان به سوی کشف حققت رهسپار بود او نور حقیقت را می طبید تا در پرتو آن زندگی نوینی را برای خود فراهم آورد دومین عنصر مهم با نوزل معارف بلند الهی در قالب کتاب آسمانی قرآن بود آیات این کتاب آسمانی که به واسطه ی آخرین فرستادی حق به مردم عرضه می شد حقایق و ناب خالص بود که از درایی بیکران معرفت الهی ترواش می یافت و بدون ذره ای نا خالص بر آدمیان ابلاغ می گردید این حقایق خالص بر وجود انسان بالغ و حقیقت جو چنان کارگر می افتاد که او را در توجه جدی تدبر عمیق و اندیشیدن همه جانبه در مضامین انسان سازی آن غوطه ور می ساخت پدید ار شدن رابطه ی منطقی بین انسان عصر جدید و کتاب آسمانی اش از همان آغاز به شکل گیری حوزه های بحث تحقیق و اندیشه ورزی در میان مومنان منتهی گردید ترغیبهای مستمر قرآن به تفکر و‍رفنگری در جهان هستی آفرینش آسمانها و زمین موجودات ریز و درشت و ..... از جمله خود انسان به رشد و بالندگی حوزه های اندیشه کمک شایانی نمود و راهنماییها و سلوک عملی پیامبر گرامی و عترت راستینش راه را برای تکامل و به اوج رسیدن این پدیده مبارک همواره ساخت و تحقیق و پژوهش در آیات قرآن از زاویه های مختلف و دستیابی عالمان و پژوهشگران به نکات نو و بدیع و به دنبال آن فراهم آمدن آثار جدید سبب شده است که روز به روز بر عمق و غنای این گنجینه ارجمند افزوده شود و به تبع آن جکع بیشتری از انسان ها بر محور قرآن گرد ایند و تطور پیشرفت زمان و به دنبال آن بالندگی و تکامل و شگرف زندگی آدمیان در ابعاد گوناگون ناهمواره پرسشهای تازه ای پیش روی اندیشمندان در حوزه های دین و قرآن پژوهی قرار داده که در پیشرفت و نوآوری در عرصه اندیشه دینی و علوم قرآن نقش شایانی ایفا نموده است حاجت به برهان نیست که توفق ناپذیری زمان و پیرو آن رشد توسعه و تکامل خارق العاده فکر و فرهنگ علوم فن آْوری تمدن بشری علی الدوم انسانها را با خلا و نیازهای تازه ای در عرصه اندیشه دینی و حیات معنوی روبرو می سازد پر کردن خلا های جدید و پاشخ به نیازهای تازه بشر در این عرصه ضرورت پژوهش ژرف اندیشی و نوآوری مستمر را در منابع اولیه دین به ویژه قرآن کریم به خوبی آشکار می سازد غفلت از ایت حقیقت آشکار و چشم فروتن بر تحولات مستمر در عرصه حیات بشری خطای جبران ناپذیری است که سیر کاروان علوم دینی را متوقف و یا با تاخیر فرسایند ه ای روبه رو می سازد پژوهش های نوین دینی را آنجا که تابع سیر و حرکت دائمی زمان و زندگی انسانها سا در هیچ مقطعی توقف نمی کند و همواره با زمان و حیات انسان استمارار می یابد استمارار پژ و هشهای نوین دین زندگی بشر هر عصر را در معرض تابش نور دین قرار می دهد و دستاوردهای جدیدی او را در راستای نیل به دفی بالاتر و کاملتر سامان می دهد همین حقیقت بنیادی اهیم پژروهشای نوین و تلاشهای عملی پیرامون مسائل جدید از از دید گاه قر آن کریم به خوبی آشکار می سازد .
از آنجا که طبع انسان به ثروت اثر پذیر قرآن مجید از نشست و بر خاست با ستمکاران و کسانی که نمی خواهند به آئداب الهی مودب شوند نهی می کند و می فرمایند : پس از آنکه متذکر حقایق شدید و از آیات خدا آگاهی پیدا کردید و خورشید هدایت حق از افق وجودتان طلوع کرد و شما را به صراط مستقیم راهنمایی نمود با متجاوزان از حدود حق معاشرت نکنید .
(....فلا تفقد بعد الذکری مع القوم الضالمین ....)
» پس از یاد آوردن ] به سرعت بیرون برو و [ با گروه ستمکاران منشین .
اثر پذیری صبع چنان سریع و شدید است که قرآن در این زمینه می فرمایند :
چون بشویند گروهی آیات خدا را مورد انکار و استهزا قرار می دهند با آنان نشینید تا در سخنی دیگر در ایند ( اگر بنشیند شما هم در به دوش کشیدن بار گناه انکار و استهزا ء ) مانند آنان خواهید بود ...
عناصری که وجود ما را تشکیل داده اند عناصر همین جهان موجود است چنانکه عناصر آزاد اثر گذار و اثر پذیر هستند ما هم که ترکیبی از عناصر این جهانیم موجوداتی اصر گدار و اثر پذیر هستیم و برای همیشه محکوم این قانون خواهیم بود ما از همه ی اموری که در ارتباط با ما هستند اثر می پذیریم و بر بسیاری از امور هم تاثیر می گذاریم .
هنگامی که ما در ناحیه ی جسم اثر گذار و اثر پذیر باشیم یقینا در ناحیه ی روح و روان و نفس و جان که از لطافت و دقت بر خوردار است اثر گذاری بیشتری و اثر پذیری شدید تر خواهیم داشت . شما فقط به نگاههای متنوع یک فرد به جانب خود دقت کنید می بینید هر نوع نگاهی اثر خاصی بر روح و روان و قلب دارد نگاه خشم الود یک اثر و نگاه عادی اثری دیگر و نگاه با محبت اثری شادی آور و نگاه یا تعجب اثری خاص و نگاه سوال ر انگیز اثری وی‍ه دارد .
صد ا های متنوع وروش ها و منش های مختلف هم اثار مختلف بر انسان می گذارد .
داستان معاشرت چون داستان پیوند در قلب با یکدیگر است و اتصال دو روح رابطه محبت آمیز می باشد از نظر اثر گذاری فوق العاده شدید است .
کسی که را دوست دارد و به رفاقت و همنشین با او علاقه مند است چنانکه طرف او مثبت باشد و چه منفی می خواهد در همه ی شئوون طور به شکل او جلوه کند نارضایت او را برای پیوند مستحکم تر به دست آورد .
بیان مسئله وا همیت آن :
قرآن که راهنمایی زندگی بشری است اگر فرامین آن رعایت نشود پیامدهای منفی برای جامعه به بار می آورد یکی از پیامدهای منفی جدایی با قر آن و تکبر و اسکتبار است .
ای خوی زشت آثار بسیار و مخربی در روح و جان و اعتقادات دو افکار افراد و نیز درسطح جوامع انسانی دارد به گونه ای که می توان گفت هیچ بخشی از زندگی فردی واجتماعی از مصایب آن در امان نیستند که به چند قسمت از در ذیل نام می بریم .
1- محروم شدن علم و دانش : یکی دیگر از پیا مدهای شوم کبر است زیرا انسا ن وقتی به حقیقت علم و دانش می رسد که آن را در هر جا و نزد هر کسی بینند همچون گوهر گشده ای بر یاد حال آنکه اشخاص مکتبر به آسانی حاضر نمی شوند بهترین علوم و داشنها و بر ترین و ولاترین حکمت ها را از افراد همردیف و یا زیر ست خواهد بپذیرد .
2- تکبر سر چشمه اصلی بسیاری از گناهان است .
3- تکبر سبب از دست دادن امکانات زندگی است .
4- تکبر مایه ی تنفر و پراکندگی مردم است .
5- نخستین مفسده آن که از همه خطرناک تر است آلودگی به شرک و کفر است
دنیا پرستی و حرص یکی دیگر از پیامد های منفی منفی جدایی و دوری از ایات قرآن است .
وا‍ه ی حرص و الفاظ مترداف و هم معنی آن در احادیث اسلامی به طور وسیع مورد بحث واقع شده و اثار وی آمد های بسیار منفی برای آن ذکر گردیده است که بخشی را گلچین کرده در ذیل از نظر می گذرانیم .از حدیثی از پیمبر اکرم ( ص) که به امیر مومنان علی ( ع) فرموده « العم یا علی ان الجن البخل و الحرص عزیزه واحده یجمعها سوء الظن » بدان ای علی که ترس و بخل و حرص یک غریزه هستند و همه در سوء ظن ( به خدا ) خلاصه می شوند » میزان الحکمه جلد 1 صفحه 588 شماره 3139
اسنان حریص هرگز سیر نمی شود به همین دلیل دائما برای جمع و اندوختن ثروت تلاش می کند و حتی خودش از آن بهره نمی گیرد امیر مومنان علی ( ع) در سخن پر معنای دیگر می فرماید : « الحریص فقر و لو ملک الدنیا بخدا فیرها » آدم حریص فقیر است هر چه تمام دنیا را مالک شود غرر الحکم حدیث 1753 با میزان الحکمه جلد 1 صفحه ی 587 شماره ی 3615
بد ین ترتیب حرص پیامدهای بسیار خطر ناک و زیانبار ی دارد انسان را از خدا دور می کند شخصیت او را در نظر ها در هم .می شکند آرامش را از او می گیرد او به خاطر حرص به گناهان بزرگ دیگری آلوده می شود روز به روز از سعادت دورتر می گردد هم چون بنده ای اسیر و ذلیل و گرفتار می شود و در یک کلمه دین و. دنیای او تباه می گردد به طوری که حرص و از شخصیت انسان را در هم می شکند ارزش او در نظام مردم پایین می آورد .
دنیا پرستی:
یکی دیگر از مسائل و مطالبی است که با فراموش کردن قرآن گربیانگیر آن نکوهش از دنیا پرسیت در روایات اسلامی مخصوصا در سخنان پیامبر اکرم ( ص) و خطبه های نهج البلاغه به صورات بسیار وسیعی می توان یافت در حدیثی از امام صادق 0 ع) آمده که فر مود » ان اول ما عصی الله به ست حب الدنیا و حب الرمانیه الطعام و حب النسا ء و حب النوم و حب الراحه « نخستین چیزی که با آن عصیان و نافرمانی خدا شش چیز بود « دنیا پرستی حب ریاست علاقه به غذا شکم پرستی محبت افراطی زنان پر خوابی و علاقه به راحتی و تن پروری » بحار الانوار جلد 7 ص 60
حسد:
نیز از پیامد های منفی بی توجهی به فرامین الهی است . در روایات اسلامی نکوهش شدیدید از حسد شده به گونه ای که در باره ی کمتر صفتی رذیله چنین نکوهش دیده می شود حسدذ در زندگی فردی و اجتماعی و نکوهش شدید قرآن از آن روشنی می شود حسد دست بردار را به خوبی بردار آغشته می کند و انسان را از مشاهد ه ای حق از می دارد فضای جامعه را تیره تار می کند رشته های محبت را میان انسانها پاره می نماید و جهمن سوزانی در دنیا برای کسانی که به آن آلوده هستد به وجود می آورد .
حسد آثار زیابناری در زندگی از نظر فردی واجتماعی ئو مادی و معنوی ه بار می آورد و کمتر صفتی از صفات رزیله است ه این پیا مدهای سوء داشته باشد در حدیث قدسی حخواندیم به موسی بن عموان فر مود از حسد بپر هیزدید که سحود نسبت به نعمت های من خشمگین است و با قسمت من در میان بندگانم مخالف می باشد .
اثر سوء حسد آن است که انسان را از رسیدن به مقامات بالا باز می دارد ه گونه ای که شخص حسود هرگز نمی تواند از مدیر یت بالایی در جامعه بر خوردار شود چرا حسد دیرگان را از گرد او پراکنده می کند کو کسی که دارای قوه ای رافعه است هر گز به بزرگ نمی رسد.
رذایل سه گانه ی اخلاقی یعنی تعصب و لجاجت و تقلید کورکورانه یک بر نامه عام برای همه ی اقوام زشتکار پیشین بوده است آنها به خاطر وابستگی شدید به افکار ور نامه های خرافی و لجلجت و اصرار بر آنها چشم و گوش بسته به پیروی از نیاکان شان ادامه می دادند و به این طریق خرافات بی اساس از نسلی از نسلی دیگر منتقل می شد و صدای دلنشین مردان الهی برای هدایت آنها آمده بودند در میان نعره های جاهلانه ی آنها گم می شد .
بدترین انحراف ، انحراف فکری است انحرافی که سبب می گردد که انسان خوب و بد را به طور صحیح تشخیص ندهد بلکه بالاتر باطل در نظر ش حق و حق در دیدش باطل جلوه کند روایتی است که در آن پیامبر روزی به یاران خود فرمود :
روزگازی فرا می رسد که زنان و جوانان فاسد وفاسق می شوند و امر به معروف و نهی المنکر مروک می ماند یاران با تعجب ژرسیدند چنین چیزی ممکن است ؟ فرمود : بدتر از این انجام می گیرد زمانی می رسد که شما را به بدیها وا دارند از خوبی ها باز دارند ! به حضرت گفتند : آیا چنین کاری واقع می شود ؟فرمود : بدترین از این که خوبی ها در نظر مردمبد جلوه می کند و بدی ها خوب به نظر می اید ؟!
جمله ژایانی رسول خدا (ص) ناظز این حقیقت است که تشخیص مردم دگر گونی خواهد شد مردم بر اثر کثرت گناه و فراوان شدن زشتی ها و گرفتار آمدن مردم به آلودگی ، خوبی ها و بدی ها را از هم تمیز نخواهند داد بلکه رذایل اخلاقی جای فضایل اخلاقی را خواهد گرفت .
متاسفانه محیط بسیاری از خانه ها برای سرگرمی مخرب ، محیطی رها وبی در و پیکر است .
آنچه را کودکان وبه ویژه نوجوانان از راه دیدن و شیندین یاد می گیرند گمراه کننده است اکثر فیلم ها ، ویدئوها سی دی های تصویری و گفتاری و به خصوص ماهواره ها بیشترین چیزی که نشان می دهند از ماجراهای عشقی و گانگستری بازی مایه گرفته و دختران و پسران را وادی گمراهی و تخریب شخصیت و از کار افتادن عقل و تخدیر هوش و حواس سوق می دهد .
برای این که به تاثیر این ابزار سرگرمی وسایل مشغولیت عناصر لسوی و اثرات آن در فکر انسان پی ببریم کافی است روحیات کودکانی را که چند بار به تماشای فیلم های جنایی و خشن رفته اند مورد علاقه قرار دهیم .
امام صادق (ع) خطرات مهلک فرهنگهای منحرف و فاسد که ممکن است نوجوان وجدان را به خاطر شور و عواطف و احساساتش تحت تاثیر قرار دهد به مربیان این گونه گوش زد می کند که :
«در انجام تعلیم فرهنگ اهل بیت به جوانان خود سرعت به خرج دهید ودر تحقق این وظیفه بسیار مهم شتاب ورزید پیش از آنکه منافقان گمراه و به وجود آورندگان فرهنگ های منحرف با سخنان باطل و مقالات ایمام سوز شان عقل و عواطف جوانانتان را به اسارت بگیرند و آرای نادرستشان و گفته های به ظاهر زیبایشان را در نهاد ژاک جوانان جای دهند و آنان را به وادی ظلالت و چاه گمراهی در اندازند و دنیا و آخرتشان را تباه نمایند .« الکافی :6/47 ، باب تادیب الولد ، حدیث 5
اینک در پرتو این اجمال نگاهی به تمودن این روزگار که در جوانب و خصوصیات منحرف از حق واز صراط مستقیم است بیفکینم که از این قرار آیا تمدنی که می گویند از آن برخوردار شده ایم تمودن صالحی یا فاسد، تمدن راقی است یا راکد پایه امید انسان است یا مایه ناامیدی انسان !
انسان در طول زندگی خود اکتشافات واختراعات زیادی را به دست آورد شمارش این اختراعات و اکتشافا ت تمدن امروزکار دشوار ی است تو گویی که جهان همهی رازی خود از آغاز آفرینش در سینه نگه داشته بود تا امروز همه آنها را به مردات مخترع و مکتشف تمدان حاضر باز گوید تو گویی که در این روزگار ، طبیعت در صدد تصفیه حساب اسرار خود برآمده است .
ولی فریب این ظواهر را نباید خورد یک ضرب المثل تازی می گوید :« خانه و آرایش آن فریب ندهد ، آن که در آن ساکن است آب خوش از گلویش ژایین نمی رود .»
به مکان نگاه کن به ساکنان نظر کن تا ببینی که مشکل بیکاران ، بحران جوانان ، افزایش روزانه ساکنان تیمارستان ها مردم نا امیدی بی خانمان ، جنگ های های خونی و ننگین در گوشه و کنار جهان به ویژه در اسیا ، امریکا لاتین ، زور و فشار و تجاوز و تعدی از هر گونه و به هر بهانه مسلح بودن دولت ها به انواع سلاح های مخرب و کشتار جمعی ، فریب ها دروغ ها ، دزدی ها راهزنی های زمنی و هوایی درمانی ودریایی فسادهای اخلاقی ورسوایی جنسی و از این گونه ناروایی و کنج روی تباهی همه و همه در این خانه زیبا در این کاخ با شکوه تمدان امروز رخ می دهد .
مساله معاشر به ویژه هنگامی که دلبستگی شدیدی به معاشر پیدا شد و پای محبت طرفین در میان می اید حقیقتی است که اگر اسلام در مقام بیان بر نمی آید برای همه روشن واضح بود واز این که تمام جوانب این واقعیت را توضیح داده ودر این زمینه چیزی را فرو گذار نکرده است دلیل بر عظمت و اهمیت آن در حیات انسان است.
نگاهی به جامعه ای که امروز در آن زندگی می کنیم که خالی از حسد و دنیا پرستی و فساد و طلاق و جرم و قتل است و یقین ناشی از دوری و بی توجهی برخی از انسانها از فرامین الهی است برای همین نیاز به بررسی و پژ وهشی در مورد ایات قرانی و کشف رمزورموز این آیات گامی است در جهت ساختن جامعه سلام و زندگی سالم و خانواده سالم و ... سعادتمندی انسان...(به امید ان روز)
روش تحقیق:
تحیقیق در مورد قران کریم نیازمند رجوع به تفاسیر وکتابهای نوشته شده درمورد ایات قرانی می باشد لذا روش تحقیق من در این تحقیق روش کتابخانه ای است وازاجا که من اطلاع دارم رایج ترین روشهای تحقیق میدانی"پیمایشی "ازمایشی" کتابخانه ای می باشد ام بهترین روش برای این موضوع بنا به پیشنهاد استاد راهنما روش کتابخانه ای است چون همانطور که در اهداف تحقیق امده مادر این تحقیق بدنبال فرامین الهی درمورد برخی مسائل اجتماعی –اقتصادی وسیاسی هستیم
ادبیات تحقیق (پیشینه تحقیق):
مسلما هیچ تحقیقی بنا به پیشنهاد استاد راهنما بدون پیشینه نیست لذا در این قسمت از تحقیق چند مورد از تحقیقاتی و پژوهشهایی که درمورد ایات قرانی صورت گرفته می آوریم :
نقش قرآن در زندگی بشری
نقش قرآن در زندگی بشری در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و حتی بین المللی، قابل دقت و بررسی است که به طور مختصر به بعضی از آنها اشاره می شود:
یکم. انسان نیازمند ارتباط مستقیم با آفریننده و هستی بخش خود است. این ارتباط اگر چه از طریق مناجات و رازگویی درونی و قلبی انجام می گیرد؛ اما دسترسی به کلمات خود خداوند، بسیار لذت بخش و اطمینان آور است. چنان که اقبال لاهوری گفته است: «اگر می خواهی خدا با تو سخن بگوید، قرآن بخوان».
این ویژگی به طور کامل، تنها برای قرآن مجید باقی مانده است و هیچ کتاب آسمانی دیگر، چنین جایگاهی ندارد.
دوم. انسان در تکاپو و جست و جوی آگاهی های صحیح و معارف بلند و پرمعنا است. البته با استفاده از تجربیات بشری و تلاش های علمی، به بسیاری از آگاهی ها می توان دست یافت؛ اما برای اطمینان به درستی یافته های خود و آگاهی به آنچه برای او دست نایافتنی است، نیاز به یک منبع اصیل و غنی بسیار محسوس است؛ چنان که از زبان امام راحل(ره) گفته شده است: «اگر قرآن نبود، درهای معرفت بر ما بسته بود».
قرآن مجید در این باره جایگاه ممتازی دارد. تعریفی که قرآن از انسان دارد «إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً»؛ بقره (2)، آیه 30. و تعریفی که قرآن از خداوند ارائه کرده است: «لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ»؛ شوری (43)، آیه 11.، همراه با بیان صفات جمال و جلال و تعریفی که از نظام هستی و حیات و شعور همگانی موجودات ارائه داده «وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ»؛ رعد (13)، آیه 13. و بیانی که از پیوستگی و هماهنگی منظم همه کرات و افلاک و زمین و آسمان دارد «وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشاها...»؛ شمس (91)، آیه 4 - 1.
و... نیازمندی همه جامعه بشری و پویندگان راه حق و حقیقت را به این کتاب آسمانی ضروری و آشکار ساخته است؛ زیرا بعضی از دانش ها به جز از طریق قرآن، برای بشر دست یافتنی نیست: «وَ یُعَلِّمُکُمْ ما لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُونَ»؛ بقره (2)، آیه 151.
؛ «و آنچه را نمی دانستید به شما یاد می دهد...».
از جمله آگاهی هایی که جز از طریق قرآن راهی برای دریافت آن نیست، آگاهی درباره جهان پس از مرگ و جزئیات جهان آخرت است؛ زیرا هیچ کدام از افراد بشر، تجربه تکرار و رفت و آمد آن را ندارند و درک بشری، هیچ گونه سابقه ذهنی از آن ندارد. در حالی که در سوره «واقعه»، «صافات»، «مرسلات» و... صحنه قیامت به تصویر کشیده شده است.
سوم. نقش برجسته دیگر قرآن این است که از سابقه تاریخ بشر، خبرهای درست و مطابق واقع را نقل کرده و سرگذشت پیامبران و محتوای پیام آنان را - بدون هرگونه تحریف و دسیسه بشری به انسان ها رسانده است. ازاین رو قرآن حتی بر پیروان تورات و انجیل، منّت شایان توجهی دارد که چهره پیامبران بنی اسرائیل را به درستی معرفی کرده و حضرت موسی، عیسی، زکریا و... را آن گونه که بوده اند - به دور از هر گونه تهمت و توهینی شناسانده و دست تحریف گران و دسیسه گران را نقش بر آب ساخته است. قرآن مجید در این باره می فرماید: «وَ إِذْ قالَ اللَّهُ یا عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ أَ أَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِی وَ أُمِّی إِلهَیْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ قالَ سُبْحانَکَ ما یَکُونُ لِی أَنْ أَقُولَ ما لَیْسَ لِی بِحَقٍّ»؛ مائده (5)، آیه 116.؛ «ای عیسی پسر مریم! آیا تو گفتی به مردم که من و مادرم را همچون دو خدا به جای خداوند بپرستید؟! گفت: منزهی تو! مرا نشاید که چیزی را که حق نیست بگویم».
چهارم. نقش برجسته دیگر قرآن برای جامعه بشری، این است که ظرفیت جهان شمولی دارد و پیام های آن برای تمام مصلحان جهان و حافظان حقوق بشر، قابل اعتنا و کاربردی است. تکیه بر نقاط مشترک پیروان ادیان آسمانی و پایبندی به اصول انسانی (مانند عدالت گستری، امانت داری و...)، تلاش برای ریشه کنی هرگونه ناهنجاری، ناپاکی و اختلاف و مخالفت با حق و درستی و... همگی شاخص هایی است که ظرفیت جهان شمولی قرآن را به نمایش گذاشته است. آیات نورانی قرآن، تمامی اصلاحگران و حق گرایان را به سوی محور وحدت و پاکی، به دور از هر گونه تعصب و خودخواهی، دعوت کرده است: «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ»؛ آل عمران (3)، آیه 64.؛ «بگو: ای اهل کتاب! بیایید بر سر سخنی که میان ما و شما یکسان است، بایستیم که: جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او نگردانیم و برخی از ما بعضی دیگر را به جای خدا به پروردگاری نگیرد»
بی تردید گستردگی دانش بشر، تحولات شایان توجهی داشته و شکوفا سازی طبیعت و سلطه بر آن، به دست قدرت علمی و اطلاعاتی انسان و تجربه های بشری، تا حدود زیادی تأمین شده است. قرآن خود این تحول آفرینی را در گستره ظرفیت های انسان دانسته است: «هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فِیها»؛ هود (11)، آیه 61.؛ «خداوند شما را در زمین ایجاب کرد و وظیفه شکوفایی و آبادانی و استخراج ظرفیت های زمین را به شما واگذار کرد».
رسالت دین و قرآن، «شکوفایی متوازن، متعادل و هماهنگ انسان» است. بر این اساس باید انسان را شناخت و آغاز و انجام او را دانست. باید جایگاه انسان را در کل هستی به درستی تعریف کرد و رابطه او با خدا، خود، جامعه و طبیعت را تنظیم نمود.
رسالت علم ساخت جهان و رسالت قرآن، رشد ایمان و جهت دهی به حرکت انسان است و با توجه به اسارت علم در دست برخی از انسان های آلوده به قدرت و ثروت و فزون خواه، ضرورت پایبندی به کتاب آسمانی به دور از تحریف و یک مکتب الهی آشکار شده است
اهداف تحقیق:
قرآن چه نقشی میتواند در زندگی بشری و دهکده جهانی ایفا کند؟
نقش امید در زندگی انسان از دیدگاه قرآن
نقش قرآن و علوم قرآنی در تولید علم :
نقش قرآن در توسعه علوم به معنای عام :
تأثیر قرآن بر علوم انسانی
نقش قرآن در تربیت
نقش قرآن در رشد افکار عمومی
نقش قرآن در اتحاد تحلیل انتقادى قرآن از سنت هاى نابخردانه:
بیان داده ها واطلاعات وتجیه وتحلیل:
قرآن چه نقشی میتواند در زندگی بشری و دهکده جهانی ایفا کند؟
نقش قرآن در زندگی بشری در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و حتی بین‌المللی، قابل دقت و بررسی است که به طور مختصر به بعضی از آنها اشاره میشود:یکم. انسان نیازمند ارتباط مستقیم با آفریننده و هستی بخش خود است.... نقش قرآن در زندگی بشری در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و حتی بین‌المللی، قابل دقت و بررسی است که به طور مختصر به بعضی از آنها اشاره میشود:
یکم. انسان نیازمند ارتباط مستقیم با آفریننده و هستی بخش خود است. این ارتباط اگر چه از طریق مناجات و رازگویی درونی و قلبی انجام میگیرد؛ اما دسترسی به کلمات خود خداوند، بسیار لذت بخش و اطمینانآور است، چنان که اقبال لاهوری گفته است: «اگر میخواهی خدا با تو سخن بگوید، قرآن بخوان».
این ویژگی به طور کامل، تنها برای قرآن مجید باقی مانده است و هیچ کتاب آسمانی دیگر، چنین جایگاهی ندارد.
دوم. انسان در تکاپو و جست و جوی آگاهیهای صحیح و معارف بلند و پرمعنا است. البته با استفاده از تجربیات بشری و تلاشهای علمی، به بسیاری از آگاهیها میتوان دست یافت؛ اما برای اطمینان به درستی یافتههای خود و آگاهی به آنچه برای او دست نایافتنی است، نیاز به یک منبع اصیل و غنی بسیار محسوس است، چنان که از زبان امام راحل(ره) گفته شده است: «اگر قرآن نبود درهای معرفت بر ما بسته بود».
در میان کتابهای آسمانی و دست نوشتههای بشری، قرآن مجید در این باره جایگاه ممتازی دارد. تعریفی که قرآن از انسان دارد (إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً) بقره (2)، آیه 30. و تعریفی که قرآن از خداوند ارائه کرده است: (لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ) شوری (43)، آیه 11. (همراه با صفات جمال و جلال که در آیات متعدد آمده) و تعریفی که از نظام هستی و حیات و شعور همگانی موجودات ارائه داده (وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ) رعد (13)، آیه 13. و تعریفی که از پیوستگی و هماهنگی منظم همه کرات و افلاک و زمین و آسمان دارد: (وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشاها...) شمس (91). و... نیازمندی همه جامعه بشری و پویندگان راه حق و حقیقت را به این کتاب آسمانی ضروری ساخته است؛ زیرا بعضی از دانشها به جز از طریق قرآن برای بشر دست یافتنی نیست: (...وَ یُعَلِّمُکُمْ ما لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُونَ) و آنچه را نمیدانستید به شما یاد میدهد...».بقره (2)، آیه 151.
از جمله آگاهی هایی که به جز از طریق قرآن راهی برای دریافت آن نیست، آگاهی درباره جهان پس از مرگ و جزئیات جهان آخرت است؛ زیرا هیچ کدام از افراد بشر، تجربه تکرار و رفت و آمد آن را ندارند و درک بشری، هیچ گونه سابقه ذهنی از آن ندارد. در حالی که در سوره «واقعه»، «صافات»، «مرسلات» و... صحنه قیامت را به تصویر کشیده است.
سوم. نقش برجسته دیگر قرآن این است که از سابقه تاریخ بشر، خبرهای درست و مطابق واقع را نقل کرده و سرگذشت پیامبران و محتوای پیام آنان را - بدون هرگونه تحریف و دسیسه بشری - به جامعه بشریت رسانده است. ازاینرو قرآن حتی بر پیروان تورات و انجیل، منّت شایان توجهی دارد که چهره پیامبران بنی اسرائیل را به درستی معرفی کرده و حضرت موسی، عیسی(ع)، زکریا و... را آن گونه که بودهاند - به دور از هر گونه تهمت و توهینی - شناسانده و دست تحریفگران و دسیسهگران را نقش بر آب ساخته است. قرآن مجید در این باره میفرماید: (وَ إِذْ قالَ اللَّهُ یا عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ أَ أَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِی وَ أُمِّی إِلهَیْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ قالَ سُبْحانَکَ ما یَکُونُ لِی أَنْ أَقُولَ ما لَیْسَ لِی بِحَقٍّ) «ای عیسی پسر مریم! آیا تو گفتی به مردم که من و مادرم را همچون دو خدا به جای خداوند بپرستید؟! گفت: منزهی تو! مرا نشاید که چیزی را که حق نیست بگویم».مائده (5)، آیه 116.
چهارم. نقش برجسته دیگر قرآن برای جامعه بشریت این است که ظرفیت جهان شمولی دارد و پیامهای آن برای تمام مصلحان جهان و حافظان حقوق بشر قابل اعتنا و کاربردی است. تکیه بر نقاط مشترک پیروان ادیان آسمانی و پایبندی به اصول انسانی (مانند عدالت گستری، امانتداری و...)، تلاش برای ریشه کنی هر گونه ناهنجاری، ناپاکی و اختلاف و مخالفت با حق و درستی و... همگی شاخصهایی است که ظرفیت جهان شمولی قرآن را به نمایش گذاشته است. آیات فراخوان قرآن همچون تابلوی درخشنده تمامی اصلاحگران و حقگرایان را به سوی محور وحدت و پاکی به دور از هر گونه تعصب و خودخواهی دعوت کرده است: (قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ) «بگو: ای اهل کتاب: بیایید بر سر سخنی که میان ما و شما یکسان است بایستیم که: جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او نگردانیم و برخی از ما بعضی دیگر را به جای خدا به خدایی نگیرد»آل عمران (3)، آیه64 مسأله جهانی شدن و جهانی سازی
از مسائلی که در عصر ما در پهنه سیاست و فرهنگ و اقتصاد مطرح است مسأله جهانی سازی و جهانی شدن است. هرچند این بحث مجالی مناسب تر و میدانی گسترده تر می طلبد تا صاحب نظران و نظریه پردازان در آن به بحث و گفتگو بنشینند اما در اینجا به تناسب موضوع و با در نظر داشتن نکات ارزشمند و شایان تأمل که در سخن امام صادق(علیه السلام) دیدیم با نگرشی اجمالی به موضوع، تا آنجا که به منافع حج در بعد اقتصادی مرتبط است می نگریم.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 86 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله تاثیر قرآن