فی فوو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

فی فوو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

دانلود مقاله پروژه جمعیت شناسی

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله پروژه جمعیت شناسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

پروژه جمعیت شناسی
سرشماری شهرستان بوکان (سال 1385-1390)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


منطقه‌ی 1 منطقه‌ی 2
منطقه، سال بوکان ،1385 بوکان ،1390
گروه سنّی توزیع جمعیّت بر حسب گروه‌های سنّی و جنس توزیع جمعیّت بر حسب گروه‌های سنّی و جنس
زن ‌و مرد مرد زن زن‌ و مرد مرد زن
کلّ سنین 204308 102485 101823 224521 113298 111223
0-4 16426 8464 7962 18004 9234 8770
5-9 16037 8240 7797 17628 9069 8559
10-14 23506 11867 11639 17401 8965 8436
15-19 27814 13742 14072 23203 11549 11654
20-24 22388 10448 11940 27048 13483 13565
25-29 21473 10924 10549 23325 11636 11689
30-34 14944 7386 7558 22157 11331 10826
35-39 14637 7539 7098 15587 7817 7770
40-44 11585 5772 5813 15195 7817 7378
45-49 9847 5110 4737 11790 5889 5901
50-54 7073 3611 3462 10203 5229 4974
55-59 4712 2124 2588 6961 3539 3422
60-64 3414 1530 1884 4732 2065 2667
65-69 3153 1592 1561 3022 1285 1737
70-74 3300 1769 1531 2988 1421 1567
75-79 1707 1039 668 2575 1381 1194
80-84 1345 774 571 1391 807 584
85+ 947 554 393 1311 781 530

 

 

 

 

 

 

 

 

 


منطقه‌ی 1 منطقه‌ی 2 منطقه‌ی 1 منطقه‌ی 2
منطقه، سال بوکان ،1385 بوکان ،1390 بوکان ،1385 بوکان ،1390
گروه سنّی درصد جمعیّت در گروه‌های سنّی درصد جمعیّت در گروه‌های سنّی درصد تجمّعی جمعیّت درصد تجمّعی جمعیّت
زن ‌و مرد مرد زن زن‌ و مرد مرد زن زن ‌و مرد مرد زن زن‌ و مرد مرد زن
0-4 8.0 8.3 7.8 8.0 8.2 7.9 8.0 8.3 7.8 8.0 8.2 7.9
5-9 7.8 8.0 7.7 7.9 8.0 7.7 15.9 16.3 15.5 15.9 16.2 15.6
10-14 11.5 11.6 11.4 7.8 7.9 7.6 27.4 27.9 26.9 23.6 24.1 23.2
15-19 13.6 13.4 13.8 10.3 10.2 10.5 41.0 41.3 40.7 34.0 34.3 33.6
20-24 11.0 10.2 11.7 12.0 11.9 12.2 52.0 51.5 52.5 46.0 46.2 45.8
25-29 10.5 10.7 10.4 10.4 10.3 10.5 62.5 62.1 62.8 56.4 56.4 56.3
30-34 7.3 7.2 7.4 9.9 10.0 9.7 69.8 69.3 70.2 66.3 66.4 66.1
35-39 7.2 7.4 7.0 6.9 6.9 7.0 77.0 76.7 77.2 73.2 73.3 73.1
40-44 5.7 5.6 5.7 6.8 6.9 6.6 82.6 82.3 82.9 80.0 80.2 79.7
45-49 4.8 5.0 4.7 5.3 5.2 5.3 87.4 87.3 87.6 85.2 85.4 85.0
50-54 3.5 3.5 3.4 4.5 4.6 4.5 90.9 90.8 91.0 89.8 90.0 89.5
55-59 2.3 2.1 2.5 3.1 3.1 3.1 93.2 92.9 93.5 92.9 93.2 92.6
60-64 1.7 1.5 1.9 2.1 1.8 2.4 94.9 94.4 95.4 95.0 95.0 95.0
65-69 1.5 1.6 1.5 1.3 1.1 1.6 96.4 96.0 96.9 96.3 96.1 96.5
70-74 1.6 1.7 1.5 1.3 1.3 1.4 98.0 97.7 98.4 97.6 97.4 97.9
75-79 0.8 1.0 0.7 1.1 1.2 1.1 98.9 98.7 99.1 98.8 98.6 99.0
80-84 0.7 0.8 0.6 0.6 0.7 0.5 99.5 99.5 99.6 99.4 99.3 99.5
85+ 0.5 0.5 0.4 0.6 0.7 0.5 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

کلّ سنین 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اختلافات درصدی شاخص اختلاف نسبی شاخص ناهمسانی
گروه سنّی زن ‌و مرد مرد زن زن‌ و مرد مرد زن زن ‌و مرد مرد زن
0.0 0.1 -0.1 0.3 1.3 88.7 7.9 8.8 7.3
0-4 0.0 0.0 0.0 0.0 0.4 -0.5
5-9 3.8 3.7 3.8 48.4 46.3 50.7
10-14 3.3 3.2 3.3 31.7 31.5 31.9
15-19 -1.1 -1.7 -0.5 -9.0 -14.3 -3.9
20-24 0.1 0.4 -0.1 1.2 3.8 -1.4
25-29 -2.6 -2.8 -2.3 -25.9 -27.9 -23.7
30-34 0.2 0.5 0.0 3.2 6.6 -0.2
35-39 -1.1 -1.3 -0.9 -16.2 -18.4 -13.9
40-44 -0.4 -0.2 -0.7 -8.2 -4.1 -12.3
45-49 -1.1 -1.1 -1.1 -23.8 -23.7 -24.0
50-54 -0.8 -1.1 -0.5 -25.6 -33.7 -17.4
55-59 -0.4 -0.3 -0.5 -20.7 -18.1 -22.8
60-64 0.2 0.4 0.0 14.7 37.0 -1.8
65-69 0.3 0.5 0.1 21.4 37.6 6.7
70-74 -0.3 -0.2 -0.4 -27.2 -16.8 -38.9
75-79 0.0 0.0 0.0 6.3 6.0 6.8
80-84 -0.1 -0.1 -0.1 -20.6 -21.6 -19.0
85+ 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

 

نمودار اختلافات درصدی جمعیّت‌ بوکان در سالهای 1385و1390

 

جمعیّت
منطقه‌ی 1 منطقه‌ی 2
گروه‌های گسترده‌ی سنّی بوکان ،1385 بوکان ،1390
زن ‌و مرد مرد زن زن‌ و مرد مرد زن
0-14 55969 28571 27398 53033 27268 25765
15-64 137887 68186 69701 160201 80355 79846
65 ساله و بالاتر 10452 5728 4724 11287 5675 5612
جمع 204308 102485 101823 224521 113298 111223

درصد جمعیّت در گروه‌های گسترده‌ی سنّی
گروه‌های گسترده‌ی سنّی بوکان ،1385 بوکان ،1390
زن ‌و مرد مرد زن زن‌ و مرد مرد زن
0-14 27.4 27.9 26.9 23.6 24.1 23.2
15-64 67.5 66.5 68.5 71.4 70.9 71.8
65 ساله و بالاتر 5.1 5.6 4.6 5.0 5.0 5.0
جمع 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0


شاخص‌های بررسی ترکیب سنّی جمعیّت
شاخص بوکان ،1385 بوکان ،1390
زن ‌و مرد مرد زن زن‌ و مرد مرد زن
درصد کمسالان 27.4 27.9 26.9 23.6 24.1 23.2
درصد کهنسالان 5.1 5.6 4.6 5.0 5.0 5.0
نسبت کهنسالان به کمسالان 18.7 20.0 17.2 21.3 20.8 21.8
میانه‌ی سنّی 24.1 24.3 24.0 26.9 26.9 27.0

 

نسبت‌های وابستگی
شاخص منطقه‌ی 1 منطقه‌ی 2
بوکان ،1385 بوکان ،1390
کمسالی 40.6 33.1
کهنسالی 7.6 7.0
کل 48.2 40.1

 

منطقه‌ی 1 منطقه‌ی 2
منطقه،‌ سال نسبت جنسی بر حسب گروه‌های سنّی
بوکان ،1385 بوکان ،1390
کلّ سنین 100.7 101.9
0-4 106.3 105.3
5-9 105.7 106.0
10-14 102.0 106.3
15-19 97.7 99.1
20-24 87.5 99.4
25-29 103.6 99.5
30-34 97.7 104.7
35-39 106.2 100.6
40-44 99.3 106.0
45-49 107.9 99.8
50-54 104.3 105.1
55-59 82.1 103.4
60-64 81.2 77.4
65-69 102.0 74.0
70-74 115.5 90.7
75-79 155.5 115.7
80-84 135.6 138.2
85+ 141.0 147.4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منطقه/ سال بوکان، 1385
داده‌ ورودی جمعیّت
کلّ منطقه 15تا 64 ساله شاغل بیکار
جمع 171845 137887 58985 5645

 

بوکان، 1385
جمعیّت
کل فعّال بالقوه فعّال بالفعل شاغل بیکار غیرفعّال غیر شاغل
171845 137887 64630 58985 5645 73257 112860

 

شاخص‌ها
میزان عمومی فعّالیت % 37.6
میزان خالص فعّالیت % 46.9
بارِ جمعیّتی (بارِ اقتصادی) 1.2
بارِ جمعیّتی خالص 2.7
میزان اشتغال عمومی % 34.3
میزان اشتغال خالص % 42.8
میزان اشتغال جمعیّت فعّال % 91.3
بارِ معیشتی 2.9
نسبت وابستگی واقعی (بارِ تکفّل خالص) 1.9
میزان عمومی بیکاری % 3.3
بیکاری خالص % 4.1
بیکاری جمعیّت فعّال % 8.7

 

 

 

 

 

 

 


منطقه/ سال جمع زن و مرد،بوکان 1385
گروه‌های سنّی جمعیّت
کل شاغل بیکار
15-19 ساله 27814 5570 1254
20-24 ساله 22388 7666 1599
25-29 ساله 21473 10147 1047
30-34 ساله 14944 7415 400
35-39 ساله 14637 7520 287
40-44 ساله 11585 5697 216
45-49 ساله 9847 4856 201
50-54 ساله 7073 3202 145
55-59 ساله 4712 1745 93
60-64 ساله 3414 1160 55
137887 54978 5297

 


گروه‌های سنّی جمعیّت
فعّال بالقوه فعّال بالفعل شاغل بیکار غیرفعّال غیر شاغل
19-15 ساله 27814 6824 5570 1254 20990 22244
24-20 ساله 22388 9265 7666 1599 13123 14722
29-25 ساله 21473 11194 10147 1047 10279 11326
34-30 ساله 14944 7815 7415 400 7129 7529
39-35 ساله 14637 7807 7520 287 6830 7117
44-40 ساله 11585 5913 5697 216 5672 5888
49-45 ساله 9847 5057 4856 201 4790 4991
54-50 ساله 7073 3347 3202 145 3726 3871
59-55 ساله 4712 1838 1745 93 2874 2967
64-60 ساله 3414 1215 1160 55 2199 2254
جمع 137887 60275 54978 5297 77612 82909

 

 

 

 

 


جمع زن و مرد،بوکان 1385
گروه‌های سنّی نسبت جمعیّت در گروه‌های سنّی به جمعیّت کل در هر قسمت
فعّال بالقوه فعّال بالفعل شاغل بیکار غیرفعّال غیرشاغل
19-15 ساله 0.20 0.11 0.10 0.24 0.27 0.27
24-20 ساله 0.16 0.15 0.14 0.30 0.17 0.18
29-25 ساله 0.16 0.19 0.18 0.20 0.13 0.14
34-30 ساله 0.11 0.13 0.13 0.08 0.09 0.09
39-35 ساله 0.11 0.13 0.14 0.05 0.09 0.09
44-40 ساله 0.08 0.10 0.10 0.04 0.07 0.07
49-45 ساله 0.07 0.08 0.09 0.04 0.06 0.06
54-50 ساله 0.05 0.06 0.06 0.03 0.05 0.05
59-55 ساله 0.03 0.03 0.03 0.02 0.04 0.04
64-60 ساله 0.02 0.02 0.02 0.01 0.03 0.03

 

جمع زن و مرد،بوکان 1385
گروه‌های سنّی درصد فعّالیت درصد اشتغال درصد بیکاری درصد غیرفعّال درصد غیرشاغل
در کلّ گروه سنّی در جمعیّت فعّال در جمعیّت فعّال
19-15 ساله 24.5 20.0 81.6 18.4 75.5 80.0
24-20 ساله 41.4 34.2 82.7 17.3 58.6 65.8
29-25 ساله 52.1 47.3 90.6 9.4 47.9 52.7
34-30 ساله 52.3 49.6 94.9 5.1 47.7 50.4
39-35 ساله 53.3 51.4 96.3 3.7 46.7 48.6
44-40 ساله 51.0 49.2 96.3 3.7 49.0 50.8
49-45 ساله 51.4 49.3 96.0 4.0 48.6 50.7
54-50 ساله 47.3 45.3 95.7 4.3 52.7 54.7
59-55 ساله 39.0 37.0 94.9 5.1 61.0 63.0
64-60 ساله 35.6 34.0 95.5 4.5 64.4 66.0

 

 

 

 

 

 

 


وضع اشتغال، منطقه، سال اشتغال،بوکان 1385
گروه‌های سنّی جمعیّت شاغل
جمع زن و مرد مرد زن
19-15 ساله 5570 4693 877
24-20 ساله 7666 6782 884
29-25 ساله 10147 9291 856
34-30 ساله 7415 6818 597
39-35 ساله 7520 7095 425
44-40 ساله 5697 5436 261
49-45 ساله 4856 4719 137
54-50 ساله 3202 3117 85
59-55 ساله 1745 1698 47
64-60 ساله 1160 1138 22
جمع 54978 50787 4191

 

اشتغال،بوکان 1385
گروه‌های سنّی درصد جمعیّت شاغل هر جنس نسبت جنسی شاغلین
در گروه‌های سنّی در کلّ جمعیّت
مرد زن مرد زن
19-15 ساله 84.3 15.7 8.5 1.6 535.1
24-20 ساله 88.5 11.5 12.3 1.6 767.2
29-25 ساله 91.6 8.4 16.9 1.6 1085.4
34-30 ساله 91.9 8.1 12.4 1.1 1142.0
39-35 ساله 94.3 5.7 12.9 0.8 1669.4
44-40 ساله 95.4 4.6 9.9 0.5 2082.8
49-45 ساله 97.2 2.8 8.6 0.2 3444.5
54-50 ساله 97.3 2.7 5.7 0.2 3667.1
59-55 ساله 97.3 2.7 3.1 0.1 3612.8
64-60 ساله 98.1 1.9 2.1 0.0 5172.7

 

 

 

 

 


نسبت جنسی
مرد زن نسبت جنسی اشتغال،بوکان 1385
19-15 ساله -8.5 1.6 19-15 ساله 535.1
24-20 ساله -12.3 1.6 24-20 ساله 767.2
29-25 ساله -16.9 1.6 29-25 ساله 1085.4
34-30 ساله -12.4 1.1 34-30 ساله 1142.0
39-35 ساله -12.9 0.8 39-35 ساله 1669.4
44-40 ساله -9.9 0.5 44-40 ساله 2082.8
49-45 ساله -8.6 0.2 49-45 ساله 3444.5
54-50 ساله -5.7 0.2 54-50 ساله 3667.1
59-55 ساله -3.1 0.1 59-55 ساله 3612.8
64-60 ساله -2.1 0.0 64-60 ساله 5172.7
مرد زن
19-15 ساله -84.3 15.7
24-20 ساله -88.5 11.5
29-25 ساله -91.6 8.4
34-30 ساله -91.9 8.1
39-35 ساله -94.3 5.7
44-40 ساله -95.4 4.6
49-45 ساله -97.2 2.8
54-50 ساله -97.3 2.7
59-55 ساله -97.3 2.7
64-60 ساله -98.1 1.9

 

 

 

 

 

نمودارهای مرتبط با وضعیّت فعّالیت: درصد جمعیّت گروه‌های سنّی از وضعیّت‌های مختلف فعّالیت

 


 

شکل 1 : هرم سنّی و جنسی بر حسب درصد جمعیّت در هر سن به کل جمعیّت دو جنس

 

شکل 2 : هرم سنّی و جنسی بر حسب درصد جمعیّت در هر گروه سنّی

 

 

 

 

 

 

 

شکل 3 : نمودار نسبت جنسی در گروه‌های سنّی

منطقه/ سال بوکان، 1390
داده‌ ورودی جمعیّت
کلّ منطقه 15تا 64 ساله شاغل بیکار
جمع 188895 160207 54766 13805

بوکان، 1390
جمعیّت
کل فعّال بالقوه فعّال بالفعل شاغل بیکار غیرفعّال غیر شاغل
188895 160207 68571 54766 13805 91636 134129

 

شاخص‌ها
میزان عمومی فعّالیت % 36.3
میزان خالص فعّالیت % 42.8
بارِ جمعیّتی (بارِ اقتصادی) 1.2
بارِ جمعیّتی خالص 2.8
میزان اشتغال عمومی % 29.0
میزان اشتغال خالص % 34.2
میزان اشتغال جمعیّت فعّال % 79.9
بارِ معیشتی 3.4
نسبت وابستگی واقعی (بارِ تکفّل خالص) 2.4
میزان عمومی بیکاری % 7.3
بیکاری خالص % 8.6
بیکاری جمعیّت فعّال % 20.1

 

منطقه/ سال جمع زن و مرد، بوکان 1390
گروه‌های سنّی جمعیّت
کل شاغل بیکار
15-19 ساله 23203 2075 782
20-24 ساله 27048 6604 3315
25-29 ساله 23325 8268 2737
30-34 ساله 22157 8993 2456
35-39 ساله 15587 6616 1305
40-44 ساله 15195 6732 1081
45-49 ساله 11790 4951 764
50-54 ساله 10203 4052 616
55-59 ساله 6954 2381 443
60-64 ساله 4733 1292 189

 

گروه‌های سنّی جمعیّت
فعّال بالقوه فعّال بالفعل شاغل بیکار غیرفعّال غیر شاغل
19-15 ساله 23203 2857 2075 782 20346 21128
24-20 ساله 27048 9919 6604 3315 17129 20444
29-25 ساله 23325 11005 8268 2737 12320 15057
34-30 ساله 22157 11449 8993 2456 10708 13164
39-35 ساله 15587 7921 6616 1305 7666 8971
44-40 ساله 15195 7813 6732 1081 7382 8463
49-45 ساله 11790 5715 4951 764 6075 6839
54-50 ساله 10203 4668 4052 616 5535 6151
59-55 ساله 6954 2824 2381 443 4130 4573
64-60 ساله 4733 1481 1292 189 3252 3441
جمع 160195 65652 51964 13688 94543 108231

 

جمع زن و مرد، بوکان 1390
گروه‌های سنّی نسبت جمعیّت در گروه‌های سنّی به جمعیّت کل در هر قسمت
فعّال بالقوه فعّال بالفعل شاغل بیکار غیرفعّال غیرشاغل
19-15 ساله 0.14 0.04 0.04 0.06 0.22 0.20
24-20 ساله 0.17 0.15 0.13 0.24 0.18 0.19
29-25 ساله 0.15 0.17 0.16 0.20 0.13 0.14
34-30 ساله 0.14 0.17 0.17 0.18 0.11 0.12
39-35 ساله 0.10 0.12 0.13 0.10 0.08 0.08
44-40 ساله 0.09 0.12 0.13 0.08 0.08 0.08
49-45 ساله 0.07 0.09 0.10 0.06 0.06 0.06
54-50 ساله 0.06 0.07 0.08 0.05 0.06 0.06
59-55 ساله 0.04 0.04 0.05 0.03 0.04 0.04
64-60 ساله 0.03 0.02 0.02 0.01 0.03 0.03

 

جمع زن و مرد، بوکان 1390
گروه‌های سنّی درصد فعّالیت درصد اشتغال درصد بیکاری درصد غیرفعّال درصد غیرشاغل
در کلّ گروه سنّی در جمعیّت فعّال در جمعیّت فعّال
19-15 ساله 12.3 8.9 72.6 27.4 87.7 91.1
24-20 ساله 36.7 24.4 66.6 33.4 63.3 75.6
29-25 ساله 47.2 35.4 75.1 24.9 52.8 64.6
34-30 ساله 51.7 40.6 78.5 21.5 48.3 59.4
39-35 ساله 50.8 42.4 83.5 16.5 49.2 57.6
44-40 ساله 51.4 44.3 86.2 13.8 48.6 55.7
49-45 ساله 48.5 42.0 86.6 13.4 51.5 58.0
54-50 ساله 45.8 39.7 86.8 13.2 54.2 60.3
59-55 ساله 40.6 34.2 84.3 15.7 59.4 65.8
64-60 ساله 31.3 27.3 87.2 12.8 68.7 72.7

 

وضع اشتغال، منطقه، سال اشتغال، بوکان 1390
گروه‌های سنّی جمعیّت شاغل
جمع زن و مرد مرد زن
19-15 ساله 2075 1793 282
24-20 ساله 6604 6055 549
29-25 ساله 8268 7584 684
34-30 ساله 8993 8333 660
39-35 ساله 6616 6103 513
44-40 ساله 6732 6369 363
49-45 ساله 4951 4752 199
54-50 ساله 4052 3928 124
59-55 ساله 2381 2299 82
64-60 ساله 1292 1226 66
جمع 51964 48442 3522

 

 

 


اشتغال، بوکان 1390
گروه‌های سنّی درصد جمعیّت شاغل هر جنس نسبت جنسی شاغلین
در گروه‌های سنّی در کلّ جمعیّت
مرد زن مرد زن
19-15 ساله 86.4 13.6 3.5 0.5 635.8
24-20 ساله 91.7 8.3 11.7 1.1 1102.9
29-25 ساله 91.7 8.3 14.6 1.3 1108.8
34-30 ساله 92.7 7.3 16.0 1.3 1262.6
39-35 ساله 92.2 7.8 11.7 1.0 1189.7
44-40 ساله 94.6 5.4 12.3 0.7 1754.5
49-45 ساله 96.0 4.0 9.1 0.4 2387.9
54-50 ساله 96.9 3.1 7.6 0.2 3167.7
59-55 ساله 96.6 3.4 4.4 0.2 2803.7
64-60 ساله 94.9 5.1 2.4 0.1 1857.6

 

نمودارهای مرتبط با وضعیّت فعّالیت: درصد جمعیّت گروه‌های سنّی از وضعیّت‌های مختلف فعّالیت

 



 

 

 

شکل 1 : هرم سنّی و جنسی بر حسب درصد جمعیّت در هر سن به کل جمعیّت دو جنس

 

شکل 2 : هرم سنّی و جنسی بر حسب درصد جمعیّت در هر گروه سنّی

شکل 3 : نمودار نسبت جنسی در گروه‌های سنّی

 

منطقه، سال بوکان، 1385
شمار افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی
جنس داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
مرد 46976 1124 491 36821 48591 85412
زن 47203 5092 575 32746 52870 85616
کل 94179 6216 1066 69567 101461 171028

 

شمار افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی
جنس داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
مرد 46976 1124 491 36821 48591 85412
زن 47203 5092 575 32746 52870 85616
کل 94179 6216 1066 69567 101461 171028

 

 

 

 

 


خروجی بوکان، 1385
توزیع نسبی افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی (درصد)
جنس داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
مرد 55.0 1.3 0.6 43.1 56.9 100.0
زن 55.1 5.9 0.7 38.2 61.8 100.0
کل 55.1 3.6 0.6 40.7 59.3 100.0

سهم (درصد) هر یک از دو جنس از وضعیّت‌های مختلف زناشویی
داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
مرد 49.9 18.1 46.1 52.9 47.9 49.9
زن 50.1 81.9 53.9 47.1 52.1 50.1

نسبت جنسی در هر یک از وضعیّت‌های زناشویی
داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یکبار ازدواج‌کرده جمع
نسبت جنسی 99.5 22.1 85.4 112.4 91.9 99.8


بوکان(زن و مرد)، 1385 توزیع نسبی افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی (درصد) بر حسب گروه سنّی
گروه سنّی داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع کل
10--14 0.8 0.1 0.2 99.0 1.0 100.0
15-19 7.1 0.1 0.3 92.5 7.5 100.0
20-24 38.8 0.1 0.7 60.4 39.6 100.0
25-29 73.7 0.3 1.0 25.0 75.0 100.0
30-34 90.3 0.6 1.0 8.1 91.9 100.0
35-39 95.4 1.0 0.7 2.9 97.1 100.0
40-44 95.5 2.3 0.6 1.6 98.4 100.0
45-49 93.8 4.1 0.6 1.4 98.6 100.0
50-54 90.7 7.4 0.7 1.2 98.8 100.0
55-59 85.6 12.8 0.6 1.0 99.0 100.0
60-64 78.3 19.2 1.0 1.5 98.5 100.0
65 ساله و بیش‌تر 65.2 32.4 0.9 1.5 98.5 100.0
میانگین سنّ مجرّدان در هنگام ازدواج تجرّد قطعی (درصد) عمومیّت ازدواج (درصد)
24.5 1.3 98.7

 

منطقه، سال جمعیّت تعداد
کل 10ساله و بالاتر ازدواج طلاق
ایران 1385 70495782 59522747 778291 94039

 

ویژه‌ی سنّی مردان ایران، 1390
گروه‌های سنّی تعداد توزیع سنّی (درصد)
جمعیّت ازدواج طلاق ازدواج طلاق
10--14 2848564 742 90 0.08 0.06
15-19 3713089 47403 1574 5.42 1.10
20-24 4679203 340400 19040 38.95 13.34
25-29 4518692 311973 38647 35.69 27.07
30-34 3454036 98393 31518 11.26 22.08
35-39 2705323 29653 18755 3.39 13.14
40-44 2385317 14061 12487 1.61 8.75
45-49 2034834 8379 7756 0.96 5.43
50-54 1682319 6446 5181 0.74 3.63
55-59 1286121 4674 2853 0.53 2.00
60-64 812714 3253 1548 0.37 1.08
65-59 619695 2467 975 0.28 0.68
70-74 560773 2440 829 0.28 0.58
75 سال و بیش‌تر 859445 3723 1490 0.43 1.04
جمع 32160125 874007 142743 100 100

 

خروجی ایران 1385
میزان خام (در هزار) میزان عمومی (درهزار) نسبت طلاق به ازدواج (درصد)
ازدواج طلاق ازدواج طلاق
11.0 1.3 13.1 1.6 12.1

 

 

 

 

 

ویژه‌ی سنّی مردان ایران، 1390
گروه‌های سنّی میزان (در هزار) نسبت طلاق به ازدواج (درصد) میانگین سنّ ازدواج میانه‌ی سنّ ازدواج میانگین سنّ طلاق میانه‌ی سنّ طلاق
ازدواج طلاق
10--14 0.3 0.03 12.1 27.3 25.8 34.5 31.9
15-19 12.8 0.4 3.3
20-24 72.7 4.1 5.6
25-29 69.0 8.6 12.4
30-34 28.5 9.1 32.0
35-39 11.0 6.9 63.2
40-44 5.9 5.2 88.8
45-49 4.1 3.8 92.6
50-54 3.8 3.1 80.4
55-59 3.6 2.2 61.0
60-64 4.0 1.9 47.6
65-59 4.0 1.6 39.5
70-74 4.4 1.5 34.0
75 سال و بیش‌تر 4.3 1.7 40.0

 

منطقه زنان ایران
سرشماری اوّل سرشماری دوّم طول دوره
سال 1380 1390 10
گروه سنّی جمعیّت هرگز ازدواج‌نکرده جمعیّت هرگز ازدواج‌نکرده
10-14 ساله 4458203 4323266 3267349 3158079
15-19 ساله 3535672 2879365 4283860 3525956
20-24 ساله 2655529 1043676 4499571 2214840
25-29 ساله 2343320 345640 3564785 849414
30-34 ساله 1967346 126193 2715562 312612
35-39 ساله 1754170 57097 2409579 146396
40-44 ساله 1381024 26452 2007479 71079
45-49 ساله 1022882 13702 1730280 38133
50-54 ساله 760457 7810 1369357 20244
55-59 ساله 649477 5478 964445 10859
60-64 ساله 629444 5398 738003 6934

خروجی زنان ایران 1380 تا 1390
نسبت ازدواج‌نکرده در گروه‌های سنّی (درصد) ازدواج‌کرده‌ در طول دوره درصد ازدواج‌کرده‌ها سرعت ازدواج (درصد)
گروه‌های سنّی 1385 1390
10-14 ساله 97.0 96.7 2108426 47.7 49
15-19 ساله 81.4 82.3 2029951 57.6 71
20-24 ساله 39.3 49.2 731064 27.8 71
25-29 ساله 14.8 23.8 199244 8.7 59
30-34 ساله 6.4 11.5 55114 2.9 45
35-39 ساله 3.3 6.1 18964 1.1 32
40-44 ساله 1.9 3.5 6208 0.4 23
45-49 ساله 1.3 2.2 2843 0.2 16
50-54 ساله 1.0 1.5 876 0.1 9
55-59 ساله 0.8 1.1 - - -
60-64 ساله 0.9 0.9 - - -

 

منطقه، سال ایران، 1390
طول مدّت ازدواج تعداد طلاق
ایران، 1390
کم‌تر از 1سال 19730 میانگین سال‌های زناشویی قبل از طلاق
1 تا 2 سال 17091 7.6
2 تا 3 سال 13761
3 تا 4 سال 11763
4 تا 5 سال 9339
5 تا 6 سال 8140
6 تا 7 سال 7292
7 تا 8 سال 6068
8 تا 9 سال 5480
9 تا 10 سال 4726
20 تا 11 سال 4416
11 تا 12 سال 3644
12 تا 13 سال 3093
13 تا 14 سال 2607
14 تا 15 سال 2471
15 تا 16 سال 2162
16 تا 17 سال 1955
17 تا 18 سال 2001
18 تا 19 سال 1757
19 تا 20 سال 1469
20 تا 24 سال 6094
25 تا 29 سال 3967
بیش‌تر از 29 سال 3582
جمع 142608

 

نمودار میزان‌های ویژه سنّی ازدواج، طلاق و نسبت طلاق به ازدواج



نمودار: درصد افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی بر حسب گروه‌های سنّی


 

منطقه، سال بوکان،1390
شمار افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی
جنس داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
مرد 56869 1232 508 36362 58609 94971
زن 56981 6045 823 30034 63849 93883
کل 113850 7277 1331 66396 122458 188854

 

ویژه‌ی سنّی
بوکان(زن و مرد)، 1390
گروه‌های سنّی داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
10--14 137 13 2 17245 152 17397
15-19 1801 9 33 21357 1843 23200
20-24 9985 42 166 16846 10193 27039
25-29 16206 92 254 677 16552 17229
30-34 19338 134 253 2425 19725 22150
35-39 14486 157 183 760 14826 15586
40-44 14420 268 116 390 14804 15194
45-49 11186 353 76 174 11615 11789
50-54 9349 611 83 155 10043 10198
55-59 6128 705 47 72 6880 6952
60-64 3753 899 41 39 4693 4732
65 ساله و بیش‌تر 7059 3994 77 153 11130 11283
جمع 113848 7277 1331 60293 122456 182749

 

خروجی بوکان،1390
توزیع نسبی افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی (درصد)
جنس داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
مرد 59.9 1.3 0.5 38.3 61.7 100.0
زن 60.7 6.4 0.9 32.0 68.0 100.0
کل 60.3 3.9 0.7 35.2 64.8 100.0

 


سهم (درصد) هر یک از دو جنس از وضعیّت‌های مختلف زناشویی
داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع
مرد 50.0 16.9 38.2 54.8 47.9 50.3
زن 50.0 83.1 61.8 45.2 52.1 49.7

نسبت جنسی در هر یک از وضعیّت‌های زناشویی
داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یکبار ازدواج‌کرده جمع
نسبت جنسی 99.8 20.4 61.7 121.1 91.8 101.2


بوکان(زن و مرد)، 1390 توزیع نسبی افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی (درصد) بر حسب گروه سنّی
گروه سنّی داراى همسر بى‌همسر بر اثر فوت همسر بى‌همسر بر اثر طلاق هرگز ازدواج‌نکرده حدّاقل یک بار ازدواج‌کرده جمع کل
10--14 0.8 0.1 0.0 99.1 0.9 100.0
15-19 7.8 0.0 0.1 92.1 7.9 100.0
20-24 36.9 0.2 0.6 62.3 37.7 100.0
25-29 94.1 0.5 1.5 3.9 96.1 100.0
30-34 87.3 0.6 1.1 10.9 89.1 100.0
35-39 92.9 1.0 1.2 4.9 95.1 100.0
40-44 94.9 1.8 0.8 2.6 97.4 100.0
45-49 94.9 3.0 0.6 1.5 98.5 100.0
50-54 91.7 6.0 0.8 1.5 98.5 100.0
55-59 88.1 10.1 0.7 1.0 99.0 100.0
60-64 79.3 19.0 0.9 0.8 99.2 100.0
65 ساله و بیش‌تر 62.6 35.4 0.7 1.4 98.6 100.0

میانگین سنّ مجرّدان در هنگام ازدواج تجرّد قطعی (درصد) عمومیّت ازدواج (درصد)
23.8 1.5 98.5

 

 

 

ورود داده
منطقه، سال جمعیّت تعداد
کل 10ساله و بالاتر ازدواج طلاق
ایران 1385 70495782 59522747 778291 94039

 

خروجی ایران 1385
میزان خام (در هزار) میزان عمومی (درهزار) نسبت طلاق به ازدواج (درصد)
ازدواج طلاق ازدواج طلاق
11.0 1.3 13.1 1.6 12.1

 


ویژه‌ی سنّی مردان ایران، 1390
گروه‌های سنّی تعداد توزیع سنّی (درصد)
جمعیّت ازدواج طلاق ازدواج طلاق
10--14 2848564 742 90 0.08 0.06
15-19 3713089 47403 1574 5.42 1.10
20-24 4679203 340400 19040 38.95 13.34
25-29 4518692 311973 38647 35.69 27.07
30-34 3454036 98393 31518 11.26 22.08
35-39 2705323 29653 18755 3.39 13.14
40-44 2385317 14061 12487 1.61 8.75
45-49 2034834 8379 7756 0.96 5.43
50-54 1682319 6446 5181 0.74 3.63
55-59 1286121 4674 2853 0.53 2.00
60-64 812714 3253 1548 0.37 1.08
65-59 619695 2467 975 0.28 0.68
70-74 560773 2440 829 0.28 0.58
75 سال و بیش‌تر 859445 3723 1490 0.43 1.04
جمع 32160125 874007 142743 100 100

 

 

 

ویژه‌ی سنّی مردان ایران، 1390
گروه‌های سنّی میزان (در هزار) نسبت طلاق به ازدواج (درصد) میانگین سنّ ازدواج میانه‌ی سنّ ازدواج میانگین سنّ طلاق میانه‌ی سنّ طلاق
ازدواج طلاق
10--14 0.3 0.03 12.1 27.3 25.8 34.5 31.9
15-19 12.8 0.4 3.3
20-24 72.7 4.1 5.6
25-29 69.0 8.6 12.4
30-34 28.5 9.1 32.0
35-39 11.0 6.9 63.2
40-44 5.9 5.2 88.8
45-49 4.1 3.8 92.6
50-54 3.8 3.1 80.4
55-59 3.6 2.2 61.0
60-64 4.0 1.9 47.6
65-59 4.0 1.6 39.5
70-74 4.4 1.5 34.0
75 سال و بیش‌تر 4.3 1.7 40.0

 

منطقه زنان ایران
سرشماری اوّل سرشماری دوّم طول دوره
سال 1380 1390 10
گروه سنّی جمعیّت هرگز ازدواج‌نکرده جمعیّت هرگز ازدواج‌نکرده
10-14 ساله 4458203 4323266 3267349 3158079
15-19 ساله 3535672 2879365 4283860 3525956
20-24 ساله 2655529 1043676 4499571 2214840
25-29 ساله 2343320 345640 3564785 849414
30-34 ساله 1967346 126193 2715562 312612
35-39 ساله 1754170 57097 2409579 146396
40-44 ساله 1381024 26452 2007479 71079
45-49 ساله 1022882 13702 1730280 38133
50-54 ساله 760457 7810 1369357 20244
55-59 ساله 649477 5478 964445 10859
60-64 ساله 629444 5398 738003 6934

خروجی زنان ایران 1380 تا 1390
نسبت ازدواج‌نکرده در گروه‌های سنّی (درصد) ازدواج‌کرده‌ در طول دوره درصد ازدواج‌کرده‌ها سرعت ازدواج (درصد)
گروه‌های سنّی 1380 1390
10-14 ساله 97.0 96.7 2108426 47.7 49
15-19 ساله 81.4 82.3 2029951 57.6 71
20-24 ساله 39.3 49.2 731064 27.8 71
25-29 ساله 14.8 23.8 199244 8.7 59
30-34 ساله 6.4 11.5 55114 2.9 45
35-39 ساله 3.3 6.1 18964 1.1 32
40-44 ساله 1.9 3.5 6208 0.4 23
45-49 ساله 1.3 2.2 2843 0.2 16
50-54 ساله 1.0 1.5 876 0.1 9
55-59 ساله 0.8 1.1 - - -
60-64 ساله 0.9 0.9 - - -

 

منطقه، سال ایران، 1390
طول مدّت ازدواج تعداد طلاق
ایران، 1390
کم‌تر از 1سال 19730 میانگین سال‌های زناشویی قبل از طلاق
1 تا 2 سال 17091 7.6
2 تا 3 سال 13761
3 تا 4 سال 11763
4 تا 5 سال 9339
5 تا 6 سال 8140
6 تا 7 سال 7292
7 تا 8 سال 6068
8 تا 9 سال 5480
9 تا 10 سال 4726
20 تا 11 سال 4416
11 تا 12 سال 3644
12 تا 13 سال 3093
13 تا 14 سال 2607
14 تا 15 سال 2471
15 تا 16 سال 2162
16 تا 17 سال 1955
17 تا 18 سال 2001
18 تا 19 سال 1757
19 تا 20 سال 1469
20 تا 24 سال 6094
25 تا 29 سال 3967
بیش‌تر از 29 سال 3582
جمع 142608

 

نمودار میزان‌های ویژه سنّی ازدواج، طلاق و نسبت طلاق به ازدواج

 

 

 


نمودار: درصد افراد در وضعیّت‌های مختلف زناشویی بر حسب گروه‌های سنّی


 



منطقه، سال بوکان،1385

 

گروه سنّی

 

جمعیّت برحسب گروه‌های سنّی
مرد زن
0-4 8464 7962
5-9 8240 7797
10-14 11867 11639
15-19 13742 14072
20-24 10448 11940
25-29 10924 10549
30-34 7386 7558
35-39 7539 7098
40-44 5772 5813
45-49 5110 4737
50-54 3611 3462
55-59 2124 2588
60-64 1530 1884
65-69 1592 1561
70-74 1769 1531
75-79 1039 668
80+ 1328 964

 

منطقه، سال بوکان،1385
گروه سنّی جمعیّت برحسب گروه‌های سنّی درصد نسبت به هر گروه (جنس) درصد نسبت به کلّ جمعیّت
مرد زن زن و مرد مرد زن زن و مرد مرد زن
جمع کل 102485 101823 204308 100 100 100 50.2 49.8
0-4 8464 7962 16426 8.3 7.8 8.0 4.1 3.9
5-9 8240 7797 16037 8.0 7.7 7.8 4.0 3.8
10-14 11867 11639 23506 11.6 11.4 11.5 5.8 5.7
15-19 13742 14072 27814 13.4 13.8 13.6 6.7 6.9
20-24 10448 11940 22388 10.2 11.7 11.0 5.1 5.8
25-29 10924 10549 21473 10.7 10.4 10.5 5.3 5.2
30-34 7386 7558 14944 7.2 7.4 7.3 3.6 3.7
35-39 7539 7098 14637 7.4 7.0 7.2 3.7 3.5
40-44 5772 5813 11585 5.6 5.7 5.7 2.8 2.8
45-49 5110 4737 9847 5.0 4.7 4.8 2.5 2.3
50-54 3611 3462 7073 3.5 3.4 3.5 1.8 1.7
55-59 2124 2588 4712 2.1 2.5 2.3 1.0 1.3
60-64 1530 1884 3414 1.5 1.9 1.7 0.7 0.9
65-69 1592 1561 3153 1.6 1.5 1.5 0.8 0.8
70-74 1769 1531 3300 1.7 1.5 1.6 0.9 0.7
75-79 1039 668 1707 1.0 0.7 0.8 0.5 0.3
80+ 1328 964 2292 1.3 0.9 1.1 0.6 0.5

 

هرم سنّی جمعیّت بر حسب گروه‌های سنّی

 

 

 

 

 

 

 

 

 


درصد نسبت به کل جمعیّت

 


منطقه، سال بوکان، 1390

 

گروه سنّی

 

جمعیّت برحسب گروه‌های سنّی
مرد زن
0-4 9234 8770
5-9 9069 8559
10-14 8965 8436
15-19 11549 11654
20-24 13483 13565
25-29 11636 11689
30-34 11331 10826
35-39 7817 7770
40-44 7817 7378
45-49 5889 5901
50-54 5229 4974
55-59 3539 3422
60-64 2065 2667
65-69 1285 1737
70-74 1421 1567
75-79 1381 1194
80+ 1588 1114
منطقه، سال بوکان، 1390
گروه سنّی جمعیّت برحسب گروه‌های سنّی درصد نسبت به هر گروه (جنس) درصد نسبت به کلّ جمعیّت
مرد زن زن و مرد مرد زن زن و مرد مرد زن
جمع کل 113298 111223 224521 100 100 100 50.5 49.5
0-4 9234 8770 18004 8.2 7.9 8.0 4.1 3.9
5-9 9069 8559 17628 8.0 7.7 7.9 4.0 3.8
10-14 8965 8436 17401 7.9 7.6 7.8 4.0 3.8
15-19 11549 11654 23203 10.2 10.5 10.3 5.1 5.2
20-24 13483 13565 27048 11.9 12.2 12.0 6.0 6.0
25-29 11636 11689 23325 10.3 10.5 10.4 5.2 5.2
30-34 11331 10826 22157 10.0 9.7 9.9 5.0 4.8
35-39 7817 7770 15587 6.9 7.0 6.9 3.5 3.5
40-44 7817 7378 15195 6.9 6.6 6.8 3.5 3.3
45-49 5889 5901 11790 5.2 5.3 5.3 2.6 2.6
50-54 5229 4974 10203 4.6 4.5 4.5 2.3 2.2
55-59 3539 3422 6961 3.1 3.1 3.1 1.6 1.5
60-64 2065 2667 4732 1.8 2.4 2.1 0.9 1.2
65-69 1285 1737 3022 1.1 1.6 1.3 0.6 0.8
70-74 1421 1567 2988 1.3 1.4 1.3 0.6 0.7
75-79 1381 1194 2575 1.2 1.1 1.1 0.6 0.5
80+ 1588 1114 2702 1.4 1.0 1.2 0.7 0.5

 

هرم سنّی جمعیّت بر حسب گروه‌های سنّی

 

درصد جمعیّت نسبت به هر جنس

درصد نسبت به کل جمعیّت

 

 

 

 

 


منطقه، سال بوکان، 1390
گروه سنّی توزیع جمعیّت بر حسب گروه‌های سنّی
زن و مرد مرد زن
جمع 224521 113298 111223
0-4 18004 9234 8770
5-9 17628 9069 8559
10-14 17401 8965 8436
15-19 23203 11549 11654
20-24 27048 13483 13565
25-29 23325 11636 11689
30-34 22157 11331 10826
35-39 15587 7817 7770
40-44 15195 7817 7378
45-49 11790 5889 5901
50-54 10203 5229 4974
55-59 6961 3539 3422
60-64 4732 2065 2667
65-69 3022 1285 1737
70-74 2988 1421 1567
75-79 2575 1381 1194
80+ 2702 1588 1114

 

گروه سنّی بوکان، 1390
نسبت جنسی
جمع 101.9
0-4 105.3
5-9 106.0
10-14 106.3
15-19 99.1
20-24 99.4
25-29 99.5
30-34 104.7
35-39 100.6
40-44 106.0
45-49 99.8
50-54 105.1
55-59 103.4
60-64 77.4
65-69 74.0
70-74 90.7
75-79 115.7
80+ 142.5

 

 

 

ایران، 1390

ایران، 1390
شمار یا نسبت موالید بر حسب جنس نسبت جنسی در بدو تولّد 105.06
پسر دختر جمع نسبت دخترزایی (درصد) 48.8
709774 675613 1385387 نسبت پسرزایی (درصد) 51.2


نسبت جنسی
نسبت زنان در جمعیّت (درصد) 48.8
105 نسبت مردان در جمعیّت (درصد) 51.2

شمار کلّ موالید تعداد زنان 675799
1385387 تعداد مردان 709588

 

منطقه، سال بوکان، 1385
گروه سنّی توزیع جمعیّت بر حسب گروه‌های سنّی
زن و مرد مرد زن
جمع 204308 102485 101823
0-4 16426 8464 7962
5-9 16037 8240 7797
10-14 23506 11867 11639
15-19 27814 13742 14072
20-24 22388 10448 11940
25-29 21473 10924 10549
30-34 14944 7386 7558
35-39 14637 7539 7098
40-44 11585 5772 5813
45-49 9847 5110 4737
50-54 7073 3611 3462
55-59 4712 2124 2588
60-64 3414 1530 1884
65-69 3153 1592 1561
70-74 3300 1769 1531
75-79 1707 1039 668
80+ 2292 1328 964

 

گروه سنّی بوکان، 1385
نسبت جنسی
جمع 100.7
0-4 106.3
5-9 105.7
10-14 102.0
15-19 97.7
20-24 87.5
25-29 103.6
30-34 97.7
35-39 106.2
40-44 99.3
45-49 107.9
50-54 104.3
55-59 82.1
60-64 81.2
65-69 102.0
70-74 115.5
75-79 155.5
80+ 137.8

 

ایران، 1390

ایران، 1390
شمار یا نسبت موالید بر حسب جنس نسبت جنسی در بدو تولّد 105.06
پسر دختر جمع نسبت دخترزایی (درصد) 48.8
709774 675613 1385387 نسبت پسرزایی (درصد) 51.2


نسبت جنسی
نسبت زنان در جمعیّت (درصد) 48.8
105 نسبت مردان در جمعیّت (درصد) 51.2

شمار کلّ موالید تعداد زنان 675799
1385387 تعداد مردان 709588
جمعیت شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 85 - 90
جمعیت شهرستان بوکان جمعیت
جمعیت سال 1385 204308
جمعیت سال 1390 224628

تحلیل حجم جمیت شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال های 85 - 90
شاخصهای تحلیل حجم جمیت تحلیل
افزایش(TRUE) یا کاهش(FALSE) جمعیت TRUE یعنی جمعیت شهرستان افزایش یافته است.
تعداد افزایش در هر دهه 20320 در دهه مورد بررسی 20320 نفر به جمعیت افزوده شده است.
تعداد متوسط افزایش سالیانه جمعیت 2032.00 یعنی به طور متوسط سالیانه 2032.00 نفر به جمعیت افزوده شده است.
افزایش نسبی جمعیت در هر دهه 9.95 یعنی به میزان9.95 درصد در دهه مذکور به جمعیت اضافه شده است.."با فرض یکنواختی تغییرات جمعیت"
درصد متوسط کاهش سالانه جمعیت 0.99 یعنی جمعیت سالیانه 0.99% افزایش داشته است."با فرض یکنواختی تغییرات جمعیت"
میزان رشد سالیانه جمعیت 0.95 سرعت دقیق افزایش جمعیت را نشان میدهد.
پیش بینی جمعیت سال 1400 بر اساس سرشماری 1390 246969 با توجه به رشد مثبت جمعیت، جمعیت 246969 در سال 1400 پیش بینی میشود.

 

توزیع جمعیت فعال و غیرفعال شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
جمعیت شهرستان بوکان جمعیت سال 1385 جمعیت سال 1390
جمعیت کل 204308 224628
جمعیت 0 تا 14 سال 55969 53133
جمعیت 15 تا 65 سال 137887 160194
جمعیت 65 سال به بالا 10452 11287

شاخصهای فعالیت شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
نوع نسبت / سال سال 1385 سال 1390
نسبت وابستگی کم سالی 40.59 33.17
نسبت وابستگی کهنسالی 7.58 7.05
نسبت وابستگی کل 48.17 40.21
توضیح: رقم 96 برای سال 1385 بیانگر این است که به ازای هر 100 نفر واقع در سنین کار، 96 نفر وابسته اند و این نشانگر جمعیت بالای 0-14 سال است. و عدد 46.32 برای سال 1390 بیانگر این است که به ازای هر 100 نفر واقع در سنین کار، حدود 46 نفر خارج از کار و فعالیت وابسته اند. با مقایسه این دو عدد میتوان نتیجه گرفت جمعیت بالای 0-14 در سال 85 ،در سال 90 وارد سن کار و فعالیت شده اند و از میزان وابستگی کاسته شده است.

 

 

 


جمعیت شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1385 و 1390
جمعیت شهرستان بوکان جمعیت سال 1375 جمعیت سال 1385
جمعیت کل 204308 224628
جمعیت 0 تا 14 سال 55969 53133
جمعیت 65 سال به بالا 10452 11287
منبع: مرکز آمار ایران جدول (3)

 


شاخصهای جوانی، کهنسالی و نسبت کهنسالان به کمسالان بر اساس سرشماری سال 1390
نوع شاخص/سال سال 1385 سال 1390 توضیح
شاخص جوانی "نسبت کم سالان" 27.39 23.65 اعداد فوق نشان دهنده سهم جمعیت 0-14 از کل جمعیت است.
شاخص کهنسالی "نسبت کهنسالان" 5.12 5.02 اعداد فوق نشان دهنده سهم جمعیت 65 سال به بالا از کل جمعیت است.
نسبت کهنسالان به کم سالان 18.67 21.24 در سال 85جمعیت جوان بوده است ولی در سال 90 این میزان به21.24% افزایش یافته است.
منبع : داده های جدول (3) جدول (4)

 


نوع / سال سال 1385 سال 1390 توضیح
میانگین 29.07 33.48 این مقادیر سن متوسط کل را در هر سرشماری بدست میدهد.
میانه 16.45 19.90 با توجه به اعداد به دست آمده جمعیت در هر دو سر شماری جوان است.
توضیح: با مقایسه ی میانگینها میتوان نتیجه گرفت متوسط سن ها رو به افزایش است. در طول دهه میانه هم حدود سه سال افزلیش داشته ولی جمعیت شهرستان کماکان جوان است.

 


توزیع جمعیت فعال و غیرفعال شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
سن جمعیت 1385 جمعیت 1390
0-4ساله 16426 18004
5-9ساله 16037 17728
10-14ساله 23506 17401
15-19ساله 27814 23203
20-24ساله 22388 27048
25-29ساله 21473 23325
30-34ساله 14944 22157
35-39ساله 14637 15587
40-44ساله 11585 15195
45-49ساله 9847 11790
50-54سال 7073 10203
55-59ساله 4712 6954
60-64ساله 3414 4732
65-69ساله 3153 3022
70-74ساله 3300 2988
75-79ساله 1707 2575
80-84ساله 1345 1391
85-89ساله 397
90-94ساله 178
95سال به بالا 372

 

 

 

 

 

 

 


توزیع فعالیت جمعیت 10 ساله و بالاتر شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
گروههای سنی سال مورد بررسی
1385 1390
جنس
مرد زن مرد زن
جمع کل 102485 101823 113298 111223
4-0 ساله 8464 7962 9234 8770
9-5 ساله 8240 7797 9069 8559
14-10 ساله 11867 11639 8965 8436
19-15 ساله 13742 14072 11549 11654
24-20 ساله 10448 11940 13483 13565
29-25 ساله 10924 10549 11636 11689
34-30 ساله 7386 7558 11331 10826
39-35 ساله 7539 7098 7817 7770
44-40 ساله 5772 5813 7817 7378
49-45 ساله 5110 4737 5889 5901
54-50 ساله 3611 3462 5229 4974
59-55 ساله 2124 2588 3539 3422
64-60 ساله 1530 1884 2065 2667
65 ساله و بیشتر 5728 4724 5675 5612

 

توضیح:نسبت جنسی، نسبت مرد به زن را در هر گروه سنی نشان میدهد.
در سال85 و برای جمعیت کل، به ازای 100 زن، حدود 102 مرد وجود دارد
و در سال90 به ازای هر 100 زن، 101.5 مرد وجود دارد.
با مقایسه 85 و 90 می یابیم تغییرات جنسی تابع الگوی مشخصی نیست و نوسان دارد.

 

 

 

نسبت فعالیت جنسی شهرستان بوکان براساس سرشماری های 1385 - 1390
نسبت جنسی
گروههای سنی 1385 1390
کل 100.70 101.90
4-0 ساله 106.30 105.30
9-5 ساله 105.70 106.00
14-10 ساله 102.00 106.30
19-15 ساله 97.70 99.10
24-20 ساله 87.50 99.40
29-25 ساله 103.60 99.50
34-30 ساله 97.70 104.70
39-35 ساله 106.20 100.60
44-40 ساله 99.30 106.00
49-45 ساله 107.90 99.80
54-50 ساله 104.30 105.10
59-55 ساله 82.10 103.40
64-60 ساله 81.20 77.40
65 ساله و بیشتر 510.80 222.90

 

 

 

توزیع فعالیت جمعیت 10 ساله و بالاتر شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
گروههای سنی جنس
مرد زن مرد و زن
جمع کل 94995 93900 188895
14-10 ساله 8965 8436 17401
19-15 ساله 11549 11654 23203
24-20 ساله 13483 13565 27048
29-25 ساله 11636 11689 23325
34-30 ساله 11331 10826 22157
39-35 ساله 7817 7770 15587
44-40 ساله 7817 7378 15195
49-45 ساله 5889 5901 11790
54-50 ساله 5229 4974 10203
59-55 ساله 3532 3422 6954
64-60 ساله 2065 2667 4732
65 ساله و بیشتر 5675 5612 11287

 

نسبت فعالیت جمعیت 10 ساله و بالاتر شهرستانبوکان بر اساس سرشماری سال1390
گروههای سنی جنس
مرد زن مرد و زن
جمع کل 100 100 100
14-10 ساله 7.90 7.60 7.80
19-15 ساله 10.20 10.50 10.30
24-20 ساله 11.90 12.20 12.00
29-25 ساله 10.30 10.50 10.40
34-30 ساله 10.00 9.70 9.90
39-35 ساله 6.90 7.00 6.90
44-40 ساله 6.90 6.60 6.80
49-45 ساله 5.20 5.30 5.30
54-50 ساله 4.60 4.50 4.50
59-55 ساله 3.10 3.10 3.10
64-60 ساله 1.80 2.40 2.10
65 ساله و بیشتر 5.00 5.10 4.90

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


توزیع جمعیت فعال و غیرفعال شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1385 توزیع جمعیت فعال و غیرفعال شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
جمعیت شهرستان بوکان
جمعیت کل 188895
جمعیت فعال بالفعل 68571
جمعیت 0 تا 9 سال 35732
جمعیت 10 به بالا "فعال بالقوه" 160207
منبع: مرکز آمار ایران جدول (3)

 

شاخصهای فعالیت شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
شاخص های فعالیت مقادیر توضیح
میزان عمومی فعالیت(GAR) 36.30 از هر 100 نفر 36.30 نفر فعال بالفعل هستند.
میزان واقعی فعالیت(NAR) 42.80 از هر 100 نفر 42.80 نفر فعال بالقوه هستند.
بار جمعیتی یا بار اقتصادی(PL) 1.18 به هر فرد بالای 10 سال، 1.18 نفر از لحاظ اقتصادی وابسته اند
نسبت بستگی سنی یا بار تکفل ناخالص(GDR) 22 به هر 100 نفر واقع در سنین کار، حدود22 نفر وابسته بوده است.
منبع : داده های جدول (3) جدول (4)

 

 

 

 

 

 

 

 

 


توزیع جمعیت شاغل و غیرشاغل شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
جمعیت شهرستان بوکان
جمعیت کل 188895
جمعیت فعال 68571
جمعیت کل شاغلین 54766
جمعیت کل بیکاران 13805
جمعیت 10ساله و بالاتر 188882


توزیع شاخصهای اشتغال شهرستان بوکان بر اساس سرشماری سال 1390
شاخصهای اشتغال درصد توضیح
میزان اشتغال عمومی (GER) 28.99 از هر 100 نفر حدود 30 نفر شاغل هستند.
میزان اشتغال خالص(NER) 28.99 از هر 100 نفر در معرض کار حدود 30 نفر شاغل بوده اند.

دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله پروژه جمعیت شناسی

دانلود مقاله حیوانات آزمایشگاهی

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله حیوانات آزمایشگاهی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

امروزه، حیوانات آزمایشگاهی، جزء جدایی‌ناپذیر بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی دنیا محسوب می‌شوند. داروها و روش‌های درمانی جدید، همگی قبل از تجربه بر روی انسان، باید بر روی حیوان تجربه شوند. بسیاری از اطلاعاتی که راجع به واکنش‌های سلولی و ملکولی، بدست آمده، حاصل کار بر روی حیوانات آزمایشگاهی است.
استفاده از حیوانات بعنوان ابزار تحقیق، مستلزم برقراری رابطه‌ای دوطرفه است که در یک طرف آن، انسان و در طرف دیگر، حیوان قرار دارد. حاصل این تعامل می‌تواند از یک سو به محقق، کارکنان تیم تحقیق و مسؤولین نگهداری از حیوانات، آسیب رسانده و از سوی دیگر، موجبات آزار حیوان را فراهم سازد. بعنوان مثال، عدم رعایت نکات ایمنی، بهداشتی و اخلاقی در هنگام کارکردن، جابجا کردن و غذادادن به حیوان ممکن است علاوه بر ابتلای انسان به بیماری‌هایی چون آلرژی و بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، منجر به آزار حیوان و تحمیل درد و شکنجه و محرومیت حیوان از شرایط مناسب زیستی بشود.
چهار شیوه جدید برای آزمون سمیت مواد توسط اتحادیه اروپا مورد تایید قرار گرفته است. این شیوه ها نقش قابل توجهی در کاهش تعداد حیوانات مورد نیاز برای آزمایش های تاکسیکولوژی خواهد داشت. در انگلستان در سال ،۲۰۰۰ ۶/۲ میلیارد رویه آزمایشگاهی که متضمن استفاده از حیوانات آزمایشگاهی بوده صورت گرفته است. استفاده از شیوه های جدید موجب کاهش ۱۶ درصدی در این آزمایشات خواهد شد. دو آزمایش از این آزمایش های چهارگانه باعث حذف خرگوش از آزمون های خورندگی مواد شیمیایی می شود. اکنون به جای مطالعه تاثیر مستقیم مواد خورنده بر بافت پوست خرگوش، تاکسیکولوژیست ها می توانند اثرات موادشیمیایی را بر بافت پوست کشت یافته انسان یا جوندگان مورد مطالعه قرار دهند. آزمون سوم که برای ارزیابی نفوذپذیری مواد در بافت های زنده به کار گرفته می شود اکنون می تواند با استفاده از بافت های کشت یافته صورت گیرد. آزمایش چهارم که موسوم به فوتو تاکسیسیتی است تاثیر توام نور و مواد شیمیایی را بر بافت پوست ارزیابی می کند. این آزمون اکنون می تواند بر روی بافت های مهندسی ژنتیکی شده موشی صورت گیرد که تحت تشعشع امواج ماورا بنفش تغییر رنگ می دهد. البته آزمون فوتو تاکسیسیتی تاکنون صورت نگرفته است بنابراین استفاده از این شیوه جدید تاثیری بر حیوانات آزمایشگاهی نخواهد داشت. اکنون کمپانی های داروسازی و کشاورزی قدم های بزرگی را به پیش برداشته اند. آن ها با استفاده از تکنیک های بیوشیمیایی و ژنتیکی، استفاده از حیوانات زنده را برای ارزیابی اثرات سمی آن ها منتفی کرده اند. اکنون می توان با استفاده از شبکه ای از پروتئین ها یا ژن ها اثرات سمی مواد شیمیایی را به خوبی شناخت. مطالعه ساختارهای شیمیایی مواد نیز می تواند نشانه هایی از میزان سمیت آن ها را به دست دهد. اصل بنیادی برای پرهیز از استفاده از حیوانات آزمایشگاهی حرکت به سمت کاهش، تصفیه و جایگزینی است. تاکنون بیشترین میزان پیشرفت در زمینه کاهش و تصفیه به دست آمده است. در این دو زمینه با ایجاد تغییرات در شیوه عمل از تعداد کمتری از حیوانات آزمایشگاهی استفاده می شود. ولی هدف غایی، جایگزینی حیوانات آزمایشگاهی به وسیله شیوه های جدید است.
اندی کوگلان

 

طی ۱۰ سال آینده چندین میلیون موش، خرگوش و رات به نام علم محکوم به مرگ هستند. به زعم برخی، این کار یک قصابی غیرقابل بخشش است. به زعم برخی دیگر استفاده از حیوانات تنها راه مناسب برای آزمودن داروها، مواد شیمیایی و همچنین شیوه های درمانی جدید است. ولیکن طی هفته های گذشته برخی از دولت های غربی در تدارک مصوباتی برآمدند که می تواند شدیدا بر این جدل عاطفی و قطبی شده تاثیر بگذارد. اکنون نشانه هایی در دست است که نشان می دهد سیاستمداران ممکن است در حال مهیاکردن شرایطی باشند که طی آن امکان آزمایش بر روی حیوانات به طور کلی از میان برود. عامل این حرکت جدید یک منبع غیرقابل انتظار بوده است: سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اروپا (OECD) یا کلوپ خصوصی ثروتمندترین کشورهای جهان. در ماه مه گذشته اعضای OECD برای اولین بار موافقت کردند که چهار نوع آزمون ایمنی مواد بدون استفاده از حیوانات صورت گیرد. این تصمیم به تنهایی موجب خواهد شد که میلیون ها حیوان آزمایشگاهی به کار گرفته نشوند.
این تصمیم یک پیروزی برای OECD محسوب می شود چرا که بسیاری بر این عقیده اند که اعضای این سازمان مسئول رشد آرام شیوه های جایگزین برای آزمون ایمنی مواد شیمیایی هستند. نظام تصمیم گیری دولتی به شیوه ای است که همه اعضا می بایست قبل از آغاز استفاده از آزمون با آن موافق باشند. بنابراین حتی اگر یک عضو با استفاده از یک شیوه آزمون ایمنی مخالفت داشته باشد مباحثات متوقف می شود. در گزارشی که توسط مرکز اروپایی تایید شیوه های جایگزین (ECVAM) تهیه شده سرعت آرام پیشرفت امور مورد انتقاد قرار گرفته است. در انگلستان نیز در گزارشی که توسط مجلس سنا انتشار خواهد یافت انتظار می رود که تحقیقات در زمینه توسعه شیوه های جایگزین برای آزمودن ایمنی مواد شیمیایی مورد تشویق واقع شود.
در حالی که طرفداران استفاده از شیوه های جایگزین به جای استفاده از حیوانات از پیشرفت امور اظهار رضایت نمی کنند برخی دیگر معتقدند که تصمیم اخیر جامعه اروپا (OECD) نشانه آغاز دوره جدیدی از تکوین و توسعه نگرش های جدید است. آزمون های جدید که در این کشورها آغاز خواهد شد می تواند زمینه را برای توسعه تکنیک های قابل اعتماد فراهم سازد. اکنون طرفداران حقوق حیوانات امید فراوانی به این روش های جدید یافته و معتقدند که شیوه های جایگزین با سرعت توسعه خواهند یافت. چه عاملی باعث کندی امور در پیشرفت شیوه های جایگزین بوده است؟ دکتر جان مک آردل (J.McArdle) مدیر بنیاد تحقیقات جایگزین در مینه سوتا انگشت خود را به سوی دولت آمریکا و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا نشانه می رود. در بسیاری از کشورهای اروپایی در مواردی که امکان استفاده از شیوه های جایگزین فراهم است آزمون دوزکشنده ۵۰ درصد (LD50) غیرضروری تشخیص داده می شود. در این آزمون خشن، گروه حیوانات در مقابل تراکم های متفاوت از مواد شیمیایی سمی قرار داده می شوند تا زمانی که ۵۰ درصد از آن ها از میان بروند. در آمریکا استفاده از شیوه های جایگزین بسیار دیرتر از کشورهای اروپایی ممکن شد. ریچارد هیل (R.Hill) نماینده آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا در اتحادیه اروپا که این آژانس به لحاظ نبود سازمان اداری و همچنین عدم اعتماد به هر چیز نوین دچار محافظه کاری مزمن است. به نظر هیل آزمون های تعیین سمیت به خوبی جا افتاده و امکان استفاده از شیوه های جایگزین فراهم نیست. با این وجود هیل معتقد است که دورنمای تغییرات در حال نمایان شدن است.
عامل مهم این تغییرات به زعم هیل، کمیته ارزیابی شیوه های جایگزین است که در سال ۱۹۹۶ تاسیس شده و هدف آن بررسی شیوه های قدیم و جدید برای اولین بار است. برای نمونه در فوریه گذشته آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا کارگاهی تشکیل داد که در آن به محققین آموخته می شد چگونه می توان به جای استفاده از ۲۵ حیوان آزمایشگاهی از ۹ حیوان استفاده کرد تا LD50 مواد محاسبه شود. ولیکن به نظر منتقدین این کفایت نمی کند. قوانین موجود در آمریکا می بایست اصلاح شوند تا بتوان همچون اروپا آزمایشگاه ها را مجبور کرد تا به جای استفاده از حیوانات آزمایشگاهی از شیوه های جایگزین استفاده کرد. مشکل بزرگ و دیگری که مک آردل به آن اشاره می کند تغییرات اخیر در قوانین حمایت از حیوانات آمریکاست. دو ماه پیش طی تغییرات ایجاد شده در این قوانین، موش رات و پرندگان از رده حیوانات مورد حمایت این گروه خارج شدند. این بدان معنی است که انجمن حمایت از حیوانات آمریکا حمایت خود را از قریب به ۹۵درصد از حیوانات آزمایشگاهی سلب می کند.
هیل معتقد است که تمایل کمتری برای استفاده از آزمون های آزمایشگاهی بر روی موجود زنده در آمریکا وجود دارد ولی در عین حال اذعان می کند که شیوه های جایگزین معمولا در این موارد کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. برای نمونه شیوه های جایگزین برای نشان دادن میزان حساسیت آفرینی مواد شیمیایی بر روی چشم به سادگی وجود ندارند. نکته بنیادی آن است که هر شیوه جدیدی می بایست در نهایت بتواند حداقل به اندازه شیوه های قدیمی در جهت حمایت از سلامت انسان یا محیط زیست به کار گرفته شود یا این که بسیار موثرتر از شیوه های گذشته باشد. فرد استاکس (F.Stokes) از کمیته ارزیابی شیوه های جایگزین می گوید: «غیرمسئولانه است اگر چنانچه شیوه هایی مورد استفاده قرار گیرند که نتوانند در جهت حمایت از سلامت انسان یا محیط زیست به کار گرفته شوند. » اگر استفاده از شیوه های جایگزین بدون مطالعه کافی صورت گیرد ممکن است یک تولیدومید دیگر روی دست ما بماند.

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   12 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله حیوانات آزمایشگاهی

دانلود مقاله نقش والدین در تحصیل فرزندان

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله نقش والدین در تحصیل فرزندان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

مقدمه:
منظور از اختلالات شخصیت، الگوهایی از رفتار غیر انطباقی است. به طوری که هنگامی ویژگیهای شخصیت چنان انعطاف ناپذیر و غیر انطباقی شوند که کارکرد فرد را به میزان چشمگیری مختل کنند، در این صورت به اختلالهای شخصیت تبدل می شوند.
اختلالات شخصیت در واقع شیوه های نامناسب برای حل مسئله و کنار آمدن با فشار روانی هستند که اغلب در اوایل نوجوانی بروز می کنند و در سراسر بزرگسالی ادامه می یابند.
افراد مبتلا به اختلالات شخصیت معمولا ناراحتی یا اضطرابی احساس نمی کنند، انگیزشی برای تغییر رفتار خود نشان نمی دهند و برخلاف افراد اسکیزوفرنیایی تماس خود را با واقعیت از دست نمی دهند و نابسامانی چشمگیری در رفتارشان مشاهده نمی شود.
در III DSM از 12 نوع اختلالات شخصیت یاد شده است که یکی ازآنها اختلال شخصیت ضد اجتماعی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
افرادی که به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا هستند فاقد حس مسئولیت و درک اخلاقی هستند و توجهی به دیگران ندارند. رفتار آنها کم و بیش زیر سلطه نیازهای خود آنان است و به عبارت دیگر آنها فاقد وجدان هستند.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی الگوی رفتاری خاصی است مشخص با شرارت، اعمال ضد اجتماعی، جنایی که در کودکی و اوایل نوجوانی شروع می شود و منجر به اختلالات شدید در خیلی از زمینه های زندگی مثل روابط خانوادگی، تحصیل، شغل، خدمت سربازی و ازدواج می گردد.
علام اساسی این اختلال عبارتند از: بی قراری، میدان توجه کوچک، نزاعهای مکرر که اغلب منجر به درگیری با افراد دیگر می شود، سابقه تحصیلی خراب، فرار از منزل، سابقه شغلی ناموفق، درگیری با پلیس، دروغگویی، هرزگی، بی مبالاتی در رفتار جنسی، همجنس خواهی، عدم احساس گناه، فقدان محبت، اضطراب، عدم وجود شرم و حیا و غیره.
شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان بسیار دیده می شود. زیرا دوره نوجوانی مرحله حساسی از رشد یک انسان است و دوره نوجوانی در میان دوران رشد انسان، یکی از حقایق قطعی و غیر قابل سوال می باشد.
همانطور که در هر دوره جبر تاریخ جوی بوجود می آورد که باعث ظهور بعضی افراد می گردد، حوادث فرهنگی و اجتماعی نیز نوجوانی را به عنوان یک مرحله قطعی و مشخص در رشد انسان بوجود آورده است که زمینه ای است برای مطالعات وسیع.

 



اهداف تحقیق:
هدف از این تحقیق این است که بدانیم آیا از نظر زمینه های رفتاری و روانی وشخصیتی میان نوجوانان والد دار و بدون والد تفاوتی وجود دارد یا خیر؟
هدف دیگر این است که میزان شیوع اختلال شخصیت ضد اجتماعی را میان نوجوانان والد دار و بدون والد تعیین کنیم.
هدف دیگر این است که در صورت مشخص شدن تفاوتها، نتایج در اختیار موسسات و کسانی که در کار تعلیم و تربیت و آموزش نوجوانان هستند، قرار بگیرد تا گامی موثر باشد در تدوین برنامه های منظم برای رفع مسائل و مشکلاتی که ممکن است در میان نوجوانان وجود داشته باشد.

تعریف اصطلاحات عمومی:
- شخصیت: این اصطلاح را می توان تمامی سیستم تمایلات نسبتاً پایدار روانی و جسمی هر فرد تعریف نمود. تمایلاتی که نحوه تطابق وی را نسبت به محیط روانی- اجتماعی و مادی معین می سازد. (پورافکاری، 1321، ص 1106)
- اختلالات شخصیت: این اختلالات به صورت الگوهای ناسازگارانه، انعطاف ناپذیر بسیار عمیق و با ثبات در درک و برخورد با محیط و خود فرد تظاهر می کنند. (همان منبع، ص 1107)
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی: این اختلال با اعمال جامعه ستیزانه و جنایی مستمر مشخص است اما معادل جنایتکاری نیست بلکه ناتوانی برای تطابق با موازین اجتماعی است که شامل بسیاری از وجوه رشد نوجوانی و جوانی بیمار می گردد. (همان منبع، ص 91)

 

 

 

چکیده پژوهش:
موضوع این پژوهش بررسی اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان والد دار و بدون والد است. همانطور که می دانیم نوجوانی یکی از مراحل حساس دوران زندگی هر فرد محسوب می شود که مهمترین و اثرگذارترین جریانات در این دوره حساس اتفاق می افتد که ممکن است زندگی یک فرد را تحت شعاع قرار دهد. در این پژوهش ابتدا به بررسی دوره حساس نوجوانی پرداخته شده است و رابطه میان نوجوان و خانواده بررسی شده و مشکلات دوره نوجوانی نیز بررسی شده است.
بعد از بررسی دوره نوجوانی، بزهکاری، علل آن و دیدگاه هایی در مورد بزهکاری بررسی شده است و عواملی که می تواند نوجوان را به سوی بزهکاری بکشاند.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی، یکی از اساسی ترین مشکلاتی است که ممکن است یک نوجوان به آن مبتلا شود. اختلال شخصیت ضد اجتماعی، علائمی نظیر، بی احساسی مزمن، دروغگویی، دزدی، کلاهبرداری، انحرافات جنسی و غیره مشخص می شود که در این پژوهش به طور مفصل به آن پرداخته شده است.

در این پژوهش دو فرضیه مطرح شده است که میزان اختلل شخصیت ضد اجتماعی را میان نوجوانان تعیین می کند. برای اثبات فرضیه ها از پرسشنامه 71 سوالی mmpi یا مینه سوتا استفاده شده است که سوالات مربوطه به آیتم اختلاف شخصیت ضد اجتماعی (pd) که شامل 19 سوال بوده است، انتخاب شده و در اختیار نوجوان دختر پایه اول دبیرستان گذاشته شده است که نیمی از آنها دارای والد و سرپرست و نیمی دیگر بدون والد و سرپرست بوده اند. داده های به دست آمده از پرسشنامه با روش t استیودنت محاسبه شده اند و با t جدول در سطح 05/0 و با درجه آزادی بی نهایت مقایسه شده است و نتیجه اینکه t به دست آمده از t جدول کوچکتر شده یعنی فرضیه ما در این پژوهش رد شده است یعنی تفاوت معنی داری میان میانگین های دو گروه وجود ندارد.

تاریخچة نوجوانی:
برای قرن ها این تفکر وجود داشت که به محض اینکه کودکان به سنین 6 یا 7 سالگی می رسند می توانند مسئولیت های بزرگسالان را تقبل کنند و وارد بازار کار شوند. به غیر از قشر محدود ثروتمند، کودکان همراه بزرگسالان در مزارع و معادن کار می کردند و در میان جنگ حاضر می شدند. با صنعتی شدن جوامع از سپیده صبح تا شام در کارخانجات کار می کردند. تقریباً از 150 سال قبل دوران کودکی به رسمیت شناخته شد که توجه به حقوق کودک، روانشناسی کودک و اجباری شدن تحصیلات از نتایج آن است. شرایط اجتماعی و اقتصادی، پیشرفت تکنولوژی، پیدایش رشته های تعدد تحصیلی و تخصصهای جدید و طولانی شدن دوران تحصیلات در ابتدای قرن بیستم زمینه ای را ایجاد کرد که باعث شد به دوره نوجوانی توجه خاصی شود.
در اوایل قرن بیستم استانلی هال، به سبب تخصص و خصوصیات شخصی خود نخستین تئوریسین دوره نوجوانی گردید. استانلی هال (1924-1848) اولین دکترای روانشناسی را در امریکا کسب کرد و اولین روانشناسی است که روانشناسی بلوغ و نوجوانی را مطرح کرده است و دوره نوجوانی را به عنوان یک مرحله مشخص از رشد انسان تلقی کرده است و در مطالعات خود از روش های علمی استفاده کرده است وی اولین فردی بود که از روش پرسشنامه برای کسب اطلاعات عینی استفاده کرده است. به عقیده هال نوجوانی مرحله ای است که شخص تمام مراحل قبلی رشد را برای بار دوم در سطح پیچیده تری تجربه می کند. به عبارت دیگر موجود زنده در طول حیات مراحلی مشابه تاریخ تحول انسانی را طی می کند. با شروع نوجوانی در حدود چهارده سالگی سلسله اعمال جدیدی امکان پذیر می شود که هال آنرا «تولد دوباره» خواند. هال معتقد است که رشد انسان براساس برنامه از قبل تعیین شده و تحت تاثیر عوامل فیزیولوژیکی صورت می گیرد و تاثیر عوامل اجتماعی و محیطی را در این مورد کمتر می داند. وی معتقد است که نوجوانی مرحله خاصی در رشد است که قبلا از نظر روانشناسی و اجتماع نادیه گرفته شده بود. هال اصطلاح طوفان و فشار را در نوجوانی به کاربرد و معتقد بود که در این دوره وجود طوفان و فشار اجتناب ناپذیر می باشد (اکبرزاده، 1376، ص 4).
تعبیر نوجوانی به عنوان یک مرحله بحرانی، در اصل از فلاسفه یونانی، بخصوص ارسطو گرفته شده است اما کسی که برای اولین بار به شکل شایان توجهی بلوغ و بحران را بحران به طوفان، در آن یک انقلاب و زایش دوباره می بیند. (احدی و محسنی، 1322، ص 14).
فروید، معتقد بود مراحل رشد روانی-جنسی تابع وراثت و عوامل ژنتیکی می باشد. این تکامل نسبتاً مستقل از عوامل محیطی صورت می گیرد. بهترین مثال، عقده ادیپ است که آن را در همه جا و همه زمان ها یکسان می داند. فروید نز نوجوانی را به عنوان یک مرحله الزاماً سخت و طوفانی تلقی می نماید عقاید وی مطابق با نظریه رشد داخلی می باشد. (اکبرزاده، 1376، ص 5)
مارگارت مید (1978-1901) بر روی افراد یک جزیره دور افتاده اقیانوس آرام مطالعاتی انجام داد، و نظریه متفاوتی را مطرح کرد. وی جریان رشد را بین مردم قبایل جزایر ساموآ آرام و بدون فشار یافت. (اکبرزاده 1376، ص 5) روت بندیکت، بر روی اجتماعات زیادی مطالعه نمود. وی این طور نتیجه گیری کرد که مشکل اصلی نوجوانی، عدم مداومت و ناهماهنگی در اجتماعی شدن به عنوان بزرگسالان می باشد. منظور وی از مداومت و ناهماهنگی لزوم یادگیری یک سری رفتارها، نقشها و گرایش های متفاوتی می باشد که برای بزرگسال شدن لازم است و با آنچه فرد در کودکی یاد گرفته است تفاوت دارد (همان منبع، ص 6).

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  45  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله نقش والدین در تحصیل فرزندان

دانلود مقاله جایگاه علم و دانش در تاریخ اسلام و ایران

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله جایگاه علم و دانش در تاریخ اسلام و ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

جایگاه علم و دانش در تاریخ اسلام و ایران

 

 

 

«یرفع الله الذین امنوا منکم و الذین اوتوالعلم درجات»
«خدا آنهایی را که ایمان آورده‌اند و کسانی را که دانش یافته‌اند، به درجاتی برافرازد.»1
به جرئت می‌توان گفت که در هیچ یک ازادیان و مکاتب به اندازه اسلام، بر کسب معرفت و آگاهی یا دانش‌اندوزی و ژرف‌نگری در زندگی تأکید نشده است. با نگاهی گذرا به منابع تفکر اسلامی، یعنی قران کریم و احدادیث حضرت رسول (ص) و ائمه اطهار(ع) می‌توان در یافت که خداوند و اولیای او، پیوسته، نه فقط مؤمنان، بلکه کافران و مشرکان و حتی پیروان دیگر ادیان را بر خردمندی و به کارگیری عقل دعوت می‌کند؛ تا بدان جا که خداوند نه تنها از مؤمنان خواهان ایمان کورکورانه نیست، بلکه «توحید» یعنی بنیان ایمان را حاصل تعقل و علم‌ورزی می‌داند. کسانی که دین و علم را در طول تاریخ بشری در تعارض دیده‌اند، قطعاً در برابر مقام کسب علم و دانش در اسلام و تأکید فراوانی که برآن شده است، روش خاموشی و سکوت در پیش خواهند گرفت؛ زیرا چنان که پس از این ملاحظه خواهد شد، نه در منابع اندیشه و عمل اسلامی و نه در تاریخ ظهور این دین الهی نشانه‌ای از علم ستیزی یافت نخواهد شد. اگر آنچه را در آیات و اخبار درباره فضیلت علم و دانش و معرفت آمده، بدون هیچ تفسیر و توضیحی کنار هم قراردهند، خود کتاب یا کتاب‌های بزرگی را تشکیل خواهد داد.2 بی‌هیچ تردیدی، اگر این اندازه اولیای اسلام بر فضیلت دانش و دانشمند تأکید نکرده بودند، هرگز تمدن اسلامی بدین پایه از عظمت نمی‌رسید.
اصل کلمه «علم» هشتاد مرتبه در قرآن کریم در مواضع گوناگون تکرار شده و مشتقات آن مانند «یعلمون» و «یعلن» و غیره بارها به‌کاربرده شده است. واژگانی چون «حکمت» و «برهان» و مشتقات «عقل» و «فکر» و «فقه» بارها در قرآن به کار رفته است. بنابراین، خداوند از اینکه مؤمنان بر اساس تقلید و کورکورانه به او ایمان آوردند، آنان را نهی فرموده و حتی در یکی از آیات قران کریم، علم و ایمان را در کنار یکدیگر قرارداده است:
«و قال ‌الذین اوتوالعلم و الایمان لقد لبثتم فی کتاب ‌الله الی یوم البعث»(روم، 56)
[و آنان که دانش و ایمان داده شده‌اند،‌گویند: شما بر وفق کتاب خدا تا روز قیامت در گور آرمیده‌اید].
قرآن کریم در زمینه دانش‌اندوزی به کلیات اکتفا نکرده و بسیاری از آیات به طور خاص، بشر را به ژرف‌نگری در آثار خلقت و طبیعت می‌خواند:
«ان‌فی السموات و الارض و اختلاف اللیل و النهار لایات لاولی الالباب»(آل عمران، 190)
[هر آینه در آفرینش آسمان‌ها و زمین و آمد و شد شب و روز، خردمندان را عبرت‌هاست].
حتی بعضی از آیات قرآن کریم در تشویق مسلمانان به فراگیری علوم خاص،‌مانند نجوم و ریاضیات نقش مهمی داشته‌اند:
«و هو الذی جعل لکم النجوم لتهتدوا بها فی ظلمات البر و البحر قد فصلنا الآیات لقوم یعلمون»(انعام،97)
[اوست خدایی که ستارگان را پدید آورد تا به آنها در تاریکی‌های خشکی و دریا راه خویش را بیابید، ‌آیات را برای آنان که می‌دانند به تفصیل بیان کرده‌ایم].
یا:
«هوالذی جعل الشمس ضیاء و القمر نورا و قدره منازل لتعلموا عدد السنین و الحساب ما خلق الله ذلک الا بالحق یفصل الایات لقوم یعلمون»(یونس،5)
[اوست که خورشید را فروغ بخشید و ماه را منور ساخت و برایش منازلی معین کرد تا از شمار سال‌ها و حساب آگاه شوید. خدا همه اینها را جز به حق نیافرید و آیات را برای مردمی که می‌دانند به تفصیل بیان می‌کند].
حتی در آن دسته از آیات قرآن کریم که به نقل سرگذشت انبیاء و اقوام پیشین اختصاص دارد و خداوند خود تأکید می‌فرمایدکه هدف از نقل مکرر آنها، عبرت‌آموزی است، می‌توان آشکارا ایجاد و بلکه تشویق به تاریخ‌نگاری و مشاهده آثار تاریخی و روحیه واقع‌نگری را دید:
«قل سیروا فی الارض ثم انظروا کیف کان عاقبه المکذبین»(انعام، 11).
راست است که خداوند در قرآن کریم به آثار خلقت برای درک عظمت خویش و استحکام ایمان مسلمانان و مؤمنان اشاره می‌فرماید،‌ولی نحوه خطاب به گونه‌ای است که گویا خداوند متعال ژرف‌نگری در پاره‌ای از آثار خلقت را بر مؤمنان محتوم و مسلم می‌داند:
«افلا ینظرون الی الابل کیف خلقت و الی السماء کیف رفعت و الی الجبال کیف نصبت و الی الارض کیف سطحت»(الغاشیه، 20-17)
[آیا به شتر نمی‌نگرند که چگونه آفریده شده؟ و به آسمان که چسان بر افراشته و به کوه‌ها که چگونه برکشیده‌اند و به زمین که چسان گسترده شده].
و از این نمونه‌ها در قرآن کریم به اندازه‌ای است که می‌توان کتاب‌ها درباره آن نگاشت. همچنین در احادیث مأثور از اقوال حضرت رسول(ص) و ائمه(ع) نیز موارد بسیاری در تجلیل از علم و فضیلت علماء یافت می‌شود،‌که ذیلاً به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:
1.«مردی از انصار ب خدمت پیامبر (ص) آمد و گفت: ای رسول خدا! کدام یک از این دو نزد تو محبوب‌تر است: حضور در تشییع جنازه یا حضور در مجلس عالم؟ فرمود: اگر برای تشییع جنازه کسانی حاضر باشند تا متوفی را به خاک بسپارند، حضور در مجلس یک عالم برتر است از حضور در هزار مراسم تشییع جنازه،‌ عیادت هزار بیمار‌، هزار شب عبادت، هزار روز روزه، هزار درهم صدقه به فقرا و مساکین،‌هزار بار حج، هزار بار جنگ در راه خدا با مال و جان، باز هم اینها کجا و حضور در مجلس عالم کجا؟ آیا نمی‌دانی که خداوند را فقط با علم می‌توان اطاعت و عبادت کرد؟ خیر دنیا و آخرت در علم است و شر دنیا و آخرت در جهل».3
2. قال رسول‌الله(ص): طلب العام فریضه علی کل مسلم و مسلمه.4
پیامبر(ص): دانش‌اندوزی،‌بر هر زن و مرد مسلمان واجب و فریضه است.
3. عن‌النبی(ص): فکره ساعه خیر من عباده سنه.5
پیامبر(ص): ساعتی اندیشیدن از عبادت یک ساله نیکوتر است.
4. قال رسول‌الله(ص): العلم رأس الخیر کله و الجهل رأس الشر کله.6
پیامبر(ص): دانش سرآغاز هر نیکویی‌ست و جهل سرآغاز هر شری.
5. قال رسول الله(ص): من کتم علماً نافعهً، الجمه لله یوم القیامه بلجام من نار.7
پیامبر(ص): هرکس دانش‌سودمندی را نهان گرداند، خدای روز قیامت لگامی از آتش بر او بزند.
6. عن النبی(ص): انما یدرک الخیر کله بالعقل و لا دین لمن لا عقل له.8
پیامبر(ص): همه خیر و نیکویی جز از راه عقل به دست نمی‌آید، آن کس که عقل ندارد،‌بی‌دین است.
7.عن‌النبی(ص): ان‌الملائکه لتضع اجنحتها لطالب العلم.9
پیامبر(ص): فرشتگان برای دانش‌اندوزان بال می‌گسترند.
8. قال رسول‌الله(ص): ما قسم‌الله للعباد افضل من العقل فنوم العاقل افضل من سهر الجاهل و افطار العاقل افضل من صوم الجاهل و اقامه العاقل افضل من شخوص الجاهل.10
پیامبر(ص): خداوند چیزی را برتر از عقل به بندگان خود تقسیم نفرمود، ‌به همین سبب، خوابیدن خردمند برتر است از شب‌زند‌ه‌داری نادان و افطار خردمند برتر است از روزه‌داری نادان و ماندن خردمند برتر است از شب‌زنده‌داری برتر است از جنبیدن نادان.
9. عن‌النبی(ص): اربعه تلزمکل ذی حجی و عقل من امتی قیل: یا رسول‌الله، ما هن؟ قال: استماع العلم و حفظه و نشره و العمل به.11
پیامبر(ص): چهار چیز است که هر صاحب خردی از امت مرا همراهی می کند، گفتند: چه چیزهایی؟ فرمود: گوش سپاردن به دانش و حفظ و انتشار و عمل به آن.
10.قال رسول‌الله(ص): من نشره علما فله اجر من عمل به.12
پیامبر(ص): هرکس دانشی را انتشار دهد،‌اجرای مساوی با عمل‌کننده به آن خواهد داشت. همچنین ائمه اطهار نیز در جملات خود، بر علم و دانش‌اندوزی تأکید کرده و آن را از اصول اساسی اسلام برشمرده‌اند؛ تا بدان جا که علی(ع) در فرازی از سخنان خود خطاب به کمیل‌بن زیاد اساساً مردمان را به سه دسته تقسیم کرده‌اند:
«الناس الثلاثه: فعالم ربانی و متعلم علی سبیل نجاه و همج رعاع اتباع کل ناعق یمیلون مع کل ریح، لم یستضیئوا بنور العلم و لم یلجاوا الی رکن وثیق.»13
مردم سه دسته‌اند: دانایی که شناسای خداست، آموزنده‌ای که در راه رستگاری کوشاست و فرومایگی رونده به چپ و راست که درهم آمیزد و پی هر بانگی را گیرند و با هر باد به سویی خیزند، نه از روشنی دانش فروغی یافتند و نه به سوی پناهگاهی استوار شتافتند.
در جای دیگر می‌فرمایند:
«اغد عالماً او متعلماً و لاتکن الثالث فتعطب».14
یا دانا باش یا جوینده دانایی و سومی باش که به دشواری و هلاکت می‌افتی.
آن حضرت خود در پاره‌ای از خطبه‌های نهج‌البلاغه، به مسائل و آثار خلقت، مانند مورچه و شب‌پره پرداخته‌اند که نشانه آشکاری است از پیروی از آیات قرآن کریم مبنی بر دقت در آفرینش.
در دوره حیات ائمه بزرگوار شیعه، به ویژه پس از حضرت صادق(ع)- که علم بر علم‌آموزی رونق تمام داشت- آن حضرات، یاران خویش را به اندوختن علم و دانش تحریض و تشویق می‌فرمودند. ما در زیر برای نمونه برخی از احادیث ائمه(ع) در این زمینه اشاره می‌کنیم:
1. الامام الصادق(ع): اذکان یوم القیامه، جمع‌الله عزوجل الناس فی معید و احد و وضعت الموازین فتوزن دماء الشهداء مع مداد العلماء فیرجح مداد العلماء علی دماء الشهداء.15
امام صادق (ع): چون روز قیامت فرا رسد، خداوند مردم را در یک‌جا گرد‌آورد، آن‌گاه ترازوها، خون شهیدان را بر مرکب دانشمندان وزن کند، آن‌گاه مرکب دانشمندان بر خون شهیدان سنگینی خواهد کرد.
2. الامام ‌الصادق(ع): اکثر الناس قیمه، اکثر‌هم علما.16
امام صادق(ع): با ارزش‌ترین مردم کسی است که دانش بیشتری داشته باشد.
3. الامام الصادق(ع): العاملعلی غیر بصیره کالسلئر علی غیر طریق فلا تزیده سرعه السیر الابعداً.17
امام صادق(ع): کسی که بدون آگاهی و بصیرت به کاری دست زند، مانند آن است که رونده راهی به جز راه اصلی باشد، بنابراین هرچه بیشتر پیش رود، بیشتر از مسیر منحرف خواهد شد.
4. الامام‌الباقر(ع): العالم کمن معه شمعه تضی الناس.18
امام باقر(ع): عالم چونان کسی است که با خود شمعی دارد و مردم از پرتو آن بهره می‌برند.
5. الامام‌الباقر(ع): لایقبل عمل الا بمعرفه.19
امام باقر(ع): هیچ ‌کاری بدون داشتن معرفت و آگاهی پذیرفته نیست.
همه این موارد که نمونه‌های بسیار دیگری از آنها در آثار حدیثی مسلمانان به دست‌می‌آید،20 نشان می‌دهد که نه تنها اسلام با دانش تضادی ندارد، بلکه به نحوی ملازم آن است و ائمه اسلام به طور مؤکد بارها تکرار کرده‌اند که هیچ عبادت و فریضه‌ای بدون کسب آگاهی و بصیرت از مؤمنان پذیرفته نیست. افزون بر اینها، کارنامه درخشان تمدن اسلامی نشان می‌دهد که عالمان مسلمان در هر رشته و موضوعی که به کار علمی می‌پرداخته‌اند،‌انسان‌هایی با ایمان بوده و گاه کار علمی را برخود فرض می‌دانسته‌اند.21
در واقع اگر هم در برخی ادیان و مکاتب دیگر، نزاعی میان علم ودین وجود داشته باشد، ربطی به اسلام ندارد و دلیل بزرگ آن بخش مهمی از آیات قرآن کریم و احادیث مأثور است که همگی مؤمنان را به دانش و آگاهی روزافزون دعوت می‌کند.
البته می‌باید این نکته را درنظرگرفت که دانش و دانش‌اموزی در اسلام شرایط خود را داراست؛ بدین معنی که اسلام میان علم و اخلاق فاصله‌ای نمی‌بیند و همواره بر پیوستگی این دو تأکید ورزید است. درواقع عالم در اسلام، صاحب مسئولیت است و عالم بی‌اخلاق جز به گمراهی هدایت نمی‌کند. این موضوع خود از امتیازات اسلام است که در زمینه تعلیم و تربیت مکتبی خاص دارد.22
مراکز علمی در قلمرو اسلامی از ارج و منزلت والایی برخوردارند. میراث عظیم فرهنگی مدون در طی اعصار و قرون مبین آن است که این نهاد فرهنگی، در ادوار درخشان تمدن اسلامی دارای فضیلت فراوانی بوده و از ارکان اساسی جامعه اسلامی به شمار می‌آمده است. اصولاً کتابخانه‌ها در ادوار باثبات شکوفا می‌شوند و نهادهایی چون مدرسه، ‌دانشگاه،‌دارالعلم، بیت‌الحکمه و کتابخانه در یک جامعه باثبات و مشحون از وحدت،‌صلح و صفا و پیشرفت و موفقیت، ایجاد می‌شوند. هر زمان چنین زمینه‌هایی در قلمرو تمدن اسلامی فراهم شده، ‌مدارس و کتابخانه‌های عظیمی در آن به‌وجود آمده،‌رشد کره و به کانون‌های فرهنگی روزگار خود بدل شده است. در این قلمرو منظور اصلی و هدف از به‌وجود آمدن این مدارس این بود که هرکسی بتواند دانسته به دین اسلام وارد شود و مسلمان واقعی گردد.
رسول اکرم(ص) برای رساندن پیام خدا به گوش مردم و هدایت آنان به صراط مستقیم از همان روزهای اول بعثت، افراد شایسته‌ای را برای تبلیغ و دعوت به اسلام به اطراف اعزام نمود. برای نمونه، طفیل‌بن عمر به محض ایمان آوردن،‌مأمور شد که به سوی قبیله خود بازگردد و به آنان تعلیم دهد. وی در روز حادثه خیبر با هشتاد مسلمان دیگر در حال تعلیم قرآن کشته شد و شمار بسیاری از مبلغان، ‌از جمله زید‌بن وثنه و حبیب‌بن‌عدی، به دست قبائل خودشان شهید شدند.23 کم‌کم دامنه دعوت عمومی پیامبر گسترش یافت و نخستنی مسجدی که در مدینه تأسیس گردید، مرکز آموزش، تبلیغ، قضاوت، امور سیاسی، نظامی و فرهنگی شد.
حضرت علی (ع) نیز در روش‌های تربیتی خود همچنان از رسول خدا(ص) پیروی می‌نمود و نظام آموزشی را بیشتر در همان مساجد قرار داده بود. حضرت در جلسات مشترک با خلفا، معارف اسلامی را مطرح می‌کرد و حتی در زمان جنگ به بحث و گفت‌وگوی علمی می‌پرداخت. و پس از شهادت ایشان این خط سیر به وسیله طرفداران اهل بیت (ع) ادامه یافت و در بغداد و اکناف جهان اسلام مدارس، بیت‌الحکمه‌ها و کتابخانه‌هایی تأسیس گردید.
در مکتب امام صادق(ع) در تمام رشته‌های علوم تتبع و بحث می‌شد و امام برای هر یک از شاگردان، تخصصی تعیین نموده بود، برای نمونه به ابان‌بن تغلب- که در فقه تبحر داشت- دستور دادند که در مسجد بنشیند و فتوا دهد و حمران‌بن اعین در زمینه علوم قرآن به پرسش‌ها پاسخ می‌داد و زراه‌بن اعین در زمینه فقه، مناظره و بحث می‌کرد و هشام‌بن حکم در مسائل رهبری و امامت و اصول عقائد مناظره می‌کرد.24 امام صادق (ع) به مسائل علمی و تجربی نیز اهتمام داشت و بنابر نقل‌های مختلف از علمای پیشین، جابربن حیان یکی از شاگردان امام در رشته‌های مختلف، در علم کیمیا مهارت داشت. امام صادق (ع) پایه‌گذار مکتب جعفری در مدینه است که هزاران تن در رشته‌های گوناگون در آن به فراگیری علوم اسلامی می‌‌پرداختند و در فقه و معارف اسلامی بیش از چهار هزار نفر در مساجد تحصیل علم می‌کردند. مجلس درس امام بیشتر در مسجد برگزار می‌شد و شاگردان آن حضرت هم بیشتر حلقه‌های درس را در مسجد تشکیل می‌دادند.25
مساجد نخستین مراکز اجتماعات دینی برای مسلمانان به‌شمار می‌آمد و حتی اگر از مدارس قدیم و اولیه‌کشورهای اسلامی کشورهای اسلامی سخن بگوییم باید مسجد را مورد توجه قرار دهیم. ساختمان مدرسه‌ها نیز که پس از مساجد معمول شد، مانند نقشه ساختمان مساجد بود. حتی پس از ایجاد و توسعه مدارس، مساجد جنبه تربیتی و آموزشی خود را حفظ کردند. مثلاً در سیستان، شخصی به نام عبدالرحمان‌‌بن سمره (در سده اول هجری) مسجد آدینه‌ای ساخت که حسن‌بصری یکی از علمای دینی مدت‌ها در آن‌جا سرگرم تدریس و تعلیم مسائل دینی بود و در بخارا- که معروف به قبه‌الاسلام شده بود- از چند مسجد برای تعلیم علوم شرعی استفاده می‌شد. در نیشابور که یکی از مراکز مهم سیاسی و علمی خراسان بود، مساجد بزرگی مانند: مسجد مطرزی، مسجد قدیم و مسجد عقیل، محل تعلیم و تعلم بود.26
مساجد معروفی که یا از همان آغاز تأسیس و یا چندی بعد کتابخانه نیز در آنها تشکیل یافته، در شهرهای مهم اسلامی فراوان بود‌اند که به برخی از این مساجد اشاره می‌شود: جامع‌البصره(12ق)، جامع فسطاط(21ق)، جامع‌الکبیر قیروان(50ق)، جامع اموی دمشق(88ق)، مسجدالاقصی(72ق)، جامع قرویین فاس(192ق)، مسجد میا فارقین دیاربکر(سده‌چهارم ‌هجری)، مسجد آمد دیاربکر(سده چهارم هجری)، مسجد عقیل نیشابور(شده چهارم هجری)، جامع‌الازهر قاهره(359 ق)، جامع‌الاعظم قیروان(سده پنجم هجری)، جامع الخطیب اصفهان(سده پنجم هجری)، جامع حلب(سده پنجم هجری)، مسجد زیدی بغداد(سده ششم هجری)، جامع کمالیه،‌جامع عزیزیه مرو(سده ششم هجری)، جامع الکبیرالجزایر(سده هفتم هجری)، جامع گواشیر کرمان، جامع گوهرشاد مشهد، جامع‌ ابوایوب انصاری، مسجدالفاتح استانبول، مسجد رکنیه یزد و مسجد عتیق اصفهان در قرون یاد شده دارای کتابخانه‌های معتبری بوده‌اند.
در بسیاری از مشاهد مقدسه نیز کتابخانه‌هایی وجود داشته که برخی از آنها عبارت‌اند از: حرم مکی(مسجد‌الحرام)، حرم نبوی مدینه، حرم امام علی(ع)،‌حرم موسی‌بن جعفر(ع) کاظمین، آستانه علی‌بن موسی‌الرضا(ع) مشهد، آستانه حضرت عبدالعظیم ری، آستانه شاهچراغ شیراز و آستانه حضرت معصومه در قم. همچنین در کنار آرامگاه‌ها و مزارهای بزرگان جهان اسلام،‌مانند: قبر ابوحنیفه در بغداد،‌قبه المنصوریه قاهره، مزار مولانا در قونیه، مقبره غازان خان در تبریز، آرامگاه شیخ جام ژنده‌پیل در جام، مقبره شیخ صفی در اردبیل و مانند اینها، کتابخانه‌هایی معتبر بوده است.
رباط‌ها و خانقاه‌ها و زوایه‌ها نیز کتابخانه‌هایی در خود جای داده بودند که از آن میان می‌توان به رباط‌المأمونیه، رباط شونیزی، رباط مرزبانیه، رباط حریم طاهری و رباط خاتونی سلجوقی در بغداد، رباط زوزنی در بصره، رباط و خانقاه ماردین، خانقاه ظاهر برقوق،‌خانقاه ضمیریه و خانقاه شمساطیه در دمشق،‌رباط صلاحیه، رباط الاثار، رباط بکتماری در قاهره و بسیاری از خانقاه‌های ایران اشاره کرد.
بیمارستان‌های جهان اسلام- که «مارستان» خوانده می‌شدند- نیز ضمن درمان بیماران- مراکز تحقیق و مطالعه پزشکان به شمار می‌رفته‌اند و کتابخانه‌های تخصصی داشته‌اند که برخی از آنها عبارت‌اند از: مارستان فسطاط مصر، مارستان‌الکبیر منصوری قاهره، مارستان، مقتدری بغداد، مارستان نوری بغداد،‌مارستان بلنسیه در اندلس و بیمارستان ری.27
مدارس به عنوان کانون‌های تعلیم و تربیت، یکی دیگر از پایگاه‌های تأسیس کتابخانه در جهان اسلام یوده است؛‌چنان که کمتر مدرسه‌ای در حوزه کشورهای اسلامی را می‌توان یافت که در آن کتابخانه‌ای تأسیس نشده باشد. شماری از این مدارس که شهرت تاریخی داشته‌اند،‌عبارت‌اند از: مدارس نظامیه،‌جلیلیه، فخریه، مجاهدیه، مستنصریه، فاخریه، مسعودیه و جوزیه در بغداد؛ مرادخانیه و قبهان در عمادیه؛ حسامیه در ماردین؛ صلاحیه، عادلیه، ‌ظاهریه، جوانیه،‌نوریه‌الکبری، عمریه، خیاطین، مرادیه، شمساطیع، یاغوشیه، خسرویه، بادرائیه و رواحیه در دمشق؛ سیفیه، حلاویه؛ خاتونیه، ضمیریه، نظامیه، عمیدیه و منصوری در مرو؛ شاهرخیه در هرات؛ نظامیه،‌صابونی، سعدیه، بیهقیه و عطا ملک جوینی در نیشابور؛ مظفریه در تبریز؛ تورانشاهی و قطبیه در کرمان؛ نظامیه در اصفهان و صدها مدرسه دیگر در سراسر شهرهای مهم و معتبر جهان اسلام.
شماری از کتابخانه‌ها به صورت مستقل،‌خارج از مساجد، مشاهد، بیمارستان‌ها و مدارس تشکیل یافته‌اند و به عناوینی مانند: دارالعلم،‌دارالکتب، دارالحدیث، بیت‌الکتب و خزانه‌الحکمه شهرت داشته‌اند. این نوع کتابخانه‌ها- که به حالت عمومی و نیمه عمومی اداره می‌شده‌اند- مراکز علمی و فرهنگی بوده‌اند که در آنها تدریس، تحقیق، تألیف و ترجمه نیز انجام می گرفته است. برخی از این کتابخانه‌ها عبارت‌اند از: خزانه‌الحکمه، متعلق به علی‌بن یحیی‌منجم، خزانه‌الحکمه، متعلق به فتح‌بن خاقان. همراه با نهضت ترجمه، کار تألیف علوم اسلامی نیز رونق بسیاری یافت؛ چنان که در مدت کوتاهی تألیفات فراوان و مهمی در تمامی زمینه‌های معارف اسلامی فراهم فراهم گردید. رشد روزافزون‌ترجمه و تألیف و انتقال مجموعه کتاب‌های به غنیمت گرفته شده از سرزمین فتح‌شده به جهان اسلام موجب افزایش کتاب در شهرهای اسلامی و سبب پیدایش کتابخانه‌های کوچک و بزرگ در جهان اسلام گردید.28

 

تأسیس بیت‌الحکمه و کتابخانه‌ها
با استقرار نظام نوبنیاد اسلامی و تکامل درونی این اجتماع، تدریجاً نهادهای آموزشی به وجود آمد که نقش برجسته‌ای در پرورش و گسترش علوم و فنون داشت. نخستین مرکز مهمی که به همین منظور تأسیس گردید و بیشتر به فلسفه و علوم ریاضی و طبیعی می‌پرداخت، بیت‌الحکمه نام داشت که در بغداد ساخته شد. این مرکز که به هزینه خزانه دولتی یا بیت‌المال اداره می‌شد، محل اجتماع دانشمندان و پژوهشگران و به ویژه مترجمان شایسته‌ای بود که کتاب علمی و فلسفی یونانی را به عربی ترجمه کردند.29
از جمله کتابخانه‌‌های مشهور مانند بیت‌الحکمه،«خزانه‌الحکمه» متعلق به علی‌بن یحیی منجم(م275ق) است. وی پسر یحیی‌بن منصور بود که در بیت‌الحکمه مأمون کار می‌کرد. در خزانه الحکمه دانشمندان می‌توانستند ساکن شوند و برای آنها مقرری نیز تعیین کرده بودند. بنابراین،‌ازاین دیدگاه کتابخانه مزبور به بیت‌الحکمه شبیه بود. خزانه‌الحکمه دیگری نیز توسط علی‌بن یحیی برای فتح ابن‌خاقان گردآوری شد. فتح، علی‌بن یحیی را مأمور کرد که کتابخانه‌ای از کتب نفیس برای او گردآورد و برای او خزانه‌الحکمه‌ای ترتیب داد و شماری از کتب شخصی خود را به آن‌جا منتقل ساخت.30
بیت‌الحکمه‌ها و مانند آن، تنها کتابخانه‌هایی نبودند که دانشمندان در آن‌جا رفت‌و‌آمد می‌کردند. در کنار آنها کتابخانه‌های خصوصی نیز وجود داشت،‌مانند: دارالقری31 که متعلق به محمره‌بن نوفل بود و سیوطی در تحقیقات خود به این محل اشاره می‌کند32؛ بیت‌الجمحی که متعلق به عبدالحکم‌بن عمروابن عبدالله‌بن صفوان بود33؛ بیت‌ابن ابی لیلا که عبدالرحمان‌بن‌ابی لیلا آن را ایجاد کرد. وی بیتی داشت که در آن مصحف‌ها قرار داده بود و در کنار آن‌جا قاریان قرآن حضور داشتند34؛ و دار عبدالله اندلسی که ساختمانی بود که در اواخر سده دوم هجری ابوعبدالرحمان عبدالله‌بن محمد‌بن هانی اندلسی از لغویون، برای کسانی که از راه‌‌های دور برای بهره‌گرفتن از دانش وی نزد او می‌آمدند،‌آماده کرده بود.35
در آغاز سده چهارم هجری کتابخانه‌های عمومی عربی ظاهر شدند. دارالعلم‌هایی که در این عصر پیدا شدند،‌نخستین کتابخانه‌های عمومی عربی بودند که بر اساس وقف به وجود آمدند. دارالعلم فاطمیان ادامه بیت‌الحکمه محسوب می‌شود. در این نهاد- که در 395 ق الحاکم بامرالله، خلیفه فاطمی مصر، آن را در قاهره بنا نهاد- ریاضیات و طبیعیات تدریس می‌شد و کتابخانه‌ای با بیش از یک میلیون جلد کتاب داشت.36
دارالعلم موصل را نیز ابوالقاسم جعفر‌بن محمد حمدان موصلی شهام برپا ساخت. این دارالعلم نخستین دارالعلمی بود که در آن کتبی از همه رشته‌های علمی گردآوری شده بود.37 در همسن شهر در سده چهارم هجری،‌ابوعلی‌بن سوار کاتب، کتابخانه‌ای ایجاد کرده بود که به کتابخانه ابن‌سوار معروف شد. دارالعلم شابور با 10 هزار تا 400، 10 جلد کتاب در بغداد از جمله مراکز مهم فرهنگی به‌شمار می‌آمد. شابور که چند بار وزارت بهاء‌الدوله از آل‌بویه را برعهده داشت،‌به عنوان کاتب، فرهنگی نسبتاً غنی داشت و دانشمندان را گرامی می‌داشت.38
طرابلس (در لبنان کنونی) نیز در اواخر سده پنجم هجری دارالعلمی با 6/1 میلیون جلد کتاب داشت. از همان دوره‌ای که ابوالعلاء معری در آن می‌زیست، یعنی از اوایل سده پنجم هجری، به تأیید ذهنی کتابخانه‌های زیادی برای استفاده عموم وقف شده بودند. دارالعلم طرابلس در سال 473ق، یعنی 24 سال پس از فوت ابوالعلاء،‌به دست ابوالحسن علی‌بن محمد‌بن احمد جلال‌الملک قاضی و حاکم طرابلس (م492ق) اسخته شد. دارالعلم طرابلس کتابخانه‌ای غنی بود که اعراب آن را در اختیار داشتند.39
همچنین دارالعلم بیت‌المقدس توسط الحاکم،‌دارالعلم نجف به دست محمد‌بن حسین شریف‌الرضی(406-395ق)40، دارالعلم الفسطاط به دست ابن‌دقماق(م793ق)41، دارالعلم ابن‌ابی البقاء توسط ابوالفرج‌بن ابن‌البقاء بصری و محمدبن عبیدالله‌‌بن الحسن‌(م499ق)42 و دارالعلم‌ابن‌المارستانیه توسط عبیدالله‌بن علی‌بن نصر(599-541ق)43 تأسیس شدند.
در پایان عصر دارالعلم‌ها، سه کتابخانه وجود داشت که همتای دارالعلم‌ها به شمار می‌آیند. دارالکتب کوی‌ابن‌ابی عوف در بغداد که در سال 452ق به همت ابوالحسن محمد‌بن هلال‌بن محسن‌بن ابراهیم صابی، معروف به غرس النعمه، ‌ایجاد شد.44 دارالکتب ارسطوی فیلسوف دراسکندریه و دارالکتب ابن‌شاه مردان نیز توسط ابومنصوربن شاه‌مردان وزیر در بصره ایجاد شد.45
شاپور‌بن اردشیر،‌وزیر بهاءالدوله دیلمی در کرخ بغداد کتابخانه‌ای شامل ده‌هزار جلد کتاب نفیس بنا کرد و آن را دارالعلم نامید و استفاده از آن برای همگان آزاد بود. در همین سال وزرای دیگری چون حسن‌بن موسی نوبختی و رشید و طواط،‌وزیر خوارزمشاه،‌دارای کتابخانه‌های نفیسی بودند. همچنین خاندان خجندی اصفهان کتابخانه بزرگی داشتند. عضدالدوله دیلمی در شیراز کتابخانه مفصلی داشته و مقدسی آن را دیده است و عماد‌الدوله دیلمی در شیراز و بهاءالدوله دیلمی و ابوالوفای همدانی نیز صاحب کتابخانه‌های ارزشمندی بودند. ابوالفداء، شاهزاده کرد سوری نیز کتابخانه‌ای با هفتاد‌ هزار جلد کتاب داشت و دویست دانشمند در آن‌جا مشغول پژوهش بودند. کتابخانه‌های سلطان محمود در غزنین و مجدالدوله دیلمی در ری و شاهرخ گورکانی و فرزندش، بایسنقر در هرات و الغ‌بیگ، فرزند دیگرش در سمرقندو پیرمحمدبن عر شیخ‌بن تیمور گورکانی در فارس و خلیل سلطان در تاشکند و شاه ‌عباس صفوی و شاه سلطان حسین صفوی از دیگر کتابخانه‌های ارزشمند بوده‌اند. در میان وزیران نیز افراد بسیاری اقدام به تأسیس کتابخانه کرده‌اند که برخی از آنها عبارت‌اند از : یحیی برمکی(م190ق) در بغداد، محمدبن عبدالملک زیات(م233ق) در سامرا که غیر از کتابخانه، دارالترجمه‌ای نیز داشته است، قاسم‌بن عبیدالله‌بن سلیمان(م291ق)، حبشی‌بن معز الدوله(م357ق) در بصره که پانزده هزار جلد کتاب داشته است،‌عضد‌الدوله دیلمی(م372ق) که به گفته مقدسی هیچ کتابی تا زمان وی تألیف و تصنیف نشده بود،‌مگر اینکه نسخه‌ای از آن در کتابخانه وی موجود بود، صاحب‌بن عباد(م385ق) در ری که 117 هزار و به گفته‌ای 120 هزار و به قولی 206 هزار جلد کتاب داشته است، چنان‌که فهرست کتابخانه او ده مجلد بوده و تا زمان ابوالحسن بیهقی نیز وجود داشته است،‌ابوالفضل ابن‌عمید در همین دوره بیش از صدبار کتاب در علوم گوناگون داشته و ابوعلی ابن‌مسکویه، خازن و کتابدار او بوده است، وزیر صلاح‌الدین ایوبی کتابخانه‌ای تشکیل داده بود که بیش از صدهزار جلد کتاب داشته، رشیدالدین فضل‌الله (م817ق) کتابخانه‌ای داشته که بیش از شصت‌هزار جلد کتاب در آن وجود داشته است.46

 

تأسیس نظامیه‌ها
در نیمه دوم سده پنجم هجری، دانشگاه‌هایی به عنوان سازمان‌های تعلیمات عالی توسط خواجه نظام‌الملک،‌ویزر آلب ارسلان سلجوقی، با تأسیس تعدادی از مدارس به نام نظامیه در بغداد و نیشابور و شهرهای دیگر به اوج کمال رسید. در نظامیه بغداد(تأسیس 459ق)- که یکی از معروفترین آنهاست- ابواسحاق شیرازی تدریس می‌کرد. پس از آن بزرگ‌ترین مقام تدریس در این‌مدرسه به غزالی رسید و از آن پس تأسیس مدارس در جهان اسلام گسترش یافت.
کتابخانه مدرسه نظامیه بغداد،‌نخستین کتابخانه دانشگاهی اسلامی بوده است که به لحاظ اشتهار و غنا، تاریخچه پرافتخاری داشته است. نظام‌الملک این کتابخانه را ساخت و خود به مراقبت و نظارت بر کارهای آن می‌پرداخت. حتی در نخستین‌بازدید از مدرسه در سال 479ق به تقیرر یک جزوه حدیث همت گماشت. خوشبختانه بخشی از تاریخچه مربوط به ادراه این کتابخانه تا کنون باقی و محفوظ مانده است.47
مدارس و مراکز علمی که به امر خواجه در قلمرو سلجوقیان تأسیس شد، به سبب انتساب به نظام‌الملک به نظامیه مشهور شدند. نظامیه بغداد فضای وسیع و ایوان‌های بزرگ، برای اقامت فقها و مدرسان،‌مسجد،‌کتابخانه و... داشته است. این مدارس به خاطر توجه ویژه به برنامه‌های مذهبی و مجالس پرشور وعظ و مناظره و مجادلات مذهبی مورد توجه علما و فقها در سراسر دنیای اسلام واقع شد. خواجه نظام‌الملک به خاطر تعصب شدید مذهبی و اعتقاد خاصی که به خلفای سنی مذهب عباسی داشت، تصمیم گرفت دارالخلافه بغداد را به مرکز تبادل آرا و عقائد مذهبی تبدیل کند؛ از این رو کوشید تا نظامیه بغداد را به صورت یکی از بزرگترین پایگاه‌های مذهبی و تبلیغاتی شرق اسلامی درآورد تا بدین وسیله با تبلیغات شدید و مؤثر اسماعیلیه از سوی جامع‌الازهر قاهره، مرکز خلفای فاطمی، به مبارزه برخیزد و تا حدودی در این راه کامیاب شد، زیرا نظامیه بغداد یکی از دارالعلم‌های بزرگ اشلامی شد تا بدان پایه که دیگر مدارس علمی که به وسیله خواجه در دیگر شهرهای خراسان و عراق تأسیس گشت،‌نتوانست از نظر شهرت و اعتبار علمی به پای آن برسد.48
در آغاز تأسیس نظامیه بغداد رشته‌های تحصیلی به فقه شافعی و حدیث و قرائت قرآن منحصر می‌شد،‌اما به تدریج فقه و اصول، حدیث، تفسیر و علوم قرآنی، کلام، ریاضی، طب و علوم ادبی نیز در آن تدریس گردید. درباره شمار مدرسان نظامیه بغداد از آغاز تأسیس تا واپسین ایام حیات آن مدرسه، نویسنده کتاب وصایای خواجه نظام‌الملک می‌نویسدکه ابوحنیفه که تاریخ مدرسان نظامیه را نوشته از آغاز آن مدرسه تا پایان نوبت مستعصم، هشتاد و پنج تن را ذکر نمود. از مدرسان نظامیه بغداد می‌توان از ابواسحاق شیرازی(م476ق)، ابوعبدالله طبری(م495ق)، ابوحامد غزالی(م505ق)، ابومحمد خوارزمی(م568ق) و ابن فضلان(م592ق) نام برد.49
توجه خاص نظام‌الملک و پادشاهان بزرگ سلجوقی به نیشابور سبب شد که این شهر شکوفا گردد. نوابغ ناموری مانند: امام موفق نیشابوری، ‌حکیم عمر خیام، حسن صباح، امام الحرمین جوینی،‌امام محمد غزالی و برادرش امام احمد، امام محمد یحیی نیشابوری و شیخ عطار در دامان نیشابور یافتند. مدرسه نظامیه‌ای در نیشابور تأسیس شده جایگاه آن از نظر تعداد مدرسان و فقهای مشهوری که به تعلیم در این مدرسه مشغول بودند و از نظر کیفی پس از نظامیه بغداد قرار گرفت.50
خواجه همچنین مدرسه نظامیه اصفهان را تأسیس کرد. این نظامیه با توجه به موقعیت ممتاز این شهر در دوره سلجوقی و علاقه فراوان خواجه به دانشمندان و فقها، از استادان و دانشمندان مشهوری- که بیشتر از آل خجند بودند- برخوردار بود. وجود این مدرسه اصفهان را می‌توان به عنوان یکی از مراکز مهم علمی و مذهبی مطرح نمود. از مدرسان این نظامیه می‌توان به ابوبکر محمدبن ثابت خجندی(م483ق)،‌ابوسعید احمدبن ثابت خجندی(م531ق) و فخر‌الدین ابوالمعالی ورکانی (م559ق) اشاره کرد.51
نظامیه بلخ نیز اساتید نامداری چون آدم‌ابن اسدالسهروردی و شاگردان بنامی چون رشید و طواط داشت. نظامیه بصره نیز به روایت مؤلف تجرب السلف- که از نظامیه بغداد وسیع‌تر و بزرگ‌تر بوده است. در اواخر خلافت المستعصم بالله ویران شد و از مصالح ساختمانی آن در شمال بصره، مدرسه دیگری به همین نام ساختند.52 در 585ق صلاح‌الدین ایوبی مدرسه‌ای در بیت‌المقدس ساخت و در شمال افریقا امرای سلسله موحدون در همین زمان مدارسی بنا نهادند و در 750ق مدرسه‌بزرگی در غرناطه ساخته شد. در بخش شرقی سرزمین‌های خلافت اسلامی،‌سنت مدرسه‌سازی ادامه یافت که از آن جمله مدرسه مستنصریه بغداد در کنار دجله53 و مدارس آسیای مرکزی به خصوص مدرسه سمرقند بنای تیمور گورکانی و اخلاف وی را می‌توان نام برد. همچنین مدارس مشهوری- که از سازمان‌های آموزشی شیعی هستند- توسط شاهان صفوی در اصفهان و مشهد و شیراز بنا شد،‌مانند: مدرسه چهارباغ اصفهان، مدرسه خان شیراز که حکیم برجسته ایرانی، ملاصدرا در آن تدریس می‌کرد.54
از اوایل قرون وسطی تاکنون، سازمان‌های تعلیمات عالی پیوسته شکوفا بوده است. مدرسه قرویین فاس در مراکش با یازده قرن قدمت، به گمان قوی کهن‌ترین دانشگاه جهان به شمار می‌رود و جامع‌الازهر قاهره55 که در آغاز دانشگاهی شیعی بود،‌نخستین هزاره خود را جشن گرفته است. همچنین مرکز علمی شیعه در سده پنجم هجری در نجف تأسیس شد که تا زمان حاضر نیز فعالیت آن ادامه دارد و حوزه علمیه این شهر یکی از بزرگ‌ترین مراکز دانشگاهی دینی در جهان اسلام به شمار می‌آید.

 

طبقه‌بندی علوم در تمدن اسلامی
یکی از مسائل مهم در تمدن اسلامی، موضوع طبقه‌بندی علوم است. این موضوع را می‌توان از دو جنبه مورد بررسی قرارداد: نخست اینکه، مسلمانان در مجامع آموزشی خویش، علوم را بر حسب اهمیت،‌چگونه تقسیم‌می‌کرده‌اند و در واقع سبب مقدم داشتن یک علم بر علم دیگر در آموزش،‌چه بوده و یک طالب علم، آموزش‌‌های خود را از چه دروسی آغاز می‌کرده است؟ این مسئله به تنهایی میزان اهمیت برخی علوم و ترجیح یکی را بر دیگری نشان می‌دهد.
دوم، وجه فلسفی قضیه است؛‌یعنی در آثار «چند دانشی» یا کتاب‌هایی که فقط علوم گوناگون را فهرست کرده و معرفی کوتاهی از آنها به دست داده‌اند، مانند احصاءالعلوم از ابونصرفارابی و مفاتیح‌العلوم از ابوعبدالله محمد خوارزمی،‌رویکرد این مؤلفان از حیث ارائه فهرستی از علوم رائج آن عهد و تقدیم و تأخیر هر یک از چه نظریه‌ای پیروی می‌کرده است؟ در واقع می‌توان این آثار را نخستین‌تجربه‌های مسلمانان در دایره‌المعارف نویسی به شمار آورد. به هر حال،‌هر دو وجه موضوع طبقه‌بندی علوم بسیار مهم است و در بررسی فراز و فرود تمدن‌اسلامی نقس اساسی دارد؛ البته در این‌جا به رئوس مطالب می‌پردازیم و از بین کتاب‌های گوناگون در این‌باب فقط به معرفی دو اثر مذکور در فوق خواهیم پرداخت و تفصیل را در این‌باره می‌باید در برخی آثار اختصاصی جست‌وجو کرد.56
چنان که گفته شد، یک وجه از طبقه‌بندی علوم به روش تدریس و آموزش در سرزمین‌های اسلامی مربوط می‌شود. بی‌تردید این موضوع در درجه نخست به جایگاه هر علمی در اوضاع و شرایط فرهنگی جامعه بستگی داشته است و سبب ترجیح علمی را بر علم دیگر در روش‌های آموزشی، می‌باید در باورهای جامعه مسلمین جست‌وجو کرد. شرافت و امتیاز هر علمی به موضوع آن بستگی دارد؛‌مثلاً «علم تفسیر» که به بحث در معانی قرآن کریم می‌پردازد، یعنی «کلام الهی» و این خود می‌تواند برترین دلیل برای امتیاز خاص این علم در برابر دیگر علوم باشد. همچنین علم کلام- که موضوع آن بحث در ذات احدیت و دیگر موضوعات اعتقادی است می‌تواند بر دیگر علوم برتری داشته باشد.
حاجی خلیفه، مؤلف کتاب کشف‌الظنون، ‌مجموعه‌ای از عواملی را که در ترجیح و مقدم داشتن یک علم بر علم دیگر دخالت دارند، بدین‌گونه برشمرده است:
دسته نخست: در این گروه،‌دانشی که به سبب اهمیت آن،‌بر دیگر دانش‌ها ترجیح داده می‌شود؛ مانند آن که در فقه«واجب عینی» بر «واجب کفایی» مقدم است. در واجب عینی داشتن اعتقاد یا انجام تکلیف بر هر شخصی لازم است و از عهده او ساقط نمی‌شود. برعکس،‌در واجب کفایی، اگر دیگران انجام کاری را برعهده بگیرند، آن کار از عهده دیگران ساقط است. مثلاً لازم نیست همه مردم دانش پزشکی یا علم ریاضیات بیاموزند و همان که عده خاصی از مردم به این‌گونه علوم بپردازند،‌ کافی است.57
دسته دوم: در این گروه،‌یک علم، واسطه‌ای است برای رسیدن به علم دیگر؛ مثلاً مباحثی که درباره لغات و الفاظ مطرح می‌شود، سرانجام به کار بحث و تحقیق در مسائل مهم‌تری ربط می‌یابد؛ ‌چنان که فراگیری صرف و نحو برای درک آیات و احادیث اهمیت درجه اول دارد. همچنین است نسبت علم منطق به فلسفه.58
دسته سوم: در این گروه نیز، بخشی از یک علم بر دیگر بخش‌ها مقدم داشته می‌شود؛ گاهی با نسبت جزئی از یک کل بزرگ‌تر،‌مانند آن که در ادبیات عرب، نخست صرف و سپس نحو خوانده می‌شود.59
دسته چهارم: گاه تنها، ‌علمی را برای تمرین در فهم مسائل و موضوعات برتر بر سایر علوم ترجیح می‌بخشند،‌60 مانند علم ریاضی و حساب که در عهد قدیم تنها تمرینی برای آغاز آموزش‌های فلسفی بود.
بنابراین، با توجه به این طبقه‌بندی می‌توان تا حدودی به شیوه آغاز آموزش‌های مدرسی در سرزمین‌های اسلامی پی‌برد: یک دانشجو- به معنای مطلق کلمه- در ادوار پیشین، برخی علوم را صرفاً برای آموختن علوم دیگر فرا می‌گرفت؛ مثلا صرف و نحو را برای درک معارف اسلامی از قرآن کرمی تا سنت نبوی و فقه و اصول و غیره یا منطق برای آغاز آموزش در حکمت نظری بوده است.
البته در نگارش آثار علمی، مسلمانان در طبقه‌بندی علوم و ترجیح یکی بر دیگری، راهی دیگر می‌پیمودند و می‌توان گفت که این موضوع به دیدگاه فلسفی هر مؤلف بستگی تمام داشته است. البته در این موارد نیز «هدف» از فراگیری هر علمی و تصنیف در آن‌باره، نمی‌توانسته موردنظر نباشد. به هر حال،‌هدف از طبقات پنج‌گانه‌ای که در ذیل به آنها خواهیم پرداخت،‌ بیرون نبوده است:

 

طبقه‌بندی نخست:
این طبقه‌بندی مشهور است و براساس آن، علوم به نظری و عملی تقسیم می‌شوند، بدون آن‌که کیفیت و چگونگی انجام علوم عملی مطرح باشد. در علوم نظری که می‌توان بر آن «حکمت نظری» نیز نام نهاد،‌تنها اصل شناخت و معرفت مطرح است و موضوع بحث، موجود و وضعیت تعلق آن به «ماده» است می‌توان این بخش از بحث را به سه قسمت تقسیم کرد:
نخست «علم الهی» است که در آن از امور مجرد از ماده بحث می‌شود(علم اعلی)؛ سپس علم حساب و ریاضی است که بحث در آن،‌مربوط به امور مجرد از ماده است و فقط ذهنی (علم اوسط)؛‌آن‌گاه «علم طبیعی» است که به امور متعلق به ماده، چه در صورت ذهن و چه خارج از آن، می‌پردازد(علم ادنی).
تقسیمات در علوم عملی نز به سودمندی و فایده عملی که بدان پرداخته می‌شود. بستگی دارد که به آن «حکمت عملی» گفته می‌شود.61 «عمل» در این‌جا همان «سلوک» است، فردی یا اجتماعی و مقصود از آن، رسیدن به سعادت دنیوی یا اخروی است.
علوم عملی نیز خود بر سته دسته‌اند: 1.علم اخلاق، مربوط به زندگی شخصی؛ 2.علم تدبیر منزل، مربوط به خانواده؛‌. علم سیاست، مربوط به مصالح جامعه یا گروهی از مردم که از برخی جهات با یکدیگر اشتراک و پیوند دارند و به هرحال در یک جامعه زندگی می‌کنند.
این‌گونه طبقه‌بندی، آشکارا تحت تأثیر فلسفه یونان است، به ویژه فلسفه ارسطو و در آثار عقلی حکمای مسلمان نیز می‌توان آن را پی گرفت.

 

طبقه‌بندی دوم:
در این‌گونه طبقه‌بندی، علوم بر حسب ارتباط مستقیمشان به هدف اصلی مورد توجه هستند؛ بدین معنی که در برخی موارد،‌مقصود از آغاز،‌رسیدن به هدفی معین است، ولی برای رسیدن به آن، از علم یا علوم دیگر استفاده می‌شود؛ مثلاً در حکمت نظری یا علوم شرعی،‌شناخت و معرفت اصل هستند و دیگر علوم مانند صرف و نحو و غیره برای فهم مطالب به یاری یک طالب علم می‌آیند. درواقع، ممکن است یک علم فی نفسه«وسیله» نباشد، بلکه برای رسیدن به علمی دیگر، همچون«وسیله» به کار گرفته شود، مانند ادبیات که برای فهم متون فقهی یا فلسفی آموزش آن لازم و واجب است، یا علم منطق که طلب علم را متوجه اهمیت نظم ذهنی و گفتاری می‌گرداند.62

 

طبقه‌بندی سوم:
در این طبقه‌بندی، دانش‌ها به علوم اسلامی و غیر اسلامی یا بیگانه تقسیم می‌شوند. مقصود از علوم اسلامی،‌علومی است که به طور خالص برخاسته از تفکر مسلمانان است و دیگران را در آن دخالتی نبوده است،‌مانند علم تفسیر. علوم بیگانه یا غیر اسلامی نیز آن دسته از علوم است که اصل تفکر از منطقه دیگری به جامعه مسلمانان وارد شده و ایشان بعدها در ساخته و پرداخته‌کردن آن نقش فعال داشته‌اند، مانند علم منطق و فلسفه. این‌گونه طبقه‌بندی را می‌توان در کتاب مفاتیح‌العلوم خوارزمی پی‌گرفت که در دنباله بحث بدان خواهیم پرداخت.

 

طبقه‌بندی چهارم:
در این طبقه‌بندی‌، دانش‌ها به علوم شرعی و غیرشرعی تقسیم می‌شوند: علوم شرعی، شامل هرآن چیزی است که از پیامبر اکرم(ص) و در میان شیعه از ائمه اطهار(ع) به ما رسیده است و خود به چهار قسمت دیگر تقسیم می‌شود: اصول و فروع و مقدمات و متممات. اصول، کتاب خداست و سنت رسول او و گفتار و کردار اصحاب پیامبر(ص) که در شیعه ائمه اطهار(ع) افزون بر پیامبر(ص) سرچشمه‌های دریافت آموزه‌های قرآن کریم و پیامبرند، ‌پس از آن، اجماع امت؛ مقصود از فروع، علم فقه است. در مقدمات نیز به علومی که برای فهم اصول مفید و لازم باشند، پرداخته خواهد شد؛ مانند صرف و نحو و مجموعه‌ای از علوم ادبی. در متممات،‌پاره‌ای از علوم مربوط به همان مقدمات مطرح هستند، مانند شیوه‌های قرائب و مخارج‌الحروف و از این قبیل یا در علم تفسیر،‌علم به ناسخ و منسوخ و در فقه اصول فقه یا اطلاع از اخبار و احادیث و منازل رجال.
علوم غیرشرعی نیز در این گونه طبقه‌بندی،‌علوم عقلی محض هستند یا آنچه با این‌گونه علوم در ارتباط است،‌مانند ریاضیات.

 

طبقه‌بندی پنجم:
در این طبقه‌بندی، علوم به عقلی و نقلی تقسیم می‌شوند؛ ‌مقصود از علوم عقلی، همان حکمت و فلسفه است و در علوم نقلی نیز به امور شرعی و فقهی و دیگر علوم مرتبط با آن پرداخته می‌شود.63
می‌توان گفت که مسلمانان در تصنیف آثار خویش،‌یکی از چند طبقه‌بندی پنج‌گانه را در نظر داشته‌اند و گاه ممکن است یکی دو مورد از طبقه‌بندی فوق را با یکدیگر آمیخته باشند.
ما در این‌جا آثار دو تن از دانشمندان اسلامی را – که در عصر خویش کوشیده‌اند، علوم روزگار خود را طبقه‌بندی کنند- مورد توجه قرار می‌دهیم و تفصیل را در این‌باره در کتاب‌های اختصاصی می‌باید جست‌وجو کرد.64

 

فارابی و کتاب احصاء‌العلوم
گویا ابونصر فارابی(م339ق) نخستین دانشمند اسلامی است که به طبقه‌بندی علوم توجه ویژه کرده است؛‌به همین سبب کتاب احصاء‌العلوم او، مورد توجه دانشمندان غربی و شرقی بوده است و تأثیر او را می‌توان بر آثاری که بعدها در همین زمینه پدیدآمد، پی‌گرفت.
فارابی، علوم را بر طبق دیدگاه‌های فلسفی خود طبقه‌بندی کرده و می‌توان این گونه طبقه‌بندی را بیش از هرموضوع دیگری، «فلسفی» محض دانست. فاراب

دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله جایگاه علم و دانش در تاریخ اسلام و ایران

دانلود مقاله ورزش و چربی خون

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله ورزش و چربی خون دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

کاهش‎‎ چربی‎ خون‎ با ورزش های‎ کوتاه‎ مدت
ورزش‎ های‎ کوتـاه‎ مدت‎ با دفعات بیشتر در مقایسه‎‎ با ورزش‎ هـایـی‎ کـه مـدت‎ زیادی‎ طول‎ می‎‎کشد میزان‎‎ چربی خـون را پس‎ از خوردن‎‎ غذا بیشتر پایین می‎ آورند. ورزش های‎ متنـاوب که‎‎ هریک10 دقیقه طول‎ می‎کشد و جمع‎ آنهـا از 30 دقیقه‎ در روز کمتر نمی‎ شود بیـش‎ از ورزش‎ هایی‎‎‎ که‎ بیشتر طول‎ می کشند ولـی بـا تناوب‎ کمتری‎ انجام‎ می‎‎‎شوند می توانند چربـی خون‎‎ را پس‎ از خوردن غذا کاهش‎ دهند. به‎‎‎‎ گفته پژوهشگران‎ کسانی‎ که به علل‎ مختلف‎ از جمله‎ نوع کار یا عدم‎ تحمل‎ بدنی‎‎ نمی توانند به‎ مدت‎‎ طولانی‎ در هر نوبت ورزش‎ کنند نباید ناامید باشند زیرا تحقیق‎ جدیـد بـه‎ وضـوح‎ تاثیر مثبت‎ و حتی‎ برتری‎‎ ورزش‎ های کـوتـاه‎ مدت‎ ولی‎‎ با تناوب‎ بیشتر را نشان‎ می دهد. به‎‎ عقیده پژوهشگران ‎ هر بارفعالیت‎ بدنی‎ موجـب‎ تحریک‎ سوخت‎ و ساز و افزایـش‎ اسـتفـاده‎ از ذخایر غذایی‎‎ بدن‎ می شود.
نحوه تاثیر ورزش بر سطح کلسترول خون
تحقیقی که اخیرا در دانشگاه آلاباما , Birmingham , انجام شده است نشان داده است که فعالیت های بدنی طولانی مدت نسبت به فعالیت های ورزشی سخت و کوتاه مدت اثر بیشتری در کاهش سطح کلسترول خون دارند. اگر چربی خونتان بالاست باید بدانید که تنها استفاده از رژیم غذایی کم چربی نمیتواند شما را در کاهش سطح کلسترول خونتان یاری نماید برای این امر باید میزان کالری دریافتی تان را نیز کنترل نمایید. به عبارت دیگر رژیم غذایی تنها هنگامی میتواند سطح کلسترول خونتان را تنظیم نماید که میزان کالری دریافتی تان را نیز تا حد نرمال تقلیل دهد. چربی های اشباع شده در گوشت و فرآورده های تهیه از شیر کامل در بدن انسان تبدیل به ماده ای بنام استن میشوند. کبد از این ماده برای ساختن کلسترول استفاده می کند. در صورتیکه میزان کالری که میسوزانید شما بیش از آن حدی باشد که وارد بدنتان شده است بدن از استن برای تولید انرژی و جبران این کمبود استفاده میشود و به عبارتی دیگر ورزش با افزایش مصرف کالری و استفاده از استن در تولید انرژی و جبران کمبود کالری , از تجمع این ماده در بدن شما جلوگیری به عمل میاورد.
حالا بحث این جاست که کدام نوع از ورزش برای شما مفید تر خواهد بود. ورزشهای سخت موجب بروز آسیب های عضلانی و به تبع آن دردها و کشیدگی ها و کوفتگی های ماهیچه ای میشود. لذا انجام آن میتواند منجر به این امر گردد که شما تا چند روز بعد از انجام یک تمرین نتوانید تمرین دیگری را انجام دهید در صورتیکه انجام فعالیت های سبک تر و طولانی مدت تر این آسیب ها را وارد ننموده و به شما اجازه میدهد تا با انجام یک فعالیت مستمر و همه روزه بدنتان را در کاهش سطح کلسترول خون یاری نمایید.
چگونه چربی خون خود را کاهش دهیم؟
چربی های مواد به دو گروه اشباع شده و اشباع نشده تقسیم می گردند.
چربی های اشباع شده :
( مانند گوشت قرمز سوسیس، کالباس، همبرگر، قلوه، مغز زبان، کره، پنیر، بستنی، شکلات، نارگیل ، کلوچه، پیراشکی و شیر پرچرب) مستقیما چربی خون را افزایش می دهند؛
چربی های اشباع نشده:
( مانند روغن زیتون، روغن آفتابگردان، روغن سویا، روغن ذرت و گوشت ماهی، اردک و غاز) اثرشان مانند چربی های اشباع شده نیست و مستقیما چربی خون را افزایش نمی دهند؛ به علاوه چربی های اشباع نشده موجود در ماهی نه تنها خطر انسداد عروق را کاهش می دهد، بلکه به رقیق شدن خون کمک می کنند.
جهت کنترل چربی خون خود موارد زیر را رعایت کنید:الف- مصرف مواد غذائی حاوی چربی های اشباع شده را تا حد ممکن کاهش دهید.
ب – حداقل دوبار در هفته از ماهی ( به صورت کبابی یا پخته ) استفاده نمایید.
ج – حتی الامکان کره نباتی یا مارگارین را جایگزین کره معمولی کنید.د – در هفته بیشتر از سه یا چهار عدد تخم مرغ استفاده نکنید.ه – مرتب ورزش کنید.
و- حداقل چهار تا پنج نوع میوه یا سبزی تازه در وعده غذایی روزانه خود بگنجانید. ز- سیگار نکشید.
ح – استرسهای محیطی را تا حد ممکن کاهش دهید.
راهکارهای اصلی جهت کاهش چربی خون :
رعایت نکات زیر به همه بیماران دچار افزایش چربی خون توصیه می شود. بهتر است بدانیم افراد سالم نیز با رعایت این نکات از احتمال هیپرلیپیدمی تا حد زیادی مصون خواهند بود و همه افراد خانواده می توانند از رژیم غذایی ضد افزایش چربی خون سود ببرند:
۱- انجام ورزش به صورت منظم، حداقل هفته ای سه روز، در کنترل وزن و متعادل نگه داشتن چربی ها خون اثر واضحی دارد. بهترین ورزش پیاده روی ، دوچرخه سواری و شنا است.
۲- وزن ایده آل حفظ شود و در صورت وجود چاقی، کاهش وزن اکیدا توصیه می شود.
۳- از مصرف الکل و سیگار به شدی پرهیز شود.
۴- توصیه می شود از رژیم غذایی حاوی کم ترین میزان چربی استفاده شود. به خصوص باید از مواد غذایی حاوی کلسترول و چربی های اشباع شده پرهیز نمود. از شیر و فرآورده های لبنی کم چرب و یا بدون چرب استفاده شود . از مصرف کره و خامه خودداری شود. هر گونه چربی گوشت قرمز و همچنین پوست مرغ قبل از پخت جدا شده و دور ریخته شود. از تخم مرغ به صورت محدود استفاده شود. حتی الامکان از سرخ کردن مواد غذایی خودداری شده و مواد غذایی به صورت آب پز و کبابی ، تنوری ( فر) تهیه شود.
مصرف گوشت ماهی با توجه به وجود چربی های مفید در آن توصیه می شود. البته باید توجه داشت که ماهی نیز بهتر است سرخ نشود.
سبزیجات و میوه هایی که حاوی چربی ناچیزی هستند می توانند به صورت آزادانه مورد مصرف قرار گیرند.
مصرف مغزها ( گردو، آجیل) و روغن زیتون می تواند موجب اثر مفیدی در کاهش LDL ( چربی با تراکم پایین ) شود. البته باید توجه داشته باشید که مصرف زیاد و بی رویه این مواد می تواند باعث چاقی شود.
مصرف روغن ماهی نباتی جامد باعث افزایش LDL و کاهش HDL شده و بهتر است تا حد امکان از مصرف آن خودداری شود. بر خلاف آن کره های گیاهی ( مارگارین) حاوی استانول ( Stanol ) باعث کاهش LDL می شود .

 

فوائد ورزش چیست؟
ورزش به شما کمک خواهد کرد تا چربی از دست داده و لاغر شوید. اما باید دلایل مهم بیشتری برای ورزش کردن وجود داشته باشد. شما نه تنها برای کسب و حفظ سلامتی ورزش بلکه برای زندگی و زندگی کردن ورزش می کنید.
فوائد دال بر صحت و سلامتی ورزش
نقطه چربی خود را دوباره تنظیم میکند
فیزیولوژیست ها معتقدند که یک نوع از آمونیوآلکائیل ها که در جایی از مغز ذخیره شده اند زمان و مقدار خون را تنظیم می کند. این ماده "نقطه چربی" (همچنین به عنوان "نقطه تنظیم" نیز شناخته شده است) را کنترل می نماید و سطح چربی که بدن شما سابقا کسب نموده را مشخص می کند.
بدن شما می داند برای محافظت از شما در مقابل اوقاتی که ممکن است غذای کافی به بدنتان نرسد که فقط نیاز به این سطح چربی نیاز دارد. اعتقاد بر این است که این سطح چربی برای حفظ سلامتی بسیار مهم است و بدن شما سعی خواهد کرد تا آن را بدست آورده و حفظ نماید. بنابراین بدن شما در برابر هر کوششی که برای کم کردن وزن و پایین آوردن این نقطه چربی بکنید مقاومت خواهد کرد و این یکی از دلایلی است که وقتی افراد وزن کم می کنند تمایل به دوباره جایگزین کردن و بدست آوردن آن دارند. اگر شما ناگهان شروع به کم خوردن کنید بدنتان فکر خواهد کرد که حتما قحطی شده بنابراین دستور به حفظ چربی بدن می دهد. میزان سوخت و ساز بدن شما کم خواهد شد و اشتهایتان افزایش می یابد.
شما ممکن است تقلا کنید تا سر رژیم خود بمانید و به آن ادامه دهید اما نقطه چربی شما اصرار در ذخیره کردن دارد. سوزاندن چربی و در نتیجه کم کردن وزن خیلی سخت می شود. اگر شما از اشتهای خود تبعیت کرده و بیشتر بخورید ممکن است نقطه چربی خود را بالاتر هم ببرید.
آنچه شما باید انجام دهید نوعی کلک زدن به نقطه چربی بدنتان می باشد. یعنی با کم کردن کالری روزانه خود به تدریج چربی را مجبور به پایین آمدن نمایید. نقطه چربی بتدریج کم شده و آمونیوآلکائیل با فکر و ایده سوزاندن ذخائر چربی راحتر عمل می کند. زیرا به اندازه کافی غذا به بدن رسیده و فکر قحطی زدگی سلول های بدن منتفی می شود. زمانیکه بدن شما به گرفتن کالری کمتر عادت کرد، استفاده بیشتر از انرژی به جای ذخیره سازی آن موثر تر خواهد شد.
(نکته): کلید اصلی لاغر شدن و لاغر ماندن تنظیم نقطه چربی می باشد. یعنی بدن شما بیشتر چربی سوز شود تا ذخیره ساز چربی . چطور؟ با درست خوردن و بیشتر ورزش کردن.
ورزش نقش مهمی را در تنظیم دوباره میزان آمینوآلکائیل ایفا می کند.
اگر شما به طور مداوم در حال رژیم گرفتن و از دست دادن وزن بوده اید اما به یک نقطه رکود و سکون رسیده اید احتمالا بدن شما تصمیم گرفته تا تعادل نقطه چربی در بدنتان حفظ شود. با افزایش میزان ورزش شما می توانید بدن را دوباره به حالت چربی سوزی برگردانده و به کم کردن وزن ادامه دهید.
خطر و شدت ابتلا به بیماری دیابت غیر ارثی را کاهش می دهد
ورزش ملایم و آرام که فقط 200 کالری در روز می سوزاند مانند یک پیاده روی 30 دقیقه ای می تواند خطر ابتلا به دیابت غیر ارثی را بکاهد. ورزش تاثیرانسولین را با کمک در رفع قند از خون قبل از اینکه به عنوان چربی ذخیره شود افزایش می دهد. انسولین از تغییر و بازگشت چربی به گلوکز هم ممعانت می کند. تاثیر بیشتر انسولین با میزان پایین فشارخون ، میزان بالای کلسترول خوب(بی ضرر) و احتمال کم ابتلا به بیماری های قلبی نیز ارتباط دارد.
ایمنی و مصونیت بدن را افزایش می دهد
ورزش مرتب و ملایم تعداد سلولهای گلبول سفید را افزایش می دهد تا توانایی بدن در برابر عفونت ها بیشتر شود. ورزش همچنین تعداد سلول های کشنده (سلولهای بخصوصی که برای جنگ با بیمارهای جدی و خطرناک تجهیز می شوند) را افزایش می دهد و تولید پادزهر ها را در بدن می افزاید. راه دیگری که ورزش توسط آن ایمنی بدن را افزایش می دهد کاستن استرس و نگرانی است. زیرا استرس به خودی خود می تواند سیستم ایمنی بدن را تحت فشار و تاثیر منفی خود قرار دهد.

 


میزان کلسترول خون را می کاهد
ورزش همراه با یک رژیم کم چربی می تواند میزان کلسترول بد(مضر) را دوبرابر بیشتر از رژیم تنها کم کند. ورزش میزان کلسترول خوب خون را افزایش می دهد. ورزش یکی از معدود چیزهایی است شما را به هردو هدف می رساند. زندگی زناشویی را بهتر می کند.
ورزش تاثیر غیرقابل انکاری در تحکیم بخشیدن به زندگی زناشویی و حفظ سلامت روانی افراد دارد.
بنیه شما را تقویت می کند
افرادی که یک برنامه مرتب ورزشی را دنبال می کنند معتقدند که انرژی خیلی زیادی دارند. در سطح عضلانی ، ورزش کارایی ماهیچه را با استفاده بیشتر از اکسیژن می افزاید. ورزش همچنین به بدن شما کمک می کند تا اکسیژن بیشتری به دیگر اندام های مهم بدن مانند شش ها، مغز، قلب و عضلات برساند. به طورخلاصه ورزش در انتقال اکسیژن در سرتاسر بدن و به درون سلولها تاثیر به سزایی دارد.

 

قلبی سالم برای شما می سازد
ورزش ماهیچه را ساخته و محکم می کند و وقتی که شما ورزش می کنید در واقع در حال ساختن و محکم کردن عضلات قلب خود هستید. یک قلب قویتر خون بیشتری را در هر بار(ضربه) پمپاژ می کند و بنابراین همین قلب با ضربات کمتر همان میزان خون را می تواند پمپاژ نماید. براساس تحقیقاتی که روی 13000 زن و مرد انجام شده احتمال بروز حمله قلبی یا ابتلا به سرطان در افرادی که در هفته 3 تا 4 بار روزانه 30 دقیقه پیاده روی می کنند تا 50 درصد کاهش می یابد. در افرادی که فشار خون بالا دارند ورزش مداوم و مستمر در پایین آوردن فشار خون به طور متوسط ده برابر موثرتر می باشد. ورزش همچنین میل به لخته شدن سلول های خون را ضعیف کرده و بنابراین از لخته شدن خون جلوگیری می کند. ورزش با این عمل از بروز سکته یا حملات قلبی جلوگیری می کند.
روند پیری را کند می نماید
تقریبا تمام تغییرات فیزیولوژیکی که به پیر شدن کمک می کند باضافه حجم عضلانی تحلیل یافته ، چربی ذخیره شده بالا، ضعف عضلانی بالا ، حجم استخوانی کاهش یافته، میزان متابولیسم که باعث افزایش میل به ذخیره سازی چربی می شود، سلامت قلبی تضعیف شده، مشکلات خواب، مشکلات جنسی، کاربرد و بهره برداری درست از اکسیژن که در ماهیچه تقلیل یافته، هوشیاری و تیزی روحی روانی ضعیف شده با ورزش بهبود می یابند. ورزش مانند یک تقویت کننده بسیاری از علائم پیری را مرتفع می نماید.
طول عمر را افزایش می دهد
افرادی که ورزش را به طور مرتب و منظم انجام می دهند عمر طولانی تری نسبت به افرادی که ورزش نمی کنند دارند. آمار مرگ با افزایش تعداد کالری که در ورزش می سوزد کاهش می یابد. تحقیقات نشان داده که کاستن میزان کالری ورودی به بدن نیز می تواند طول عمر شخص را افزایش دهید. بنابراین ترکیب یک رژیم غذایی کم کالری با ورزش برای سوزاندن کالری ها، نتیجه را مضاعف می کند. با بالا رفتن سن ، حجم عضلات تحلیل می رود بنابراین شما باید ورزش را با بالا رفتن سن خود افزایش دهید.
عضلات را می سازد
ورزش عضلات را می سازد و عضلات بزرگترین منبع چربی سوز بدن می باشند. عضلات کالری ها را مصرف می کنند البته نه تنها در طی زمان ورزش کردن بلکه وقتی که در حال استراحت کردن هستید، عضلات به طور اتوماتیک کالری ها را می سوزانند. هر قدر حجم عضلانی بیشتری داشته باشید کالری بیشتری (چربی بیشتر) نیز می سوزانید حتی هنگامیکه خواب هستید. با ورزش ملایم شما می توانید حجم عضلانی خود را برای سوزاندن اتوماتیک صد کالری اضافه در روز که همان سوزاندن اتوماتیک چربی حدود 0.5 کیلو در یک ماه می باشد افزایش دهید. بنابراین هنگامی که لاغر شدید شما شانس لاغر ماندن خود را افزایش می دهید. بهترین ورزش برای ساختن عضلات آموزش مقاومت و ایستادگی است که ماهیچه ها در برابر وزن سنگینی انجام می دهند. مانند تعلیم وزنه برداری. ورزش به اندازه کافی عضله و ماهیچه می سازد و آنها را حفظ می کند و برای لاغر ماندن آنها را همیشه آماده نگه می دارد. ورزش سرعت متابولیسم را زیاد می کند. شما هنگام ورزش کردن نه تنها چربی می سوزانید بلکه میزان متابولیکی افزایش یافته شما بین 6 الی 12 ساعت پس از ورزش هم باقی می ماند.

 

ورزش استخوان سازی هم می کند
فضانوردان که در جاذبه صفر فضا کار می کنند حجم استخوانی خود را از دست می دهند. ورزش وزنه برداری در روی زمین استخوان هارا محکم تر می کنند. ورزش وزنه برداری روش خوبی برای جلوگیری از پوکی استخوان یا نرمی استخوان می باشد. یک دلیل اینکه ورزش به ساخت استخوان در بدن کمک می کند این است که هنگام ورزش کردن بدن شما تمایل کمتری به از دست دادن کلسیم از کلیه ها دارد تا هنگامیکه ساکن و بی تحرک هستید.
نکته: عضله (ماهیچه) بسازید و چربی بسوزانید

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  11 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله ورزش و چربی خون