سبک معماری: معماری ارگانیک
منبع الهام: طبیعت
لغات کلیدی:
- حداقل دخالت در محیط طبیعی
- معماری بومی
- رشد
- گسترش از درون به برون
- نمایش ماهیت مصالح
- باغ شهر
ساختمان شاخص: خانه آبشار
با پیشرفت روزافزون جامعه صنعتی، اتکا به منطق و تکنولوژی بیشتر میشود و تصور دست یافتن به بهشتی زمینی در انتهای این مسیر، جز یک خوش بینی بیهوده نیست. عامل انسانی با بیتوجهی و سهل انگاری به دست فراموشی سپرده شده است، چنانکه گویی در این دوره، شهرسازی و تکنولوژی شهریست که قوانین خود را بر انسان حاکم میسازد. سازمان جامعه امروزی، ما را وادار میسازد تا بر تنوع ساختمانها بیفزاییم و البته در این میان، پیدایش شهرهای بزرگ، با هرج و مرجی شدید، اختیار را به کلی از دست ما گرفته است. آنچه که موجب ناراحتی است این است که این شهرها در رابطه با نیازهای واقعی بشر به وجود نیامده است بلکه موجودیت آنها نتیجه اجتناب ناپذیر نوعی زندگی است که اساس خود را بر ماشین نهاده و این مسالهای است که با دوره انقلاب صنعتی آغاز میشود.
روزی شخصی میگفت که عصر جدید دورهای است غم انگیز. در این دوره هرکس به فکر نوآوری است و هیچ کس به بهتر ساختن آنچه که موجود است نمیاندیشد. در قرن بیستم، سازندگی در محیط شهری شهرت گرفته و روز به روز نیز بر شدت آن افزوده میشود ولی تاکنون این سازندگی، بیشتر جنبه تجارتی و سوداگرانه داشته است و در آن تقریبا کمترین توجهی به انسان نشده است. تولیدات به مقیاس وسیع به معماری، چهرهای یکنواخت، خشک و عقلایی داده و در خود، عوارض ویروس زهرآگینی را پنهان داشته است.
معماری در یک جامعه، حاصل تاریخ آن جامعه است و در خود، خون، روح، حافظه و در واقع تمدن یک ملت را محفوظ میدارد و روح افراد آن جامعه را از نسلی به نسل دیگر منتقل میسازد. معماری که دارای چنین تداوم تاریخی نیست نمیتواند حقیقی باشد. امروزه این تداوم تاریخی و این حافظه فرهنگی در برابر خطر گرایش به نوعی سبک بینالمللی که شدیدا عقلایی و منطقی است و در مسیر خود همه چیز بخصوص انسان را از میان میبرد قرار گرفته است. در چنین موقعیتی جستجو کردن و یافتن سنن و روح فرهنگی میتواند موضوع اصلی بیان معماری باشد. یک فرهنگ وقتی قابل پذیرش است که بر این تداوم تاریخی استوار باشد.
اکنون که مملکت ما درهای خود را بر روی دنیا گشوده است و در برابر یک تحول عظیم صنعتی قرار گرفته، خطر آن میرود که در این مسیر، جوهر هستی و گنجینه فرهنگی خود را از دست بدهد. اکنون که به اطراف خود مینگریم شهر نوینی را میبینیم، شهری امروزی که تصاویر آن به شدت در ذهن ما جا گرفته. ساختمانهایی که میتواند در هر کجا و به هر شکلی باشد: بزرگ و کوچک، کنار هم و دور از هم، آجری و چوبی چنانکه گویی یکی تصویریست که از لابلای کتب تاریخی ما بیرون آمده و دیگری از قلب لوس آنجلس.
وقتی راجع به این مسائل بپرسید به شما جواب میدهند که طرح جامع و طرح تفضیلی در دست است. متخصصین حتی حاضرند نقشههای خود را برای شما حلاجی کنند. طرحی بدون نقص با یک بیان تصویری فریبنده، خطوط مشخص و روشن، دادههای بسیار منطقی و یک جدول جمعیتی حساب شده.... در آنجا در آن اطاق، روی آن میز سخنرانی و در لابلای آن خطوط همه چیز وجود دارد. همه چیز بجز انسان.
باور نمیکنید؟ به شهرهای قرن بیستم نگاه کنید. شهرهایی با جشنواره صداها، گورستان ماشینها و تیرگیهایی که توسط دود کارخانجات به وجود میآید. شاید در آینده، دیگر حتی یک درخت هم پیدا نشود. جایی که بتوانید با آرامش در آن قدم بزنید، دوستی را ملاقات کنید و یا به طبیعت بنگرید. برای روشن شدن موضوع، تنها کافی است به عکسهای قدیمی لاله زار نگاه کنید. محلی که زمانی یک لاله زار واقعی بوده است. قسمتی زنده از شهر که مردم برای تفریح به آنجا میرفتند.
ولی انسان اواخر قرن بیستم اسیر حوادث و زمان شده است؛ رنج میبرد و بدین جهت برای دفاع از خود کلماتی وضع میکند که ظاهرا منجی او خواهند بود. کلماتی چون شهرسازی، محیط زیست، بوم شناسی، فضای سبز، پوشش گیاهی، جدول جمعیتی و غیره. اما حقیقت این است که نمیتوان با کلمات درمانی برای این دردهای روزافزون یافت.
طراحان ایرانی که در یک محیط جدید زندگی میکنند باید که میراث فرهنگی خود را به دقت محفوظ دارند و خود را در برابر عوارض گوناگون پوچی و بیهودگی که از هر طرف هجوم آورده است مسلح سازند. شاید بهتر باشد که در طراحی به خواستههای کوچکی که متعلق به انسان است توجه بیشتری شود. خواستههای ظاهرا زایدی که روزی به زندگی لطف میبخشید و زیربنای معنوی انسان را تشکیل میداد. شاید بهتر باشد که مداد و کاغذ و اصولا تمامی تصاویر مبهم و پرمدعا فراموش شود و کوشش گردد تا با تخیل، خرد و فرهنگ، فضایی به وجود آید که انسان را قادر سازد تا در مکان حقیقی خود قرار بگیرد
معمار طبیعت:
بی شک یکی از معمارانی که هر ماه بتوان کار جدیدی از او در صفحات اطلاعرسانی مجازی و حقیقی دید، "زاها حدید" است. کارهای او از دوران طراحی مرکز هنرهای نمایشی در "منطقه فرهنگی ابوظبی"، رنگی نوین به خود گرفته است. حجم ها همانند شنهای صحرا که در معرض باد قرار گرفته باشد، دارای سطوحی صیقلی و نرم و فراز و فرودهای ملایم هستند. گاه این چنین به نظر میآید که با بافتی، ماهیچه مانند مواجهیم. در این بین کارهایی نیز با الهام از آنچه در طبیعت وجود دارد انجام گرفته است همانند غرفه نمایشگاهی "لایلس". ولی در نهایت کارهای او در این چند سال و در مقیاس کلان و خرد تابع خط و خطوطی هماهنگ هستند. در طبقهای از هتل "Puerta America"، که توسط وی طراحی شده است، در اپرای دبی، در میز و صندلی، در ماشین z شکل و در خانه ایدهآل ...، طرحها همگی تابع یک فرآیند به پیش میروند. کارها تا آنجایی هم خانوادهاند که با دیدن تصویر آنها به راحتی میتوان معمار کار را تشخیص داد. به نظر نگارنده این سبک از کارهای او را می توان "BBA"، یعنی "Bio-Brawn Architecture"، "معماری طبیعی- ماهیچهای" نامید. بسیاری از این کارها جزو طرحهای کلان شهری چون موزهها و مراکز مهم هستند. ولی ظریفترین و کوچکترین "BBA" طراحی و اجرا شده که جزو تازهترینهاست، یک جفت "کفش" است و برای کمپانی مشهور "Melissa"، طراحی شده و در کل هیچ تفاوتی با سایر طرحها ندارد، همان است و همان. ماکت کفش در مقیاسی چند برابر خود کفش ساخته شده است و با دیدن آن میتوانیم بناهای این چند سال اخیر را باری دیگر متصور شویم. "زاها حدید"، در نوع خود همواره منحصر بفرد بوده است و در هر مقیاسی موفق، ولی شاید زمان گذر از این فصل فرا رسیده باشد و ما شاهد کارهایی فارغ از تکرار باشیم.
شامل 57 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت معماری ارگانیک
