بازاریابی محصولات کشاورزی و روستایی فرصتها، چالشها و راهکارهای تجاری
کنترل :
کنترل عبارت است از فرآیند چند مرحله ای نزدیک کردن نتایج واقعی و نتایج مورد انتظار. به منظور کنترل، باید موارد ذیل رعایت شود:
1. اهداف مورد نظر تعریف شوند.
2. استانداردهای اجرایی ایجاد شود.
3. اعمال خلاف استاندارد ارزیابی شوند.
4. گامهایی جهت تصحیح هر گونه انحراف برداشته شود.
عملیات واحد
در فرآوری محصولات کشاورزی
کی . ام . ساهی – کی . کی . سینگ
ترجمه :
هاشم پورآذرنگ – حمیدرضا ضیاء الحق
فصل 1
مقدمه :
فرآوری محصولات کشاورزی شامل عملیاتی است که به منظور حفظ یا بهبود کیفیت یا تغییر شکل یا تغییر خصوصیات یک محصول کشاورزی انجام می شود. این عملیات برای افزایش ارزش افزوده مواد کشاورزی بعد از تولید به کار می روند. هدف اصلی از فرآوری محصولات به حداقل رساندن افت کمی و کیفی محصولات پس از برداشت می باشد.
عملیات واحدی که معمولاً بر روی محصولات مختلف کشاورزی (غلات، حبوبات و دانه های روغنی) اعمال می شوند. عمدتاً شامل تمیز کردن، درجه بندی، تفکیک کردن ، خشک کردن، سرد کردن، انبار کردن، آسیاب کردن، کاهش اندازه ، استخراج ، مخلوط کردن، آمیختن ، بسته بندی، مصرف ضایعات ، تیمار دانه و غیره می باشند.
یک عملیات کامل شامل یک گروه از عملیات واحد می باشد. این عملیات واحد به ترتیب زیر انجام می شوند:
1. تمیز کردن، درجه بندی و تفکیک کردن
2. خشک کردن و آب زدایی
3. انبار کردن
4. آسیاب کردن
5. جابه جایی، بسته بندی و حمل و نقل
6. مصرف ضایعات کشاورزی و فرآورده های جانبی
بعضی از این عملیات واحد مثل تمیز کردن، خشک کردن و جابه جایی مواد در بیش از یک مرحله انجام می شوند.
برای ابداع و توسعه روشهای مناسب برای یک محصول خاص، علاوه بر عملیات واحد فوق به اطلاعات پایه ای زیادی در زمینه خواص مهندسی، انتقال حرارت، سردسازی و ساختار و ترکیب دانه ها نیاز است. در مورد طراحی هواکشها و دمنده ها نیز باید به مقدا کافی آگاهی وجود داشته باشد.
تمیز کردن، درجه بندی و تفکیک کردن :
محصولات کشاورزی پس از برداشت و خرمن کوبی حاوی ناخالصیهای آلی و غیر آلی از قبیل کاه، سبوس، تخم علف هرز، ذرات آهن، سنگ، گل و غیره می باشند. دانه های غلاتی که ناخالصی دارند با قیمت کمتری به فروش می رسند. حضور مواد خارجی حجم محصول را افزایش می دهد و از این رو هزینه جابه جایی و حمل و نقل افزایش می یابد. دانه های غلات آلوده در طی نگه داری دچار افت زیادی می شوند و ماشینهای فرآوری را خراب و فرسوده می کنند. بنابراین تمیز کردن دانه های غلات و سایر محصولات کشاورزی اهمیت زیادی دارد که قبل از عملیات دیگر باید انجام شود. بذرهای تمیز شده به منظور افزایش کیفیت بذر همچنین افزایش کارآیی و قدرت جوانه زنی درجه بندی می شوند. درجه بندی میوه ها و سبزیها به منظور طبقه بندی آنها بر اساس کاربردها و استانداردهای تجاری ضروری می باشد.
خشک کردن :
دانه ها معمولاً با رطوبت بالاتری برداشت می شوند تا افتهای ناشی از برداشت کاهش یابند. این میزان رطوبت برای ذخیره کردن در انبار یا آسیاب کردن مناسب نیست. چنین دانه های غلتی باید به سرعت تحت تیمارهایی قرار گیرند تا از کاهش کیفیت آنها در اثر رشد کپکها جلوگیری شود. عملیاتی مثل نگه داری در شرایط کاملاً بسته، تیمار حرارتی یا شیمیایی، سرد کردن و خشک کردن پس از برداشت بر روی محصولات اعمال می شوند تا بتوان آنها را برای مدت کوتاه یا طولانی نگه داری کرد.
خشک کردن دانه ها از متداولترین روشهایی است که برای نگه داری آنها استفاده
می شود. جدول 1-1 میزان رطوبت بعضی از دانه های غلات برای برداشت و نگه داری را نشان می دهد. در صورتی که عمل خشک کردن به طور صحیح انجام نشود، شکستگی انه های ذرت و سویا افزایش یافته و کیفیت آسیابی برنج و گندم کاهش
می یابد.
ذخیره کردن در انبار:
بیشتر افتهای پس از برداشت در طی نگه داری در انبار رخ می دهند. افتهای انباری دانه ای غلات ناشی از حشرات، قارچها، جوندگان، پرندگان، رطوبت و غیره
می باشند.
آگاهی از روشهای علمی نگه داری برای به حداقل رساندن افتهای انباری ضروری
می باشد. داشتن آگاهی از طراحی ساختمان انبارهای جدید غیر قابل نفوذ نیز اهمیت دارد. همچنین شرایط بهداشتی در طی انبارداری باید حفظ شود.
آسیاب کردن: دانه های غلات یک آندوسپرم نشاسته ای بزرگ در مرکز خود دارند که غنی از پروتئین نیز می باشد. این دانه ها با لایه های محافظ پوسته و سبوس پوشانده شده اند. پوسته رنگی بوده و حاوی تانن می باشد و کاملاً غیر قابل هضم است. جوانه یکی از اجزای دانه غلات می باشد که سرشار از روغن و از لحاظ آنزیمی فعال می باشد و در بعضی شرایط سبب تیز شدن دانه غلات می شود. از این رو، پوسته و جوانه در عملیات آسیاب کردن جدا می شوند. آندوسپرم نشاسته ای و پروتئینی از آسیاب کردن به دست می آید که در بعضی موارد آندوسپرم ریزتر می شود.
حبوبات که غنی از پروتئین هستند 15 تا 30 درصد پروتئین روزانه مردم هندوستان را تامین می کنند. حبوبات عمدتاً به صورت پوست گیری شده، غلات گیری شده، و دانه های شکسته شده، مصرف می شوند. عمل غلاف گیری و شکستن حبوبات در مرحله آسیاب کردن انجام می شود.
روغن دانه های روغنی به وسیله حلال یا استخراج کننده مکانیکی استخراج می شود. عصاره محصولات مختلف نیز به وسیله ماشینهای آسیاب استخراج می شود.
انتقال مواد :
اجرای هر عمل فرآوری به مقدار زیادی تحت تاثیر حرکت مواد از یک واحد عملیاتی به واحد دیگر قرار می گیرد. بهینه کردن زمان و حرکت مواد در یک کارگاه فرآوری برای به حداقل رساندن هزینه های اجرایی و به حداکثر رساندن سود ضروری
می باشد. در مورد طراحی صحیح تجهیزات انتقال باید آگاهی کافی وجود داشته باشد.
مصرف ضایعات و فرآورده های جانبی:
پختن غذا حدود 80 درصد کل انرژی مصرف شده در نواحی روستایی را تشکیل
می دهد. همچنین تخمین زده می شود که حدود 80 درصد انرژی لازم برای پخت عمدتاً از چوب، باقیمانده محصولات کشاورزی و کودگاوی تامین شود. تقریباً 50 درصد انرژی که در نواحی روستایی مصرف می شود را می توان با استفاده از اجاقها و تنورهای اصلاح شده ذخیره کرد. کودگاوی و سایر جرمهای زیستی (بیومس) را
می توان برای تولید گاز زیستی (بیوگاز) مورد استفاده قرار داد. استفاده اقتصادی از فرآورده های جانبی حاصل از آسیاب دانه های غذایی می تواند راه گشای مدرنیزه شدن آسیاب برنج و حبوبات باشد.
ساختمان و ترکیب دانه های غذایی :
شناخت ساختمان و ترکیب دانه برای انتخاب عملیات خاصی که باید برای فرآوری و تبدیل آن ب محصولات مختلف صورت بگیرد، مفید است. اصولاً ساختمان آناتومی تمام دانه های غلات مشابه می باشد و تنها در بعضی جزئیات با یکدیگر اختلاف دارند.
گندم، ذرت، سورگوم و چاودار شامل فرابر و بذر هستند. بذر از یک پوشش، جوانه و آندوسپرم تشکیل شده است. شلتوک، جو و حبوبات دارای یک لایه خارجی دیگر
به نام پوسته هستند فرابر، پوشش بذر، جوانه و آندوسپرم به لایه ها و بافتها یا نواحی مختلف دیگری تقسیم می شوند.
دانه های گندم دارای طول 5 تا 8 میلی متر و قطر معادلی برابر 7/3 تا 5/4 میلی متر
می باشند. شکل آنها بیضی است که در دو انتها گرد می باشد. در یک انتها جوانه و در انتهای دیگر دسته ای از پرزها قرار دارند. فرابر و آندوسپرم خارجی (یا آلرون) که 3 تا 15 درصد وزن دانه را تشکیل می دهند در طی عملیات آسیاب کردن حذف
می شوند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 19 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله بازاریابی محصولات کشاورزی و روستایی فرصتها، چالشها و راهکارها
