دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
شناخت ملاک ها ی موجود و مطلوب انتخاب سردبیران گروه های دخلی خبری ایرنا
1-1- بیان مساله
تخصصی شدن مشاغل ، بکارگیری نیروهای متخصص ، مطلع و کارآمدی را می طلبد که با استفاده از تخصص ، اطلاعات و دانش خود کار را با صرف کمترین هزینه و با بیشترین سرعت ارایه کنند. جهان امروز، جهان رقابت ، سرعت و انجام کارها در کمترین زمان ممکن است . حوزه اطلاع رسانی نه تنها از این امر مستثنی نیست بلکه سرعت در انتقال خبر و اطلاع رسانی یکی از ویژگی های اساسی در خبرنویسی است و حساسیت کار اطلاع رسانی ، نیاز مخاطبان به دسترسی سریع و به موقع به خبرها برای اتخاذ تصمیم درست ، افرایش تعداد رسانه ها به ویژه رسانه های جدید و قدرتمند الکترونیکی و رقابت میان آنها بر ضرورت سرعت در کار خبررسانی افزوده است.
شاید، زمانی ، ارزش خبری یک خبر را به لحاظ زمانی تا بیست و چهار ساعت محاسبه می کردند اما امروزه ، با توجه به تعدد رسانه های مکتوب و چاپ مکرر آنها در روز و پیدایش و رشد رسانه های الکترونیکی ویژه پخش اخبار ، ارزش زمانی برخی از خبرها مانند ترور یا مرگ شخصیت های معروف ، اعلام وقوع یا پایان جنگ ، سقوط قیمت ارز ، شاید به ثانیه محدود شود، بنابراین ، کمترین تعلل و تاخیر در انعکاس سریع رویدادها به کاهش اعتبار رسانه و ادامه این روند در درازمدت به مراجعه مخاطبان به رسانه های رقیب ، کاهش میزان آگهی ها و در نتیجه به مرگ رسانه یا دستکم به کم و بی خاصیت شدن آن منجر می شود.
البته به این مساله نیز باید توجه کرد که همانگونه که وجود هواپیما، تانک ، ناو و افراد انسانی به خودی خود موجب ایجاد یک نیروی نظامی کارآمد نمی شود، وجود قلم ، کاغذ، ضبط صوت ، اینترنت و نیروی انسانی به اسم خبرنگار نیز صرفا موجب تولید خبر و اطلاع رسانی نمی شود. استفاده از دبیران و سردبیران متخصص ، آشنا به مسایل حرفه ای ، مطلع از حوزه تحت پوشش و فناوری های ارتباطی در کنار تجهیزات و امکانات شغلی و خبرنگاران ورزیده و حرفه ای ، از جمله عوامل موثر بر انتقال سریع اخبار است .
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به عنوان پیشکسوت خبرگزاری های ایران، سرعت ، دقت و صحت را در سرلوحه کار خود قرار داده است . اما سوال این است که ایرنا تا چه اندازه توانسته است با اعمال ملاک های حرفه ای در انتخاب سردبیران گروه های خبری خود به این شعار تحقق بخشد و در واقع، ملاک های موجود انتخاب سردبیران گروه های داخلی خبری در ایرنا کدامند و ملاک های مطلوب آن از نظر خبرنگاران هر گروه چیست ؟
1-2- اهداف تحقیق :
1- شناخت ملاک ها ی موجود و مطلوب انتخاب سردبیران گروه های دخلی خبری ایرنا ،
2- میزان اعمال این ملاک ها،
3- تاثیر اعمال این ملاک ها در تحقق شعار سرعت ، دقت و صحت ایرنا در اطلاع رسانی و
4- شناخت ضعف ها و کاستی های موجود در زمینه ملاک های تعیین سردبیران و ارایه راهکاری مناسب برای ارتقای سطح اطلاع رسانی ایرنا .
1-3 - فرضیه ها :
1- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، داشتن تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط، یکی از ملاک های مطلوب انتخاب سردبیران ایرنا است .
2- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، داشتن سابقه کار حرفه ای مرتبط ، یکی از ملاک های مطلوب انتخاب سردبیران ایرنا است.
3- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، آشنایی با فناوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی، یکی از ملاک های مطلوب انتخاب سردبیران ایرنا است .
4- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، گرایش های(سوگیری) سیاسی، یکی از ملاک های موجود انتخاب سردبیران ایرنا است .
5- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، جنسیت، یکی از ملاک های موجود انتخاب سردبیران ایرنا است .
6- به نظر می رسد از دیدگاه خبرنگاران گروه های داخلی خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، مناسبات و ارتباطات فردی، یکی از ملاک های موجود انتخاب سردبیران ایرنا است.
1-4 - جامعه آماری :
خبرنگاران گروه های خبری ایرنا .
1-5 - روش تحقیق :
پیمایشی .
1-6- روش تجزیه و تحلیل داده ها : استفاده از امار توصیفی و استنباطی .
1-7 - متغیرها :
متغیر مستقل :
ملاک های مطلوب و موجود انتخاب سردبیران خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)،
متغیرهای وابسته :
- داشتن تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط با روزنامه نگاری ،
- داشتن سابقه کار حرفه ای (دستکم 10سال )،
- آشنایی با فناوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی ،
- گرایش (سوگیری سیاسی) ،
- ارتباطات و مناسبات فردی و
- جنسیت .
1-8 - تعریف مفهومی متغیرها :
خبرگزاری جمهوری اسلامی : در سال 1313 ، اداره‌ای به نام "آژانس پارس" در وزارت امور خارجه ایران در جایگاه یک مرکز خبری ملی و رسمی تاسیس شد. این اداره زیر نظر وزارت امور خارجه به انتشار اخبار ملی و بین‌المللی پرداخت و روزانه دو بار بولتن خبری به زبان فارسی و فرانسه منتشر و میان مسوولان، اداره های دولتی، خبرگزاری های بین‌المللی در تهران و مطبوعات ملی توزیع می‌کرد.
مهمترین وظایفی که در اساسنامه ایرنا برای این سازمان تعیین شده است عبارتند از:
- جمع‌آوری، پردازش حرفه‌ای و انتشار اخبار و گزارش های خبری از رودیدادهای ایران و جهان در سطح ملی و انعکاس اخبار ایران در سطح بین‌المللی،
- تهیه، تولید و انتشار عکس‌های خبری از رویدادها و وقایع،
- خرید و فروش خبر، گزارش، مقاله، تفسیر و عکس در سطح ملی و بین‌المللی،
- انجام فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی در موضوعات مختلف،
- مشارکت در ایجاد و تقویت سازمان‌ها و ائتلاف‌های خبری، منطقه‌ای و بین‌المللی،
بر اساس آخرین تغییرات تشکیلاتی ایرنا در سال 1370، این سازمان در سطح بالا دارای مدیرعامل و سه معاونت خبری، اجرایی و فنی است. معاونت خبری سه مدیریت "اخبار داخلی"، "اخبار خارجی" و "پژوهش و بررسی‌های خبری" را مدیریت و هماهنگ می کند. معاونت اجرایی، مدیریتهای "امور اداری"،"امور مالی"، "طرح و برنامه" و "بازرگانی" را شامل می‌شود. معاونت فنی نیز دارای مدیریتهای "مهندسی و ارتباطات" و "خدمات رایانه و ماهواره" است.
بر اساس آخرین تغییرات تشکیلاتی، "ایرنا" دارای 50 دفتر در مراکز استان‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور و 30 دفتر خارجی است. علاوه بر دفاتر خارجی، ایرنا در برخی کشورهای خارجی از خبرنگاران آزاد و رابطین خبری، برای کسب خبر بهره می‌برد.
سردبیر :
در هر سازمان تحریریه ، سردبیر (ویراستار) نقش سیاستگذار، کانال پالایش خبر، هماهنگ کننده فعالیت تحریریه ، انطباق اخبار و مطالب با خط مشی رسانه ، انتخاب کننده اخبار ، اولویت گذاری خبر در صفحات ، انتخاب کننده نهایی عکس ، طرح و کاریکاتور و اعمال مدیریت در تمامی سرویس ها و بخش های خبری و فنی ایفا می کند .
خبرنگاران گروه های خبری داخلی ایرنا :
تمامی افرادی که در سال 1386در گروه های خبری داخلی ایرنا( علمی ، فرهنگی ، سیاسی ، فرهنگی ، ورزشی ، اقتصادی، استان تهران و شهرستان ها ) به عنوان خبرنگار به تهیه ، گردآوری و تنظیم خبر و گزارش و ارایه به سردبیر مشغول به کار هستند.
تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط با رونامه نگاری :
منظور از تحصیلات دانشگاهی تکمیلی مرتبط با روزنامه نگاری ، تحصیل درسطح کارشناسی ارشد و بالاتر در رشته های روزنامه نگاری ، ارتباطات ، تحقیق در ارتباطات و ... در دانشگاه های داخل و خارج کشور است.
سابقه کار حرفه ای :
منظور از داشتن سابقه کار حرفه ای ، فعالیت در زمینه کارهای خبری و روزنامه نگاری در سازمان ها و موسسات خبری ، روزنامه ها و ... دستکم به مدت 10سال است.
فناوری های نوین ارتباطی :
منظور از فناوری های نوین ارتباطی همه انواع لوازم الکترونیکی ، ارتباطی و تمامی تجهیزات نامتجانس در قالب یک شبکه واحد و دانش ها و مهارت های فنی که ادغام و یکپارچگی کلیه خدمات را در قالب وسایل قابل حمل و بی سیم برای بشر به ارمغان می آورد. منظور از زبان خارجی ، زبان های بیگانه اعم از انگلیسی ، فرانسه ، عربی ، روسی، ایتالیایی، اسپانیولی ، ژاپنی و ... است .
گرایش (سوگیری) سیاسی :
منظور از گرایش سیاسی ، جانبداری و طرفداری از احزاب و گروه های سیاسی رسمی موجود در جامعه اعم از گروه های راستگرا و چپگراست .
ارتباطات و مناسبات فردی :
منظور از ارتباطات و مناسبات فردی ، فراگرد تفهیم و تسهیم معنی بین یک شخص و انسان های دیگر، حداقل یک نفر دیگر است که به دلایل گوناگون مانند حل مسایل و مشکلات ، رفع تضادها و تعارضات ، رد و بدل کردن اطلاعات و رفع نیازهای اجتماعی برقرار می گردد.
جنسیت :
منظور از جنسیت همان زن یا مرد بودن است .
1-9- تعریف عملیاتی متغیرها
1- تحصیلات دانشگاهی : منظور از تحصیلات دانشگاهی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 1 و 10 و در وضعیت موجود با سؤال 27 مورد سنجش قرار گرفته است. (در مقیاس لیکرت)
2- سابقه کار حرفه ای : منظور از سابقه کار حرفه ای متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 4 و 15 و در وضعیت موجود با سؤالات 25 و 27 مورد سنجش قرار گرفته است.
3- آشنایی و مهارت در فن آوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی : منظور از آشنایی و مهارت در فن آوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 2 ، 5 ، 8 ، 12 و 13 و در وضعیت موجود با سؤالات 19 ، 21 ، 22 ، 26 و 30 مورد سنجش قرار گرفته است.
4- گرایش های (سوگیری)سیاسی : منظور از گرایش های سیاسی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 7 و 9 و در وضعیت موجود با سؤال 31 مورد سنجش قرار گرفته است.
5- جنسیت : منظور از جنسیت متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 6 و 17و در وضعیت موجود با سؤالات 20 و 24 مورد سنجش قرار گرفته است.
6- مناسبات و ارتباطات فردی : منظور از مناسبات و ارتباطات فردی متغیری است که در وضعیت مطلوب با سؤالات 3 ، 11 ، 14 و 16 و در وضعیت موجود با سؤال 23 مورد سنجش قرار گرفته است.
ردیف
متغیر شناسه سؤالات مربوطه
در وضعیت مطلوب سؤالات مربوطه در وضعیت مطلوب
1 تحصیلات دانشگاهی X1 1 ، 10 27
2 سابقه کار حرفه ای X2 4 ، 15 25 ، 29
3 آشنایی و مهارت در فن آوری های نوین ارتباطی و زبان خارجی X3 2 ، 5 ، 8 ، 12 ، 13 19 ، 21 ، 22 ، 26 ، 30
4 گرایش های(سوگیری) سیاسی X4 7 ، 9 31
5 جنسیت X5 6 ، 17 20 ، 24
6 مناسبات و ارتباطات فردی X6 3 ، 11 ، 14 ، 16 23
1-10- محدودیت های پژوهش
اگر چه هر تحقیق و پژوهشی ماهیتاً به دنبال ارتباط بین عوامل و میزان تأثیر آن می باشد اما به هر حال در بطن خود یک سری محدودیت هایی دارد که با ظاهر شدن بر سر راه تحقیق، کاررا مشکل و تعمیم نتایج را با دشواری مواجه می کند. پژوهش حاضر نیز از چنین امری مستثنی نبوده و دارای محدودیت هایی به شرح زیر بوده است:
1- محدود بودن جامعه آماری به خبرنگاران، تعمیم نتایج را به افراد خارج از جامعه مذکور غیر ممکن ساخته است. به عبارت دیگر پژوهش حاضر فقط منعکس کننده نظرات خبرنگاران ایرنا است. به دیگر سخن، برای بدست آوردن ملاک های وضعیت موجود ، ممکن بود بتوان از نظرات افراد صاحبنظر در انتخاب سردبیران استفاده نمود که البته محدودیت های این کار کمتر از رجوع به خبرنگاران نیست.
2- افت اولیه نمونه به دلیل عدم دسترسی به برخی ازافراد نمونه مورد بررسی موجب شد تا افراد دیگری جایگزین آنها شوند. این کار نمونه گیری کاملا تصادفی را زیرسؤال برده و روایی بیرونی پژوهش را تا حدودی مورد تهدید قرار داد.البته با توجه به تفاوت اندک بین حجم نمونه وحجم جامعه می توان گفت که نمونه حاضر در حد اطمینان آوری معرف جامعه آماری مورد بررسی است.
3- افت ثانویه نمونه به دلیل عدم پاسخگویی کامل تعداد خیلی معدود پاسخگویان موجب شد تا افراد دیگری جایگزین آنها شوند. این کار نیز نمونه گیری کاملا تصادفی را زیر سؤال برده و روایی بیرونی پژوهش را تا حدودی مورد تهدید قرار داده است. در این مورد نیز به نظر می رسد تفاوت اندک بین حجم نمونه و حجم جامعه می تواند جبران کننده این محدودیت باشد.
4- شاید پاسخگویی غیر دقیق و سوگیری احتمالی برخی پاسخگویان ، سبب کاهش ناچیز روایی درونی پژوهش گردیده باشد.
5- برخی محدودیت ها در مورد بررسی وضعیت موجود سبب شد تا روایی درونی پژوهش در مواردی اندک مورد تردید باشد. به عبارت دیگر وضع موجود شاید به طور دقیق نشانگر ملاک های ایجاد چنین وضعیتی نباشد ، به تعبیر دقیقتر در پرسشنامه وضعیت موجود سؤال شده است و نیک می دانیم که وضعیت موجود به طور کامل نمی تواند نمایانگر ملاک های بوجود آمدن وضعیت موجود باشد. البته چاره ای نبود جز اینکه وضعیت موجود ، آیینه ای برای ملاک های انتخاب سردبیران در نظر گرفته شود.
6- محدود بودن ابزار سنجش به پرسشنامه موجب محدودیت در امر سنجش متغیر ها بوده است.
مقدمه
رسانه‌های جمعی در دهه‌های اخیر به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به دوره‌ای از بلوغ رسیده‌اند که با توجه به ویژگی‌های خاص خود برای بقیه جامعه مساله‌ساز شده و سبب نظارت و سیاستگذاری دولت‌ها و حتی دستگاه های فراملی را فراهم آورده اند.
در وهله اول ، رسانهها به لحاظ خاستگاه، عملکرد و قواعد، بیشتر نهادهایی ملی با محتواهای خاص خود هستند که به واسطه فشارهای سیاسی و اجتماعی داخلی و توقعات مخاطبانشان محدود می‌شوند و کارشان اطلاع رسانی و گاه خدمت فعالانه به منافع ملی (که توسط کنشگران قدرتمند دیگر تعیین شده‌اند) میباشد.
در درجه دوم، تصویر رسانه به عنوان میانجی بین اعضای معمولی جامعه و جهان که کمتر در معرض رویدادها و دسترس قدرت هستند، خود به خود مستلزم نوعی "پیوند" بر اساس اطلاعات مستمر است.
سوم اینکه، "رسانهها" برای تداوم نوعی از نظام اجتماعی که مشخصه جامعه بزرگ امروزی (صنعتی و اطلاعاتی) است، لازم به نظر می‌آید.
هر حوزه‌ای از زندگی اجتماعی که به اندازه ارتباطات حساس باشد، به انحاء مختلف و بطور گسترده با سیاست درآمیخته خواهد شد. بدون تردید در این حوزه‌ها بحث و جدل‌های شدیدی وجود خواهد داشت و برنامه‌های سیاسی، بخشی از کشمکش‌های گروه‌های ذینفع رقیب را تشکیل خواهد داد که الزاما در راستای نیازهای شهروند عادی نیست. درعین حال شکست ها و خلاءهای آشکار در سیاستگذاری می‌تواند منعکس کننده عمق مبارزات سیاسی باشد. رسانهها حوزه‌ای غیرقابل سیاستگذاری هستند اما ارتباطات عمومی هرگز حوزه‌ای غیرسیاسی نخواهد شد، هرچند به نظر می‌رسد در حال فاصله گرفتن از مدل های قدیمی نظام سیاسی شده ای که مشخصه روزنامه است، می باشد. (مک کوییل،2002 )
2-1- نگاهی به تعاریف ارتباط، وسایل ارتباط جمعی، ویژگی ها و وظایف
تعاریف ارتباط
"ارتباط" و برقراری ارتباط ، شالوده ضروری هرگونه کنش اجتماعی است.تقریبا به تعداد نظریه‌پردازان و صاحبنظران در حوزه ارتباطات، تعاریفی هم از ارتباط در دست است اما در این میان دو تعریف شاخص‌ترند. نخستین تعریف که به مکتب فرآیند نگر معروف شده است، ارتباط را فرآیندی می‌داند که به واسطه آن ارتباط گر یا فرستنده پیام از طریق یک رسانه یا مجرا (وسیله ارتباطی)، پیامی را با تاثیراتی معین به گیرنده یا مخاطب می‌رساند. تعریف دیگر، ارتباط را کنشی اجتماعی می‌داند که افرادی از یک فرهنگ مشخص در واکنش به تجربه خود از واقعیت به مبادله معانی می‌پردازند.
هدف مکتب فرآیندنگر، تفکیک اجزا و مراحل مختلف فرآیند ارتباط است تا به این ترتیب بتواند نحوه کار کل فرآیند ارتباط را بررسی کند. مدل کلامی "هارولد لاسول" (1948) یکی از اولین نمونه‌های مدل ارتباط به مثابه یک فرآیند است: «چه کسی چه چیزی را از چه مجرایی به چه کسی و با چه تاثیر می گوید.» از آنجا که او مشخصا به تبلیغات (ارتباط اقناعی) توجه داشت، بر مفهوم تاثیر ارتباط تاکید می کرد. از نظر متفکران دیگر، مفاهیم، قصد و بافت ارتباط، اهمیت اساسی دارند زیرا بیشتر ارتباط گران از ایجاد ارتباط هدفی دارند و نیز شرایط اجتماعی ارتباط لزوما بر نحوهِ بیان و فهم پیام‌ها تاثیر می‌گذارد.(گیل و آدامز،2002)
"ویلبر شرام" در کتاب "فراگرد و تاثیر ارتباط اجتماعی" می گوید: در فراگرد ارتباط بطور کلی می‌خواهیم با گیرنده پیام خود در یک مورد و مساله معین همانندی (اشتراک فکر) ایجاد کنیم. وی ارتباط را ابزاری می خواند که هستی جوامع را امکانپذیر می‌سازد. "چارلز کولی" نیز در کتاب "مفهوم ارتباط در سازمان‌های اجتماعی" ارتباط را مکانیسمی می‌خواند که روابط انسانی بر اساس و به وسیله آن بوجود می‌آید و تمام مظاهر فکری و وسایل انتقال و حفظ آنها در مکان و زمان بر پایه آن توسعه پیدا می‌کند. وی می‌گوید: در حقیقت ارتباط "فراگرد انتقال اطلاعات با وسایل ارتباطی گوناگون از یک نقطه، یک شخص یا یک دستگاه به دیگر است."(محسنیان راد، 1368)
"کلود شانون" و "وارن ویور" ، کلمه ارتباط را معرف تمام جریان‌هایی می‌دانند که به‌وسیله آن یک اندیشه می‌تواند اندیشه دیگر را تحت تاثیر قرار دهد. به عبارت دیگر ارتباط سبب می‌شود که وجدان انسان در وجدان دیگران، تصاویر، مفاهیم، تمایلات و رفتارها و آثار روانی گوناگونی پدید آورد.
منبع با اهداف خاص خود پیام را رمزگذاری کرده و به سوی گیرنده ارسال می کند. گیرنده هم پیام دریافتی را که پارازیت های محیط روی آن اثر گذاشته است، رمزخوانی کرده و دریافت می کند.
مدل ارتباطی کلود شنون و وارن ویور
دکتر "مهدی محسنیان‌راد" در کتاب ارتباطات انسانی در تعریف ارتباط می‌نویسد: "ارتباط عبارتست از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده مشروط بر اینکه در گیرنده پیام مشابهت معنی با معنی مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود."
"ادوین امری" نویسنده آمریکایی در کتاب "مقدمه ای بر ارتباطات جمعی" در تعریف ارتباط می‌نویسد: "ارتباط، عبارت از فن‌آوری انتقال اطلاعات و افکار و رفتاری انسانی از یک شخص به شخص دیگر است."
به هر حال، ما برای برآورده ساختن نیازهای روزمره اقتصادی و اجتماعی، سرگرم شدن، بروز خلاقیت اجتماعی و مبادله اطلاعات باید ارتباط برقرار کنیم. در واقع ارتباط ما را به شبکه همواره گسترش یابنده انسانها پیوند می‌زند.
انواع ارتباط
ارتباطات در شرایط مختلف و با افراد و گروه‌های مختلف شکل میگیرد. گاه ما با خود ارتباط برقرار می‌کنیم و زمانی با انسانی دیگر و در زمانی دیگر با تعداد کثیری از انسانها.
عناصر ارتباط در ساده‌ترین جریان ارتباطی شامل سه عنصر اصلی "پیام دهنده"، "پیام" و "پیام گیرنده" است.
در ارتباط مستقیم ،پیام دهنده یک شخص واحد است که پیام خود را در قالب کلام، نگاه، لبخند، اشاره و.. به گیرنده پیام که او هم یک شخص واحد است، منتقل می‌کند.
در ارتباط غیرمستقیم برای برقراری ارتباط از یک وسیله ارتباطی استفاده می‌شود. بنا بر این یک عنصر جدید به نام "وسایل ارتباطی" به عنوان چهارمین عنصر وارد فرآیند ارتباط می‌شود.
در این نوع ارتباط، پیام در وسیله ارتباطی است و به‌عبارتی فرآیند ارتباط دارای چهار عنصر شامل فرستنده پیام، پیام، وسیله ارتباطی و مخاطب است.
دکتر "باقر ساروخانی" در تقسیم بندی انواع ارتباط، ارتباط را به هشت نوع تقسیم می‌کند:
1- ارتباط مستقیم: ارتباطی بدون واسطه بین انسان یا انسان‌هایی دیگر است.
2- ارتباط جهانی: با درنظر گرفتن محدوده ارتباطات، ارتباط به دو نوع ملی و جهانی تقسیم
می‌شود.
3- ارتباط احساس برانگیز: فرآیند ارتباطی است که از طریق سخن یا نمادهای گوناگون برقرار می‌شود بدون آنکه معنای دقیقی انتقال یافته باشد. در جریان این نوع فرآیند ارتباطی، انتقال نمادها موجب همبستگی اجتماعی و آمادگی روانی می‌شود. قسمت اعظم ارتباطاتی که از طریق هنر و به ویژه موسیقی برقرار می‌شود، این نوع ارتباط است.
4- ارتباط معطوف به هدف: در این نوع ارتباط، برقرار کننده ارتباط دارای هدفی خاص، از پیش تعیین شده و برخوردار از برنامه‌ای مدون است.
5- ارتباط بازتابی: در این نوع ارتباط، هدفی از پیش تعیین شده وجود ندارد و افراد یکباره و بدون آگاهی قبلی، در جریان ارتباط قرار می‌گیرند.
6- ارتباط اجتماعی: به ارتباطاتی گفته می‌شود که موجب انتقال معانی یا پیام‌هایی در بین جمع می‌شوند. ویژگی این ارتباط آن است که بیش از یک نفر در جریان آن قرار دارد، نشانه‌ها یا نمادهایی حامل پیام هستند و مجراها در انتقال پیام و ایجاد ارتباط اجتماعی، کاربرد گسترده دارند."ژرژ میلر" در کتاب "زبان و ارتباط"، چهار هدف را برای ارتباط اجتماعی برمی‌شمارد که عبارتند از: 1) یکسان‌تر کردن اطلاعات، 2) یکسان‌تر کردن افکار عمومی، 3) دگرگونی سلسله مراتب گروهی و 4) اظهار و انتقال حالات عاطفی.
7- فراارتباط: به معنای ارتباطی است که قواعد ارتباط یا ارتباط های بعدی را مشخص می‌کند. ماورای ارتباط می‌تواند یک حرکت بدنی، یک لبخند یا حتی نگاه باشد. وقتی کسی سخن می‌گوید و ما ابرو درهم می‌کشیم، این ماورای ارتباط است زیرا از این طریق پیامی به او می‌رسانیم.
8- ارتباط حرکتی: ارتباطی است که با تکیه بر حرکات بدن مانند حرکات چهره، دست و سر و گردن، صورت میگیرد، نه از طریق سخن. در این ارتباط عنصر کلام وجود ندارد.
در میان انواع ارتباطات، ارتباط جمعی یا عمومی از اهمیت بیشتری برخوردار است و اساسا شامل برنامه‌های سرگرم کننده و انتشار اخبار و اطلاعاتی است که سازمان‌های دولتی یا شرکت‌های خصوصی برای خیل عظیم مخاطبان خود پخش می‌کنند.(ساروخانی،1367)
ارتباط جمعی یا عمومی:
اگر از دیدگاه فردی به ارتباط بنگریم، ارتباط ما را قادر می کند تا به عضو مفید و موثری برای اجتماع تبدیل شویم و از منظر اجتماعی، ارتباط بین اجزای جامعه رشد و بقای جامعه را تضمین می کند. "ارتباط جمعی" نوعی از ارتباط است که بر اساس آن، فرد با تعداد کثیری از انسان‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کند. این ارتباط، فراگرد تفهیم و تفاهم و تسهیم معنی با شمار کثیری از انسان‌های دیگر است.(فرهنگی،1368)
"ژان کازنو" در کتاب جامعه شناسی "وسایل ارتباط جمعی" درتعریف ارتباط جمعی می‌نویسد: ارتباط جمعی عبارت از آن وسیله ارتباطی است که مورد توجه عده کثیری قرار میگیرد.
ارتباطات، حاوی پیام‌هایی است که میان طرفین گفت و گو مبادله می‌شود. ترکیب و محتوای این پیام‌ها تاحدی به نظر خالقین آنها وابسته است و پیامدهای گوناگونی می‌تواند داشته باشد.
در ارتباط جمعی به سبب فراوانی پیام‌ها، وسعت میدان ارتباط، پراکندگی پیام گیرندگان و همچنین لزوم پخش سریع پیام‌های ارتباطی، دیگر امکان ارتباط مستقیم وجود ندارد و جریان ارتباط غیرمستقیم به عناصر تازه‌ای نیازمند است.
در این نوع ارتباط برای برقراری ارتباط، فرستنده، کانال، گیرنده، سه عنصر اصلی برقراری ارتباط به شمار می‌روند. معمولا در ارتباطات جمعی هر یک از سه عنصر نیازمند سازمان و وسایل خاصی است تا ارتباط برقرار شود.
ارتباط جمعی بیشتر از طریق رسمیت، ساختار و برنامه‌ریزی خود، قابل تشخیص است. امروزه به این ارتباط توجه زیادی می‌شود و دست‌اندرکاران سیاست، تجارت و ... کم و بیش، بیشترین تلاش خود را در جهت بهبود آن مبذول داشته و خود را ملزم و مکلف به شناخت بهتر آن و فراگیری نکات ظریف آن می‌دانند.
در بالاترین سطح، ارتباطات در متن روابط موجود در بین ارتباط گیرندگان مبادله می‌شود و در فرآیند ارتباط روابط را دگرگون می‌کند.
"ژوزف تی کلاپر" در کتاب "تاثیر ارتباط جمعی" می گوید: "ارتباط جمعی عبارت است از رساندن اطلاعات، ایده‌ها و برداشت‌ها از طریق وسایل ارتباطی و دریافت این اطلاعات به وسیله عده زیادی از انسانها در یک زمان." (محسنیان راد،1368)
وسایل ارتباط جمعی در تمدن‌های جدید بوجود آمده و ویژگی اصلی آنها قدرت و شعاع عمل گسترده است.
انتشار اخبار از رسانه‌های جمعی که با هدف انتقال اطلاعات و پیام‌های همراه آن صورت میگیرد، جزئی از روند ارتباطات است که در آن رسانه‌های خبری به عنوان منبع ارتباط، خبر را به گیرنده یا مخاطبان انتقال می‌دهند. (کازنو،1982)
ویژگی‌های اصلی ارتباط جمعی
ارتباط جمعی یکی از فرآیندهای ارتباطی است که در سطح جامعه عمل می‌کند و به سهولت از روی ویژگی نهادی بودنش شناخته می‌شود، ترکیبی از هدف، سازمان و فعالیت عملی.در ارتباط جمعی، منبع یک فرد واحد نیست بلکه سازمانی رسمی، و فرستنده اغلب یک ارتباط ساز حرفه‌ای است. پیام، منحصر به فرد، متغیر و غیرقابل پیش‌بینی نیست بلکه معمولا ساخته و پرداخته، به معیار شده و تکثیر شده است. پیام همچنین ثمره کار و کالایی دارای ارزش مبادله است و گوشه‌چشمی نمادین به ارزش مصرف دارد. رابطه میان فرستنده و گیرنده یک‌جهتی و بندرت دوطرفه، ضرورتا غیرشخصی و اغلب "مستقل از اخلاق" و قابل پیش‌بینی است به این معنا که معمولا فرستنده، مسوولیت تاثیرات خاص پیام بر افراد را بر عهده نمی‌گیرد، او فقط پیام را در مقابل پول یا توجه مبادله می‌کند.
غیرشخصی بودن تا حدودی از فاصله فیزیکی و اجتماعی میان فرستنده و گیرنده ناشی می‌شود و تا حدودی از غیرشخصی بودن نقش ارتباط ساز جمعی که معمولا تحت سیطره هنجارهای بی‌طرفی و فاصله‌گذاری قرار دارد، متاثر است.
ارتباط جمعی اغلب دربرگیرنده تماس همزمان بین فرستنده و گیرندگان بسیار است که تاثیری فوری و در سطحی بسیار گسترده را فراهم می‌سازد و پاسخ فوری تعداد زیادی از مردم را در یک لحظه در پی دارد. هر چند یکنواختی تاثیر را نمی‌توان مفروض دانست اما بسیار احتمال می‌رود که نسبت به اشاعه متوالی اطلاعات از فرد به فرد، تنوع پاسخ‌های بسیار کمتر باشد.
ارتباطات و نگرش
"دیوید برلو" (1960) اثرات نگرش‌ها بر ارتباطات را برشمرده است. اگر ارتباط گران یا ارتباط سازان نگرش مثبتی نسبت به خود داشته باشند، این اعتماد به نفس به ایشان کمک می‌کند که با دیگران ارتباطی موفقیت‌آمیز و قانع کننده برقرار کنند. نگرش آنها به موضوعی که بدان می‌پردازند نیز به همین میزان اهمیت دارد. دانشمندان علوم اجتماعی نشان داده‌اند که چنانچه ارتباط گران بخواهند تغییری در نگرش مخاطبانشان ایجاد کنند، باید بتوانند مخاطبان را قانع کند که ماهر و مطمئن‌اند، باید گیرا و جذاب باشند و بتوانند نشان دهند با زمینه‌های ذهنی علایق مخاطبانشان آشنایی دارند. اگر ارتباط گران بتوانند نشان دهند که نظر مخاطبان برایشان اهمیت دارد، مخاطبان نیز به نوبه خود آمادگی بیشتری برای توجه کردن به پیام آنها از خود نشان می‌دهند. این اطمینان و توجه باعث می‌شود که ارتباطات بر نگرش و در پی آن بر رفتار انسان تاثیر می‌گذارد.
کارکردهای اصلی رسانه‌های جمعی
رسانهها به عنوان مجاری یا کانال‌های میانجی در جامعه کارکردهایی مانند "برقرار کردن ارتباط"، "نشان دادن راه"، "تفسیر" و غیره دارند.
"هارولد لاسول" کارکردهای اصلی ارتباطات و طبقه‌بندی وظایف اجتماعی وسایل ارتباط جمعی را به شرح زیر خلاصه کرده است:
الف) نظارت بر محیط (نقش خبری): رسانهها با تهیه و پخش اخبار و اطلاعات، افراد جامعه را با محیط زندگی خود آشنا می‌کنند و بدین گونه، آنان را آماده می‌کنند تا از محیط خود، اطلاع کافی به‌دست آورند و عکس‌العمل‌های لازم را برای انطباق با آن، نشان دهند.
ب) ایجاد همبستگی اجتماعی در واکنش به محیط (نقش تفسیر و راهنمایی): این نقش، مکمل نقش قبلی است و با توجه به ضرورت نظارت بر محیط، لزوم همبستگی افراد را در این مورد یادآوری می‌کند. در این زمینه تحلیل و تفسیر رویدادهای مسایل زندگی جمعی و نیز راهنمایی افکار عمومی و همچنین تبلیغات سیاسی، برای همبستگی اجتماعی، اهمیت خاص دارند.
ج) انتقال میراث فرهنگی (نقش آموزشی): کمک به انتقال میراث فرهنگی جامعه از نسل‌های گذشته به نسل‌های آینده است. زیرا هر نسلی برای ادامه زندگی ناچار است از تجربیات نسل‌های قبل استفاده کند و وسایل ارتباطی با انتخاب و ارائه ارزشها و معیارهای فرهنگی نسل‌های گذشته به نسل معاصر آموزش می‌دهند.
اینها به ترتیب به تامین اطلاعات و ایجاد وفاق جمعی، بیان ارزش‌های فرهنگی و نمادهایی که برای هویت و استمرار جامعه اساسی‌اند، برمی‌گردد.
"ویلبر شرام"، استاد آمریکایی علوم ارتباطات نیز در کتاب "انسانها، پیام‌ها و وسایل ارتباط جمعی" برای نقشهای سه گانه مزبور، سه صفت خاص بکار برد. وی نقش اول را به عنوان نقش "نگهبان"، نقش دوم را به منزله نقش "راهنما" و نقش سوم را به عنوان نقش "معلم" ذکر کرده است. (قندی، 1383)
"چارلز رایت" (1960) این طرح کلی را برای توصیف بسیاری از آثار رسانهها ارائه کرد و "تفریح و سرگرمی" را به عنوان چهارمین کارکرد عمده رسانه به آنها افزود: این چهارمی را می‌توان جزئی از همان انتقال فرهنگ دانست اما جنبه دیگری هم دارد که عبارت است از فراهم آوردن پاداش، استراحت و کاستن از تنش و از این راه آسان‌تر کردن سازگاری با زندگی واقعی برای مردم و جوامع و جلوگیری از انهدام و سقوط آنها (مندلسون، 1966) .
کارکردهای (اهداف) اصلی رسانه‌های جمعی از نقطه نظر جامعه، یک کارکرد دیگر دارد و آن بسیج رسانه‌هاست. تقریبا همه جا از رسانه‌های جمعی انتظار می‌رود که منافع ملی را به پیش ببرند و بعضی ارزشها و الگوهای رفتاری کلیدی را تبلیغ و ترویج نمایند اما بویژه در شرایط بحرانی این وظیفه اهمیت بیشتری می‌یابد. در برخی کشورهای در حال توسعه و همین طور گروهی از کشورهای سوسیالیستی وظیفه تهییج و بسیج مردم رسما به رسانهها محول شده است.
اهداف رسانه‌های جمعی بطور اختصار بشرح زیر است:
اطلاع رسانی:
- تامین اطلاعات درباره رویدادها و شرایط موجود در جامعه و جهان،
- اشاره به روابط قدرت،
- تسهیل نوآوری، سازگاری و پیشرفت،
همبستگی:
- تبیین، تفسیر و اظهار نظر درباره معنای رویدادها و اطلاعات، جلب حمایت برای قدرت و هنجارهای موجود و جاافتاده،
- اجتماعی کردن،
- هماهنگ کردن،
- ایجاد وفاق جمعی،
- تنظیم اولویت درجات و اشاره به شان نسبی مردم/تنظیم اولویت واشاره به منزلت
نسبی مردم،
پیوستگی و تداوم:
بیان فرهنگ مسلط و به رسمیت شناختن خرده فرهنگ‌ها و تحولات جدید فرهنگی تحکیم و حفظ ارزش های مشترک تفریح و سرگرمی:
- اهداف سرگرمی، انحراف توجه ا ز واقعیات و آرامش،
- کاستن از تنش های اجتماعی،
بسیج:
تبلیغ و ترویج اهداف جامعه در زمینه سیاست، جنگ، توسعه اقتصادی، کار و گاه مذهب.
یک نکته مهم این است که به سادگی نمی‌توان میان آنچه رسانه خود انجام می‌دهد و آنچه سایر نهادها با استفاده از رسانهها انجام می دهند، تمایر قائل شد و تا حدودی به همین دلیل است که لازم است به رسانه از دو دیدگاه مجزا نگاه کنیم. اول به عنوان "مبلغ" برای نهادی دیگر و دوم به عنوان "مجرای ارتباطی" یا "دروازه‌بان مجرای ارتباطی".
محتوا یا فعالیت واقعی که تجسم این کارکردهاست نیز بر حسب اینکه در خدمت مقاصد چه کسی قرار گیرد، متفاوت خواهد بود. مثلا ایجاد همبستگی ممکن است به شکل عقاید سیاسی، انگاره سازی، نظرگاه‌های مذهبی، اظهار نظرهای مطبوعاتی و یا غیر آن بروز کند.
اهمیت رسانه‌های جمعی بر حسب زاویه دید یا نقطه نظری که انتخاب می‌شود و نیازها و منافعی که با آن زاویه دید ملازم است، الزاما متفاوت است. نکات اصلی که می‌تواند دربرگیرنده زوایای دید اصلی ترین گروه‌ها و منافع باشد، در شکل زیر خلاصه شده است. (مک کوییل،1988)
بیشتر سازمان‌ها اهداف متنوعی دارند و غالبا همه این اهداف را صراحتا اعلام نمی‌کنند. رسانه‌های جمعی هم از این لحاظ، به‌خاطر مرزهای نامعین و تجزیه درونی نهاد رسانه، دچار ابهام بیشتری هستند. در طبقه‌بندی اتسیونی (1961)، اهداف سازمانی به سه دسته اجباری، منفعت گرایانه و عام المنفعه تقسیم شده‌اند. مراد از اجباری، استفاده از زور یا تهدید به استفاده از آن برای دستیابی به اهداف یک سازمان است (مثل ارتش و زندان).
هدف از سازمان منفعت گرا تولید یا خدمات مادی و استفاده از پاداش‌های نقدی یا جنسی و قراردادهای حقوقی برای نیل به این مقصود است (مثل بنگاه‌های تجارتی).
سازمان عام‌المنفعه خواهان پیشبرد ارزشی معین یا دستیابی به یک شرایط ارزشمند بر اساس تعهد داوطلبانه مشارکت کنندگان در آن است (مثل سازمان‌های مذهبی یا علمی). جایگاه سازمان رسانه جمعی در این گونه شناسی مبهم است. هرچند رسانهها به عنوان ابزار مراکز قدرت یا تبلیغات در شرایط انحصاری ممکن است رنگ قهر و اجبار به خود بگیرند (مثلا وقتی که آگاهانه ایجاد خوف می‌کنند و مردم را گوش به زنگ و هراسان نگه می دارند) اما در هر حال رسانهها را به هیچ وجه نمی‌توان در زمره سازمان‌های اجبار جای داد.
رایج ترین سازمان رسانه‌ای، سازمانی است که مثل یک شرکت تجاری یا دولتی با کارکنان مزدبگیر اداره می‌شود و بر اساس تهیه خدمتی ارزشمند یا مفید، مخاطبانی را برای خود تدارک می‌بیند.
نوع دیگر سازمان رسانه‌ای که به اندازه اولی رایج نیست، سازمانی است که بر اساس اهداف آرمانی اداره می‌شود، کارکنانش تعهد شخصی به آن دارند و مخاطبانش نیز خود را از نظر اخلاقی به سازمان متعهد می‌دانند. بیشتر نظام‌های رسانه‌ای از عناصر نفع پرستانه و هنجاری هستند و دارای مخاطبانی با درجات مختلف از تعهد اخلاقی نسبت به رسانه می‌باشند.
وظایف رسانه‌های خبری
مهمترین وظایف رسانه‌های خبری، اطلاع رسانی، هوشیارسازی و گسترش دانش و اطلاعات مخاطبان در زمینه‌هایی است که امکان دسترسی و تجربه مستقیم از رویداد و موضوعات مختلف برای آنها فراهم نباشد. در میان سازمان‌ها و نهادهای گوناگونی که در جامعه فعالیت می‌کنند، وظیفه جمع آوری، تدوین و انتقال اطلاعات و تامین نیازهای مخاطبان در زمینه‌های مختلف بر عهده رسانه‌های خبری است. دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم در بسیاری از موارد دور از چشم و ذهن ماست. این دنیا باید شناخته، تبیین و متصور شود. آنچه در صحنه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی رخ می‌دهد، برای همه مردم قابل دسترسی یا تجربه مستقیم نیست. وسایل ارتباط جمعی با ارائه اخبار و اطلاعات گوناگون –آگاهانه یا ناخودآگاه – می‌کوشند به شکل‌گیری ذهنیات ما از محیط کمک کنند.
نقش رسانه‌های خبری را می‌توان چنین برشمرد:
1- تهیه و تنظیم و ارائه اخبار و گزارش‌های صحیح درباره وقایع مهم کشور و جهان،
2- حمایت از حکومت قانون و ناظر بر اجرای درست و دقیق قوانین،
3- ایجاد محیط مناسب برای برخورد عقاید،
4- فراهم کردن زمینه آموزش مداوم برای بزرگسالان،
5- کمک به رشد فکری و فرهنگی جامعه،
6- فراهم کردن زمینه سرگرمی‌های آموزنده،
7- ایجاد روحیه مشارکت و همکاری با برنامه‌های توسعه بخش.(قندی،1378،419-420) پروفسور "روژه کلوس" دربحث نقش رسانهها در جوامع معاصر، وظایف اجتماعی آنها را چنین تعریف می‌کند:
1) وظایف ارتباط فکری:
در زمینه ارتباط فکری، رسانهها چهار وظیفه اطلاع و آگاهی، پرورش، بیان و اجبار را انجام می‌دهند.
- "اطلاع و آگاهی" به معنی نقل جریان وقایع، اقدامات و عقاید در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، هنری، علمی، فنی و وضع زندگی دسته‌جمعی است که جنبه خبری داشته باشد. خبرها به اعتقاد کلوس دو نوع است: اخبار جاری روز که اطلاعات روز و تازه‌ها و اخبار گوناگون را شامل می‌شود و اخبار عمومی که امور مربوط به فرهنگ و تمدن، صرف‌نظر از ارتباط مستقیم آنها با حوادث جاری روز را دربر میگیرد.
- "پرورش" شامل کوشش‌های آموزشی است که همزمان با نقل و تشریح خبرهای جاری به صورت راهنمایی‌ها و انتقادهای مختلف صورت می‌گیرند و در تعلیم و تربیت انسانها نقش مهمی دارند. این کوشش‌ها دارای انواع سه گانه اندیشه‌ها و احساسات، پرورش عقاید و پرورش حرفه ای است.
- به اعتقاد کلوس، وظیفه سوم رسانهها در زمینه ارتباط فکری، "بیان" است که این به معنای کمک به ایجاد ارزشها و نقشهای اجتماعی و مساعی لازم برای معرفی فرهنگ، تمدن، افکار، عقاید و رفتارهای انسانی است و بر سه نوع میباشد:
الف) معرفی فرهنگ و تمدن که ایجاد ارزشها و اثرهای مربوط به میراث تمدن و فرهنگ اجتماعی را دربر میگیرد.
ب) تشریح ایدئولوژیهای جاری به معنی ایجاد ارزشها و اثرهایی که با رویدادها و فعل و انفعال های سیاسی اقتصادی و فرهنگی جاری ارتباط نزدیک دارند.
ج) استدلال یعنی تشریح و توجیه مطالب و مسایل و نفوذ در دیگران به منظور تغییر نظریات خوانندگان، شنوندگان، بینندگان و بررسی عقاید و آرا و بحث و انتقاد در این زمینهها.
- "اجبار" که وظیفه دیگر رسانهها ذکر شده، به مفهوم تحمیل غیرمستقیم و نامرئی عقاید و روش ها و رفتارهای اجتماعی و تغییر غیرمستقیم و نامرئی روحیات و اعتقادات عمومی است و شامل تبلیغ تجاری و تبلیغ سیاسی می‌شود.
2) وظایف روانی-اجتماعی:
کلوس، دومین وظایف رسانه‌های جمعی را وظایف روانی-اجتماعی می‌داند. این وظایف شامل همبستگی اجتماعی، سرگرمی ، و روان درمانی میباشد.
با بررسی وظایف و نقشهای متعدد وسایل ارتباط جمعی می‌توان نتیجه گرفت که وسایل ارتباطی هر کشور می‌توانند آیینه تمام نمای زندگی سیاسی و اجتماعی آن کشور باشد و به همین دلیل استقلال، عدم استقلال، آزادی و محدودیت آنها در انعکاس خواست‌ها و آرمان‌های اجتماعی و حل مسایل عمومی آثار متفاوت پدید می‌آورد.
استفاده از رسانهها، در راه انتشار اخبار و راهنمایی افراد و پرورش و گسترش افکار عمومی، سبب پیشرفت آزادگی می‌شود و بهره برداری از آنها به عنوان وسایل تبلیغاتی و اعتقادی مغرضانه به بردگی می‌انجامد.
"آلفرد سووی" جامعه‌شناس و اقتصاددان فرانسوی، وسایل خبری را "کلید دمکراسی" خوانده است. به عقیده او "آزادگان اجتماع" افرادی آگاه هستند و افراد ناآگاه و محروم از اخبار در بردگی به سر می‌برند.
2-2- خبر و عوامل تاثیرگذار در تولید آن
مفهوم و ماهیت خبر
با توجه به تعاریف گوناگونی که صاحبنظران علوم ارتباطات و نویسندگان کتاب‌های روزنامه‌نگاری از خبر ارائه کرده اند، بنظر می رسد دستیابی به یک تئوری جامع و مانع برای خبر بسیار دشوار است.
برخی صاحبنظران، خبر را گزارشی فشرده از یک رویداد واقعی و عینی می‌دانند و برخی دیگر آن را گزارش مناسبی که برای بخش عمده ای از مردم جالب توجه است، تلقی می‌کنند.
"هارولد اوانس" سردبیر پیشین "ساندی تایمز" و "تایمز لندن"، در تعریف خبر که به نام وی در فرهنگ‌های پژوهش‌های رسانه‌ای به چاپ رسیده است، می‌نویسد: "خبر، مردم است." (شکرخواه، 1378)
"والتر لیپمن" مفسر و خبرنگار آمریکایی نیز می‌گوید: اخبار، انعکاس موقعیت‌های اجتماعی نیستند بلکه گزارش جنبِه‌های مطرح شده در جامعه اند. اخبار به مسایلی می‌پردازند که فوری، تازه و الزاما پیچیده و مبهم باشند. او معتقد است که "خبر" و "حقیقت" یکی نیستند. وظیفه "خبر" این است که حادثه‌ای را مطرح کند و بر سر زبان‌ها بیندازد، حال آنکه وظیفه "حقیقت" این است که واقعیات نهفته و نامعلوم را روشن کند، آنها را به هم ربط دهد و تصویری از "واقعیت بدهد که بشر بر اساس آن عمل کند." (نگرین، 1370)
"نگرین" در مقاله ای با عنوان "خبر و تهیه خبر" می‌نویسد: خبرنگاران به منظور قابل درک کردن یک حادثه برای خوانندگان، باید یک دسته فرضیات خاصی پیرامون جامعه خود و چگونگی حرکت آن داشته باشند. برای مثال در یک سطح بسیار کلی اگر مساله ارتباط میان انسانها را در نظر بگیریم، نیاز به یک زبان مشترک را برای این ارتباط احساس می‌کنیم. حال اگر همین مساله را بخواهیم در سطحی پیچیده و خاص تر، یعنی ارتباط جمعی مورد توجه قرار دهیم، درمی یابیم که صاحبان مشاغل رسانه‌ای، فرض را بر این می گیرند و یا نیاز به یک چنین تصوری را احساس می‌کنند که جامعه، در مجموع تا حدودی بر پایه یک طبقه بندی واحد پیرامون واقعیت اجتماعی استوار است زیرا در غیر این صورت ما قادر نیستیم به یک دنیای منسجم، معنا و مفهوم ببخشیم.
"لرد نورث کلیف"، از بارون‌های مطبوعاتی انگلیس (1869 تا 1922)، صاحب چندین رسانه، و از غول‌های رسانه‌ای عصر خود، در جریان کار حرفه ای به چنین تعریفی از خبر رسید: "خبر، چیزی است که یکی می‌خواهد آن را در جایی سرکوب کند و آنچه می‌ماند، آگهی است."
از نظر کلیف، خبر باید تاثیرگذار باشد و نه خنثی و در عین حال به خاطر پول درج نشده باشد.
تعریف دیگری که تقریبا از نظر اکثر روزنامه‌نگاران پذیرفتنی است، متعلق به "ویلیام گیبر" است. وی که از زاویه جامعه‌‌شناسی تولید خبر به این امر می پردازد، در سال 1964 گفت: خبر، چیزی است که روزنامه نگاران آن را می‌سازند. در تعریف گیبر، خبر، ساختنی است.
"مارک فیشمن" خبر را نتیجه شیوه‌هایی می‌داند که روزنامه‌نگاران، آنها را بکار می‌گیرند."هربرت کاتز" اخبار را اطلاعاتی می‌داند که خبرنگاران، کسانی که هم کارمند سازمان‌های بوروکراتیک تجاری هستند و هم اعضای یک حرفه، آنها را از منابع می گیرند و به شنوندگان، بینندگان و خوانندگان می‌رسانند. خبرنگاران این اطلاعات را متناسب با سلایق و علایق خوانندگان ، خلاصه و تصفیه می‌کنند و یا تغییر می‌دهند.(شکرخواه،1378)
"گولدینگ" و "میدلتون" نیز از دیدگاه "بیوگرافی" که درآن فرد عنصر مهم در تعیین نوع خبر است و هم از دیدگاه "سازمانی" مشتمل بر معتقدات خبرنگاران هنگام تعیین ماهیت خبر به همراه دخالت‌های صاحبان رسانهها و سازمان‌ها، به تعریف خبر پرداخته و دیدگاه "ایدئولوژیکی" را ارائه کردند. این دیدگاه در ارتباط با ارزش‌های حاکم بر جامعه انگلیس است که به رسانه‌های خبری اجازه پخش می‌دهد. آنها با تاکید و توجه به دو عامل " ارزش‌های حاکم در جامعه" و "محتوای گسترده اجتماعی خبر"، بر راه‌هایی تاکید دارند که در آنها، بررسی‌های ایدئولوژیکی، دیدگاه‌های مورد قبول و فرضیات پیرامون سرشت جامعه انگلیس در روند تهیه خبر تاثیرگذار هستند و دخالت دارند.
"میشل وی.چارنلی" استاد روزنامه‌نگاری آمریکا می‌نویسد: خبر، گزارش مناسب، خلاصه و دقیق یک رویداد است و نه خود رویداد.(معتمدنژاد،1368)
"روژه کلوس" استاد بلژیکی دانشگاه بروکسل نیز بر سادگی و نقل بی‌پیرایه خبر تاکید دارد و آن را "هر عمل و اندیشه واقعی که برای عده کثیری از خوانندگان قابل توجه باشد" ، تعریف می‌کند.(همان،19)
"لیل اسپنسر" آمریکایی نیز با تاکید بر وجه
