فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 26 صفحه
چکیده
با توجه به اهمیت ارتقاء ضریب مکانیزاسیون کشاورزی از طریق سرمایهگذاری در ماشینهای کشاورزی، با استفاده از الگوی توبیت به روش دو مرحلهای هکمن و بهرهگیری از دادههای مقطع زمانی مربوط به 573 بهره بردار کشاورزی استان خراسان رضوی، مطالعهای برای بررسی عوامل موثر بر سرمایهگذاری در ماشینهای کشاورزی صورت گرفت. نتایج نشان داد که متغیرهای تجربه بهرهبردار، استفاده از سموم شیمیایی، نیروی کار خانوادگی، سطح زیر کشت، هزینه برداشت، سرمایه شخصی، دسترسی به اعتبارات بانکی و مالکیت زمین با تاثیر مثبت و سن بهرهبردار، استفاده از بقولات در الگوی کشت و سطح دسترسی به ماشینهای اجارهای با تاثیر منفی بر میزان سرمایهگذاری در ماشینهای کشاورزی موثر میباشند. همچنین تجربه بهرهبردار، تحصیلات بهرهبردار، سطح زیر کشت، دسترسی به اعتبارات بانکی، سرمایه شخصی، استفاده از سموم شیمیایی و مالکیت تاثیر مثبت بر اقدام به سرمایهگذاری بهرهبرداران در ماشینهای کشاورزی است. ضرایب متغیرهای مجازی سطح دسترسی به اعتبارات بانکی، استفاده از سموم شیمیایی و مالکیت زمین نشان میدهد میزان سرمایهگذاری در ماشینهای کشاورزی در گروه با امکان دسترسی به اعتبارات بانکی، استفاده از سموم شیمیایی و دارای مالکیت شخصی بیشتر از گروه دیگر میباشد. متغیرهای سن بهرهبردار و سطح دسترسی به ماشینهای اجارهای بر احتمال اقدام به سرمایهگذاری در ماشینهای کشاورزی تاثیر منفی دارند. با توجه به یافتهها به نظر میرسد پیشنهادات ارتقاء سطح دسترسی به اعتبارات بانکی به ویژه اعتبارات ارزان قیمت (ویژه ماشینهای کشاورزی) از طریق طرح شرکتهای لیزینگ ماشینهای کشاورزی با اعتبارات یارانهای و طرح بانک مکانیزاسیون کشاورزی، توسعه سطح زیرکشت از طریق یکپارچهسازی اراضی کشاورزی، ایجاد انگیزههای مالکیت در کشاورزان از طریق بازنگری در طول مدت واگذاری اراضی بویژه اراضی آستان قدس رضوی و ایجاد نظام آگاهیدهنده به بهرهبرداران در ارتباط با مزایای سرمایهگذاری در ماشینهای کشاورزی از محل درآمد مازاد کشاورزی و اعتبارات بانکی ذیل در قالب بستههای سیاستی مبتنی بر تحرک در بخش ماشینهای کشاورزی، بتواند به افزایش سرمایهگذاری، افزایش نرخ مالکیت ماشینهای کشاورزی و در نهایت ارتقاء ضریب مکانیزاسیون کمک نماید.
مقدمه
با افزایش جمعیت، بالا رفتن تقاضا برای مواد غذایی و نیز جذب نیروی کار از سوی سایر بخشهای اقتصادی و در نتیجه مهاجرت این نیرو از بخش کشاورزی، استفاده از نیروی ماشینهای کشاورزی برای بسیاری از فعالیتهای کشاورزی صورتی جدیتر و جدیدتر یافته است. اگرچه مکانیزاسیون به مفهوم کاهش نیروی کار در فرایند تولید محصولات کشاورزی است اما این واژه مفهومی فراتر از آن داشته و هر عنصری در این حوزه شامل ماشینهای کشاورزی، تجهیزات، نهادههای مدرن، نیروی انسانی و موتوری را در بر میگیرد. به عبارت دیگر، مکانیزاسیون ورود فنآوریهای نوین به عرصه تولید کشاورزی است به نحوی که میتواند به افزایش درآمد، کاهش هزینهها، بهبود کیفیت مدیریت و جلوگیری از پدیدههای نامطلوب اجتماعی منجر شود. در زمینه مکانیزاسیون در ایران نوری نائینی نشان داد که نرخ بازده سرمایهگذاری در خرید و استفاده از تراکتور 65 درصد و میانگین هزینه تعمیر و نگهداری هر دستگاه تراکتور در استان خراسان 24 درصد است[12]. قربانی نشان داده است که راهبرد مکانیزاسیون کشاورزی زمانی میتواند از کارایی و اثربخشی لازم برخوردار باشد که هم بر اساس تجربههای خارجی، داخلی و ابعاد نظری و هم بر مبنای درک دقیق مسایل و مشکلات مکانیزاسیون کشور باشد[8]. مطالعه رجبی نشان داد که تسهیلات بانکی بلند مدت اثر مثبت و تسهیلات بانکی کوتاه مدت اثر منفی بر سرمایهگذاری در بخش ماشینآلات کشاورزی دارند[5]. امینی و فلیجی نشان دادند که افزایش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی به رشد سریع اقتصادی سرعت بخشیده و به طور غیرمستقیم به رشد و توسعه کشور و افزایش اشتغال کمک مینماید[3]. همچنین ترکمانی نشان داد که بهرهوری نهایی سرمایه در افزایش تولید کشاورزی بسیار زیاد میباشد[4]. امجدی و چیذری معتقدند که سیاستهای دولت در سالهای گذشته باعث عرضه نامناسب ماشینهای کشاورزی به بخش کشاورزی شده است. میزان تزریق ماشینهای کشاورزی به بخش نه تنها باعث تحقق نیافتن برنامههای مکانیزاسیون شده بلکه جوابگوی میزان استهلاک آن نیز نبوده است. این وضعیت باعث کاهش ضریب مکانیزاسیون شده و کشاورزان را مجبور به استفاده از ماشینهای کشاورزی مستهلک و فرسوده کرده است. نتایج مطالعه آنها نشان داد که میزان ماسینهای کشاورزی در برنامههای اول، دوم و سوم توسعه با برنامههای مصوب از نظر تعداد و ترکیب تفاوت بسیار دارد[12]. الماسی معتقد است که هدف اساسی از مالکیت و یا اجاره ماشینهای کشاورزی، انجام به موقع و به صرفه عملیات کشاورزی است. به همین جهت زمانی خرید و مالکیت ماشین برای کشاورز از توجیه اقتصادی برخوردار است که دارای درآمد لازم برای پوشش هزینهها و در نتیجه سودآوریی باشد[1]. مطالعه سیگر و فیلدسون بر روی طرحهای 20 کشور در ارتباط با اجاره ماشینهای کشاورزی نشان داد که هیچ یک از طرحها نتوانسته است خدمات را بدون تحمیل زیانی سنگین ارائه دهند و در نتیجه، اغلب با شکست کامل مواجه شدهاند[18]. مطالعه هژبرکیانی نشان داد که از نهادههای کار ماشینی در کشور کمتر ار حد بهینه استفاده شده است بطوری که از 21 استان مورد مطالعه در 19 استان باید میزان بر میزان استفاده از ماشینهای کشاورزی اضافه شود
تحقیق درباره بررسی عوامل موثر بر سرمایه گذاری کشاورزان روی ماشینهای کشاورزی در استان خراسان رضوی