صرع از قدیمی ترین و شایعترین بیماریهای عصبی شناخته شده در جوامع بشری از جمله کشور ما می باشد، که تاثیر عمیقی بر زندگی مبتلایان دارد.
امروزه پیشرفتهای علمی گرچه داروهای بسیار مفیدی را برای درمان صرع به بازار عرضه کرده است، اما علی رغم موفقیت های چشمگیر در امر تشخیص و درمان صرع، روانشناسان و متخصصین اعصاب و روان به این نتیجه رسیدند که درمان صرع تنها در گروه تشخیص صحیح آن و تجویز داروهای مناسب نیست، بلکه علاوه بر دارو مجموعه عواملی ،نظیر جنبه های اجتماعی و روانشناختی وجود دارد که زندگی مبتلایان را در ابعاد مختلف جسمی ، روانی، اجتماعی ، خانوادگی و اقتصادی تحت تاثیر قرار می دهد . در ثانی امروزه نقش خصوصیات روانشناختی به ویژه نگرش افراد در پذیرش بیماری و مصرف دارو از یک طرف و حتی میزان وقوع و نوع تاثیر دارو و نحوه پیگیری دستورات دارویی و سایر برنامه های درمانی از طرف دیگر در کنترل بیماری صرع کاملا نمایان است.
صرع چیست؟
برای پاسخ به این سؤال نخست باید دید مغز آدمی چگونه ساختمانی دراد . در بدن ، چه کارهایی انجام میدهد. سلامت جسم و روان ، تا چه حد درگرو فعالیت مغز است؟ اختلال در کار یا ساختمان هر بخش مغز چه پیامدهایی دارد؟
مغز آدمی پیچیده ترین قسمت دستگاه عصبی است که به وسیله سلولهای عصبی قادر است تحریکات را از عوامل خارج دریافت و به انها جواب دهد. به تدریج با تلاش جدی پزشکان ، اعتقاد به وجود جریان الکتریکی در مغز مطرح شد. یعنی مغز مانند یک منبع ذخیره الکتریکی است که از خود جریان برق بسیار ضعیفی به صورت امواج الکتریکی منتشر می کند و قادر به تخلیه و عبور دادن این نیروی الکتریکی به رشته عصبهای دیگر در مغز است. البته تولید برق در سلول های مغز بر مبنای نظم و قاعده ای دقیق انجام می گیرد و اگر این نظم و قاعده دچار اختلال شود، در این حالت سلولهای مغز بسیار فعال می شوند وبه طور درهم و برهم و نامنظم شروع به رساندن پیام به یکدیگر می کنند که ممکن است این پیامها نامنظم به تدریج به قسمتهای دیگر مغز نیز سرایت کند و همچون آتش سرکشی به سرعت در تمام مغز گسترده شود. وقتی این اتفاق می افتد، همه تا اعمال طبیعی این بیماران بیهوش می شوند، که در نهایت این امر منجر به حملات صرع در فرد مبتلا می گردد. اما به زودی این آتش الکتریکی برپا شده به علت خستگی سلولها و نرسیدن اکسیژن و قند کافی به آنها، از طریق واسطه های وقفه دهنده مهار و خاموش می گردد. بدین ترتیب است که یک حمله صرعی در مدت چند ثانیه یا چند دقیقه پایان می گیرد و دوباره اکثر سلولهای مغز به فعالیت عادی خود می پردازد.
حال بر اساس این که این بی نظمی به جه علتی در مغز انجام گرفته باشد، یا در کدام قسمت مغز اتفاق بیفتد و یا چه سرعتی به قسمتهای دیگر سرایت کند، انواع گوناگونی از صرع ایجاد می شود که معمولی ترین آنها را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
صرع عمومی ( ژنرالیزه )
این نوع صرع یا تشنج حالتی است که تمام مغز درگیر اختلال الکتریکی می گردد. فرد مبتلا در این حالت هوشیاری و آگاهی خود را از دست می دهد.
انواع صرع عمومی عبارتند از
الف ـ صرع بزرگ
یکی از شایعترین انواع صرع بزرگ می باشد. شخص مبتلا به این نوع صرع ، به یک باره بیهوش می شود و محکم به زمین می خورد ، بدنش سفت شده و فریاد نامفهمومی از گلوی او خارج می گردد. پس از اندک زمانی شروع به لرزش می کند، بلافاصله این لرزشها تبدیل به انقباضاتی در بدن می گردد که در نتیجه آن ممکن است فرد زبانش را گاز بگیرد واگر مثانه بیمار پر باشد ادرار می کند. حملات صرع بزرگ ، از چند ثانیه تا 3 تا 4 دقیقه طول می کشد که بعد از پایان حمله ، شخص برای یک یا چند دقیقه در حالت خواب آلودگی است وشدیدا احساس خستگی می کند.
ب ـ صرع کوچک
این صرع بیشتر در کودکان دیده می شودو ارتباط نزدیکی با صرع بزرگ دارد. شروع وپایان حملات به صورت ناگهانی است و به حدی خفبف است که گاهی امکان دارد خود فرد، والدین و معلمین یا دیگران نیز متوجه آن نشوند. در این صرع ، فرد مبتلا بدون اینکه دچار تشنج یا غش گردد، به مدت 5 تا 10 ثانیه مات و بی خبر می ماند. این وقفه ممکن است با چندین انقباض عضلانی مثل بهم خوردن سریع پلکها ، حرکات مختصر دهان شبیه جویدن ، یا با لرزش خفیف دستها و بازوها همراه باشد. به هنگام حمله رنک کودک می پرد، چشمهایش باز و زل زده است و بدون حرکت به نقطه نامعلومی خیره می شود. گاهی ممکن است این حملات صدها بار یا بیشتر در طی یک روز ایجاد شوند. این نوع صرع در اواخر سنین کودکی ظاهر و با افزایش سن و پس از رسیدن به سن بلوغ خود به خود بهبود می یابند ولی ممکن است به ندرت در بعضی افراد تبدیل به صرع بزرگ گردد.
صرع موضعی
در این صرع فقط قسمتی از مغز درگیر می شود که دو نوع ساده و پیچیده دارد. در صرع موضعی ساده ، هوشیاری فرد تغییر نکرده و علائم عصبی موضعی رخ می دهد. در صرع موضعی مرکب و پیچیده به دنبال تشنجات موضعی ساده فرد هوشیاری خود را از دست داده و احتمالا به دنبال آن حمله بزرگ صرع به وقوع خواهد پیوست و یا دچار حالتهای روحی خاص می گردد.
صرع مداوم
حمله صرع طولانی شده و یا پشت سر هم تکرار می شود وشخص مصروع در حین حملات بیهوش می ماند. صرع مداوم یک مورد اورژانس است ونیاز به کمک های ویژه و درمان مخصوص دارد.
تشنج های نمایشی (هیستریک)
هر حمله ای که باعث از بین رفتن هوشیاری یا حرکات پرشی اندامها شود صرع نیست. بعضی مواقع افراد و بخصوص زنان جوان و مجروحینی که در معرض انفجار قرار گرفته اند دچار حمله های شبه صرعی می شود که صرع نیست. به این حالات تشنج نمایشی گفته می شود. بنابر این وقتی بیماری با حمله تشنجی مراجعه می کندلازم است از روی سوابق و نشانه ها بیماری مشخص نماییم بیمار دچار تشنج صرعی است یا نمایشی .
تشنج نمایشی نوعی نوروز می باشد. جدول زیر تفاوت این دو ناراحتی را نشان می دهد.
شامل 18 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله صرع وانواع آن
