لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل: PowerPoint (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد اسلاید166
بدیع مطالعه در ابزار و شگردها و فنونی است که باعث ایجاد موسیقی کلام می‌شوند (در نثر) و یا موسیقی کلام را افزون‌تر می‌کنند (در شعر)
لینک دانلود کمی پایینتر میباشد
دانشکده زبان و ادبیات علوم انسانی
موضوع :
محسنات لفظی آیات قرآنی دارای واژه دنیا
چکیده
قرآن کتابی است که کلام آن استوار ، با صلابت و محشون از محاسن و زیبایی های ادبی می باشد و اسلوب و معیارهای بلاغت در بافت سوره و آیات آن به شیوایی به کار رفته است.
در این مقاله نمونه های بدیع لفظی با نظم منطقی قرآن استخراج و مطابق آثارو نظریات دانشمندان اسلامی بررسی شده است .
هدف اصلی شناساندن نمونه های بدیعی قرآن به جویندگان و دانش پژوهان است تا به محاسن و مفاهیم عمیق کلام الهی بیش تر پی ببرند. مطابق در این مقاله به روش اصیل انجام گرفته و نوع تحقیق کیفی توصیفی است ، جامعه ی آمار شامل کلیه آیاتی که واژه ی دنیا در آن وجود داشته که نمونه های بدیع لفظی در آن ها برجسته است.روش تحقیق باقرائت تک تک آیات دنیا و مطالعه آثار کتابخانه ای مرتبط با موضوع انجام گرفته و نمونه هایی که آرایه های لفظی در آن ها یافت شده ، استخراج ، فیش برداری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و یافته های جدید ارائه شده است . با توجه به یافته های تحقیق ، این نتیجه حاصل شد که بیش تر صناعات لفظی در قرآن در مرتبه ی اول فاصله ، جناس ، تصدیر و در مرتبه بعد موازنه ، ترصیع و تصحیف می باشد. دیگر این که نظم متن ، برخاسته از شیوه تلفیق کلمات و ترکیبات با یکدیگر و صلابت و استواری کلام ، ناشی از کاربرد طبیعی این آرایه ها در آیات است ؛ بدین علت قرآن شیوا ، رسا و در اوج فصاحت و بلاغت است.
واژگان کلیدی : بدیع در قرآن ،آیات دنیا،محسنات لفظی.
فهرست
چکیده...........................................................................................................................................7
مقدمه............................................................................................................................................8
فصل اول کلیات تحقیق 13
1-1-بیان مسأله: 14
1-2-پرسش اصلی: 14
1-3-پرسش فرعی: 14
1-4- فرضیه ها 14
1-5- پیشینه تحقیق………………………………………14
هدف کلی:....................................................15
اهداف جزﺋﻰ:.............................................15
1-6-نوآوری وجدیدبودن تحقیق 15
1-7-نوع روش تحقیق: 16
1-8-روش گردآوری اطلاعات: 16
1-9-ابزارگردآوری اطلاعات: 16
1-10-روش تجزیه وتحلیل اطلاعات: 16
فصل دوم دانش بدیع............................17
2-1بدیع درلغت 18
2-2-بدیع دراصطلاح 19
2-3-تاریخچه علم بدیع وکتب مرتبط 19
2-4-صنایع بدیع 21
2-5-مبدع لفظ بدیع 22
2-6-دیدگاه ابنﻗﺘﻴﺒﺔ درباره واژه بدیع 22
2-7-کتب مشهور بدیعی 23
2-7-1- ـ کتاب‌البدیع(ابن‌معتز) 23
2-7-2 ـ کتاب نقدالشعر(قدامة بن‌جعفر) 24
2-7-3 ـ کتاب‌النکت (رُمّانی) 24
2-7-4ـ کتاب اسرارالبلاغة (جرجانی) 25
2-7-5ـ کتاب العمدۃ( ابن‌رشیق) 25
2-7-6ـ کتاب‌سرّالفصاحة(خفاجی) 26
2-7-7 ـ کتاب تفسیر(زمخشری) 26
2-7-8 ـ کتاب البدیع‌فی‌نقدالشعر(المنقذ) 26
2-7-9ـ کتاب حدائق‌السحرفی‌دقائق‌الشعر( وطواط) 27
2-7-10ـ کتاب‌نهایة الایجاز(رازی) 27
و ـ کتاب مفتاح‌العلوم(سکاکی) 27
ه ـ کتاب المصباح‌فی‌علوم‌المعانی‌والبیان‌والبدیع(ابن مالک) 28
2 ـ 8تقسیم بدیع‌به‌لفظی‌ومعنوی 28
2 ـ 9آراءعلمای‌بلاغت‌عرب 29
فصل سوم آرایه های بدیعی درقرآن 30
2-11صنایع بدیعی درقرآن 32
2-12تجنیس...........................................................................33
2-13-اعنات یالزوم مالایلزم 36
2-14عکس.....................................................................37
2-15ترصیع....................................................................38
2-16تسجیع.....................................................................39
2-17تصدیریاردّالعجزعلی الصدر 41
2-18مواربه...........................................................................42
2-19باب موازنه 43
2-20باب تسهیم 43
2-21تکرارحرف 44
فصل چهارم محسنات لفظی آیات قرآنی 46
دارای واژه دنیا. 46
تَقْتُلُونَ: تُخْرِجُونَ = سجع ترصیع 47
تُؤْمِنُونَ :تَکْفُرُونَ =سجع ترصیع 47
یَأْتُوکُمْ :تُفَادُوهُمْ= سجع مطرف 48
یَرُدُّون :تَعْلَمُونَ = سجع مطرف 48
عَذَابٌ: عَظِیمٌ= سجع متوازن 49
رَبَّنا:آتِنا=سجع ترصیع 49
فاذْکُروالله َکذِکْرِکُم ْذِکْراً=جناس اشتقاق 49
ءَامَنوا:إتَّقَوْا=سجع ترصیع 50
قِتَالٍ:قِتَالٌ=سجع متوازن 51
صَدٌّ:کُفْرٌ=سجع متوازن 51
یُقَاتِلُونَکُم :یَرُدّوکُم=سجع مطرف 52
ٱلْقَنَاطِیرِ:ٱلْمُقَنْطَرَة=جناس اشتقاق 52
أُعَذِّبُهُمْ: عَذَاباً =جناس اشتقاق 52
عَذَاباً:شَدِیداً=سجع ترصیع 53
وقیل تعذیبه ایداعه القفص 53
وقیل ان یبعده من خدمته والله اعلم 53
حُسْنَ:ٱلْمُحْسِنِینَ=جناس اشتقاق 53
شرطی مهم برای احسان کردن 54
سه مفهوم ازاحسان کردن 54
فَشِلْتُمْ: تَنَازَعْتُمْ: عَصَیْتُم=سجع مطرف 55
صَرَفَکُم ْ:لِیَبْلُوَکُم ْ=سجع مطرف 55
یُقَاتِلْ: یُقْتَلْ =جناس اشتقاق 56
أَجْراًعَظِیمَاً =سجع مطرف 56
فتَبَیَّنُواْ : تَقُولُواْ=سجع مطرف 57
سَمیعاً:بَصیراً=سجع ترصیع 58
یُحاربونَ: یَسْعَوْنَ=سجع مطرف 58
لَعِبٌ :لَهوٌ=سجع مطرف 60
یتَّقونَ :تَعقلونَ=سجع ترصیع 61
لَعباً:لهواً=سجع مطرف 61
وَلی: ٌشفیعٌ=سجع متوازن 62
تعدل عدل=جناس اشتقاق 62
الجنّ :الانسَ=سجع متوازن 62
شهدنا:شهدوا=جناس اشتقاق 62
لهواًولعبا ً=سجع مطرف 63
نساهم کمانسوا=جناس اشتقاق 63
هَذِه ٱلدُّنُیَاحَسَنَةً وَفِی ٱلْأَخِرَة =اکتفاء 64
یتّقون ویؤتون=سجع مطرف 64
العدو ةالدنیا:العدوة القصوى =سجع ترصیع 65
فصل پنجم نتیجه گیری وپیشنهاد نتیجه گیری 66
نتیجه:......................................67
منابع................................................68
بخشی از متن اصلی :
به آن دسته از آرایه‌های ادبی که از تناسب های آوایی و لفظی میان واژه ها پدید می‌آید می‌گو یند.
واج آرایی (نغمه حروف)
به تکرار یک واج صامت یا مصوت در یک بیت یا عبارت گفته می‌شود به گونه‌ای طنین آن در گوش بر جای بماند و باعث پیدایش موسیقی آوایی در آن بخش از سخن شود
رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود
سجع
هر گاه واژه‌های پایانی دو قرینه کلام در واج آخر مشترک باشند آرایه سجع پدید می‌آید و آن دو جمله را مسجع می‌خوانند. معمولا هر قرینه از یک جمله تشکیل می‌شود.اما گاهی نیز یک قرینه از دو یا چند جمله کوتاه پدید آمده است. همچنین در اغلب نمونه‌های نثر مسجع واژه‌های پایانی دو جمله در بیش از یک حرف مشترکند و در واقع هم قافیه می‌باشند. هر نفسی که فرو میرود ممد حیات است و چون بر می‌آید مفرح ذات (سجع در بین حیات و ذات است)
ترصیع
هر گاه اجرای دو بخش از یک بیت یا عبارت، نظیر به نظیر، هم وزن و در حرف آخر مشترک باشند. ای منور به تو نجوم جلال وی مقرر به تو رسوم کمال
این فایل با فرمت word در اختیار شما قرار می‌گیرد