پروژه شناسایی راه کارهای عملی و مصادیق فعالیت های کاوشگری صورت گرفته در آموزش علوم تجربی مدارس ابتدایی. doc

اختصاصی از فی فوو پروژه شناسایی راه کارهای عملی و مصادیق فعالیت های کاوشگری صورت گرفته در آموزش علوم تجربی مدارس ابتدایی. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 85 صفحه

مقدمه:

یکی از دغدغه های دهه اخیر آموزش و پرورش کشورمان آموزش علوم در دوره ابتدایی بوده است بطوری که در دهه ی 70 اقدام به تألیف کتب جدید علوم تجربی نمود، معلمان در دوره های روش تدریس علوم آموزش داده شدند در دهه 1380 تلاش گردید تا روش ارزشیابی تحصیلی تغییر یابد و به کیفیت های آموزشی توجه شود. ولی تحقیقاتی که متعاقب اجرای این برنامه انجام گرفت نشان داد که در فرایند آموزش علوم مشکلاتی وجود دارد. از جمله اینکه درصد قابل توجهی از معلمان به شیوه ی سنتی علوم را آموزش می دهند و ارزشیابی می کنند در حالی که امروزه بر روش تدریس فعال مانند اکتشافی تایید می شود زیرا در این روش فرصت های اکتشافی به دانش آموزان داده می شود. یادگیری به دست آمده پس از اجرای این فرصت ها پایدار می باشد. امروزه بر ارزشیابی کیفی تایید می شود یعنی مهارت های دانش آموز، مشاهدات او ، فرضیه سازی و حل مساله او مورد توجه می باشد. در روش تدریس کاوشگری به این پارامترهای کیفی می توان توجه نمود. با  وجودی که دانش آموزان ایرانی از هوش و استعداد درخور توجهی برخوردارند  ولی درصد قابل توجهی از آنها در درس علوم ضعف داشته و کاربرد مفاهیم مطرح شده در غلوم را نمی دانند و تجربه عملی آن کمرنگ می باشد. سطح انتظار آموزش و پرورش از معلمان علوم این است که در تدریس مفاهیم علوم فرصت های یادگیری داخل کلاس و خارج از کلاس برای دانش آموزان ایجاد کنند و بر اساس شیوه نامه ارزشیابی مستمر، کلیه فعالیت های دانش آموز در طول هفته ارزیابی و ارزش آن در دفتر ارزشیابی تحصیلی دانش آموز ثبت شود. اتکا بیش از حد به نمرات کتبی جایز نمی باشد. از طرفی اسناد موجود ننشان می دهد برخی از معلمان به این سطح انتظار کم توجه می باشند و لذا همین رویکرد انگیزه ای برای نگارنده انگیزه ای به وجود آورد تا وضعیت آموزش علم به شیوه کاوشگری را در هدایت ابتدایی موضوع پژوهش خود قرار دهد. در دوران معاصر به دلیل گسترش اطلاعات ، لازم است در آموزش و پرورش به چگونه آموختن بیش از آموزش مفاهیم توجه شود و یادگیری به وسیله کاوشگری یاد دادن چگونه آموختن می باشد.

فهرست مطالب:

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت موضوع

ب) اهداف ویژه

تعریف اصطلاحات (متغیرها)

کاوشگری

راه کارهای عملی کاوشگری

مصادیق کاوشگری

آموزش علوم تجربی دروس مختلف به روش کاوشگری

الگوی آموزشی مناسب

تعاریف عملیاتی

مقدمه

2ـ شیوه ی بازنمایی پیکره ای2 (تصویری):

3ـ شیوه ی نمادی1

کاربردهای آموزشی و پرورشی (کاوشگری)

مقایسه ی رویکردهای یاددهی ـ یادگیری مکاتب رفتارگرایی و شناخت گرایی"

تعریف مفاهیم

مهارت آموزی کاوشگری

آموزش کاوشگری

حافظه کاری

عرضه‌ی مسئله

طراحی فرضیه

فنون مسئله پژوهی

فعالیت های معلیم (مربی)

روش تدریس

الگوهای یادگیری

مراحل تدریس

مراحل الگوی کاوشگری (عادت ورزی)

جدول 2ـ مراحل الگوی کاوشگری به شیوه علمی زیست شناختی

الگوی روش تدریس مکاشفه ای

مرحله نخست: بیان موضوع

مرحله سوم: نتیجه گیری

اهداف تدریس علوم

هدف های جزئی

ارزشیابی آموزشی

پیشینه ی تحقیق

الف ـ تحقیقات خارجی

ب ـ تحقیقات داخلی

جمع بندی فصل دوم

نمونه آماری

مدل نمونه گیری معلمان

شناسایی معلمانی که روش کاوشگری را به کار می برند

ابزار جمع آوری اطلاعات

فرایند اجرای پیش تحقیق

1ـ فرم مصاحبه

2ـ فرم مشاهده

3ـ پایایی

روش تحقیق

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

منابع

منابع ومأخذ:

1. امیرخانی، کبری، کند و کاو در محتوی و کیفیت برنامه ها ... ، مجموعه مقالات همایش علمی کاربردی، انتشارات آ.م.پ شهر تهران، سال 1374.
2. ابراهیمی صغری، رویکرد سازنده گرایی، مجموعه مقالات همایش اصلاحات در آموزش و پرورش، انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت، سال 1381.
3. امامی پور، سوزان و دیگران، بررسی تحولی سیکل های تفکر در دانش آموزان، فصلنامه نوآوری های آموزشی، شماره 3، انتشارات مؤسسه پژوهشی برنامه ریزی درسی و نورآوری آموزشی، بهار 1382.
4. احدیان محمد و دیگران، روشهای نوین تدریس، انتشارات آییژ، سال 1380.
5. آقازاده، روش های نوین تدریس، انتشارات آییژ، 1380.
6. بروس جویس، الگوهای تدریس 2000، ترجمه محمدرضا بهرنگی، انتشارات کمال تربیت، سال 82.
7. بروس جویس، الگوهای تدریس 2004، ترجمه محمدرضا بهرنگی، انتشارات کمال تربیت، سال 84.
8. بهفرشاد محمد، از تئوری به عمل در برنامه ریزی درس علوم تجربی، دفتر تحقیقات و برنامه ریزی درسی، سال 66.
9. پرویزیان محمدعلی، مقایسه روش های تدریس فعال و سنتی در آموزش علوم تجربی پنجم ابتدایی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، پایان نامه کارشناسی ارشد، سال 1377.
10. پیاژه ژان، روانشناسی و دانش آموزش و پرورش، ترجمه علی محمد کاروان، انتشارات دانشگاه تهران، سال 1367.
11. جلال زایی محمدرضا، بررسی شیوه های پرورش تفکر منطقی، مجموعه مقالات همایش علمی کاربردی، انتشارات آ.م.پ شهر تهران، سال 1374.
12. جرج . ا. فرگوسن و دیگران، تحلیل آماری در روانشناسی و علوم تربیتی، مترجم دکتر علی دلاور و دیگران، انتشارات ارسبان، تهران 1377.
13. دهکردی عباس، علمی کردن روش های تدریس علوم، مجموعه مقالات همایش علمی کاربردی، انتشارات آ.م.پ شهر تهران، سال 1374.
14. حسن بیگی علی، بررسی آموزش کاوشگری در برنامه درسی فیزیک تربیت معلم، سازمان آموزش و پرورش استان مرکزی، سال 1382.
15. داگلاس. آ. گروز، مجموعه رویه های آموزشی، انتشارات دفتر همکاری های بین المللی، جلد 4 سال 1380.
16. رضایی اکبر، آموزش کاوشگری، مجموعه مقالات همایش اصلاحات در آموزش و پرورش، انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت، سال 1381.
17. رنجبران محمد، بررسی وسایل کمک آموزشی برای تدریس علوم، دانشگاه شیراز، 1356.
18. سیلور.ج.گ و همکاران، برنامه ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر، ترجمه غلامرضا خوئی نژاد، مشهد، آستان قدس رضوی، سال 1372.
19. شعبانی بختیار، تأملی در سه رهیافت آموزش تفکر، مجموعه مقالات سمپوزیوم آموزش ابتدایی، انتشارات آ.م.پ اصفهان، سال 1374.
20. صداقت سعید و دیگران، ارزشیابی برنامه درس علوم، مجموعه مقالات سمپوزیوم آموزش ابتدایی، انتشارات آ.م.پ اصفهان، سال 1374.
21. عباسیان شهناز، تأثیر روش های تدریس فعال در فرآیند یاددهی و یادگیری دانش آموزان، انتشارات آ.م.پ استان مرکزی، سال 1375.
22. غنی فر محمدحسن، سودمندی روش های فعال و غیرفعال آموزش، دانشگاه آزاد بیرجند، سال 1373.
23. فضلی خانی منوچهر، راهنمای عملی روش های مشارکتی و فعال، انتشارات مؤسسه فرهنگی منادی تربیت، سال 1381.
24. فتحی کوروش، ارزشیابی شیوه ارائه محتوای علوم ابتدایی، مجموعه مقالات سمپوزیوم آموزش ابتدایی، انتشارات آ.م.پ اصفهان، سال 1374.
25. قورچیان نادرقلی، نظریه های یاددهی یادگیری، انتشارات تربیت، سال 1378.
26. قاسم زاده حسن، تدوین برنامه های درسی جهت یادگیری خلاق، مجموعه مقالات همایش علمی کاربردی، انتشارات آ.م.پ شهر تهران، سال 1374.
27. کیوان فر محمدرضا، تأثیر استفاده از روش های فعال در تدریس علوم، مجموعه مقالات همایش اصلاحات در آموزش و پرورش، انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت، سال 1381.
28. کیوان فر محمدرضا، نقش خلاقیت در الگوهای تدریس، مجموعه مقالات سمپوزیوم آموزش ابتدایی، انتشارات آ.م.پ اصفهان، سال 1374.
29. گانیه و همکاران، اصول طراحی آموزشی، ترجمه خدیجه علی آبادی، تهران، نشر دانا، 1374.
30. گلاور، ج برونتیگ ر، روانشناسی تربیتی، اصول و کاربرد آن، ترجمه علینقی خرازی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، سال 1375.
31. گلستان هاشمی مهدی، خلاقیت شناسی نظام آموزش و پرورش، مجموعه مقالات همایش اصلاحات در آموزش و پرورش، انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت، سال 1381.
32. مشایخ فریده، دیدگاه های نو در برنامه ریزی آموزشی، انتشارات سمت. 1381.
33. مهرمحمدی محمود، بازاندیشی فرآیند یاددهی یادگیری و تربیت معلم، انتشارات مدرسه، 1379.
34. معتمدی اسفندیار، فرآیند و فراورده آموزش علوم، خبرنامه انجمن پژوهش های آموزشی ایران، شماره 14، سال پنجم، پاییز 1383.
35. میرافضل فاظمه، نقش معلم در پرورش خلاقیت، مجله استعدادهای درخشان، شماره 3، انتشارات سمباد، سال 1371.
36. نادری عزت ا... ، روش های تحقیق، انتشارات بدر، تهران، سال 1374.
37. نوروزی داریوش و دیگران، روش ها و فنون تدریس، انتشارات دانشگاه پیام نور، سال 1381.
38. هارلن وین، نگرشی نو بر آموزش علوم تجربی، ترجمه شاهده سعیدی، انتشارات مدرسه، چاپ هفتم، سال 1381.
39. یغما عادل، کاربرد روش ها و الگوهای تدریس، انتشارات مدرسه، سال 1372.
40. رستگار طاهره، راهنمای معلم در ارزشیابی علوم تجربی سوم ابتدایی، انتشارات مدرسه، سال 1382.
41. رستگار طاهره، راهنمای معلم در ارزشیابی علوم تجربی چهارم ابتدایی، انتشارات مدرسه، سال 1382.
42. رستگار طاهره، راهنمای معلم در ارزشیابی علوم تجربی پنجم ابتدایی، انتشارات مدرسه، سال 1382.
43. نیک نام زهرا، آموزش علوم، انتشارات مدرسه، سال 1384.

منابع خارجی

1. carroll (1975) the teachers of French as a foreign language in eighi countries Stockholm, almgrist and wiksell and mewyork. Wiley.
2. keeues.j.p.(1992) learning science in a changing words the haguedea.
3. postleth wailey. D.E (1991) the jea study of science science achievement in twinty-three countries oxford peryaman.
4. heyn emen. S. p and Loxley. W. a (1983) the effect of primary school quality academic achievement across twenty-nine high.
5. carroll . h. b. (1963) model of school learning teachers college recad. 64 (8) 723.3.3.
6. wooltalk and micolich educational psychology for teachers 1984.
7. harken wynne (1991) the teaching of scince. Unesco.

تحقیق درباره نقش نماز درمبانی و مصادیق امر به معروف و نهی از منکر و تولی و تبری در بیانات و سیره امام رضا (ع)

اختصاصی از فی فوو تحقیق درباره نقش نماز درمبانی و مصادیق امر به معروف و نهی از منکر و تولی و تبری در بیانات و سیره امام رضا (ع) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : word  (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات 24 صفحه

فهرست مطالب                                                               صفحه

چکید2

مقدمه3

امر به معروف عملی امام رضا(ع5

شُکر در سیره امام(ع10

آثار نماز عاشقانه11

عبادت امام (ع15

اقسام نماز20

نماز اول وقت و اهمیت آن21

نتیجه گیری24

منابع ومأخذ26

چکیده

امام هشتم شیعیان، امام رضا (ع) الگوی کامل و اسوه عملی مردم است، چرا که وی اخلاق نیاکان و جد گرامیش را در وجود خود دارد.

رفتار عملی ائمه معصومین (ع) نشان از عشق ائمه (ع) به خداوند متعال می باشد. تا انسان عاشق نشود، عشق را به نحو حضوری درک نمی کند؛ پس عشق یافتنی است نه بافتنی و امر صرف و خالص و بسیط تحت اسم و رسم و لقب و وصف در نیاید؛ از این رو عشق قابل تعریف نیست. عشق رابطه قلبی میان دو موجود است که چون به نحو اتمّ برقرار شود، عاشق را در معشوق فانی می سازد. از لوازم عشق آن است که عاشق را تابع و تسلیم اراده و فرمان معشوق می گرداند؛ به طوری که جز وصل به او و کسب خشنودی او هیچ همّ و غمی ندارد. مهم ترین ستونی که خیمه عشق را برپا می دارد، نماز و عبادت عاشقانه و عارفانه است؛ نماز و عبادتی که جز از روی حبّ و عشق به خدای تعالی گزارده نشود.

مقدمه

حمد و ستایش خداوندی را سزاست که گویندگان از عهده مدح و ثنایش عاجزند و حسابگران از شمارش نعمت هایش درمانده و ناتوان، خداوندی که شاهباز همت های بلند در فضای بی انتهای معرفتش از طیران پر افشاند و غوّاص اندیشه ها و اوهام از رسیدن به قعر دریای ابدیّتش باز ماند. خداوندی که انسان را خلق کرد و برای هدایتش راهنمایانی مبعوث کرد که یکی از آن ها امام هشتمین شیعیان است،که از خاندان پیامبر(ص) که نور خدا و موهبت و خزانه اوست.آن حضرت و پدرانش رهبران تعالیم اسلامی هستند.

آنان نیازی به ستایش ستایش کننده و توصیف توصیف کننده ندارند، زیرا خداوند متعال ایشان را ستوده و ناپاکی را از آنان دور ساخته و از انحراف پاکشان نموده است.

 جدشان پیامبر(ص) در حدیث ثقلین آن ها را قرینه قرآن قرار داده است و متمسک شدن به آن دو (قرآن و عترت) را موجب رهایی از گمراهی دانست. همه ارزش های عالی و اصول واقعی که انسان به آن می بالد ، در اهل بیت پیامبر(ص) وجود داشت. زیرا این ارزش ها و اصول برخی از عوامل و صفات آن هاست. اما راجع به صفات و سیرت امام (ع) باید گفت آن حضرت نیز هم چون پدران بزرگوارش خود را از جهان آزاد ساخته واز زیبایی های دنیا چشم پوشیده و از آرایش آن روی گردانید، و خود را به خدا اختصاص داد و خویشتن را وقف او کرده و به اطاعت او چسبیده بود. حضرت عالِم به فرائض دین بود و به شریعت پیامبر(ص) احاطه داشت و او را در بالاترین درجه افتخار و عزت در جهان عرب و اسلام قرار داد. اما آن چه در این میان از درخشش ویژه ای برخوردار می باشد، برخوردهای تربیتی و اخلاقی آن امام رئوف و مهربان با مردم است، چرا که زبان عمل و شیوه برخورد تأثیری افزون تر از سخن و کلام دارد. از این رو اگر رفتار انسان آیینه فکر و زبان و کلام وی باشد، دگرگون کننده تر و دل نشین تر و تأثیرگذارتر خواهد بود.

کتاب آشنایی با مصادیق معماری ایران و جهان

اختصاصی از فی فوو کتاب آشنایی با مصادیق معماری ایران و جهان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

کتاب آشنایی با مصادیق معماری ایران و جهان به صورت کامل در قالب فایل پی دی اف

مصادیق فعالیت‌های وکیل در ارائه ارجح‌ترین روش حل مصالحه

اختصاصی از فی فوو مصادیق فعالیت‌های وکیل در ارائه ارجح‌ترین روش حل مصالحه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات70

فهرست موضوعی

گفتار اول : مفاهیم و مبانی
مبحث اول : مفهوم وکالت
الف ) وکالت دادگستری
ب ) ماهیت حقوقی وکالت دادگستری
1 – نظریه عقد وکالت
2 – نظریه اجاره خدمات
 انتقاد از نظریه اجاره خدمات
3 – نظریه عقد مختلط
 انتقاد از نظریه عقد مختلط
مبحث دوم : مفهوم دعوی و انواع آن
الف ) انواع دعوای حقوقی
1 – دعوای عینی
2 – دعوای شخصی
3 – دعوای مختلط

دعوای منقول و غیر منقول
ب ) انواع دعوای کیفری
1 – ( دعاوی عمومی و خصوصی )
مبحث سوم : مفهوم صلح و مسائل مربوط به آن
الف ) موضوع صلح
ب ) اقسام مصالحه و صلح
1 – صلح دعوی و اقسام آن
1/A - صلح بر اسقاط حق دعوی
1/B – صلح مدعی به
1/C - صلح دعوای اقعی
1/D - صلح دعوای فرضی
1/E – صلح دعوای بطلان معامله
گفتار دوم : نقش وکیل در سازش
مبحث اول : تعهدات وکیل
مبحث دوم : حدود اختیارات وکیل در مصالحه
الف ) حدود اختیارات قانونی وکیل
1 – تعارض دوقانون
ب ) حدود اختیارات قرار دادی وکیل در مصالحه
1 – حدود اختیارات قرار دادی در دفاع
2 – حدود اختیارات قرار دادی در مشاوره حقوقی
مبحث سوم: اقدامات لازم در مصالحه؛ توسط وکیل
الف) اشکالات مالیاتی در مصالحه
ب) تنظیم سند اصلاحی
ج) به امضای طرفین رساندن صلح نامه
د) گرفتن حق سازش در صورت داور بودن
گفتارسوم:سازش در دعوی حقوقی ونقش وکیل
مبحث اول : انواع سازش
الف ) سازش نسبت به دعوایی که هنوز طرح نشده
ب ) سازش نسبت به دعوایی که در جریان رسیدگی است
مبحث دوم : اشکال مختلف تنظیم سازشنامه
الف ) سازش با تنظیم سند رسمی
ب ) سازش با تنظیم سند عادی ئ نقش وکیل
ج ) سازش در دادگاه با تنظیم گزارش اصلاحی
1 – گزارش اصلاحی با بررسی تطبیقی
2 – آثار گزارش اصلاحی
3 – صدور ‏، نحوه تنظیم ، ابلاغ و تصحیح گزارش اصلاحی
مبحث سوم : نقش وکیل در سازش حقوقی
الف ) نقش حرفه ای در سازش
ب ) اوضاع و احوال پرونده درسازش
گفتارچهارم:سازش در دعوای کیفری ونقش وکیل
مبحث اول : سازش در دعوای عمومی
الف ) در حقوق فرانسه
ب ) در حقوق ایران
1 – سازش در حدود
2 – سازش درتعریزات و مجازاتهای بازدارنده
مبحث دوم : سازش در دعوای خصوصی
مبحث سوم : تاثیر مصالحه در میزان سازش
الف ) نفع مصالحه برای شاکی
ب ) نقش وکیل

مقاله در مورد تصوف و عرفان

اختصاصی از فی فوو مقاله در مورد تصوف و عرفان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:15

 فهرست مطالب

 تصوف و عرفان یک مفهوم کلی و عام است که بر مصادیق گوناگونی اطلاق شده است. بنا براین در تعریف عرفان و همچنین در رد و قبول آن نباید از خصوصیات مصادیق غفلت کرده و مبنای کار را این مفهوم کلی و عام قرار داد.  تعاریف عرفا نیز از عرفان متعدد است. زیرا عرفا در تعریف عرفان و مسائل مربوط به آن همانند توحید،فنا،عشق ومحبت،فقر، اخلاص و رضا، در مواردی موقعیت خاص مخاطب را در نظر گرفته اند_ مثلا˝در برابر جاه طلبان،بر ذم جاه تأکید کرده اند و در برابر مال دوستان،بر ذم مال .

 گاه با اسیران لذایذ حسی سخن داشته اند و زمانی با گرفتاران علایق خیالی و نفسانی_ لذا ممکن است در پاسخ یک سؤال بیانات گوناگونی داشته باشند.   در مواردی بر اساس موقعیت معرفتی و سلوکی خود سخن گفته اند که طبعا˝سخنان مقام رضا فرق خواهد داشت. حتی یک نفر در حال سکر چیزی می گوید که در حال صحو انکار می کند. نکته ی دیگر اینکه عرفای دوره های اوّ لیه با اصلاحات رسمی و عناوین اساسی و فن و روش تعریف که بعدها در مراحل مختلف سیر و عرفان پدید آمد آشنایی چندانی نداشتند.همچنین اظهارات افراد بر اساس اینکه در چه مرحله ای از مراحل سیر تکاملی تصوف قرار دارند،در همه ی زمانها مختلف خواهد بود

از ابو محمد جریری پرسیدندتصوف چیست؟ گفت:

«الدخول فی کل خلق سنّی، و الخروج عن کل خلق دنّی.»

 اینک نمونه هایی از این تعاریف:

ذوالنون مصری درباره ی صوفیان می گوید :«مردمانی که خدای را بر همه چیز بگزینند و خدای، ایشان را بر همه بگزیند»و جنید می گوید:«تصوف صافی کردن دل است از مراجعت خلقت و مفارقت از اخلاق طبیعت و فرو میراندن صفات بشریت و دور بودن از دواعی نفسانی و فرود آمدن بر صفات روحانی و بلند شدن به علوم حقیقی و به کار داشتن آنچه اولی تر است الی الأبدو خیر خواهی به همه ی امت و وفا به جای آوردن بر حقیقت و متابعت پیغمبر کردن در شریعت. »  و ابئ السعید ابوالخیر تصوف را عبارت از آن می داندکه :«آنچه در سر داری بنهی و آنچه در کف داری بدهی و آنچه بر تو آید نجهی. »  از ابن عطا پرسیدند که ابتد و انتهای تصوف چیست؟ گفت:«ابتدایش معرفت است و انتهایش توحید. »   ابو محمد رویم گوید:

«توحید حقیقی(که هدف تصوف است)آن است که فانی شوی در ولای او،از وفای خود و در وفای او از جفای خود ،تا فانی شوی کل به کل. » سهروردی می گوید:«اقوال مشایخ _ قدس الله ارواحهم_در معنی تصوف، افزون آید بر هزار قول، که نوشتن آن دشوار باشد، اما این اختلاف در لفظ باشد و نه در معنی.» و سپس می افزاید که «صوفی آن باشد که دایم سعی کند در تزکیه ی نفس و تصفیه ی دل و تجله ی روح. »

ابن سینا به عنوان یک فیلسوف مشایی، در نمط نهم اثر معروفش «الاشارات والتنبیهات» در مورد عرفان چنین می گوید:

 «العرفان مبتدی من تفریق،وترک،ورفض معین فی جمع،هو جمع صفات الحق للذات المریده بالصدق، منته الی الواحد،ثم وقوف».   به این معنی که عرفان با جدا سازی ذات از شواغل آغاز شده و با دست افشاندن به      ماسوی، ادامه یافته  با دست شستن از خویش و سرانجام با فدا و فنا کردن خویش و رسیدن به مقام جمع که جمع صفات حق است برای ذاتی که با صدق ارادت همراه پیش رفته آنگاه با تخلّق به اخلاق ربوبی، رسیدن به حقیقت واحد و سپس با «وقوف» به کمال می رسد. خواجه نصیر طوسی می گوید:«در این مرحله همه اوست و غیر او نیست.... نه واصفی نه موصوفی، نه سالکی نه مسلوکی، نه عارفی نه معروفی و این است مقام وقوف بر آستان حق. »  

 اینک پس از توجه به نمونه هایی از صدها قول در تعریف تصوف، به نمونه ای از تعاریف مربوط به پس از قرن ششم، که دوران اوج انتظام تعالیم عرفانی است، توجه کنیم: عرفان عبارت است از علم به حضرت حق سبحان از حیث اسماء و صفات و مظاهرش و علم به احوال مبدأ و معاد و به حقایق عالم و چگونگی بازگشت آن حقایق به حقیقت واحدی که همان ذات احدی حق تعالی است و معرفت طریق سلوک و مجاهده برای رها ساختن نفس از نتگناهای جزئیت و پیوستن به مبدأ خویش و اتصاف وی به نعمت اطلاق و کلیت.

  «در میان اشخاص عامی و درس خوانده هر دو، کمتر کسی است که فرق حقیقی ما بین سه لقب، یا سه اصطلاح عابد و زاهد و عارف را، به خوبی و درستی دانسته باشند و آنها را با یکدیگر اشتباه نکند.»