بررسی ارتباط بین مهارت¬های کارآفرینانه مدیران و اثربخشی سازمانی در کسب و کارهای کوچک و متوسط(SMEs) در استان قم
-1- مقدمه
در دهة اخیر مسئله توسعه از طریق گرایش به نیروهای بازار و کاستن از دخالتها و کمک دولت موجب گردیده است تا نقش مدیران در توسعه، بیش از پیش محسوس گردد. اندیشمندی به نام لرد بائر عامل مهم در عدم توسعه کشورهای جهان سوم را همانا نبود قابلیتهای مدیریت و ابتکار اقتصادی قلمداد می¬کند.(الوانی، 1378، ص 358)
آنچه ذهن اندیشمندان اقتصادی را همواره به خود مشغول کرده، این است که عامل ایجاد کننده ثروت و یا ارزش افزوده در جامعه چه کسی یا چه چیزی میباشد؟ این اندیشمندان به همراه صاحبنظران مدیریت و جامعه شناسی دغدغة دیگری نیز دارند و آن این که در بین موفقیتهای کشورهای پیشرفته چه نیرویی نهفته است و علت عقب ماندگی دیگر کشورها نسبت به اینان چیست؟ این اندیشمندان پس از تحقیقات فراوان دریافتند که وجود افراد کارآمد و لایق که ایجاد "کار" میکنند و باعث به وجود آمدن کسب و کار و در نتیجه فعالیت و پویایی منابع (منظور تمامی بخشهای سخت افزار و نرم افزار تولید وخدمات است) شدهاند، جواب تمامی این پرسشها است. آنها نام این نیروهای خلاق را کارآفرین نهادهاند. (عندلیب آذر، 1379، ص 184)
کارآفرینان به گفته شومپیتر موتور توسعه اقتصادی و به نظر دراکر الگوی جوانان آینده هستند. (صمدآقایی، 1378، ص 12)
کارآفرینان منافع و فوائد زیادی برای جامعه به بار میآورند که از آن جمله اشتغال زائی، تشویق و ترغیب سرمایه¬گذاری، ایجاد و گسترش بازارهای جدید، تشویق حس رقابت، سازماندهی منابع جهت استفاده اثربخش از آن ، رفع شکافها و تنگناهای بازار میباشد. در این راستا یکی از موضوعاتی که با بحث کارآفرینی گره خورده است بحث مؤسسات کوچک و متوسط(SMEs) است. در واقع کارآفرینی امروزه یک بعد حیاتی و بسیار مهم مؤسسات کوچک و متوسط میباشد.(کریم زاده رغبتی، 1379، ص 147)
1-2- بیان مسأله تحقیق
جهان در اواخر قرن بیستم شاهد تغییر و تحولات بسیار گسترده¬ای در تمامی عرصه¬های کسب و کار بوده است . این تغییروتحولات به حدی زیاد و گسترده بوده که باعث شده دنیای امروز را عصر آشوب بنامند.
در سالهای اخیر، بسیاری از کشورها شاهد رکود اقتصادی، نرخ بالای بیکاری و نوسان¬های شدید در چرخه¬های بین المللی بوده¬اند و از طرف دیگر پدیده جهانی شدن، افزایش رقابت، توسعه فن آوری اطلاعات، توجه به کیفیت کالاها و خدمات، مشتری¬مداری و نیاز به خلاقیت و نوآوری و مواردی از این قبیل اقتصاد کشورها را با چالشی جدی مواجه ساخته است. این وضعیت باعث افزایش توجه سیاست¬گذاران و تصمیم گیرندگان سیاسی به نقش بالقوه کارآفرینان به عنوان تنها راه حل کاهش نرخ بیکاری و دستیابی به رفاه اقتصادی و اجتماعی شده است. به همین خاطر در چند سال اخیر تحقیقات و مطالعات بسیار زیاد و گسترده¬ای در زمینه کارآفرینی وکارآفرینان انجام شده است.(مقیمی، 84، ص 8)
حال بایستی به بررسی پدیده کارآفرینی و کارآفرینان که بعنوان مناسب¬ترین راه حل برای رشد وتوسعه اقتصادی تلقی می‌گردد، بپردازیم.کارآفرینان در رﺃس کسب و کارهای مخاطره آمیز قراردارند وهمواره در جستجوی فرصت¬ها می‌باشند و خلاقیت اغلب ابزاری برای موفقیت آنان تلقی می‌گردد.
تشکیل و توسعه سازمان‌ها و شرکت¬های کوچک و متوسط (SMEs) ، به عنوان سیاستی مهم در ایجاد مشاغل جدید، تسریع در بهبود اوضاع اقتصادی و رشد کشورها محسوب می¬گردد و به این دلیل است که بایستی توجه ویژه¬ای به کسب وکارهای کوچک و متوسط (SMEs) شود. از طرف دیگر کسب و کارهای کوچک و متوسط(SMEs) قادر هستند که خود را با محیط امروزی وفق دهند و هم اینکه ساختار آنها امکان تطبیق با تغییرات و تحولات گسترده و همه جانبه را امکان¬پذیر ساخته و حفظ و بقایشان را فراهم می¬آورد.(Thomas N.Garavan, 1994, p.5)
امروزه در کشورهای مختلف توجه خاصی به کارآفرینی و کارآفرینان می¬شود و تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه آن، از ابزار پیشرفت اقتصادی کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه، میباشد. در هرکشوری کارآفرینان به صورت باالقوه وجود دارند و باید تلاش شود که توانایی¬های آنها بیشتر شود و مهمتر از همه، ساختارهای اقتصادی اجازه دهند که کارآفرینان ابراز وجود کنند و توانایی¬هایشان را باالفعل درآورند .
کارآفرینی در حال حاضر زمینه بسیار مهمی برای مطالعه و تحقیق به شمار می¬آید و می¬تواند به رشد اقتصادی جوامع، افزایش بهره¬وری و دستیابی به تکنولوژی، تولید محصولات و خدمات جدیدکمک نماید.
درسال های اخیر، موسسات آموزشی در حال تمرکز و رسمیت بخشیدن به اطلاعات مربوط به کارآفرینی هستند و افراد می¬توانند مهارت‌های کارآفرینی را آموزش ببینند. (هزار جریبی، 84، ص9)
از مطالب بالا میزان اهمیت کارآفرینی و کارآفرینان برای توسعه و پیشرفت اقتصادی روشن و آشکار می-باشد.کارآفرینی تاثیر مستقیمی روی توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه دارد و هر چه یک جامعه بیشتر در فعالیت¬های کارآفرینی شرکت کند سریع¬تر به توسعه دست می¬یابد.
این مهارت¬ها برای کشورهایی از جمله کشور ما که دارای منابع غنی و ثروت¬های ملی زیادی می¬باشند ولی از نظر اقتصادی پیشرفته و توسعه یافته نمی¬باشند، بیشتر حائز اهمیت میباشد و از طرف دیگر با توجه خاص و ویژه به کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs) که دارای ویژگی¬هایی از جمله زود بازده (کوتاه مدت)، منعطف و نیاز به سرمایه اندک می‌باشند بایستی در عرصه بین المللی به رقابت بپردازیم. البته ناگفته نماند که نقش دولت در تمام زمینه ها لازم و حیاتی میباشد و بایستی همواره به عنوان نیرویی تقویت کننده اقدام کند نه به عنوان عاملی بازدارنده که متأسفانه در بیشترکشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه این نیروی عظیم و تقویت کننده (دولت) نقش بازدارنده را ایفا می¬کند.
در خاتمه می توان چنین گفت که کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک و متوسط(SMEs)، سوخت موتور اقتصاد مدرن را فراهم می¬سازند.
در این تحقیق تلاش می¬شود که ضمن تبیین جایگاه انقلاب کارآفرینانه در تغییر و تحولات سازمانی، مفهوم کارآفرینی و ویژگی¬های کارآفرینان و نقش مدیریت کارآفرین بر اثربخشی سازمانی در کسب و کارهای کوچک و متوسط(SMEs)، مورد بررسی قرار گیرد .
1-3- اهمیت موضوع تحقیق
امروزه در اکثر کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه, مقولة کارآفرینی به¬عنوان اصلی‌ترین مبنای توسعه مد‌نظر قرار گرفته است. به‌طوری که دو دهة اخیر در غرب و برخی کشورهای دیگر به¬عنوان دهه‌های طلائی کارآفرینی عنوان شده است. از همین رو بسیاری از متخصصین و نظریه پردازان مدیریت نیز از اوایل دهة هفتاد میلادی به تشریح کارآفرینی در درون سازمان‌ها پرداخته‌اند. اما تا اوایل دهة هشتاد میلادی به‌طور جدی مورد تأیید محققین قرار نگرفت.
تجربة دنیای امروز نشان داده است که نوآوری¬¬های مهم و پیشرفت¬های تکنولوژیکی، در سازمان¬ها و شرکت¬های بزرگ دولتی اتفاق نخواهد افتاد. قابلیت تطبیق و بازار و نیاز روز، چیزی است که از یک ساختار بزرگ تودرتو ساخته نیست و در نتیجه برای پیشرفت سریع و ارائة محصولات جدید تنها راه مؤثر، ایجاد و توسعة شرایطی است که فعالیت¬های اقتصادی کوچک بتوانند تأسیس شوند و رقابت کنند. (فیض¬بخش و تقی¬یاری، 1383،ص 3)
در کشورهای بزرگ پیشرفته اهمیت کارآفرینی فقط به-خاطر مسئلة ایجاد اشتغال نیست، بلکه دلیل اصلی این است که فعالیت¬های اقتصادی کوچکی که در این کشورها به وجود آمده و رشد کرده¬اند، توانسته¬اند سهم عمده¬ای در توسعة فناوری¬های پیشرفته و از سوی دیگر تولید ثروت در دنیا را به خود اختصاص دهند. اینکه آمار نشان می¬دهد بیش از 90 درصد جهش¬های رادیکال که می¬توان از آن به عنوان انقلاب تکنولوژیکی تعبیر کرد، در شرکت¬های کوچک و متوسط و نه در سازمان¬های بزرگ اتفاق افتاده¬اند.
همبستگی میان نرخ بیکاری و کارآفرینی تا حدودی مبهم است. از یک سو، بیکاری، فعالیت‌های کارآفرینانه را تحریک می‌کند (بیکاری بالا = کارآفرینی بالا) که تحت عنوان «اثر پناهنده» متداول شده است؛ از سوی دیگر، نرخ بالاتر کارآفرینی، بیکاری را کاهش می‌دهد (کارآفرینی بالا = بیکاری پایین). یعنی آن چیزی که تحت عنوان «اثر شومپیتری» شناخته شده. جوزف شومپیتر در تئوری توسعة اقتصادی بر نقش¬کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اشاره کرده و آن را مهم‌ترین عامل رشد و رفع بیکاری می‌داند. (مقدم, 1384،ص 6)
در این صورت نه تنها باید کارآفرینان را به عنوان افرادی تاثیرگذار، بلکه تعیین‌کننده در ایجاد شغل و در نتیجه توسعه کشور در نظر بگیریم، از اینجا می‌توانیم به اهمیت مهارت‌های کارآفرینان پی‌ببریم. لذا نگارنده امیدوار است که انجام این پایان‌نامه زوایایی از بحث مهارت‌های کارآفرینان که تاکنون کمتر به آن توجه شده، را آشکار نموده و به طور خاص بحث مربوط به مهارت‌های کارآفرینانه را که اکثراً مورد غفلت قرار گرفته, به نوعی برجسته نموده و توجه مدیران و برنامه¬ریزان کشور را به این موضوع مهم جلب نماید.
1-4- ضرورت انجام تحقیق
میزان اهمیت کارآفرینی و ویژگی¬های کارآفرینان برای رشد و توسعه اقتصادی روشن و آشکار میباشد و تحقیقات گوناگون این موضوع را تایید کرده¬اند.
کارآفرینی تاثیر مستقیمی روی توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه دارد و هر چه یک جامعه بیشتر در فعالیت¬های کارآفرینی شرکت کند سریع تر به توسعه دست می¬یابد. این مهارت¬ها برای کشورهایی از جمله کشور ما (ایران) از اهمیت بیشتری برخودار میباشد.
کارآفرینان با مهارت‌های ویژه و خاص خود، موجب بهره ور شدن هر چه بیشتر این منابع و ثروت¬ها می‌شوند و این ثروت و منابع را در راستای توسعه و رشد اقتصادی کشور قرار می دهند که در این میان بایستی توجه ویژه و خاصی به کسب و کارهای کوچک و متوسط(SMEs) بشود. زیرا این کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs) با ویژگی¬هایی از جمله زود بازده(کوتاه مدت)، منعطف و نیاز به سرمایه اندک، در راستای رشد و توسعه اقتصادی نقش بسزایی را ایفاء می¬کنند.
کشور ما که دارای منابع طبیعی و ثروت های ملی زیادی میباشد به مدیرانی با مهارت‌های کارآفرینانه نیازمند میباشد که از اتلاف این منابع و ثروت ها جلوگیری کند و با استفاده صحیح از این منابع و ثروت¬ها آنها را در راستای رشد و توسعه اقتصادی قرار دهد که البته این کار نیز نیازمند حمایت همه جانبه دولت میباشد که بایستی به عنوان یک نیروی تقویت کننده اقدام کند نه به عنوان عاملی بازدارنده که متأسفانه در کشور ما و اکثر کشورهای در حال توسعه این نیروی عظیم و تقویت کننده( دولت) نقش بازدارنده را ایفاء می¬کند. در خاتمه می¬توان چنین گفت که کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک و متوسط(SMEs) سوخت موتور اقتصاد مدرن را فراهم می-سازد.
1-5- پیشینه تحقیق
با توجه به اینکه موضوع کارآفرینی به نسبت موضوع جدیدی می¬باشد، تحقیقات اندکی در این زمینه انجام شده است که ما این تحقیقات را به دو دسته تحت عنوان پیشینه تحقیقات داخلی و پیشینه تحقیقات خارجی دسته بندی کرده¬ایم.که در این قسمت فهرست آنها را مطرح می¬کنیم و در پایان فصل دوم به توضیح مفصل¬تر آن می¬پردازیم.
1-5-1- پیشینه تحقیقات داخلی
در ایران کارآفرینی و مطالعات مربوط به آن سابقه طولانی ندارد، موسسه کار و تامین اجتماعی، سازمان آموزشی و پژوهشی وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی، با ترجمه مقالات درباره اشتغال آزاد و خوداشتغالی با همکاری دفتر بین¬المللی کار نخستین بار طرح«آموزش کارآفرینی» را در فروردین ماه 1367 مطرح کرد. در این رابطه شورای عالی آموزش و پرورش برای اجرای طرح¬های خود اشتغالی در سال 1368 دروس کارآفرینی را در برخی از رشته¬ها پیشنهاد نمود.
پایان نامه: ویژگی¬های شخصیتی کارآفرینان تحت حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، پژوهشگر: سهراب کریم پور سفید داربنی، استاد مشاور: دکتر سید علی اکبر افجه،1382، شماره617ف،دانشگاه علامه
تحقیق دیگری که در این زمینه انجام گرفته است، پروژة تحقیقاتی است که توسط دکتر مقیمی در زمینة کارآفرینی در سازمان¬های دولتی انجام یافته است.
پایان نامه، بررسی مشخصه¬های کارآفرینان در مدیریت ایران خودرو، پژوهشگر: سعید باقر سلیمی، استاد راهنما: دکتر محمود ساعتچی، 1381، شماره640ف، دانشگاه علامه
تحقیق انجام شده با عنوان"کارآفرینی در جامعه" توسط دکتر جعفر هزارجریبی(1384)، پژوهشکده امور اقتصادی
رساله دکتری احمد پورداریانی، محمود، تحت عنوان " طراحی و تبیین الگوی پرورش مدیران کارآفرین در صنعت در سال 1377 در دانشگاه تربیت مدرس می-باشد.
رساله دکتری علی جهانگیری با عنوان" طراحی و تدوین الگوی کارآفرینی در سازمان¬های دولتی" در سازمان گمرک ایران در سال 1382 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 16 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله بررسی ارتباط بین مهارت¬های کارآفرینانه مدیران و اثربخشی سازمانی در کسب