استروئیدهای جنسی برای رشد اسکلتی و کسب سلامت استخوانی در طول بلوغ لازم و ضروری هستند و کمبود استروژن در پوکی استخوان نقش دارد. مکانیسمهای تأثیرات اسکلتی استروئیدهای جنسی هنوز بطور کامل شناخته نشده اند، اما در سالهای اخیر پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در دانش ما نسبت به استروژن ها ، و به میزان نسبتاً کمتری آندروژنها در بازسازی استخوان بوجود آمده است. بینش های جدیدی در مورد گیرنده های استروژن، کشفیات اخیر در زمینه افزایش فعالیت استئوکلاستها و آموخته هایی برگرفته از جهشهای ژنتیکی در انسان وحیوان،همه و همه در افزایش درک ما از تأثیرات اسکلتی استروژن در نر و ماده دخیل هستند.
- مسئله و ضرورت تحقیق:
استروئیدهای جنسی نقش ضروری در حفظ سلامت استخوان در سرتاسر عمر دارند و تأثیرات بدکمبود هورمون در حیوانات نر و ماده پیر و جوان دیده می شود، نحوة عملکرد این تأثیرات بطور کامل شناخته نشده اند و موضوعی برای تلاش گسترده تحقیقی می باشند اگر چه پیامدهای درمانی بالقوه در این زمینه قابل ملاحظه است. سؤالی که در این مرحله مطرح می شود اینستکه آیا این هورمونها بصورت آماری می توانند نقش معنی دار و تعیین کننده ای در استخوان سازی و التیام آن داشته باشند.
- هدف :
هورمونهای استروئیدی چگونه بعنوان یک راهکار و شاخص در شکستگیها و التیام استخوان در حیوانات نر عقیم شده و یا عقیم نشده و حتی در حیوانات ماده و حیواناتی که بنحوی دچار کمبود و اختلال هورمونهای استروئیدی هستند بکار گرفته شود.
- روش تحقیق: مطالعه تجربی - جامعه آماری و شرح مراحل اجراء:
ده رأس خرگوش نر بالغ ظاهراً سالم از نوع آزمایشگاهی انتخاب شد و به روش اسکروتال عقیم گردیدند و روی استخوان درشت نی از سمت جانب چهارسوراخ به قطر 1 و 2 و 3 و 4 میلی متر در طول استخوان تعبیه شد و سپس به دو گروه تقسیم شدند.
گروه اول: در فواصل روزهای صفر و 7 و 14 و 21 و 28 و 35 و 42 و 50 و 57 داروی ناندرولون دکانوات بصورت عضلانی تزریق شد.
گروه دوم: داروی سیپروترون یک روز در میان تا روز 57 به خرگوشها خورانده شد.
متغیرهای مستقل: ناندرولون دکانوات و سیپروترون استات
متغیرهای وابسته: میزان تشکیل بافت استخوانی – میزان تشکیل کالوس – تحمل فشار
- فرضیه:
آندروژنها تا چه اندازه در التیام و بازسازی استخوان مؤثر هستند.
- روش جمع آوری داده ها: ارزیابی رادیوگرافیک که در روزهای صفر و 15 و 30 و 45 و 60 انجام شد.
ارزیابی هیستوپاتولوژیک که در روز آخر (60 روز) نمونه های استخوانی به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال گردید.
ارزیابی وضعیت گام که در روزهای 1 و 7 و 14 و 28 و 35 و 42 و 50 و 60 انجام شد.
- روش آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات:
در مورد ارزیابی زمانی رادیوگرافها که از توزیع طبیعی برخوردار بود از تستهای آنالیز واریانس[1] در سطح معنی دار 05/0 استفاده شد.
در مورد وضعیت گام که در مقیاس رتبه ای قرار داشتند.
آزمون کراسکال - والیس[2] استفاده گردید محاسبات آماری با استفاده از برنامه آماری SPSS [3]انجام گردید.
نتایج: وضعیت گام خرگوشها در هر دو گروه از روز یک تا روز 60 بطور معنی داری بهبود می یابد. از طرفی بین دو گروه در زمانهای مختلف و بین زمانهای مختلف در هر گروه اختلاف معنی داری وجود ندارد. بجز در مورد روز یک و هفتم که این اختلاف کاملاً طبیعی است.
درارتباط با میزان کالوس تشکیل شده در دو گروه اختلاف معنی داری در بعضی زمانها وجود دارد به لحاظ پاتولوژی ارزیابی گروه اول و دوم بیانگر وقوع ترمیم و تشکیل کال استخوانی هر دو گروه بود ولی بطور مقایسه ای گروه اول کال وسیع تر و حجیم تری داشتند و کل روند ترمیم مراحل پیشرفته تری داشت.
استخوان یا بافت استخوانی که اسکلت موجودات مهره‌دار را تشکیل می‌دهد، از سایر بافتهای نگهدارنده کاملاً متمایز است. بافت استخوانی سخت است و مانند سایر بافتهای پشتیبان از سلولها، رشته‌های کلاژن، ماده بنیادی، پوشش خارجی و پوشش داخلی تشکیل شده است. تجزیه استخوان نشان می دهد که 62% آن مواد معدنی و 38% مواد آلی است. 85% از مواد معدنی فسفات کلسیم، 10% آن کربنات کلسیم و 5% بقیه سایر املاح است. اگر بافت استخوانی در اسید قرار گیرد، مواد معدنی آن حل شده و سختی خود را از دست داده، نرم می‌شود و کاملاً قابل بریدن می‌شود، این عمل را دکلسیفیکیشن[2] گویند که شرح کامل آن در بخش هیستوتکنیک آمده است. عکس این عمل در تشکیل و رشد استخوان اتفاق می‌افتد.
عناصر بافت استخوانی 1- سلولهای استخوانی[3]استخوان‌ها در نگهداری و محافظت اندامهای نرم، ذخیره مواد معدنی، تولید سلولهای خونی نقش دارند وتوسط عضلات اسکلتی جابجا می‌گردند.
سلولهای مزانشیمی که سازنده سلولهای استخوان‌ساز[4] می‌باشند به دو گروه تقسیم می گردند. یکی سلولهای دوکی یا کشیده که دارای زوائد سیتوپلاسمی است و به نام سلولهای استخوانی غیرفعال می باشد[5] . دیگری سلولهای مکعبی یا استوانه‌ای شکل با هسته‌های قاعده‌ای که نسبت به تیغه‌های استخوانی عمود است و متریکس در بافت استخوانی توسط آنها ترشح می‌گردد، که به نام سلولهای استخوانی فعال[6] خوانده می‌شوند. این سلولها، سیتوپلاسمی بازوفیلی داشته و به سلولهای بالغ استخوانی یا استئوسیت[7] تبدیل می‌گردند. سلولهای اخیر ستاره‌ای شکل با هسته پهن، تیره و زوائد سیتوپلاسمی بلند فراوانی می‌باشند. این سلولها در حفراتی به نام لاکونا[8] قرار دارند. (شکلهای1-2 و 2-2). در اطراف این حفرات، مجاری باریکی به نام کانالیکول[9] موجود است که زوائد سیتوپلاسمی سلولها در این لوله‌های کوچک یا کانالیکول‌ها وارد می‌شود. زوائد سیتوپلاسمی این سلولها توسط اتصال با روزنه به یکدیگر متصل می‌شوند و از این راه یون‌ها و سایر مولکولهای کوچک براحتی از یک سلول به سلول دیگر انتقال می یابند. این ارتباط گاه تا 20 ردیف از سلولهای استخوانی را در دنبال هم امکان‌پذیر می‌کند (شکلهای1-2 و 2-2).
دانلود پروژه بررسی اثرات کلینیکی،رادیولوژیک و هیستوپاتولوژیک، آندروژنها در استخوان سازی و التیام شکستگیها