گزارش اردوی کارورزی مناسب برای رشته عمران-نقشه برداری و دانشجویانی که برای دوره کارورزی خود کارگاه های نقشه برداری را انتخاب نموده اند. از نکات قابل توجه این تحقیق این است که سعی شده عملیات نقشه برداری را از وسایل ساده تا پیشرفته بیان کند.وهمچنین محتویات پوشه شامل فایل PDF و فایل قابل ویرایش word می باشد .
-تعداد صفحات122
-حجم فایل 49.6 مگابایت
برای دریافت فهرست این تحقیق اینجا کلیک کنید
مقدمه
تجربه سالیان دراز مدیران اجرایی کشور حکایت از آن دارد که در اجرای عملیات عظیم پیمانکاری مهمترین عاملی که می تواند به انتقال و ارتقاء فن آوری ملی منجر شود ، حمایت از ایجاد و تقویت شرکتهای پیمانکار[1] یا پیمانکار عمومی در کشور است . شرکتهایی که بتوانند اجرای یک طرح بزرگ را به طور کامل برعهده گیرند و همچنین در صورت لزوم به اجزای قابل تفکیک تقسیم کرده و با انتخاب پیمانکاران فرعی(پیمانکاران جزء[2]) نسبت به خرید تجهیزات و نصب و راه اندازی آنها همت گمارند ، در ضمن بتوانند هماهنگی لازم را بین پیمانکاران فرعی ایجاد کنند وبا نظارت مهندسی و کنترل پروژه ، مسئولیت کیفیت کار و عملکرد مناسب طرح و زمانبندی و هزینه نهایی آن را نیز بپذیرند .
ایجاد تحول اساسی در ساختار استراتژیک مدیریت عالی تصمیم گیری کشور ، علاوه بر تاسیس شرکتهای پیمانکاری توانمند ، اثرات و مزایای دیگری نیز به همراه داشته که از آن جمله می توان به انتقال فنآوری مربوط به انجام پروژه ها اشاره کرد که این امر از جهات مختلف منشا کسب منافع ملی گردیده است . خوشبختانه طی چند سال اخیر تلاش مضاعفی در همین راستا و به منظور تقویت شرکتهای پیمانکار جامع درجهت ارتقاء فنآوری ملی صورت گرفته است .
با رشد روز افزون تکنولوژی همواره خطرات و ریسک های ناشی از کار نیز افزایش پیدا می کند . کنترل این خطرات نیازمند نوعی سیستم مدیریتی است که منجر به کاهش این خطرات و حصول اطمینان از افزایش ایمنی ، رفاه کارکنان و همچنین حفاظت از محیط زیست می گردد .
از آنجایی که مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست HSE[3]، از موارد کلیدی و بسیار مهم در اجرای عملیات پیمانکاری می باشد . لذا لازم است تا با رعایت سطوح مختلف HSE در سازمان ها و پیمانکاران تحت پوشش ایشان نقش مهمی در کاهش ریسکها و خطرات کاری و در نتیجه آن ارتقای سیستم مدیریتی بهداشت ، ایمنی و محیط زیست کشور ایفا نمود . این در حالی است که امروزه شرکتهای پیمانکار عمومی بین المللی ، مدیریت اعمال شده HSE و چگونگی عملکرد در این زمینه را به عنوان یکی از مهمترین شاخص [4]های بازاریابی جهانی می دانند و همواره برای بهبود وضعیت مدیریت HSE موجود و ارتقای آن می کوشند تا آمار[5] و اطلاعات مدیریت اعمال شده به مشتری (کارفرما) نشان دهد تا در بخش HSE ، سیستماتیک اندیشیدن و عمل کردن هدف نهایی است.
دنیای امروز دنیای رقابت است . نرخ سریع تحولات تکنولوژیک، تغییر در الگوهای مصرف و نیازهای بازار، بالا رفتن انتظارات جامعه و مسؤولیتهای اجتماعی سازمانها، عرصه رقابت را روزبهروز تنگتر می‌نماید. شرط بقاء در چنین محیطی برخورداری از مزیتهای رقابتی در سازمان است.
توجه به منابع انسانی[6] به عنوان اصلیترین سرمایه سازمان، بهبود فرآیندهای کاری در راستای تولید و عملیات بهرهور و توجه به موضوعات زیستمحیطی برای تحقق توسعه پایدار از مهمترین معیارهای رقابتپذیری سازمانها به شمار میروند. از اینرو پرداختن به موضوعات ایمنی، بهداشت و محیط زیست به یکی از اولویتهای کسب و کار در سازمانهای امروزی تبدیل شده است. در این میان بهرهگیری از یک نگرش جامع و نظاممند به این موضوعات اهمیت بسیاری دارد.سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پاسخی به این مهم است.کار در محیطهای پیمانکاری به لحاظ تنوع کار، حضور گروههای مختلف کاری و نیز عدم آشنایی کامل با محیط و شرایط کار، با پتانسیل بالای وقوع حوادث ایمنی، بهداشتی و زیستمحیطی همراه است؛ از اینرو پرداختن به موضوعات HSE در عملیات پیمانکاری اهمیتی دوچندان مییابد.
کار در محیطهای صنعتی همواره با پتانسیل وقوع حوادث مختلف همراه است. خطرات ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی فراوانی در محیط کار وجود دارند که غفلت از وجود آنها و عدم برنامهریزی جهت مواجهه با آنها می‌تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.
در این پروژه در ابتدا به معرفی سیستم و علت اهمیت موضوع پرداخته شده است،در فصل دوم قسمت های مختلف سیستم HSE توضیح داده شده ، در فصل سوم نحوه ایجاد تغییرات مورد دلخواه برطبق سیستم HSE آورده شده است ،در فصل چهارم تعاریف و مدلهای مختلف فرهنگ سازی HSE آورده شده، در فصل پنجم به نحوه سازماندهی و تعریف مسئولیت های HSE پرداخته شده است،در فصل ششم نحوه مانیتور کردن سیستم HSE آورده شده، در فصل هفتم به نحوه ایجاد بهبود در استراتژی آورده شده است، در فصل هشتم تعاریف و نحوه ارزیابی ریسک آورده شده است، در فصل نهم نحوه استقرار کاربردی نظام HSE در مناقصه و قراردادها و نحوه ارزیابی پیمانکاران آورده شده است.
فصل اول
1-1)سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران
هدف مدیریت HSE پیمانکاران مبتنی بر ارائه نگرشى برای مدیران سازمانها و پیمانکار در رابطه با ابزار و روش هایى مترکز است که بتوان HSEرا در قالبى استراتژیک اداره کرد.فعالیتهایى که در عملیات پیمانکاری صورت مى پذیرند مخاطراتى را در بردارند که مى توانند کارکنان و مردم عادى را در معرض صدمات[7] ایمنی و بهداشتی قرار داده وهمچنین میتوانند صدمات محیطى را بهمراه داشته باشند . بکارگیرى مؤثر موارد مطرح در HSE از دغدغه هاى عمده کسانى است که مسئولیت[8] اداره قسمت هاى مختلف سازمانها و پیمانکاران را به عهده دارند.
در سال هاى اخیر تعداد بیشترى از مردم بر این امر واقف گردیده اند که سیاره ما و ساکنان آن به شدت آسیب پذیر بوده و صلح، رفاه و کیفیت بالاى زندگى را فقط مى توان از طریق کاربرد مسئولانه منابع طبیعى و احترام به افراد و شیوه هاى زیستى آنها تأمین کرد. اکنون، مردم انتظار دارند که دولت ها و چهره هاى سرشناس امور، توسعه اقتصادى را به شیوة مسئولانه اى از دیدگاه اجتماعى ، ایمنی ، بهداشتی و زیست محیطى اداره کنند. کمیسیون برنتلند[9] در سال ١٩٨٧ ، نیاز به توسعة پایدار اقتصادى را چنین تعریف کرد" : توسعه اى که نیازهاى عصر حاضر را بدون فدا کردن امکانات و تواناییهاى نسل هاى آینده در برآوردن نیازهایشان برآورده سازد ".سیستم مدیریت HSE بخش کلیدى تعهدات هر پیمانکار و سازمان نسبت به توسعه پایدار مى باشد. علاوه بر جنبه اخلاقى تلاش در ایجاد آینده اى پایدار ، دلایل قوى اقتصادى براى تضمین مدیریت مؤثر HSE پیمانکاران وجود دارند . کاهش هزینه ها و پرهیز از ریسک ضمن ارتقاى بهره ورى عملیاتى، با متمایز ساختن پیمانکاران بر مبناى میزان مسئولیت پذیرى مدیریت HSE اعتبار بین المللى پیمانکاران را افزایش مى دهد. این افزایش اعتبار ضمن جذب کارکنان مستعد و سرمایه گزارى مالى به ایجاد همکارى هاى مؤثر بین سازمانها و پیمانکاران کمک میکند.
2-1) چرا یک سازمان و پیمانکاران آن به استراتژى مدیریت HSE نیازمند هستند؟
HSE باید جزء تفکیک ناپذیر فعالیت هاى هر سازمان و پیمانکار باشد و بخشى از فعالیت هاى روزمره آنان باشد. اما این سؤال مطرح می شود که تا چه اندازه می بایست در پروژه هاى پیمانکاری بر روی HSE سرمایه گذاری کرد و چگونه مى توان در عین ادارة و مدیریت موفق اقتصادى یک پروژه پیمانکاری، حداکثر بهره بردارى را از HSE نمود؟ چگونه مى توان از اتلاف وقت و تلاش مدیریت پیمانکار در امورى که بازدهى قطعى ندارد پیشگیرى کرد؟
انتظارات مدیران و سازمانها و کارفرمایان به سرعت در حال تغییر است. مدیریت HSE پیمانکاران چارچوب یکپارچه اى را که براى تعادل بخشیدن میان عوامل مختلف به شیوه اى منطقى و حرفه اى را که لازم است، ارائه مى دهد.
چگونه باید آنچه را که لازمه مدیریتHSE پیمانکاران است ارزیابی و برنامه ریزی کرد:
در حال حاضر، کیفیت مدیریت HSE پیمانکاران در سازمانها چگونه است؟پیمانکاران نمى توانند ریسک هایى را که متوجه فعالیت آنهاست، نادیده بگیرند چون اثرات این خطرات در معیار عملکردى پیمانکار مى تواند بسیار مهم بوده و ممکن است به تصور سازمان و جامعه نسبت به آن حرفه آسیب هاى جبران ناپذیرى وارد شود.چالشى که فرا روى مدیران سازمانها و پیمانکاران قرار دارد ، دانستن شیوة مدیریت ریسک[10] کارى به نحوى که حالت بهینه را براى سازمان شان فراهم آورد،مى باشد.کلیه فعالیت ها از نظر ماهیت و حوزة عملکرد متفاوتند و لذا، هر یک با مجموعة متفاوتى از ریسک هاى مختلف روبرو هستند که باید آنها را مدیریت کنند. میزان سطح مدیریتى که توسط سازمان و یا پیمانکاران خاص انجام مى شود باید منعکس کننده سطح ریسک[11] فعالیت آن سازمان و یا پیمانکاران باشد. اگر سازمان یا پیمانکاری کنترل هاى کافى را اعمال نکند، ممکن است بدون هیچ ضرورتى، خود را در معرض ریسک هاى مختلف قرار دهد و از سوى دیگر، اگر سازمان یا پیمانکاری کنترل هاى بیش از حد و پیچیده اعمال کند، منابع خود را اتلاف کرده است.
مدیریت کنترل ریسک بسیار پیچیده ممکن است منجر به سردرگمى و گمراهى افراد شده و آنها را ترغیب به نادیده گر فتن عمدی و بى توجهى به مقررات سیستمHSE نماید .با ساده نگهداشتن فرآیند مدیریت ریسک، و رعایت تناسب آن با درجه ریسک خطرات موجود، مى توان در اجرای سیستم HSEموفق شد. بنابراین، مدیران ارشد سازمانها می بایست روش هاى موجود مدیریت ریسک را ارزیابى کرده و مناسبت آنها را براى کار خود ارزیابى کنند. در اینصورت مى توان تصمیمات لازم دربارة اقدامات بعدى را اتخاذ کرد.
3-1)دو معیار سنجش[12] ساده براى ارزیابى عملکرد جارى سیستم وجود دارد:
1-3-1)تعداد حوادث یا رویدادهاى مرتبط با:HSE
اندازه گیرى تعداد حوادث و رویداد هاى مرتبط با HSE که در طول سال گزارش مى شود، شاخصى از عملکرد HSE سازمان و پیمانکار می باشد .با انجام این اندازه گیرى ها مى توان روند خاصى را بین آنها مشخص نمود.
لیکن، این روش کند بوده و بیشتر حالت انفعالى دارد و باید صبر کرد تا حوادث یا رویدادها رخ دهند. اغلب حوادث و یا رویدادها، وقایعى هستند که موجب بروز مشکل و چالشهایى براى مدیریت ریسک مى شوند. در نتیجه، سازمانها یا پیمانکارانی که تعداد حوادث و رویداد آنها کم است مى توانند تصورکنند که سطح عملکرد خوبى دارند. هرچند این مطلب مى تواند ناشى از خوش شانسى باشد تا مدیریت درست. داده هاى مربوط به حوادث و رویدادها که نقطه شروع ارزیابى[15] چگونگى عملکرد HSE و بررسى احتمال وجود ارتباط سیستماتیک بین داده ها مى باشد، بایستى همیشه در دسترس باشد. هر چند در تفسیر داده هاى موجود بایستى مراقب بود.
به عنوان نقطه شروع ، هر سازمان یا پیمانکار باید روش اجرایی مدون و مناسبی را برقرار نماید تا اطمینان حاصل گردد کمیت و کیفیت حوادث گزارش شده پویایی سیستم را تضمین می نماید زیرا اطمینان کاذب به کفایت گزارشات ممکن است موجب کندی در پیشرفت عملکرد HSE گردیده و دایره اقدامات را بر مبنای اطلاعات ناکافی از حوادث محدود نماید.
[16]: HSE 2-3-1)هزینه
روش هاى مختلفى براى ارزیابى هزینه هاى واقعى مربوط به امور HSE وجود دارد . اغلب سازمان ها و پیمانکاران از سنجش هزینة واقعى HSE به نحو مؤثر غافلند. این غفلت منجر به استفاده غیر مؤثر از منابع شده و سازمان یا پیمانکار را در تشخیص مواردى که تمرکز تلاش هاى مدیریت باید بر روى آنها قرار گیرد دچار اشکال خواهد کرد.حوادث مى توانند هزینه هاى مستقیم و غیرمستقیمى را بر سازمان و پیمانکار تحمیل کنند بنحوى که هزینه هاى ایجاد شده توسط بعضى از آنها را نمى توان توسط بیمه جبران کرد.
شکل(1-1)هزینه هاى مستقیم و غیر مستقیم
سازمان ها و پیمانکاران به طور عموم بر این باورند که اکثر هزینه ها تحت پوشش بیمه[17] قرار گرفته یا مى گیرد، در حالیکه توسط بیمه پرداخت نگردیده و از سایر منبع بودجه هاى سازمان تأمین مى گردد )مثل بودجه سرویس ونگهدارى، مرخصى استعلاجى، افزایش حق بیمه و ..)
بر اساس مطالعات انجام شده بر روى شرکت هاى انگلیسى آندسته از هزینه هاى حوادث که تحت پوشش شرکت هاى بیمه قرار نگرفته بودند بین ٨ تا ٣6 برابر بیشتر ازهز ینه هاى ناشى از پرداخت حق بیمه در زمان انجام مطالعات بوده است در حالى که هزینه هاى غیر مستقیم حدود ٦ تا ١٠ بار بیش از هزینه هاى مستقیم بوده است. شکل(2-1)هزینه هاى بیمه اى و غیر بیمه اى حوادث[18]
پایین ترین حد هزینه، همیشه خیلى واضح نیست هرچند، عدم در نظر گرفتن مشکلات و پیچیدگى هاى HSE مى تواند منجر به تحمیل بارهاى غیر قابل قبولى بر بار کارى سازمان و پیمانکار گردد.توجه به HSE فقط یک تلاش بشردوستانه نیست، بلکه در صورت مدیریت صحیح مى تواند به بروز مزیتهاى پایدار و همیشگى بیانجامد.
...
128 ص فایل Word
این فایل، دستور کار کاربردی از فاز 9 و 10 پارس جنوبی میباشد و به علاقمندان و همچنین برای دانشجویان مهندسی شیمی و نفت ، نمایی کلی از شرح عملیات ارائه می کند
فرمت فایل: word
تعداد صفحه: 9
تعداد صفحات : 38 صفحه -
قالب بندی : word
- مقدمه
این مقاله به روش پژوهش در حوزه پژوهش در عملیات اختصاص دارد. در این مقاله کلیات روش پژوهش مدنظر قرار می‌گیرد و از جزئیات فنون سخنی به میان نمی‌آید و خواننده می‌تواند برای مطالعه بیشتر در زمینه فنون پژوهش در عملیات، به موضوعات مربوط مراجعه کند. آنچه که در این مقاله مورد تأکید است انواع پژوهش و خصوصیات آنان در حوزه پژوهش در عملیات است و روشهای جمع‌آوری داده‌ها، آزمونهای آماری و مهارتهایی که هر پژوهشگر باید کسب نماید شرح داده نمی‌شوند و به جای آن ابزار اصلی پژوهش در عملیات، مدلها، مورد بررسی قرار می‌گیرند.
2- انواع پژوهش در پژوهش در عملیات
در یک دسته‌بندی عمومی، اگر پژوهش برای حل مسائل مشخص و موجود انجام شود نوع پژوهش از جهت خروجی، کاربردی خواهد بود و اگر توسعه تئوریها و روشهای عمومی برای تولید دانش هدف باشد نوع پژوهش، محض خواهد بود.
با هدف تدوین روش پژوهش برای پژوهش در عملیات، در اینجا دسته‌بندی عملی‌تری از انواع پژوهش در پژوهش در عملیات ارائه می‌کنیم. در این دسته‌بندی سه نوع پژوهش قابل تشخیص است؛
در حل مسائل واقعی، متخصص پژوهش در عملیات با مسئله‌ای مربوط به یک عملیات در حال اجرا روبروست. صرفنظر از اینکه مشکل چه باشد و چگونه توسط سفارش‌دهنده مطرح شده باشد ممکن است از دیدگاه پژوهش در عملیات ناشناخته بوده، و به درستی تعریف نشده باشد یا چیزی به غیر از آنچه باشد که مدنظر سفارش‌دهنده است. بنابراین تعریف مسئله در این نوع پژوهش از اهمیت بالایی برخوردار است. واقعی بودن مسئله ضرورت دقت در تعیین مفروضات، جمع‌آوری داده‌ها، تعیین پارامترها و روابط و تدوین اهداف عملیات و شاخص‌های اثربخشی را دوچندان می‌نماید. عوامل اشاره شده نقش تعیین‌کننده‌ای در تعریف مسئله و دستیابی به راه‌حل دارند. راه‌حل پیشنهادی در حل مسائل واقعی زمانی ارزشمند است که بتواند در عمل پیاده شود. یعنی تطبیق و تعدیل راه‌حل پژوهش به شکلی که به راه‌حل عملیاتی و واقعی منجر شود بسیار مهم است.
مسائل کلاسیک، مسائلی هستند که به دلیل تشابه در بسیاری از عملیات مختلف، پژوهشهای متعدد برای ارائه راه‌حل و دارا شدن سابقه علمی در کتابها و مقاله‌های مربوط به پژوهش در عملیات، به شکل کلاسیک در آمده‌اند. مسئله فروشنده دوره‌گرد1، مسئله مسیریابی وسایل ترابری2، مسائل برش و چیدمان3، تعادل خط مونتاژ4، مسئله زمانبندی خدمه پرواز5، مسئله تخصیص مضاعف6 و زمانبندی کارگاهی7 از مسائل کلاسیک به شمار می‌آیند. این مسائل کاملاً شناخته شده هستند. اهداف، شاخص‌های اثربخشی، محدودیتها و قیود، پارامترها و مفروضات هر یک از مسائل کلاسیک مشخص و روشن هستند. خصوصیات راه‌حل، مشخص و به صورت مستقیم قابل کاربرد در موارد واقعی هستند. نیازی به جمع‌آوری داده‌های واقعی نیست و داده های فرضی که به شرایط واقعی این نوع مسائل شبیه باشد کفایت میکند. در حل این نوع مسائل، پژوهشگر با توسعه مدلی از مسئله، روش حل مسئله یا هر دو روبروست.
در توسعه تئوریها یا فنون عمومی، حل مسئله واقعی یا کلاسیک مدنظر نیست بلکه پژوهشگر قصد دارد تئوریهای جدیدی را در قالب قضایا و روابط برای مفاهیم، اصول و فنون موجود بیان دارد یا فن جدیدی را برای استفاده در حل مدلها ابداع نماید. در اینجا هدف، کاربرد نتایج پژوهش در حل مسائل نیست (اگر چه ممکن است از آنها استفاده شود) بلکه تولید دانش در حوزه پژوهش در عملیات است. در این نوع پژوهش، پژوهشگر با تعریف مسئله، جمع‌آوری داده‌ها، مدلسازی و کاربرد نتایج حل مدل روبرو نیست و بنابراین روش پژوهش، متفاوت و کمتر قابل مستندسازی خواهد بود.
همانطور که مشاهده می‌شود روش پژوهش در هر دسته متفاوت از دیگر دسته‌ها خواهد بود. دسته اول و دوم براساس تعاریف، پژوهش کاربردی هستند اما ممکن است پژوهشهای دسته اول منجر به انجام پژوهشهای دسته دوم و سوم و پژوهش دسته دوم منجر به پژوهش دسته سوم گردد. پژوهش در دسته سوم، پژوهش از نوع محض است. در ادامه روش پژوهش در این دسته‌ها شرح داده می‌شوند.
3- روش پژوهش در حل مسائل واقعی
در حل مسائل واقعی باید مراحل مشخصی را مطابق شکل 1 طی کرد:
3-1- استخراج مسئله
مسئله عبارتست از فاصله بین آنچه که می‌خواهیم وجود داشته باشد و آنچه که در عمل وجود دارد. در استخراج مسئله سه مرحله (1) شناسایی مسئله،(2) تعریف مسئله و (3) تنظیم صورت مسئله باید طی شود.
با توجه به تعریف واژه مسئله، برای شناسایی مسئله باید دو موضوع تعریف شوند؛ خواسته‌ها و واقعیت‌ها. آْرمانها و اهداف عملیات یا سیستم دربردارنده آن عملیات، خواسته‌هایی هستند که درک مشترکی از چگونگی شرایط مطلوب برای سفارش دهنده و تحلیلگر مسئله ارائه می‌کنند. واقعیت‌ها شرایط فعلی را بیان می‌دارند. خلأ بین خواسته‌ها و واقعیت‌ها مسئله را تشکیل می‌دهد. به عنوان مثال یکی از آرمانهای یک کارخانه تولیدی دستیابی به 10000 واحد پول سود در سال است اما در شرایط فعلی سود در سطح 7000 واحد پول در سال میباشد. اختلاف بین شرایط فعلی و آرمانی از جنبه سود کارخانه موجب پدید آمدن مسئله شده است. شکل 2 این مطلب را نشان می‌دهد:
وقتی مسئله شناسایی شد می‌توان آن را تعریف نمود. شناسایی و تعریف مسئله یکی نیستند. تا زمانی که علل بروز مسئله روشن نباشد نمی‌توان آن مسئله را حل کرد. کار تعریف مسئله همانند کار فرضیه‌سازی یک دانشمند یا تشخیص بیماری توسط یک پزشک است. دانشمند با مشاهده یک پدیده فرضیه‌ای را فرموله کرده و سپس آزمایشهایی را برای تست فرضیه خود طراحی میکند. پزشک علایم بیماری را مشاهده نموده، علل ممکن بیماری را مشخص کرده و سپس آزمایشهایی را برای تست هر یک از علل انجام می‌دهد. در تعریف مسئله نیز تحلیلگر سیستم ابتدا مسئله را شناسایی نموده، علل ممکن را فهرست نموده و سپس هر یک از علل را از طریق مصاحبه با کاربران و مطالعه سیستم موجود بررسی میکند. بنابراین با شناسایی علل بروز مسئله، مسئله تعریف می‌شود. علل ممکن بروز مسئله را می‌توان در قالب نمودار علت و معلول، همانند شکل 3 بیان نمود.
در نمودار علت و معلول، خطوط افقی نشانه8 (یا معلول) و خطوط کج علت9 هستند. مسئله نشانه اصلی یا اولیه10 و بقیه خطوط افقی نشانه ثانویه11 هستند. همانطور که مشاهده می‌شود در تعریف مسئله، ابتدا مسئله اولیه شناسایی می‌شود. سپس علل ممکن (که در مستطیل‌ها آمده‌اند) در نظر گرفته می‌شوند. برای هر یک از علل نیز نشانه‌های ثانویه بیان شده‌اند و برای هر یک از آنها علت ثانویه‌ای ذکر شده است. بنابراین در یک مسئله علل مختلفی میتوانند وجود داشته باشند که همه آنها از طریق پژوهش در عملیات نمی‌توانند پاسخ داده شوند. به عنوان مثال نبود انگیزه در کارگران و فرسوده بودن ماشین‌آلات از جمله عللی هستند که تخصص‌ها یا مهارتهای دیگری را می‌خواهد یا بستگی به خواست و تصمیم مدیریت دارد.
بررسی علت و معلولی انجام شده در تعریف مسئله ناشی از رویکرد سیستمی پژوهش در عملیات است که با ذهن باز12 مسئله را مورد تحلیل قرار می‌دهد. با این رویکرد، علل ممکن برای مسئله بررسی شده و سپس نتیجه گرفته می‌شود که آیا پژوهش در عملیات می‌تواند به برخی از آنها پاسخ دهد یا خیر. ممکن است بعد از انجام این مرحله، این نتیجه حاصل شود که مباحث دیگری غیر از پژوهش در عملیات باید به مسئله پاسخ دهند.
تا اینجا علل و نشانه‌ها براساس مشاهده، تجربه و حدس در قالب نمودار علت و معلول فهرست شده‌اند اما اینکه کدام یک از علل و نشانه‌ها وجود دارند؟ میزان و نوع تأثیر هر یک چیست؟ برای هر یک به چه تخصص، مهارت و اقداماتی نیاز است؟ و کدام یک دارای اولویت بیشتر برای بررسی هستند نیازمند پژوهش بیشتر است.
این پژوهش باید شامل جمع‌آوری داده‌های کمی و کیفی در خصوص نشانه‌ها، بررسی میزان تأثیر در علت و نشانه سطح بالاتر از طریق تحلیل کمی و کیفی یا تعریف و آزمون فرضیه‌ها و اولویت‌بندی اهمیت و ضرورت حل هر یک از علل باشد.
نتیجه این پژوهش باید فهرستی از علل باشد که به صورت هدف بیان شده‌اند به همراه اولویت اهمیت و تأثیر، تخصص و مهارتهای مورد نیاز و اقداماتی که باید صورت پذیرد. بعنوان مثال اگر در نتیجه این پژوهش مشخص شود که بالابودن درصد ضایعات و دورریز بخش مهمی از هزینه‌ها را به خود اختصاص داده و در اولویت اول بررسی قرار گیرد نیاز به تخصص‌هایی مانند مهندس ماشین‌آلات، روانشناس، مهندس فرایند ساخت و تولید، مهندس طراح قالب و متخصص پژوهش در عملیات خواهیم داشت تا بتوانیم زوایای مختلف این علت را (که در بخش تعریف مسئله در قالب نشانه‌ها بیان شده‌اند) بررسی کرده و علل ثانویه مربوط به آن نشانه‌های ثانویه را برطرف نماییم. اقداماتی که در این زمینه باید صورت گیرد ممکن است شامل تعویض یا تعمیر بخشی از ماشین‌آلات، کنترل کیفیت مناسب، افزایش انگیزش در کارگران، طراحی مجدد قالبها و بهبود فرایند ساخت و تولید باشد. تعیین اقدامات پس از بررسی و تحلیل نشانه‌ها از طریق داده‌های جمع‌آوری شده و براساس میزان تأثیر هر یک صورت می‌پذیرد. علت اصلی همانطور که اشاره گردید، بالابودن درصد ضایعات و دورریز بود که در اینجا به شکل هدف و با عنوان کاهش درصد ضایعات و دورریز مطرح می‌گردد زیرا علل عموماً دارای شکل منفی بوده و ماهیت فاعلی ندارند و به همین دلیل در قالب اهداف روشن بیان می‌شوند. دستیابی به این اهداف برابر با برطرف شدن علل میباشد.
1-شناسه کارخانه:
کارخانه صنایع غذایی فراچاشت با نام تجاری فافا واقع در مشهد-شهرک صنعتی توس/فاز 2 در سال 1378 تاسیس وفعالیت خود را در 1380 آغاز نمود.
ابتدایاً به تولید کیک پرداخته و بعد از 8 مهه تولید کیک نیز به برنامه کار آنها اضافه گردید. در سال 1382 با تلاش کارشناسان مجرب خود موفق به اخذ استاندارد گردید و در سال 1384 موفق به اخذ استاندارد بیسکوئیت گردید و هم اکنون نیز با اخذ گواهینامه های ISO9001 و HACCP به فعالیت خود ادامه می دهند.
کارخانه فراچاشت از لحاظ موقعیت جغرافیایی شمالی- جنوبی است و با توجه به واقع شدن آن در شهرک صنعتی امکاناتی همچون برق، گاز، فاضلاب در دسترس می باشد.
مساحت کل کارخانه m 10072زیر بنای کارخانه m 5430، مساحت فضای تولید m 3500 و مساحت آزمایشگاه m 100 می باشد.
کارخانه خصوصی فراچاشت کار خودرا از ساعت 6 آغاز کرده و فعالیت آن تا ساعت 14 ادامه دارد. لازم به ذکر است این کارخانه از ساعت 5 پیش تولید دارند و خاتمه تولید 12:30 می باشد و بعد از آن شستشوی صورت می گیرد. در فصول پرکار شیفت 2 سال نیز فعال می باشد. میزان تولید این کارخانه در طی 8 ساعت کاری 5381 کارتن 72 تایی می باشد.
تعداد پرسنل مشغول به کار در این کارخانه 75 نفر کارشناس و کارگر و 25 نفر خدماتی و اداری می باشد که روزانه 36360 دقیقه کار می کنند.
2-مواد اولیه:
آرد گندم- شکر- روغن مایع- تخم مرغ- روغن جامد- ژل کیک- SLE- گلوکز- سویا- اسانس- شیرخشک- گلسیرین- وانیل- نشاسته- سوربات پتاسیم- سوربات پتاسیم- کارتن- سلوفان.
بخش عمده این مواد از داخل کشور تهیه می شوند ولی موادی چون گلسیرین از مالزی، سورپات پتاسیم از چین، سوربیتول از فرانسه، پروپیونات کلسیم از آلمان، وانیل از سوئیس و Guar Gum از هند تهیه می شود.
با توجه به حجم دریافتی بالای این کارخانه، عموماً حمل ونقل مواد اولیه با ماشین های بزرگ انجام می گیرد و جابجایی آنها درون کارخانه توسط لیفتراک و جک پالت انجام می گیرد.
در زمان تحویل مواد اولیه در درب کارخانه آزمایشات لازم بر روی آنها انجام می گیرد و در صورت مثبت بودن نتایج مواد تحویل گرفته می شوند در غیر این صورت مواد برگشت داده می شوند.
مواد دریافتی با توجه به ویژگی هایی که دارند در انبار یا سردخانه نگهداری می شوند. موادی همچون شکر، آرد سویا، آرد گندم، وانیل و نشاسته در انبار، روغن مایع درون تانکرهای موجود در انبار، تخم مرغ و کرم در سردخانه C 5 و اسانس، ژل کیک و شکلات در سردخانه C 13 نگهداری می شوند.
در صورت نگهداری طولانی مدت مواد اولیه مخصوصاً مواد با ماندگری پایین دچار افت کیفیت و افزایش ضایعات می شود. این ضایعات بیشتر مربوط به تخم مرغ می باشد.
انبارها:
انبارهای موجود در کارخانه شامل انبار مواد اولیه، انبار محصول، انبار کارتن، انبار فنی و انبار سلوفان می باشد.
2انبار مواد اولیه موجود می باشد:
1-انبار شکر: در این انبار کیسه های شکر درون پالت روی هم قرار گرفته اند. روی هر پالت تاریخ تولید، تاریخ انقضا و نوع آزمایش انجام شده روی آن ذکر می شود.
پالت ها روی هم به گونه ای چیده می شوند که درزها جفت نشوند. ارتفاع هرپالت به گونه ای است که جک پالت و لیفتراک قادر به بلند کردن آن باشند. یک پالت استاندارد دارای اندازه ای معادل 100*120 می باشد.
2-انبار مواد اولیه ای از قبیل آرد سویا، گندم، Guam Gum وانیل و...
این انبار به چند قسمت تقسیم شده و در هر قسمت مواد مشخصی در پالت ها قرار می گیرد. درون این انبار تانک های ذخیره روغن مایع نیز قرار گرفته است.
مواد حساستر و در مقادیر کمتر همچون ژل کیک، سوربات و صمغ Guar Gum در اتاق توزین نگهداری می شوند و در همان جا توزین و به خمیر خانه ارسال می گردند.
سردخانه:
1-سردخانه C 5: محل نگهداری تخم مرغ، کرم و...
2-سردخانه C 13: محل نگهداری اسانس ها، روغن و آمولسیفایر.
این دو سردخانه در مجاور انبار قرار گرفته اند.
3-خط تولید:
تخم مرغ ها از سردخانه به اتاق تخم مرغ شکن منتقل می شوند در آنجا نوار ریلی شکلی وجود دارد که تخم مرغ ها توسط کارگران روی ریل قرار می گیرد برروی این نوار 3 ردیف دوش وجود دارد که در مرحله اول شستشوی تخم مرغ با آب صورت می گیرد و در ردیف دوم با آب کلردار و در نهایت مجدداً با آب سردشسته می شوند تا بقایای کار حذف شود.
در حین عبور تخم مرغ فن هایی وجود دارد که تخم مرغ با عبور از زیر آن خشک می شود. سپس تخم مرغ ها شکسته می شوند که این عمل با دست انجام می گیرد. تخم مرغ سپس از صافی دارای منافذ ریزی عبور می کند که باعث جداسازی تخم مرغ از پوسته آن می شود. تخم مرغ ها درون ظرف تخم مرغ شکن جمع می گردند و سپس توسط کارگران به دستگاه هموناژیزر منتقل می شوند که این دستگاه دارای یک پره است که باعث می شود تخم مرغ یا با هم منتقل شوند و بعد تخم مرغ ها پی از عبور از فیلتر توسط پمپی به اتاق خمیر منتقل می شود.
درخمیر خانه، خمیر کیک ساخته می شود که خمیر کیک در دو فاز تهیه می شود که در مرحله آخر آرد اضافه می شود. برای تهیه خمیر ابتدا تخم مرغ و آب توسط ترازو وزن می شوند و در داخل مخزن به پری میکسر هدایت می شوند شکر، شربت اینورت، اسانس و وانیل نیز به آنها اضافه می شود ودر نهایت به آن آرد و شیرخشک اضافه می گردد. سپس خمیر حاصله پس ازعبور از فیلتر وارد میکسر می شود.
بعد از آن عمل هوادهی در دستگاه اسکت(رتوراستاتور هوادهی) برروی خمیر انجام می گیرد و باعث کاهش جرم واحد حجم می گردد و رنگ زرد خمیر سفید رنگ می شود.
عمل هوادهی برروی کیک به این دلیل انجام می گیرد که کیک حالت اسفنجی بگیرد. پره های موجود در اکست باعث ورود هوا درخمیر و سبک شدن آن می گردند. درجداره خارجی این دستگاه آب سرد جریان دارد که باعث سرد شدن خمیر می گردد به این علت که خمیر در مرحله پری میکسر و میکسر به علت همزدن دمایش به ترتیب به 26 و32 می رسد. بخشی از این خمیر به دیپازیتور منتقل می شود و بخش دیگر آن به کالر میکسر منتقل شده و برای تهیه ترکیب نقش دهنده کیک به کار می رود این عمل باعث می شود خصوصیات ماده نقش دهنده و کیک به هم نزدیک باشد و در نتیجه امکان جدا شدن آنها پایین می باشد.
خمیر هوادهی موجود در دیپازیتور به صورتخمیر هوادهی موجود در دیپازیتور به صورتfilm برروی سطح فر که به روغن ولستین آغشته شده است منتقل می شود. دیپازیتور دارای دهانکی می باشد که توسط آن می توان قطر کیک را تنظیم نمود. علت استفاده از لستین این می باشد که روغن به تنهایی می سوزد بنابراین برای جلوگیری از این امر از لستین استفاده می شود. فر دارای سه zone می باشد که در zone اول که 8 متر می باشد خمیر فقط کمی گرم می شود و می بندد و باعث پف کردن خمیر در zone دوم می گردد. در zone دوم که 12 متر می باشد ضخامت خمیر از cm5 به cm 16 می رسد که علت آن خروج بخارات می باشد. علاوه براین در این مرحله کمی کاراملیزلسیون نیز روی می دهد که کامل شدن رنگ کیک در zone آخر اتفاق می گیرد خمیر کیک دارای شربت اینورت که این شربت در اثر حرارت سریعاً کاراملی می شود. زمان خروج کیک از فر حدود 6 دقیقه می باشد.
این دستگاه دارای دسته هایی می باشدکه می توان توسط آن رطوبت و حرارت را تنظیم نمود.
حرارت دهی در این دستگاه غیر مستقیم می باشد و توسط دسته های کنترل کننده می توان حرارت را در قسمت فوقانی و تحتانی فر تنظیم نمود.
این دستگاه ساخته کارکنان کوشای خود کارخانه می باشد.
پس از خروج از فر توسط قسمت زیره گیر لستین سوخته ته کیک گرفته می شود.
سپس وارد نوار توری شکلی می شوند که که از جنسpvc می باشد و توسط فن سرد می شود که مسیر 65 متری را برای سرد شدن طی می کند که طی این مسافت حدود 10 دقیقه طول می کشد.
کیک سرد شده حال توسط درام برگردانده می شود و پشت آن به سمت رو قرار می گیرد، کناره های آنها توسط کناره گیر جدا می گردد سپس توسط دستگاه کاتر برش طولی می خورند و به صورت نوار باریکی در می آیند که در نتیجه این 26 ردیف کیک به 13 ردیف تبدیل می شود، روی آن ها برای افزایش زمان ماندگاری و نرمی شربت لایت ریخته می شود وسپس کرم به آن اضافه می گردد سپس توسط قاشک هایی یک درمیان کیک ها برروی یکدیگر برمی گردند سپس با عبور از زیر گیوتین برش عرضی می خورند.
عرض نان حدود 45 میلی متر می باشد ممکن پس از این مرحله یک لایه شکلات برروی کیک قرار گیرد سپس از یخچال اول که حدود 5/12 متر طول و 12-8 دما می باشد عبور می کند درمرحله بعددر صورت تمایل می توان روی آن را با شکلات سفید تزئین نمود و سپس از یخچال دوم که 5/12 متر طول دارد عبور می کند که دمای این یخچال 15-10 می باشد.
البته زمانی که تولید کیک با پوشش شکلاتی متوقف می شود دستگاه های ciating شکلات از مسیر تولید برداشته می شوند و یخچال ها نیز درجه حرارت پایینی ندارند.
بعد از این به قسمت بسته بندی هدایت می شود.
به غیر از فر موجود در کارخانه که ساخت خود شرکت می باشد سایر دستگاه ها ساخت به ایتالیا می باشند.
این کارخانه دارای دستگاه تولید بیسکویت سبوس دار، کرواسان و دیپازیتورهای شیرینی های مختلف می باشد که در حال حاضر در این کارخانه غیر فعال می باشند که علت آن بازار مصرف کم می باشد.
اتاق کرم:
در این اتاق علاوه بر دستگاه های میکسر و پری میکسر برای تهیه کرم، مخازن ذخیره شربت لایت، شربت اینورت و گلوکز نیز نگهداری می شود.
در داخل پری میکسر و میکسر مواد اولیه ای همچون پودر شکر، شیر خشک، آب و نگهدارنده با هم مخلوط می شوند سپس روغن قنادی را پس از آن که به صورت خامه درآمد به داخل پری میکسر اضافه می کنیم و سپس شربت اینورت و گلوکز را اضافه می کنیم سپس عمل هوادهی برروی آن انجام می گیرد و سپس کرم حاصله را به خط هدایت می کنند.
برای کرم نیز مشابه خمیر پس هوادهی وزن یک لیتر محاسبه می شود.
مواد موجود در اتاق کرم:
شیرخشک، صمغ، سوربات، پودر شکر، روغن قنادی، شربت اینورت، شربت گلوکز و شربت لایت که در دو فاز به درون سپه کار منتقل می شوند. فاز 1 شامل روغن و امولسیفایر می شود و فاز 2 شربت اینورت و گلوکز می باشد و سپس به پری میکسر و بعد به میکسر هدایت می شوند.
مانند خمیر سپس در روتور هوادهی می شود و رنگش روشن تر می گردد.
درکرم از پودر آب پنیر نیز به عنوان طعم دهنده استفاده می کنند.
طرز تهیه شربت اینورت و شربت لایت:
ابتدا آب را جوش می آوریم بعد شکر را به آن اضافه می کنیم و از نیم ساعت که گذشت جوش شیرین و اسید سیتریک به آن اضافه می کنیم تا به 82= Brx شود و pH شربت 5/3 به بالا گردد.
شربت لایت مشابه شربت اینورت تهیه می شود با این تفاوت که شربت لایت وزن کمتری دارد و pH شربت 4-5/3 می باشدو 75=Brx است.
میانگین وزن شربت* مقدار ضربات گیوتین= مقدار شربت لایت
1000
مقدار مصرف برق ماهانه این کارخانه ماهانه 150 آمپر ساعت و مصرف گاز pbm 8 می باشد. تعداد پرسنل که درحال حاضر در این کارخانه 75 نفر در کارخانه و 25 نفر دربخش اداری مشغول به کار می باشند.
گلوگاه های تولید:
فر می تواند یک گلوگاه تولید می باشد از این نظر که چنانچه رطوبت کنترل نشود احتمال فعالیت کیک افزایش می یابد، توزین مواد نگهدارنده چون دوز مصرف مشخصی دارند.
بسته بندی:
بسته بندی کیک درکارخانه با سلوفان انجام می گیرد که دارای 3 مدل می باشد: متالایزر، پرولایزر، شفاف.
متالایزر و پرولایزر هرکدام دارای 3 لایه می باشند، 2 لایه پروپیلن، یک لایه طرح و یک لایه براق کننده که روی آن می زنند. ماندگاری پرولایزر بالاتر است.
سلوفان شفاف دارای 2 لایه می باشد که لایه طرح است ولایه دیگر پروپیلن می باشد.
از لحاظ بسته شدن سر سلوفان ها درهنگام بسته بندی 2 نوع سلوفان وجود دارد:
1-Hot cell 2-Cold cell
در Hot cell چسب وجود ندارد بنابراین احتیاج است از حرارت بالاتری برای بستن آن استفاده کنیم که حدود C 180 می باشد در حالیکه Cold cell دارای چسب می باشد بنابراین به حرارت کمتری برای بستن آن احتیاج می باشد که حدود C100 می باشد.
Cold cell به خاطر چسبی که دارد امکان دارد منجر به ایجاد فساد میکروبی شود که ممکن است به خاطر جابجایی چسب قسمتی باز بماند و یا چسب فاسد باشد.
دستگاه بسته بندی در این کارخانه نیمه اتومات می باشد و یک بخش از اتقال آن به مسیر بعدی با دست انجام می گیرد ولی سایر مسیر با دست انجام می گیرد و توسط سنسورها و انگشتک ها جابجایی انجام می گیرد.
3عدد دستگاه بسته بندی وجود دارد که ساخت ایتالیا می باشند هر دستگاه توانایی بسته بندی 330 عدد در دقیقه را داراست به عبارتی هرکیک ظرف 2/0 پانیه بسته بندی می شود.
در مسیر هدایت سلوفان دو عدد چشمی وجود دارد تا سلوفان ها جابجا نشوند و گرنه دچار ضایعات سلوفان می گردد.
در مسیر بسته بندی نیز چشم مغناطیسی و سنسورهایی وجود دارد که در صورت جابه جا شدن مارک، باز بودن بسته ها، اشتباه شدن تاریخ و... هشدار می شود و این بسته به صورت ضایعات از خط جدا می شوند. کیک های سپس درون کارتن چیده می شوند.
کارتن ها درون انباری بالای مسیر تولید قرار دارند و از طریق مسیر شیب داری به قسمت بسته بندی هدایت می شوند و زیر کارتن را منگنه می زنند و بعد کیک ها را درون آن می
شامل 21 صفحه فایل word قابل ویرایش