16 ص
سلولهای بنیادی
دسترسی انسان به فناوری تکثیر سلولهای بنیادی (بنیاختهها) و بهکارگیری آنها برای تولید سلولهای دیگر، از جمله مباحث نوین در علوم زیستی است. انتظار میرود این فناوری، در سالهای آتی انقلاب بزرگی را در عرصه علوم گوناگون بهویژه پزشکی پدید آورده و در درمان برخی از بیماریهای صعبالعلاج انسان مفید واقع شوددر متن زیر، علاوه بر تعریف و بیان برخی از کاربردهای عملی، قریبالوقوع و قابلانتظار سلولهای بنیادی و معرفی دو مرکز فعال کشور در این زمینه، به گوشهای از فعالیتها و دستاوردهای محققان کشور در دستیابی به فناوری تکثیر و تمایز سلولهای بنیادی اشاره شده است
فصل اول) معرفی فناوری سلولهای بنیادی و کاربردهای آن
تعریف سلولهای بنیادی و تقسیمبندی آنها
سلولهای بنیادی به آن دسته از سلولهای بدن اطلاق میشوند که هنوز تمایز نیافته و برای کار ویژهای تجهیز نشدهاند. این سلولها دارای خاصیت خودتکثیری بوده و قابلیت تمایز و تبدیل شدن به انواع دیگر سلولهای بدن را دارند. این مشخصه سلولهای بنیادی، نظر متخصصین مختلف را به خود معطوف داشته است، بهطوریکه تحقیقات گستردهای در این خصوص صورت میگیرد. امروزه سلولهای بنیادی، امید اول ترمیم بافتهای آسیبدیده و شاید در آینده ساخت اندامهای انسانی به شمار میروند. بهطور کلی سلولهای بنیادی دارای دو خصوصیت عمده هستند: 1) قدرت تکثیر نامحدود، 2) خصوصیت پُرتوانی یا اصطلاحاً Pluripotency؛ بهعبارت دیگر، این سلولها قادر هستند تا در محیط آزمایشگاهی انواع مختلفی از سلولها را بهوجود بیاورند.سلولهای بنیادی را با توجه به منشأ آنها به دو دسته تقسیم میکنند: سلولهای بنیادی جنینی (Embryonic Stem Cells) که در مراحل اولیه تشکیل جنین، از آن گرفته میشود و سلولهای بنیادی بالغ یا مزانشیمی (Adult Stem Cells) که پس از تولد فرد و بهویژه از مغز استخوان آن گرفته میشود.
سلول های بنیادی