سن شروع غذای کمکی
پایان 6 ماهگی بهترین زمان برای شروع غذای کمکی است زیرا:
1- وزن شیرخوار حوالی 5 ماهگی دو برابر وزن تولد میشود و شیرمادر بعد از 6 ماهگی, به تنهایی قادر به رفع نیازهای غذایی کودک نیست.
2- ذخیره آهن بدن شیرخوار که در سه ماهه آخر جنینی, ذخیره کرده بود در طول 6 ماهگی به حداقل میرسد.
3- دستگاه گوارش شیرخوار, آمادگی لازم برای پذیرش غذای نیمه جامد را پیدا میکند.
4- با توجه به اینکه تکامل تغذیهای بخشی از تکامل عمومی بدن است, در نیمه دوم سال اول زندگی است که کودک توانایی گردن گرفتن و نشستن را پیدا میکند, رفلکس بیرون راندن غذا از دهان را از دست میدهد, دندانهایش شروع به رویش نموده و حرکات دست و انگشتانش هدفدار می شود. همه اینها شیرخوار را برای پذیرش غذای کمکی آماده میسازد.
خطرات زود شروع کردن غذای کمکی
اگر غذای کمکی زودتر از موقع شروع شود وقایع نامطلوبی میتواند سلامتی شیرخوار را به خطر بیندازد از جمله:
- احتمال ابتلا شیرخوار به اسهال زیاد می شود زیرا دستگاه گوارش شیرخوار هنوز کاملاً تکامل نیافته است, به علاوه ممکن است ماده غذایی تهیه شده نیز آلوده و یا در تهیه و نگهداری آن دقت کافی نشده باشد.
- چون گنجایش معده شیرخوار کم است, غذای کمکی ممکن است جایگزین یک وعده شیر مادر شده و رغبت شیرخوار برای مکیدن پستان کم شود در نتیجه, هم شیر کمتری ترشح می شود و هم به دلیل کمبود انرژی از مواد غذایی دریافتی در مقایسه با شیر مادر, شیرخوار انرژی کمتری به دست میآورد که این خود سبب سوء تغذیه و عدم رشد کافی کودک می گردد.
- احتمال بروز آلرژی (حساسیت) بیشتر می شود.
خطرات دیر شروع کردن غذای کمکی
اگر غذای کمکی دیرتر از پایان 6 ماهگی شروع شود, همانطور که گفته شد چون شیر مادر به تنهایی قادر به تامین نیازهای تغذیهای کودک از پایان 6 ماهگی به بعد نیست امکان دارد رشد کودک, کند و یا دچار توقف شود. از طرف دیگر, دیر شروع کردن غذای کمکی باعث می شود که شیرخوار عمل جویدن را یاد نگیرد و آشنا شدن او با مزه و قوام انواع غذاها به تاخیر بیفتد.
اکثر شیرخوارانی که در پایان 6 ماهگی با غذاهای کمکی آشنا نشده و فقط تا مدت طولانی از شیرمادر استفاده کردهاند تمایلی به استفاده از غذاهای جامد ندارند و همین امر ممکن است سبب بروز سوء تغذیه و افت رشد آنها شود.
خصوصیات غذای کمکی مناسب
غذای کمکی باید:
- با حجم کم دارای انرژی بیشتری باشد.
- نرم بوده و هضم آن آسان باشد.
- قابل تهیه, در دسترس, ارزان و مناسب عادت غذایی خانواده باشد.
- تازه, پاکیزه و بهداشتی تهیه شود.
- کاملاً پخته و بعد از خنک شدن مصرف شود.
- امکان استفاده از آن در حجم کم و به دفعات وجود داشته باشد.
نکات اساسی در تهیه و نگهداری غذای کمکی
- قبل از تهیه غذا باید دست ها را کاملاً با آب و صابون شست.
- هنگام غذا دادن به شیرخوار نیز باید دست های او با آب و صابون شسته شوند.
- غذای کمکی را حتی الامکان به مقدار لازم برای هر روز تهیه نمود.
- غذای کمکی اضافی باید با پوشش مناسب و در ظرف تمیز در جای خنک نگهداری شود.
- نگهداری غذای کمکی اضافی در یخچال حداکثر تا 24 ساعت اشکال ندارد. برای نگهداری آن به مدت طولانی, غذا را در ظرف کوچک, تمیز و به اندازه یک وعده ریخته و در فریزر نگهداری میکنند. اگر غذا در ظرف بزرگتری نگهداری می شود فقط به اندازه یک وعده از آن برداشته, گرم نموده و به شیرخوار میدهند.
اصول تغذیه تکمیلی
یک قانون کلی در تغذیه تکمیلی آن است که حتماً از موادی استفاده شود که بعدها هم در سفره خانواده وجود داشته باشد.
توصیه می شود اصول زیر در تغذیه تکمیلی رعایت شوند:
شامل 9 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله نکات تغذیه کمکی در نوزادان