دانلود مقاله گالوانومتر- آمپرمتر و ولت متر

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله گالوانومتر- آمپرمتر و ولت متر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

برای ابزارهای اندازه گیری کنترل شده فنری : گشتاور کنترل که یک ثابت دیگر می باشد.

برای ابزارهای اندازه گیری با گرانش کنترل شده : گشتاور کنترل که یک ثابت است . به دلیل انحراف حالت ماندگار.

از فرمول گشتاور انحراف واضح است که مقیاس ابزار اندازه گیری ، یکسان و یکنواخت نیست. در ضمن ، تأثیر اشباع خمیدگی منحنی B –M نزدیک به مبداء ونیروی جاذبه بین قطبی در نوکهای مقابل میله ها نیز پیچیدگی بیشتری می افزاید بنابراین ، طراحی ابزارهای اندازه گیری آهنی متحرک ، بیشتر نوعی تجربه عملی است تا موضوعی که صرفاً محاسباتی باشد. از تأثیرات اشباع در ابزارهای اندازه گیری با آهن های هیپومتال اجتناب شده است. و به علت داشتن نفوذ بیشتری بالای از میومتال گشتاور کافی ای ، با مقادیر کلی از چگالی شماره می تواند حاصل شود. در ضمن شکل دهی آهن ها ، به طوری توسته یافته است که حالا یک مقیاس یکسان و یکنواخت عملی ، از انحراف در مقیاس کل تا اغراض برابر با حدود 5٪ جریان برای انحراف در مقیاس کل، امکان پذیر است. برای شدت جریان پایین تر از این مقدار و مقیاس به طور فزاینده ای ، محدود می شود و بخش از این عمل به علت این آمپر می باشد که گشتاور انحراف متناسب با تولید توان قطب می باشد و بخشی به علت اثرات شکل منحنی B – H در نزدیکی مبداأ می باشد، که منجر به مقادیر بسیار کم 1 می شود.
فرمول بالا از نظر تئوری مناسب و مفید است ، همانطور که نشان می دهد که گشتاور آنی با مجزور مقدار آنی جریان متناسب است. بنابراین جهت انحراف به جهت ریزش جریان وابسته نیست و یک دوم گشتاور انحراف با یک دوم مجزور جریان متناسب است برای مثال انحراف توسط مقدار rm های جریان مشخص می شود.
فرمول ریاضی دیگری نیز برای گشتاور ممکن است بر حسب القاگری مغناطیسی (inductance) ابزار اندازه گیری بدست آید.
ما را خود القایی متقابل با انحراف کلی زاویه دار ѳ رادیان قرار دهید و تغییر در القاگری dl را متقابل با تغییر کوچک در زاویه Dѳ انحراف ، به علت تغییر در شدت جریان تغییر در انرژی میدان مغناطیسی =
هم چنین ، اگر گشتاور انحراف باشد، قادر در طول حرکت آهن ، انجام می شود.

به دلیل تغییر در انرژی کار انجام شده DW , DE =

بنابراین گشتاور متناسب با مجزور شدت جریان ابزار و نرخ تغییر القاگری با انحراف می باشد. به دلیل اینکه محاسبه ما برای مقادیر متفاوت انحراف مسئله پیچیده ای است ، در اعمال کردن این نتیجه در طراحی ابزارهای اندازه گیری به مشکل برخورد می کنیم. در ضمن انحنای غیر قابل اجتناب منحنی B – H برای آهن، پیچیدگی و مقادیر نهایی بین مقادیر محاسبه شده و مقادیر اندازه گیری شده گشتاور را مطرح می کند و هر مقدار L که توسط یک متر ac اندازه گیری شده است باید مقدار متوسطی در محدوده ای از مقادیر مضاعف (park to park) شدت جریان ، باشد. اما ممکن است تئوری بالا که در مورد هر نوع از ابزارهای آهن متحرک(moring iron instrument ) اعمال می شود ، مورد توجه قرار نگیرد. در نوع جاذب، افزایش القاگری با افزایش انحراف ، به علت تغییر گسترده ای است که آهن در آن سیم پیچ شده است. در نوع دافع ، آن به علت ، افزایش شاره تولید شده توسط کاهش تأثیر مغناطیسی شدن یک آهن به دیگری ، هنگامیکه 2 آهن از یکدیگر دور می شوند ، می باشد. یک ابزار جاذب ، معمولاً القاگری کمتری به نسبت ابزار دافع خواهد داشت و بنابراین ولت مترها در محدوده وسیعتری از فرکانس ، دقیق خواهند بود و احتمال بیشتری از استفاده شنت ها با آمپرمترها وجود دارد.
از سوی دیگر ، ابزارهای دافع ، برای تولیدات اقتصادی در کارخانه مناسب هستند و یکنواختی تقریبی ، آسانتر در آنها فراهم می شود بنابراین آنها به نسبت نوع جاذب ، متداولتر هستند. شکل مقیاس، گشتاور انحراف ابزار اندازه گیری آهن متحرک، همانطور که در بالا استنتاج شد توسط فرمول زیر ارائه می شود.
برای کنترل فنری ، گشتاور کنترل
به دلیل موازنه

بنابراین انحراف زاویه ای متناسب با مجزور شدت جریان می باشد و ابزار یک پاسخ مربعی یا مجزور (squar law) دارد.
اگر هیچ اشباعی وجود نداشته باشد، تغییر القاگری با زاویه انحراف یکنواخت و یکسان است ( برای مثال ثابت است ) و ابزار یک پاسخ کاملاً مربعی دارد.
برای همچنین ابزاری ، مقیاس می تواند به راحتی طرح بندی شود، چون مقدار اندازه گیری متناسب با مجزور مجزور. ریشه انحراف زاویه ا ی می باشد . اما در ابزار آلات حقیقی ثابت نیست و معمولاً تابعی است از موقعیت زاویه ای آهن متحرک و مقیاس منحرف شده از مجزور یا مربع در یک روش وابسته به طریقی که در آن القاگری مغناطیسی با زاویه انحراف تغییر پیدا می کند. وابسته است. همانطور که قبلاً ذکر شده توسط انتخاب آهن هایی با ابعاد و شکل مناسب و موقعیتهای مرتبط با یکدیگر و مرتبط با سیم پیچ ، این تغییر قابل کنترل است. بنابراین ساخت ابزاری با مقیاسی به یکنواختی و یکسان بودن خیلی نزدیک در گستره بزرگتری از طول آن یک عمل متداول است. از بحث های بالا این نکته مشخص می شود که یک مقیاس خطی کامل می توانست کسب شود، اما به واسطه معادله گشتاور خواهیم فهمید که مقیاس ابزار اندازه گیری آهنی متحرک تنها می تواند ، در اندازه محدودی تغییر پیدا کند.

بنابراین بخشی از مقیاس نزدیک به صفر هرگز نمی تواند گسترش یافته یا یکنواخت شود، چون این عمل به این احتیاج دارد که مقدار اولیه ، بی نهایت باشد.

برای مثال ، طراحی و ساخت، ابزار آهن متحرک بمنظور داشتن مقیاس خطی از محدوده بالاتر تا بخشی از مقیاس کل و مقیاس مربعی از این نقطه تا صفر امکان پذیر است. تغییر مورد نیاز ، برای دادن مقیاس این چنین در شکل(a) 5.21 نمایش داده شده است. مقیاس های معمولی برای ابزارهای اندازه گیری آهن متحرک ، در شکل 5.21(b) نمایش داده شده اند.

در عمل ممکن است که x را به کوچکی 10 درصد از مقیاس کل انحراف زاویه ای قرار دهیم تا بخش بزرگتری از مقیاس خطی باشد.

محدوده های عملی برای ابزارهای اندازه گیری آهن متحرک.
1) آمپرمترها ، یک آمپرمتر آهنی متحرک ممکن است، برای هر شدت جریان مطلوب با مقیاس کل، با وجود محدودیتها ، توسط پیچاندن سیم پیچ با سیم جریان حمل کننده ظرفیت و دورهای کافی برای ارائه آمپر دورهای مورد نیاز برای عمل دستگاه ، طراحی شده باشد. محدودیت در قسمت انتهایی با شدت جریان کم ، به دلیل این است امپرانس ( مقاومت ظاهری) سیم پیچ به اندازه ای زیاد می شود که اضافه کردن ابزار در مدار تغییر ایراد آوری در شرایط ایجاد می کند.
آمپرانس آمپرمترها با محدوده پایین، برای مقادیر زیر 10 Ma دارای ایراد می باشد محدوده شدت جریان بالا به علت سختی پیچاندن یک سیم پیچ کوچک، از سیم خیلی کلفت، می باشد. مقدار گرمایی که باید پراکنده شود و اندازه قطبهای اتصال که باید پشتیبانی شود نیز بر سایز تأثیر می گذارد. در ابزارهایی با پنل کوچک ماکزیمم شدت جریان ، 100A می باشد ، در حالیکه در ابزارهای قابل حمل ( پرتابل) بزرگ ماکزیمم نرخ دهی ، 200A می باشد. در بعضی از سوئیچ برد آمپرمترهای بزرگ ، نرخ دهی شدت جریان ممکن است به بزرگی 150A باشد.
در مورد آمپرمترهای ac آهن متحرک ، برای نرخ دهی و درجه بندی های بالای شدت جریان وسایل دیگر استفاده می شوند. استفاده از شنت ، همانطور که معمولاً با ابزارهای سیم پیچ مغناطیسی پایدار ، استفاده می شود، برای ابزارهای آهنی متحرک ، رضایت بخش نیست. دلیل این است که حرکت ابزار آهنی متحرک به نسبت آمپرمترهای Dc ، کمتر حساس است و به نسبت آمپرمترهای dc ، افت ولتاژ بیشتر در شنت نیاز دارد. این بدان معناست که پراکندگی بیشتر گرما در شنت ، مقاومت بخشهای مختلف ابزار را افزایش داده و سبب ایجاد اشتباهاتی در دقت آن می شود. دلیل دیگر برای عدم استفاده از شنت و احتمال ایجاد خطا در فرکانس می باشد، ساختار شنت طوری است که القاگری مغناطیسی آن پایین است ، در حالیکه القاگری سیم پیچ نسبتاً بالا می باشد.
بنابراین امپرانس شنت ، عملاً در طول محدوده ای از فرکانس ها ، یکسان باقی می ماند، در حالیکه امپرانس سیم پیچ ، با تغییر در فرکانس به طور قابل ملاحظه ای تغییر می کند. بنابراین اگر ابزار اندازه گیری برای ایجاد فرکانس به غیر از آن فرکانس که برای آن کالیبره شده است، به کارگرفته شود ، خطای قابل توجه ای به وجود خواهد آمد.
چون بیشتر ابزارهای آهن متحرک برای اندازه گیری های ac مورد استفاده قرار می گیرند، بنابراین عمل استاندارد ای است تا مبدل ( ترانسفورماتور) با ابزار 5 –A برای اندازه گیری شدت جریانهای بالا استفاده کرد. بحث های جزئی تر در مورد استفاده از ترانسفورماتور در فصل بعدی انجام خواهد شد.
3 ولت مترها: زمانی که ابزارهای اندازه گیری آهن متحرک به عنوان ولت مترهای ac استفاده می شوند. مقاومتهای سری برای گسترش محدوده مقیاس ولتاژها تا v750 به کار گرفته می شوند. این مشابه با مقاومتهای سری یا چند برابر کننده ولتاژ استفاده شده با ولت مترهای سیم پیچ متحرک مغناطیسی پایدار ، می باشد. به دلیل توان مصرف شده در مقاومت ها و همچنین به علت مشکلات نارسانایی ولتاژ بالا عملی نیست که مقدار مقاومتهای اهمپک بالاتر، برای اندازه گیری ولتاژهای ac که تا 750 V افزایش پیدا می کنند را به کار گرفت. بنابراین برای اندازه گیری ولتاژهای ac که تا 750V افزایش می یابد، مبدل ولت با ولت متر 150V استفاده می شود. مبحث جزئی تر در مورد استفاده از مبتدل ولت، در فصل بعدی ارائه می شود.
خطاها در ابزارهای اندازه گیری آهنی متحرک . دلایل خطاها در ابزارهای آهنی متحرک به خطاهای مشترک بین ac و dc و خطاهایی که تنها در اندازه گیری های ac رخ می دهند، ممکن است تقسیم شود. خطاهایی که معمولاً در ابزارهای آهنی متحرک رخ می دهند ممکن است تحت عناوین زیر دسته بندی شوند: 1) اصطکاک 2) درجه حرارت 3) میدان مغناطیسی مرز ( stray magnetic field) 4) بسامد مغناطیسی (mystresis) 5) فرکانس 6) شکل فرم
چهار خطای اول به طور مشترک در ابزارهای ac و dc تأثیر می گذارند. در حالیکه دو خطای آخر تنها بر مدارات ac اثر می گذارند.
الف) خطای مشترک در ac و dc
1) خطای اصطکاک ، بررسی کلی خطای اصطکاک قبلاً در شکل 5.12 ملاحظه شده است. خطای اصطکاک در ابزارهای آهنی متحرک کاملاً کوچک است و علت نسبت سنگینی بالای گشتاور می باشد. وقتیکه ابزار در مدارات ac به کار گرفته می شود، این خطا کاهش می یابد که این به علت لرزش آرام ایجاد شده توسط تناوب شماره (alternation of flux) در حرکت آهن ، می باشد
2) خطای درجه حرارت ، بررسی کلی خطای درجه حرارت قبلاً در شکل 5.12 مورد بررسی قرار گرفته است.
تغییر در درجه حرارت ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
1) انبساط اجزا 2) تغییر در نفوذ پذیری آهن و 3) تغییر در مقاومت سیم پیچ.
انبساط بخشهای ابزار متحرک آهنی به علت افزایش درجه حرارت، بر خطای اصطکاک توسط تغییر در شدت مجاز (setting) مرتبط با مجوز تأثیر می گذارد و این اثر می تواند توسط فراهم آوردن طراحی مکانیکی کاهش یابد انبساط فنر کنترلی همچنین ممکن است بر علائم ابزار اثر بگذارد. خطای ایجاد شده توسط فنر کنترلی ممکن است ، 0/04 درصد در تغییر هر سانتی گراد درجه حرارت ، باشد.
دومین تغییر ، تغییر نفوذ پذیری مغناطیسی ، معمولاً برای تأثیر جدی بر علائم ابزار خیلی کوچک است در بعضی آهن ها ، با این وجود ، زنگ زدگی ممکن است دلیل گرمایش پیاپی باشد . مگر اینکه مواد قبلاً زنگ زده باشد و بنابراین نفوذ پذیری مغناطیسی ممکن است کاهش یابد و خطای بسامد مغناطیسی افزایش یابد.
سومین تغییر، تغییر مقاومت سیم پیچ ، خیلی جدی است . اگر سیم پیچ کاملاً با مس پیچانده شود ، مقاومت تقریباً 0.4 در صد در هر سانتی گراد افزایش در درجه حرارت، افزایش خواهد یافت. در آمپرمترها یک افزایش این چنینی یا در عمل هر افزایش .جائیکه کل جریان از طریق سیم پیچ عبور می کند. اهمیتی ندارد و همانطور که سادگی دسترسی میدان جریان مدار یک سؤال می باشد ، افزایش در مقاومت سیم پیچ آمپرمتر ، صرفاً بر افت مقاومت کم آمپرمتر ، بدون تغییر اثر مغناطیسی برای جریان، داده شده و اثر می گذارد. با این وجود مطلوب است که توسط نگه داشتن مقاومت سیم پیچ در پایین ترین مقدار، انعتاف توان در ابزار سیم پچ را به حداقل رساند. اما تغییر در مقاومت سیم پیچ ابزار به طور جدی بر علائم ولت متر ، تأثیر خواهد گذاشت . اگر تفاوت سیم پیچ ابزار ، به علت افزایش درجه حرارت بالا رود، جریان در گردش برای یک پتانسیل متفاوت ارائه شده در قطبهای (Terminal) ابزار افت کرده و باعث شود ابزار مقادیر را پایین تر بخواند. همانطور که قبلاً ذکر شد ، خطا توسط نگه داشتن اتلافات توان به حداقل مقدار ممکن کاهش می یابد.
تهویه و خنک سازی و توسط پیچاندن سیم پیچ مقاومت سری از مواد به درجه حرارت خیلی کم مقاومت مانند منگانین و پیچاندن سیم پیچ عامل از مس مقاومتی که در مقایسه با سیم پیچ سری خیلی کم می باشد.
یک ولت متر آهنی متحرک به علت ضعیف شدن فنر تمایل به خواندن بالای مقادیر دارد ( تقریباً 0/04 درصد در هر افزایش درجه سانتیگراد و به علت افزایش در مقاومت بخش مس مواد ابزار مقادیر را (0/4 در صد در هر افزایش درجه سانتیگراد) با افزایش درجه حرارت، پایین تر، می خواند می توان مواد را طوری متناسب کنیم که این 2 اثر یکدیگر را خنثی کنند .
3) خطای میدان مغناطیسی معرز به علت ضعف میدان مغناطیسی جاری و در مورد ابزار آهنی متحرک و اگر در مقابل خطاهای ایجاد شونده توسط میدان خارجی محافظت نشود و این خطاها می توانند خیلی جدی باشند. تأثیرات میدانهای خارجی به سختی قابل تشخیص هستند و میزان خطاهای ایجاد شده به نیروی تداخل جهت آن به محور سیم پیچ ابزار و شکل و موقعیت آهن ها در ابزار بستگی دارد. خطاهای این چنینی توسط استحفاظ از ابزار با کمک روکش استیل و باشد، مگر قبلاً زنگ زده باشد و بنابراین نفوذ پذیری مغناطیسی ممکن است کاهش یابد و خطای بسامد مغناطیسی افزایش یابد.
سومین تغییر، تغییر مقاومت سیم پیچ ، خیلی جدی است. اگر سیم پیچ کاملاً بامس پیچانده شود مقاومت تقریباً 0/4 درصد در هر سانتی گراد افزایش در درجه حرارت ، افزایش خواهد یافت. در آمپر مترها یک افزایش این چنینی یا در عمل در افزایش ، جاییکه کل جریان از طریق سیم پیچ عبور می کند. اهمیتی ندارد و همانطور که سادگی دسترسی به میدان جریان مدار یک سؤال می باشد، افزایش در مقاومت سیم پیچ آمپر متر و صرفاً بر افت مقاومت کم آمپرمتر ، بدون تغییر اثر مغناطیسی برای جریان داده شده و اثر می گذارد. با این وجود، مطلوب است که توسعه نگه داشتن مقاومت سیم پیچ در پایین ترین مقدار ، انعتاف توان در ابزار سیم پیچ را به حداقل رساند. اما تغییر در مقاومت سیم پیچ ابزار به طور جدی بر علائم ولت متر، تأثیر خواهد گذاشت.
اگر مقاومت سیم پیچ ابزار ، به علت افزایش درجه حرارت بالا رود، جریان در گردش برای یک پتانسیل متفاوت ارائه شده در قالبهای (Terminal) ابزار افت کرده و باعث می شود ابزار مقادیر را پایین تر بخواند. همانطور که قبلاً ذکر شد. خطا توسط یا ورقه استیل کشیده شود روی روکش و کاهش می یابند.
4) خطای بسامد مغناطیسی : این نوع جدی از خطا در ابزار آهنی متحرک می باشد، بخصوص وقتی که در مدارات dc استفاده می شود به علت بسامد مغناطیسی آهن سیستم عامل مقادیر خوانده شده ، وقتیکه مقادیر نزولی شدت جریان یا ولتاژ اندازه گیری می شود، به نسبت زمانیکه مقادیر صعودی مورد توجه قرار می گیرند و بالاتر هستند. این خطا ممکن است به روشهای زیر کاهش یابد، توسط صعودی توجه کردن بخشهای آهن به قدری که خودشان را مغناطیسی کنند یا توسط انتخاب مقادیر پایین برای چگالی شماره پایین زیانه آور است و وقتیکه ابزار با ac به علت مسطح شدن منحنی B – H در نوک پایین ، استفاده می شود. معمولاً سازش و مصالحه ایجاد می شود. بسامد مغناطیسی ممکن است خطای 2 یا 3 در حدی ایجاد کند که ممکن است 0/05 در صد نیز توسط آلیاژهای نیکل – آهن، کاهش یابد. تأثیر دیگر بسامد مغناطیسی و خطایی است که به علت تغییر موقعیت قطب ها در آهن متحرک در هنگام حرکت ایجاد می شود.
ب) خطاهایی که در ac فقط رخ می دهد.
1) خطاهای فرکانس تغییر در فرکانس ، ممکن است بعلت تغییر در آکتانس ( مقاومت واکنش ) سیم پیچ عامل و همچنین به علت تغییرات در شدت جریانهای فوکوی (eddy curents) ایجاد شده در بخشهای فلزی ابزار ، نزدیک به بخش فعال ، باشد. شدت این جریانهای نوکو و نتیجتاً تأثیر آنها در میدان مغناطیسی ابزار اندازه گیری و با فرکانس تغییر می کند. تغییر در آکتانس سیم پیچ ابزار اندازه گیری و به علت تغییر در فرکانس ، باعث خطای جدی ای تنها در مورد ولت مترها می شود، چون تغییر در راکتانس سیم پیچ . به طور کاملاً وابسته به بار خارجی سیم پیچ آمپرمتر. شلرش جریان را تغییر نمی دهد ، بلکه صرفاً یک تغییر کوچک در افت ولتاژ ابزار ایجاد می کند. خطای فوتو در آمپر مترها و ولت مترها به طور مساوی تأثیر می گذارد.
شدت جریان ابزار برای ولتاژ اعمال شده V توسط فرمول زیر ارائه می شود.

که در این فرمول R مقاومت ابزار 2 مقاومت سری یا swamping غرق شده و L القاگری مدار سیم پیچ می باشد. وقتی فرکانس تغییر می کند، شدت جریان ولتاژ اعمال شده تغییر می کند و بنابراین همتایی در انحراف (deflection) و L القاگری مدار سیم پیچ می باشد . وقتی فرکانس تغییر می کند، شدت جریان برای ولتاژ اعمال شده تغییر می کند و بنابراین همتایی در انحراف (deflection) ایجاد می شود.
اگر wl در مقایسه با (R+r) خیلی کوچک باشد ، بنابراین ممکن است فرمول زیر را بنویسیم.

که T ثابت زمانی مدار ابزار و w برابر با 2m فرکانس زمانی است. بنابراین همتای مرتبط با خواندن ولت متر برابر با می باشد.
بنابراین ، می بینیم که خطا بستگی به ثابت زمانی دارد که نسبت القاگری مغناطیسی به مقاومت ابزار می باشد. از این برای کاهش خطای فرکانس لازم است که ثابت زمان ابزار و باید به اندازه ای که با L کوچک و R بزرگ امکان پذیر است. کم شود. حلا در کل هم L و R هم R به ابعاد سیم پیچ بستگی دارد ، هر چه فضای بیشتری توسط هر دور (turn) احاطه شود ، خود القاگری مغناطیسی بیشتر می شود ، همچنین اگر طول سیم افزایش یابد، R نیز افزایش می یابد. اما در صورتیکه مقاومت تنها به نسبت طول خود افزایش یابد ، القاگری مغناطیسی متناسب با مجذور تعداد دورها افزایش می یابد. بنابراین توسط کاهش ناحیه احاطه شده توسط یک دور و همچنین و کاهش دورها به خطای کمی در فرکانس خواهد داشت. ثابت زمانی برای ولت مترهای این چنینی معمولاً در مرتبه 0005 می باشد .
به علت تأثیرات فرکانس که در بالا به آنها اشاره شده یک ولت متر در فرکانس که در آن مورد استفاده قرار می گیرد. باید کالیبره شود. دقت خطای مجاز یک ابزار اندازه گیری تجاری معمولی ممکن است بین 26Hz تا 126 هرتز باشد. چندین متد برای جبران خطای اندازه گیری فرکانس وجود دارد. یکی از این مترها همانطور که در شکل 5.22 نمایش داده شده است استفاده از یک خازن مناسب . C ، در موازات مقاومت (swanping resistance) r می باشد.

این نکته قابل نشان دادن است که امپرانس کل موارد اگر ظرفیت خازن به طور موازی متصل شده با مقاومت swanp ، برابر با باشد ، مستقل از فرکانس است. امپرانس کل و مدار ابزار برابر است با :

برای استقلال از فرکانس این باید برابر با R+r باشد. از هم ارزی عبارت حقیقی و فرض داریم .

این تنها در حالیکه در مقایسه با کل خیلی کوچک است و صحت دارد، برای مثال زمانی که فرکانس خیلی بالا نیست.
تأثیر در بخشهای انباشته فلزی در میدان جاری سیم پیچ و تحت شرایط خاص و باعث خطا در علایم (indication) ابزار اندازه گیری می شود یا همانطور که این توسط شاره و جریانهای نوکوی منتج شده قطع می شوند که تأثیر مغناطیسی شدن می باشد.
بنابراین در نمودار عمودی نشان داده شد . در شکل 5.23 اگر محور شدت جریان باشد، نیرویی برق رانی (emf) القا شده در آهن متحرک به علت چرخش آن در شاره ، Ee برابر با Mwl باعث افت جریان به اندازه 90 درجه می شود که M القاگری متقابل بین سیم پیچ و مدار جریان فوتو می باشد و فرکانس زمانی می باشد . اگر Re مقاومت جریان فوکو باشد و Xe راکتانس آن باشد . پس جریان فوکو، توسط فرمول زیر ارائه می شود.

یک جزء جریان فوکو ien ، اب جریان امین 1 مخالفت می کند و بنابراین شاره جاری و هم چنین گشتاور عامل کاهش می یابد.

در فرکانس های پایین چون در فرکانسهای پایین و در فرکانس های بالا ، چون در فرکانس های بالا بنابراین متوجه می شویم که خطای ایجاد شده به علت جریان فوکو در فرکانس های پایین به عنوان مجزور شدت جریان متغییر است و در فرکانسهای بالا نیز مقدار ثابتی است برای کاهش خطای جریان فوکو، بخشهای فلزی به اندازه ممکن دور از میدان قرار داده می شوند.
2) خطای شکل موج ابزارهای آهنی متحرک ، ممکن است به طور جدی توسط شکل فرم هم به علت تغییر در فرم شماره شکل موج و در مورد ولت مترها تأثیر هارمونیک ها بر القاگری ، تحت تأثیر قرار گیرند. یک ابزار آهن که به صورت میانه و متعادل با آهن اشباع شده و در یک جریان موج سینوس کالیبر شده است و در یک موج جریان اوج (peaky carreat) استفاده شده است مقادیر خوانده شده را به طور قابل ملاحظه ای کمتر از مقادیر واقعی ارائه می دهد.
بر عکس و یک موج با واگ و اوج مسطح باعث می شود که مقادیر خوانده شده خیلی بالاتر از مقادیر واقعی باشند. این دلیل به اندازه مورد نیاز پایین دست یافت. در میر هارمونیک در هر مقیاس قابل توجه ای ، باعث خطای القاگری در ابزار اندازه گیری می شود و باعث م یوشد که ابزار مقادیر را خیلی کمتر از اندازه واقعی آنها نخواند.
مزایا و معایب ابزارهای آهنی متحرک
مزایا : 1) این ابزارها به خوبی مدارات dc نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند ، این به علت این امر است که گشتاور انحراف به مجذور شدت جریان وابسته است.
2) به علت ساختار ساده بخشهای متحرک و به این علت که هیچ جریانی به این بخشها هدایت می شود ، ابزارهای خیلی خوبی هستند.
3) بخشهای غیر متحرک و ثابت این ابزارها نیز ساده هستند.
4) به علت سادگی ساختار این ابزارها که در قسمت 2 و 3 توضیح داده شد این ابزارها هزینه کمتری در بردارند .
5 ) این ابزارها در مقابل گشتاور جاری ، بالا مقاومت می کنند.
6) این ابزارها به طور لحظه به لحظه می توانند بار اضافی را تحمل کنند.
7) این ابزارها قادر به ارائه دقیق در محدوده های دقت و درجه های صنعتی می باشند . دقت زیادی در مراحل و ابزارهایی که نیاز دارند که هم در مدارات dc و هم در dc درجه دقت صحیحی داشته باشند. مورد نیاز است.
ابزارهای آهن متحرک به علت مزایای بالا به طور گسترده ای در مدارات ac استفاده می شوند در ضمن ، آنها به طور زیادی در مواردی که دقت بالاتر ابزارهای اندازه گیری سیم پیچ متحرک یک نیاز اصلی و اساس نیست و مورد استفاده قرار می گیرند
معایب: 1) مقیاس این ابزارها یکسان و یکنواخت نیست.
2) مصرف نیرو برای محدوده ولتاژ کم، بالاتر است.
3) سختی فنر با افزایش دما ، کاهش می یابد.
4) خطاهایی به علت بسامد مغناطیسی در آهن سیستم عامل و به همین علت میدان مغناطیسی هرز ایجاد میشود .
5) تغییرات در فرکانس و شکل موج ، موجب خطای جزئی در اندازه گیری ac میشود.
6) کالیبره کردن مدارات acوdc به علت تاثیرات القاگری باید در فرکانسهایی که قرار است رد آن مورد استفاده قرار گیرند کالیبره شوند .
مثال 5.15
القاگری آمپرمتر آهن متحرک در میکرو هنری توسط فرمول زیر ارائه می شود
L=20+10₆ѳ-2ѳ2
کهѳ انحراف رادیان از موقعیت صفر می باشد . انحراف آمپر متر برای شدت جریان 10A را اگر ثابت فنر 8×10-6 باشد را محاسبه کنید .

مثال 5.16
القاگری آمپرمتر آهن متحرک توسط فرمول زیر ارائه میشود
L=(10+5ѳ-2ѳ2)µH

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   29 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله شغل آتش نشانی

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله شغل آتش نشانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه :
از جمله مشاغل دشوار و پر استرس در دنیا شغل آتش نشان می باشد و از احترام و منزلت خاصی برخوردارند چون که همیشه در حال آماده باش به سر برده و هنگامی که همه در حادثه می گریزند آتش نشانان به دل حادثه می زنند و با اتفاقات و موفقیت های غیر منتظره روبرو می شوند و در این مواقع همه چیز از حالت کنترل خارج گردیده است و به همین دلیل هر ساله تعداد زیادی از این پرسنل در سراسر دنیا جان خود را از دست می دهند.


آتش نشانی صنعتی
ویژگی های شخصیتی
اگر نخواهیم ویژگی های شخصیتی و جسمی این شغل را برای شما شرح دهیم مطمئنیم که خود شما این توانایی را دارید که این نکته را درک کنید که این شغل بسیار پر خطر و مسئولیت آور است.
احساس مسئولیت، ریسک و خطرپذیری بالا، توانایی های کامل و آمادگی بالای جسمانی، آموزش های مستمر و ابتکار و خلاقیت در کنار احتیاط و عقلانیت بخشی از این شغل مهم است.
این شغل اعصاب راحت و دقت بالایی را می خواهد تا فرد بتواند در مقابل خسارت های وارده، حجم زیان ها را کاهش یا از وقوع خسارت های احتمالی جلوگیری نماید.
شرایط ارتقاء شغل
دقت، سرعت، تجربه و رعایت نکات ایمنی و حفاظتی از مهمترین مسائلی هستند که برای ارتقاء شغلی یک آتش نشان صنعتی نیاز است

ابزار و وسایل
1- وسایل کمک آموزشی
2 - وسایل پیام رسانی
3 - جعبه کمک های اولیه
4 - کلاه ایمنی
5 - لباس
6 - دستکش
7 - عینک
8 - کفش ایمنی
9 - مواد اطفاء حریق
آمادگی آتش نشانان
همچنین حفظ و آماده به کاری تجهیزات اطفاء حریق کارگاه ها، شامل کپسول ها و جعبه هایf و عدم استفاده ی غیر مجاز از آن ها کمک بزرگی در حفظ تجهیزات کارگاه و ایمنی پرسنل می باشد.
ـ پرسنل آتش نشانی در شرایط عادی با برنامه های موجود مانند ورزش ، آموزش و مانور همیشه به حالت آماده باش جهت عملیات های مختلف اطفاء حریق به سر می برند و نیز شرکت در برنامه های تعمیراتی و کارهای گرم به صورت پیشگیری از جمله فعالیت های موثردر پیشگری و کنترل حریق می باشد.

آشنایی با یکی از مراکزی که بیشترین نیاز را به شغل آتش نشان دارد
واحد آتش نشانی پالایشگاه نفت پارس از آغاز تاکنون
آتش نشان ها، نیروهای همیشه آماده برای مقابله با سوانح
واحد آتش نشانی پالایشگاه نفت پارس یکی از قدیمی ترین واحدهای این مجموعه است. از ابتدای تاسیس شرکت، واحد آتش نشانی در یک اتاق کوچک و در کنار کولینگ تاور فعلی واحد تفکیک تاسیس شد و تعداد کپسول های اطفاء حریق آن از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی کرد. در آن زمان تنها یک نفر مسئولیت واحد آتش نشانی را برعهده داشت که در نوبت روز، به کار اشتغال داشت. در این گزارش با تشکیلات جدید واحد آتش نشانی نفت پارس و همکاران فعال آن آشنا می شویم.
آتش نشانی یکی از بخش های حساس و با اهمیت است که در چارچوب واحد حفاظت و ایمنی پالایشگاه نفت پارس فعالیت می کند. پس از احداث ساختمان فعلی آتش نشانی در سال1354، تعداد همکاران بخش آتش نشانی از یک نفر به5 نفر ارتقا یافت و این بخش در چهار نوبت به طور شبانه روزی کار خود را آغاز کرد.
در گذشته فعالیت این بخش محدود بود، لیکن پس از ایجاد واحد حفاظت و ایمنی، تشکیلات و سازماندهی جدیدی به وجود آمد و در این تشکیلات دستورالعمل ها و وظایف سنگین تری بر عهده بخش آتش نشانی گذاشته شد. هم چنین تعداد نیروهای آتش نشانی به20 نفر ارتقا یافت و اکنون در هر نوبت5 نفر به طور منظم در این بخش انجام وظیفه می کنند.
تجهیزات و امکانات
طی دو سال گذشته و با توجه به تجدید سازمان و تشکیلات واحد حفاظت و ایمنی، بخش آتش نشانی پالایشگاه از تجهیزات متناسبی برخوردار است که در نوع خود از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده و نیازهای کنونی را مرتفع می کند. بخشی از این تجهیزات عبارتند از540 سیلندر اطفاء حریق، یک دستگاه نیسان پیشرو آتش نشانی، همراه با تجهیزات تعبیه شده در آن، یک دستگاه کامیون ولوُ f-12 ، جعبه های آتش نشانی، دستگاه های کف ساز، مانیتورها و سایر تجهیزات مورد نیازی که پرسنل در هنگام عملیات از آن استفاده می کنند.
تهیه یک دستگاه سیلندر12 کیلویی پودر گاز به منظور تکمیل امکانات سخت افزاری، تهیه20 دستگاه سیلندر هوای فشرده، تهیه10 دستگاه بی سیم دستی برای برقراری ارتباط بیشتر و سریع تر میان پرسنل ایمنی و آتش نشانی از دیگر تجهیزات بخش آتش نشانی است.
احداث و تجهیز ساختمان جدید آتش نشانی در غرب پالایشگاه شامل مکان استقرار وسایط نقلیه آتش نشانی، اتاق های اداری، ورزش، آموزش، رختکن و اتاق افسر شیفت از دیگر تغییرات مهمی بوده که طی دو سال اخیر به انجام رسیده و بخش آتش نشانی را برای مقابله با حوادث، سوانح آتش سوزی احتمالی آماده و مجهز کرده است.
آموزش و دستورالعمل ها
آموزش در بخش آتش نشانی از اقدامات حائز اهمیت و مهمی است که به طور پیوسته به اجرا در می آید و کلیه پرسنل آتش نشانی طی دوره های متعدد با آخرین دستور العمل های مربوط به وظایف خود آشنا می شوند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  10  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله جمهوری دمکراتیک خلق کره

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله جمهوری دمکراتیک خلق کره دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

الف – وضعیت جغرافیائی و طبیعی
(1) موقعیت و اهمیت استراتژیک :
جمهوری دمکراتیک خلق کره در نیمکره شمالی ، نیمکره شرقی در شرق آسیا و در کناره غربی دریای ژاپن و شرق خلیج کره واقع شده است . این کشور در موقعیت 37/41 درجه تا 43 درجه عرض شمالی و 18/124 درجه تا 41/130 درجه طول شرقی قرار دارد . کره شمالی از شمال به روسیه دارای 5/16 کیلومتر ، از شمال و شمال غربی با چین دارای 1360 کیلومتر و در جنوب با کره جنوبی دارای 248 کیلومتر مرز مشترک می باشد .
شبه جزیره کره از نظر ژئواستراتژیکی موقعیت ویژه ای را در شرق آسیا دارا بوده و به عبارتی دروازه شرقی آسیا برای غرب محسوب می شود . این ویژگی موجب شده است تا این منطقه طی قرن های گذشته همواره مورد توجه و طمع قدرتهای بزرگ قرار داشته و محور رقابت قدرتهای بزرگ بوده باشد زیرا در یک سوی این شبه جزیره ژاپن ، اقیانوس آرام و آمریکا و در سوی دیگر روسیه و چین قرار گرفته است . به عبارتی شبه جزیره کره فصل مشترک منافع قدرت های بزرگ است که در نهایت با تشکیل دو اردگاه شرق و غرب شبه جزیره کره نیز به دو بخش شمالی و جنوبی پس از جنگ جهانی دوم تقسیم گردید که بخش شمالی آن حوزه نفوذ بلوک کمونیسم و بخش جنوبی حوزه نفوذ نظام کپیتالیسم قرار گرفت .
موقعیت کلیدی این منطقه به نحوی بوده است که حتی فروپاشی شوروی به عنوان بزرگترین حامی کره شمالی و پایان دوران جنگ سرد نیز نتوانست به رقابت قدرتهای بزرگ در این منطقه خاتمه دهد . تداوم حضور یک صد هزار نظامی آمریکا در این منطقه که بخش عمده آن در خاک ژاپن و کره جنوبی مستقر گردیده است خود بزرگترین دلیل برای اهمیت این منطقه راهبردی است . بر این اساس در حال حاضر نه تنها مقامات دو کره در تحولات و جهت گیری های شبه جزیره کره نقش آفرینی می نمایند بلکه آمریکا ، روسیه ، چین و ژاپن مستمراً و مستقیماً تحولات این منطقه را دنبال نموده و تلاش پیگیری را برای تأثیر گذاری بر تحولات آن دنبال می نمایند .
(2) مساحت :
شبه جزیره کره کلاً 222418 کیلومتر مربع مساحت دارد که کره شمالی با وسعت 122762 کیلومتر مربع ( در حدود 150 کیلومتر مربع آن قلمرو آبی ) ، 55٪ از کل مساحت شبه جزیره کره را تشکیل می دهد .
(3) شرایط طبیعی :
این کشور ، کشوری کوهستانی بوده که اکثر مناطق آن پوشیده از جنگل است ، حدود 78٪ اراضی این کشور را کوهها و جنگلها پوشانده ، 3٪ آن باتلاقی و جلگه ای و 19٪ آن اراضی قابل کشت می باشد .
(الف) ارتفاعات :
بلندترین نقطه این کشور کوه پک توسان به طول 2750 متر و پست ترین نقطه این کشور در سواحل شرقی این کشور و در کنار دریای ژاپن هم سطح آب های آزاد است .(صفر) شبه جزیره کره دارای بیش از 50 کوه با ارتفاع بیش از 2000 متر می باشد که عموماً در بخش شمالی قرار گرفته است.
- حوادث طبیعی :
خشکسالی بهاری و به دنبال آن چندین سیل متوالی - طوفان های گاه و بیگاه دریای چین در اوایل پاییز .
- موضوعات رایج محیطی :
آلودگی آب ، حمایت های ناکافی برای آب آشامیدنی ، مرض های ناشی از مصرف آب سیلاب – قطع درختان جنگلی – فرسایش خاک – عقب ماندگی .
(ب) رودخانه ها :
بلندترین رودخانه این کشور آمنوک ( یالو ) به طول 806 کیلومتر بوده ( در نواحی مرزی میان کره شمالی و چین ) و دومین رود بلند این کشور رود تومن به طول 521 کیلومتر است ( در نواحی مرزی این کشور با چین و روسیه ) و سومین رود بزرگ این کشور رود ته دونگ گانگ می باشد که سرچمشه آن از مرکز این کشور و از ارتفاع رانگ ریم به سوی پایتخت آغاز و پس از عبور از مرکز شهر پیونگ یانگ در بندر نامپو وارد دریای زرد در غرب این کشور می شود . طول این رود در حدود 450 کیلومتر بوده و علاوه بر تأمین آب آشامیدنی پایتخت و شهرهای اطراف ، ده ها هزار هکتار از اراضی کشاورزی منطقه ای را نیز آب یاری می کند .

(پ) سواحل :
شبه جزیره کره دارای 8593 کیلومتر نوار ساحلی می باشد که کره شمالی 2498 کیلومتر
از این نوار ساحلی را تشکیل داده است که 1598 کیلومتر آن در سواحل شرقی و 900 کیلومتر
از آن در سواحل غربی واقع می باشد .
(ت) بنادر و سدهای مهم :
بنادر نامپو ( در 50 کیلومتریجنوب غربی شهر پیونگ یانگ ) ، ون سان ( در 200 کیلومتری شرق پایتخت ) ، ناجین و هونگ نام ( در شرق ) و آن جو و اینچون ( در غرب ) مهمترین بنادر کره شمالی است . این کشور دارای 12 سد بزرگ و 186 سد کوچک و حدود 1700 دریاچه مصنوعی بوده و مهمترین سد این کشور با هدف دفاعی برای جلوگیری از نفوذ نیروهای دریایی دشمن از مسیر رودخانه و همچنین تداخل آب شیرین رودخانه با آب دریا به طول 8 کیلومتر در منطقه بندر نامپو در مدخل ورودی رودخانه ته دونگ گانگ به دریای زرد احداث شده است .
(ث) جزایر :
این کشور دارای 190 جزیره کوچک و بزرگ می باشد که در حدود 128 جزیره در سواحل شرقی و 62 جزیره در سواحل غربی واقع شده است . اکثر جزایر این کشور در حدود 8 تا 12 کیلومتر از سواحل فاصله دارند .

(ج) آب و هوا :
آب و هوای کره شمالی در زمستان بسیار سرد و همراه با سوز مناطق منچوری و سیبری و در تابستان گرم ، مرطوب ( شرجی ) و بارانی است . متوسط دما در تابستان 17+ درجه و در زمستان 20- درجه می باشد . ( در مناطق کوهستانی مانند کوهستان پکتوسان در شمال این کشور برودت هوا تا 40- الی 50- درجه می رسد ) میزان بارندگی در این کشور حدود 1350 میلیمتر در سال می باشد .
ت – جمعیت :
در حال حاظر جمعیت کره شمالی در حدود 22224000 نفر می باشد که 8/58٪ آن در شهرها و 2/41٪ در روستا ها زندگی می کنند . رشد جمعیت 9٪ - زاد و ولد 09/16 در هزار – مرگ و میر 05/7 در هزار – مرگ ومیر کودکان 40/24 در هزار تولد – امید زندگی 37/71 سال – نرخ باروری 5/2 بچه .
در این کشور هیچ دینی رسمیت نداشته و انجام فعالیت مذهبی ممنوع است و لذا اکثریت مردم این کشور بی دین ( ملحد ) می باشند .

«فصل دوم »
سوابق تاریخی ، اوضاع سیاسی و نظام حکومتی کره شمالی :
تشکیل اولین حکومت با نام حکومت کوریا در شبه جزیره کره در قرن دهم میلادی شکل گرفت لیکن مقاومت این کشور سابقه تاریخی خود را مربوط به سال 2333 قبل از میلاد مسیح دانسته که توسط شخصی به نام شاه تان گان بنا گردید . این افسانه موجب تقویت همبستگی ملی به خصوص از زمان حضور بیگانگان گردید ،‌ چینی ها بیش از 400 سال به کره حکومت کردند ، ژاپن نیز به مدت 35 سال یعنی تا پایان جنگ جهانی دوم کره را ضمیمه خاک خود نمود . بعد از جنگ جهانی دوم شمال مدار 38 درجه به تصرف شوروی و بخش جنوبی آن به تصرف آمریکا درآمد ، کونیست ها ( شوروی و چین ) کیم ایل سونگ را تحت الحمایه خود قرار داده و زمینه انتخاب وی را به عنوان دبیر کل حزب کمونیست این کشور فراهم و در نهایت با اعلام استقلال کرده شمالی در سال 1327، این کشور خود را از بخش جنوبی جدا و عملاً شبه جزیره کره به دو بخش تقسیم گردید .
در 25 ژوئن 1950 نیروهای کره شمالی در یک هجوم سریع وارد سئول شدند اما شورای امنیت بلافاصله تشکیل جلسه داده و با صدور قطع نامه های توقف جنگ و عقب نشینی سریع نیروهای کره شمالی را خواستار گردید لیکن بی توجهی این کشور به مصوبه شورای امنیت منجر به صدور مجوز توسل به نیروی نظامی گردید ، آمریکا به همراه 15 کشور به عنوان نیروهای سازمان ملل به شبه جزیره کره گسیل شد اما در مقابل چین و شوروی نیز به نفع کره شمالی وارد جنگ شدند . سرانجام پس از سه سال جنگ در 27 ژوئن 1953 پیمان ترک مخاصمه بین دو طرف امضاء شد این پیمان کماکان باقی مانده و دو کره همچنان بدون امضای پیمان صلح به صورت جدا از یکدیگر باقی مانده اند .
نوع حکومت این کشور نظام کمونیستی بوده که بر اساس اراده یک فرد به عنوان رهبر مادام العمر اداره می شود . اصلی ترین مرکز تصمیم گیری در کره شمالی ، کمیته مرکزی حزب کارگران می باشد که برهمه ارکان حکومتی کشور حاکمیت دارد . لیکن در ظاهر این کشور دارای مجمع عالی خلق با 675 نماینده می باشد . دوره نمایندگی 5 سال است ، دبیر کل حزب ، رئیس کمیسیون عالی دفاع ، فرماندهی کل نیروهای مسلح و شورای پرزیدیوم و رئیس آن به وسیلة مجلس انتخاب می شوند. درکره همه چیز و همه سازمان ها در انحصار دولت است و از طرف حزب و کمیته های حزبی کنترل می شود . ایدئولوژی حاکم بر کره شمالی ایدئولوژی جوچه می باشد که ترکیبی از سوسیالیسم ، ناسیونالیسم و امونیسم است .
کره شمالی دارای 9 استان و 4 شهر ویژه بوده که در تابعیت هیچ استانی قرار نداشته و مدیریت مستقل دارند که عبارتند از شهرهای پیونگ یانگ ، نامپو ، کسونگ و ناجین یون بونگ ، پایتخت این کشور شهر پیونگ یانگ می باشد .
تابعیت مردم از سلسله مراتب و دستورات رده بالاتر ، عدم ارتباط با بیگانگان ، خود اتکائی بر اساس تعالیم جوچه ، کنترل شدید و نظامیگرایی اصول داخلی را تشکیل داده و سیاست خارجی نیز شامل ، حفظ بیطرفی در مناقشات ، خروج از انزوای سیاسی ، وحدت دو کره و برقراری ارتباط با کشورهای مستقل جهان می باشد .
با خاتمه دوران جنگ سرد این کشور با بحران در ابعاد سیاسی و اقتصادی مواجه گردید و این فشار موجب شد تا مقامات این کشور به تجدید نظر در روابط خارجی اقدام نمایند . بر این اساس برقراری روابط سیاسی و توسعه همکاریهای اقتصادی جزء اولین اولویتهای اول قرار گرفت .
- تقسیمات کشوری :
کره شمالی 9 استان ( چاگانگ ، هامهونگ شمالی – هامهونگ جنوبی – هوانگ هایی شمالی – هوانگ هایی جنوبی – پیونگ گیانگ شمالی- پیونگان جنوبی – یاگانگ – گانگ ون ) و چار شهر ویژه ( شامل پیونگ یانگ ، کی سانگ ، نامپو و ناجین سون بونگ ) است .
- نگاه اجمالی به کره ی شمالی :
جمعیت کره ی شمالی 3/22 میلیون نفر است و توزیع سنی آن به این صورت است :
25٪ زیر پانزده سا ل، 68٪ پانزده الی 64 سال و 7٪ بالاتر از 64 سال . مذهب های موجود در این کشور ، بودایی ، کنفوسیون ، شمنیزم ، چوندوئیست و مسیحی است .
زبان مردم ،کره ای است و حروف آن ترکیبی از حروف و صدا می باشد .
واحد پول کره ون است .
روزهای مهم کره عبارت است از : 15 آگوست (1945 ) روز استقلال – 9 سپتامبر (1948 ) تأسیس جمهوری دمکراتیک خلق کره – 16 فوریه ( 1942 ) تولد کیم جونگ ایل – 15 آوریل (1912) تولد کیم ایل سونگ – اول ماه می ،روز جهانی کارگر – 10 اکتبر (1945) تأسیس حزب کارگر است .
- تاریخی :
تاریخ کره به یک گذشته ی افسانه ای بر می گردد . شبه جزیره کره در طول قرن ها تحت تأثیر فرهنگ چین و بلحاظ تحت سیطره امپراطوری آن کشور بوده است .
امپراطوری ژاپن پس از پیروزی در جنگ (1894) و شوروی (1905) به عنوان قدرت بلامنازع آسیا ، شبه جزیره کره را تحت استیلای قوای خود درآورده و از سال 1910 رسماً آن را به خاک خود منظم نمود . شکست قوای ژاپن در جنگ جهانی دوم و تسلیم بلاشرط این کشور در سال 1945 موجب رها شدن کره از امپراطوری ژاپن گردید . طبق توافقات متفقین نیروهای شوروی در قست شمالی و نیروهای آمریکایی در جنوب مستقر گردیدند تا بر عملیات خلع سلاح ژاپن نظارت نمایند. بروز جنگ سرد میان دو بلوک شرق و غرب و رقابت آن ها در کلیه مناطق جهانی موجب گردید که شوروی و آمریکا با حمایت از عوامل داخلی زمینه را برای به قدرت رسیدن حکومت های طرفدار خود فراهم نمایند . در نتیجه در قسمت جنوبی شبه جزیره در سال 1948 جمهوری کره و در قسمت شمالی در سپتامبر همان سال جمهوری دمکراتیک خلق کره برقرار گردیه و جدایی سیاسی دو کره تثبیت گردید.

« فصل سوم »
وضعیت اجتماعی و خانوادگی کره شمالی :
در کره شمالی خانواده به عنوان یک سلول یا واحد اجتماعی در نظر گرفته می شود . امّا واحد اقتصادی ، فرد است که در یک تعاونی ، کارخانه یا اداره مشغول است و محل کارش را خود بدست می آورد . گرچه همه خانواده در انجام کار مشارکت دارند ، امّا حقوق خانواده به پدر یا پدربزرگ که اقتصاد خانواده را مدیریت و سازماندهی می کند ، پرداخت می گردد .
در نواحی شهری و تعاونی های روستایی ،‌اندازه خانواده به 4 یا 5 نفر محدود می گردد و معمولاً بیش از دو نسل در یک خانواده زندگی نمی کنند . والدین ( پدربزرگ ، مادربزرگ ) معمولاً با جوانترها ، ترجیحاً با پسر بزرگ زندگی می کند .
مشاهده گران کشف کردند که پسرها به دلایل اقتصادی و ادامه نام خانوادگی هنوز بیشتر از دخترها حائز توجه هستند . در ازدواج بزرگترین پسر خانواده نسبت به برادرش مخارج بیشتری صرف می گردد .
ارتباطات تحقیر آمیز سنّتی بین مادر شوهر و خواهر شوهر به نظر می رسد در عموم کشورهای آسیای شرقی نسل به نسل منتقل شده باشد . یک منبع کره جنوبی اعلام کرد که تقاضای زیاد مادر شوهران باید توسط سازمان های اجتماعی نظیر «انجمن دمکراتیک زنان » نکوهش شود . یک محقق آمریکایی از مباحثه با مقامات کره شمالی در اوایل 1950 متوجه شد که ناتوانی زن در تولد یک پسر هنوز یکی از دلایل طلاق دادن است . اگر یک مرد بخواهد طلاق دهد باید اجازه همسرش را بدست آورد . امّا یک زن می توان بدون رضایت مرد طلاق بگیرد . اما یک منبع کره شمالی گزارش کرد که طلاق دادن برای مرد آسانتر است . طلاق برای آن هایی که بدنام یا بدکاره هستند راحتتر از موارد دیگر انجام می پذیرد و در حقیقت اغلب به شدت از طرف هیئت حاکمه به طلاق حمایت می شود .
چنانکه از آمارها بر می آید آمار طلاق بین سالهای 1949 تا 1989 سالانه 3 تا 5 هزار بوده است. سن قانونی مرد برای ازدواج 18 سال بوده و برای زن 17 سال تعیین شده، ازدواج دیرتر از 20 و تا 30 سالگی عمومیت دارد و به خاطر انجام خدمت نظام وظیفه ازدواج دیرهنگام بر نرخ باروری تأثیر می گذارد .
به نظر می رسد که اکثر انتخاب زوجین از همان محدوده تعاونی روستایی و یا تشکیلات اقتصادی شهری صورت بگیرد . آداب و رسوم ازدواج سنتی دارا و ثروتمند از میان رفته ، ازدواج عاشقانه هرگز . به نظر می رسد جوانان باید برای ازدواج از والدین اجازه بگیرند . گرفتن زن دوم که در زمان های قبل عمل رایج بود ممنوع گردیده ، جشن های ازدواج خیلی ساده و کم هزینه تر از قبل گردیده ،‌اگر چه در میان خانواده های کشاورز عروسی معمولاً بعد از جمع آوری محصول پائیزه و قبل از شخم زدن بهار صورت می گیرد ، در چنین وقتی معمولاً خانواده ها بیشترین پول را برای انجام چنین مراسمی دارند . نوعروس می تواند درآمد سالایانه اش را به خانه جدیدش ببرد .

« فصل چهارم »
نظام سیاسی کره شمالی
سرچشمه حکومت کره شمالی :
زمانی که کره در سال 15 آگوست 1945 از استعمار ژاپن رهایی یافت ، کیم ایل سونگ یکی از فرماندهان لشکر 88 ویژه ی اتحادیه جماهیر شوروی ( این لشگر ترکیبی از چینی ها و کره ای ها تحت فرماندهی یک افسر چینی بود ) ، انتخاب شد تا مقاصد اتحاد جماهیر شوروی را دو کره دنبال کند . بنابراین او در 19 سبتامبر 1945 بوسیله کشتی جنگی شوروی وارد نبرد «ونسان» کره شد . بدون داشتن تجربه کشورداری . با این وجود پس از ورود در 10 اکتبر 1945 حزب کارگران کره را تأسیس کرد و در روز سبتامبر 1948 دولت ، و به دنبال آن در 8 فوریه 1948 ارتش خلق کره را بنا نهاد .
کیم ایل سونگ که از طرف اتحاد شوروی می شد ،‌تا پیش از 17 فوریه 1948 ، در مجمع خلق کره به عنوان رئیس قوه ی مقنّنه ،‌همچنین در کمیته ی خلق کره به عنوان رئیس هیئت مدیره حکومت می کرد ، سپس از تقسیم کشور به دو قسمت شمالی و جنوبی ارتش خلق کره پدید آمد و پس از آن کیم ایل سونگ « جمهوری دمکراتیک خلق کره » را بوجود آورد . با طرح تحریم سازمان ملل برای تشکیل یک حکومت واحد با یک انتخاب آزاد عمومی در کره شمالی و جنوبی ، کیم ایل سونگ برای نیرومند ساختن بنیادهای نظامی تصفیه های خونینی را علیه مخالفان و دشمنان احتمالی انجام داد . به عنوان مثال : از بین بردن اعضای اصلی حزب کارگران در جنوب ، درست بعد از متارکه جنگ در کره ( 27 ژوئن 1953 ) . پاکسازی در حزب طرفداران چین و حزب طرفداران روسیه در اواخر سال های 1950 و همچنین پاکسازی در ارتش در اوخر 1960 .
برای حق جلوه دادن حکومت کره شمالی ، رژیم نیاز داشت تا یک تصویر حماسی از کیم ایل سونگ و زندگی او خلق کنند . در نتیجه کیم ایل سونگ در اذهان مردم کره به عنوان آغازگر شورش علیه سلطه ی ژاپنی ها از سال 1925 مجسم شد زمانی که او فقط 14 سال داشت. او بعدها نقطه نظرات سیاسی ،‌ اجتماعی و آموزشی خود را تحت عنوان « ایدئولوژی جوچه » که برگرفته از نظام کمونیستی و داشته ها و آداب و رسوم بومی است به رشته ی تحریر آورد و تمامی آحاد جامعه را به پیروی از اصول جوچه ملزم ساخت سنبل این مکتب داس ، چکش و قلم است . داس به نشانه حمایت از کشاورزان ، چکش به نشانه حمایت از صنعتگران و قلم به نشانه حمایت از اندیشه .
ساختار سیاسی :
حزب کارگران کره شمالی بالاترین قدرت در کشور است که به رفرم و تأسیس سوسیالیزم منجر می شود . منشأ پیدایی حزب توافق نامه سران پنج استان شمال غرب کره در اکتبر 1645 تحت عنوان «عزم به تحکیم یک سازمان و خط و مشی سیاسی » به همین خاطر حزب کارگر کره شمالی 10 اکتبر هر سال را جشن می گیرد . اصول راهبری و اهداف نهایی حزب کارگران کره در اکتبر 1990 تجدید نظر می شود و ایدئولوژی جوچه راهنمایی اصلی فعالیت های حزب می شود .
• در رأس کشور کره ی شمالی کیم جونگ ایل قرار دارد که فرزند کیم ایل سونگ ، بنیان گذار نظام جمهوری دمکراتیک خلق کره است . وی دارای سه عنوان رسمی ، ریاست کمیسیون دفاع ملّی ، فرمانده کل ارتش و دبیر کل حزب کارگران کره می باشد . وی رهبر کره ی شمالی است و از اختیارات نامحدودی برخوردار می باشد .
• دومین مقاوم رسمی کره شمالی رئیس پرزیدیوم مجمع عالی خلق می باشد . وی دارای چهار معاون می باشد و به عنوان عالی ترین مقام ای که کره شمالی را در خارج نمایندگی می کند محسوب کرد .
• کمیسیون دفاع ملی متشکل از نه ژنرال می باشد که در رأس آنان رهبر قرار دارد .
• کابینه کره شمالی نخست وزیر ، سه معاون او ، دبیر کل کابینه و 28 وزیر می باشد .
- مجلس کره شمالی دارای 1200 نفر عضو می باشد که در سال فقط 12 اجلاس برگزار می کنند و طی آن بودجه ی پیشنهادی دولت انتصابات صورت گرفته و سیاست های کلّی دولت را تصویب می کند . اعضای مجلس از طریق ارکان ها و دفاتر حزبی در مناطق و شهرستان های مختلف انتخاب می شوند . آن ها رئیس مجلس را نیز تعیین می کنند . حزب کارگران کره تمامی مردم را در تشکّل های مختلف نوجوانان ، جوانان ، زنان و سایر گروه ها سازماندهی می کند و ایدئولوژی جوچه را به آنان آموزش می دهد .
حزب ، مهمترین تشکّل سیاسی :
براین اساس قدرتمندترین و گسترده ترین نهاد دولتی کره ی شمالی در تمامی زمینه ها حزب کارگران کره است که براساس یک سازماندهی گسترده استعداد عموم مردم این کشور را کشف نموده و طی مراحل آموزش ویژه ،افراد را برای برعهده گرفتن پست های گوناگون آماده می کند .
کره شمالی در سال 1945 مستقل شده و روز ملّی آن 9 سبتامبر است . در سازمان ملل ، نماینده ای به نام « پک کیل یون » دارد و درسازمان های زیر نیز عضو است :
فائو ،‌اونکتاد ، یوپو ،‌ وهو ، ومو ، اتحادیه بین المجالس ، کشورهای غیر متعهد و کومتون.
- روابط با خارج :
کره با کشورهایی مانند ، چین ، روسیه ، کشورهای کمونیستی ، کوبا ،‌ ویتنام ، لأوس و سایر کشورهایی که مواضع ضدّ آمریکایی دارند مانند : ایران ، سوریه ، فلسطین ، لیبی ، ونزوئلا ، رابطه ی ضدّ آمریکایی دارند . کره با کشورهای اروپای غربی روابطش سرد است . با آمریکا و ژاپن روابط خصمانه دارد . با کره ی جنوبی قبلاً روابط خصمانه داشت ، در زمان حال ، مشغول تنش زدایی است .

« فصل پنجم »
سیستم اقتصادی کره شمالی :
ساختار اقتصادی کره شمالی با مالکیت دولتی تمام محصولات و درآمدها مشخص می شود . اقتصاد متمرکز اقتصاد دستوری ، متکی به خود و کاملاً بسته .
قانون اساسی کره شمالی تصریح می کند : در جمهوری دمکراتیک خلق کره ، مالکیت منحصر به فرد متعلق به دولت و سازمان های تعاونی می باشد . ( ماده 20 ) و هیچ محدودیتی نسبت به مالکیت دولت وجود ندارد . ( مادة 21 ) .
این نظام مالکیت انگیزه های کشاورزان و کارگران را نسبت به انجام کار سخت تر کاهش داده است و بنابراین سبب رکود اقتصاد شده است .
سیستم برنامه ریزی متمرکز یک توزیع نامتعادلی از منابع عرضه و تقاضای کالا بوجود آوره است : زمامداران که تصمیم گیرنده هستد به حمایت تشکیلات مرکزی می پردازند و در نتیجه سبب بوجود آمدن بوروکراسی و سوء استفاده مأموران دولتی می شود .
سیاست های اقتصادی خود اتکایی طراحی شده اند تا ساختار سوسیالیستی را در کره شمالی با به کاربردن منابع بومی تکنولوژی های بومی و فقط به یک شیوه به پیش ببرند . ردّ اهمیت سرمایه تکنولوژی های بیگانه و اتخاذ این سیاسیت ها اقتصاد کره شمالی را به شدت عقب نگه داشته است .
تحت این شرایط حاکمان کره شمالی به رشد صنایع سنگین حتی با قربانی کردن بخش کالاهای مناسب ، مبادرت می ورزند به عنوان مثال هزینه بخش نظامی 30 درصد GNP می باشد.
کره شمالی اصلاح مدیریت اقتصادی اش را در دنباله روی از یک مرحله آشکار به برانگیختن رقابت در جامعه و بالاخره بازسازی موانع جدی اقتصادی اش را با اصلاح سیستم قیمت و دستمزد ها، چسباندن یک نظام اقتصاد پولی قوی قرارداده است . این شیوه ی اقتصاد در کره شمالی درست پس از شبه جزیره به دو قسمت شمالی و جنوبی ، تحت اصلاحات گوناگون سوسیالیستی شامل اصلاح زمین ، ملی سازی صنایع بزرگ ، معرفی مالکیت دولتی، ‌منابع زیرزمینی ، جنگلی ، آب ها و انجام طرح های اقتصادی زیر بنایی به کار گرفته شد .
در اوت 1958 کشور اصلاحات سوسیالیستی را از تمام مراحل تولید با مجموع فعالیت های کشاورزی ، صنایع دستی ، تجارت و صنعت در اندازه های کوچک و متوسط به انجام رساند .
در کره شمالی هیچ گونه محدودیتی به مالکیت دولتی وجود ندارد . اهداف مالکیت دولتی شامل زمین متصرف نشده توسط گروههای اجتماعی جنگل ، منابع زیر زمینی و سایر منابع طبیعی ،‌کارخانه های بزرگ ، سرمایه گذاری ها ، بانک ها ، فرودگاهها ، حمل و نقل ، امکانات پستی و غیره . در ضمن هدف های مالکیت جمعی شامل زمین ، ماشین های کشاورزی ، کشتی ها ،‌کارخانه های کوچک و متوسط و سرمایه گذاری های در دست کشاورزان تعاونی ها و گروه های شیلات می باشد .
اصلاحات کشاورزی در تعاونی های کشاورزی :
در مارس 1946 مجمع خلق موقت کره شمالی یک اصلاح زمین و اصلاح زمین در دست افراد انجام داد . براساس اصل مصادره و توزیع بلاعوض .
درهمان زمان بالغ بر یک میلیون از 2 میلیون جریب زمین کشاورزان کره شمالی بدون هیچ ملاحظه ای مصادره شد . بقیه زمین تقریباً 900.000 جریب بین کشاورزان به رایگان توزیع شد و باقی مانده به مالکیت دولتی درآمد .
منابع زیرزمینی این کشور :
زغال سنگ ، سرب ، تنگستن ، روی ، گرافیت ، منیزیم ، سنگ آهن ،‌ مس و طلا می باشد .
رفرم اقتصادی :
از سال 2002 کره ی شمالی سیاست رفرم اقتصادی به تبعیت از چین را شروع کرده و روند کاهش سوبسید و کوپن ، آزادی تدریجی فعالیت اقتصادی مردم و جذب سرمایه های خارجی در مناطق آزاد تجاری را آغاز نموده است .
علی رغم اینکه اقتصاد کره ی شمالی در دوران جنگ سرد از شکوفایی نسبتاً خوبی برخوردار بود و میزان تجارت خارجی این کشور سالانه بیش از 4 میلیارد برآورد می شود ولی با فروپاشی بلوک شرق سابق و در نتیجه کاهش روابط تجاری کره ی شمالی با آن کشورها و نیز بی رونق شدن صنعت توریسم این کشور و از طرف دیگر بروز عوارض و بلایای طبیعی از جمله سیلاب و قحطی رکود شدید اقتصادی در دهه 1990 بر اقتصادی کره ی شمالی سایه افکند . از سال 2002 کره ی شمالی با آغاز روند اصلاحات در سیستم کاملاً دولتی و بسته اقتصادی خود زمینه ی رشد اقتصادی را فراهم نمود و در نتیجه ی این سیاست ، حجم تجارت خارجی کره ی شمالی در سال 2003 پس از 11 سال رکود به 10/3 میلیارد دلار رسید . چین با درنظر گرفتن 40 درصد روابط تجاری کره ی شمالی اولین شریک تجاری این کشور به شمار می آید و به جهت تبعیت از الگوی اصلاحات اقتصادی به مدل چینی وابستگی اقتصادی کره ی شمالی به چین روز به روز عمیق تر شده است .
کره ی جنوبی ، ژاپن و تایلند سه شریک تجاری دیگر کره ی شمالی هستند . در سال 2003 تولید ناخالصی ملّی کره ی شمالی با رشد 8/1 میلیارد دلار گردید ،‌ درآمد سرانه که در اوایل دهه ی 90 بالغ بر 100 دلار بوده و در اواخر دهه ی 90 به 573 دلار رسیده بود و در حال حاضر با توجه به شروع روند اصلاحات اقتصادی از مرز 700 دلار گذشته است .

« فصل ششم »
زبان کره ای :
زبان کره ای از خانواده زبان های آلتایی است که ریشه آن از شمال آسیا شامل مغولی ، ترکی ، فنلاوندی ، مجاری و منچوری است . گرچه ارتباط تاریخی بین کره و ژاپن ثابت شده ولی این شباهت ها ساختاری قابل ملاحظه ای دارند . هر دو زبان دارای ساختار مؤدبانه ای هستند گه یک معنی را برای اشخاص مختلف با کلمات گوناگونی ادا می کنند مثلاً برو "کارو" برای طبقه پست ،‌بچه کاگه برای طبقه بزرگسال « کا اُ‌» یا « کاشی اُ » برای طبقه بالا و « کاشپ شی اُ » برای طبقه بالاتر از آن بکار می رود . الفبای زبان کره ای هانگل است که دانشمندان دربار پادشاه سیوجنگ (59- 1418 ) آن را اختراع کردند و آنطور که خود آن پادشاه ادعا می کرده : فراگیری آن آنقدر ساده است که در یک صبح می توان آنرا یادگرفت ولی در عین حال به اعتراف اکثر زبان شناسان یکی از علمی ترین حروف الفباست که اصوات گفتاری زبان کره بطور کامل منعکس می کند . گرچه زبان های کره ای در چینی از نظر دستوری ارتباطی به هم ندارند . درصد زیادی از لغات کره ای ازواژه های بیگانه چینی مشتق شده اند که انعکاس تسلط فرهنگی طولانی چین است .
در موارد زیادی دو کلمه وجود دارد یکی عاریت گرفته از چین و دیگری کلمه اصیل کره ای که معنی یک چیز را می رسانند . کلمه وابسته به چین اغلب در مکاتبات و محاورات رسمی کاربرد دارد . کره ای ها یک کلمه یا نوع دیگر آن را برای نشان دادن درست منظور خود در گفتار و یا نوشتار انتخاب می کنند و تمایزات دقیقی را با بکار بردن کلمات مناسب آن منظور قائل می شوند .
زبان طبقه ای یا مؤدبانه و اشکال دستوری آن در کره شمالی برای جنوبی ها نامفهوم است گرچه طبق گفته یک ادیب کره شمالی کیم ایل سونگ از مردمش می خواست که با خود و خانواده اش با زبان ویژه و هنوری فیگ (مؤدبانه) صحبت کنند در یکی از نشریات 1976 بنام «زبان مشکل ما قوانین به سبک گفتاری و نوشتاری کیم ایل سونگ بنا نهاده شده و به عنوان یک هنجار از آن حمایت می شود .
« فصل هفتم »
آموزش و پرورش :
آموزش و پرورش رسمی در رشد و توسعه کره قدیم نقش مرکزی داشته است . در طول پادشاهی خاندان چوسون ،‌دربار سلطنتی مداری تأسیس کردند که از ریشه های کنفسیوس را در مدار بین متوسطه استانها و مرکز آموزش دهنده این سیستم آموزش ابتدایی را در بر نمی گرفت. در طول 15 قرن مدارس حمایت شده از نظر کیفیت رو به زوال گذاشتند و در قرن 16 جای خود را به آموزشگاههای خصوصی و مراکز تبلیغ اندیشه های نئوکنفیسوسی دارند . آموزش عالی در دانشگاه ملی کمسیون توسط sngg yung wan در سئول بوجود آمد . ثبت نام در این دانشگاه به 200 نفر محدود می شد که امتحانات مدارج پائین را گذرانده بودند و برای امتحانات بالاتر آماده می شدند .
در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 تغییرات آموزشی بزرگی را شاهد بود swn ها توسط حکومت مرکزی از بین رفته بودند . مبلغان مسیحی مدارس جدیدی تأسیس کردند که برنامه های درسی غرب را آموزش بدهد . در این سال اولین مدرسه برای زنان بود به نام دانشگاه زنان Ehw که توسط مبلعان و مسیحی امریکا در سال 1886 در سئول پایه گذاری شد . در طول سال های آخر این خاندان بیش از 3000 مدرسه خصوصی که اندیشه های جدید را توسط مبلغان و دبیران به زن و مرد آموزش دهند پیدا شد .
بیشتر این مدارس در شمال کشور متمرکز بودند . پس از تصرف کردن توسط ژاپن در سال 1910 حکومت مستعمره یک سیستم آموزشی برای دو هدف بنا نهاد .
1- آموزش حداقل برنامه های طراحی شده تا آن ها را برای نقش های فرمانبرداری در یک اقتصاد مدرن تربیت کند و آن ها را به افرادی وفادار به امپراطور تبدیل کند .
2- آموزش و پرورش با کیفیتی عالی تر برای ژاپنی هایی که در شبه جزیره کره مقیم بودند.
ژاپنی ها بعدها منابع بیشتری سرمایه گذاری کردند و فرصت ها برای کره ای ها روز بروز سخت تر می شد .
در سال 1930 تنها 2/12 درصد بچه های 7 تا 14 سال به مدرسه می رفتند . یک دانشگاه ایتالیایی به مدل دانشگاه امپریال توکیو در سال 1923 در سئول تأسیس شد . امّا تعداد کره ای هایی که اجازه داشتند آن جا تحصیل کنند تا شامل 40 درصد سهمیه افراد آن دانشگاه بود . بقیه این دانشجویان ژاپنی ها بودند .
دانشگاه های خصوصی شامل آن هایی می شدند که توسط مبلغان تأسیس شده بود نشیر کالج sugsil در پیونگ یانگ و کالج مسیحی چوسون در سئول فرصت های دیگر را برای آروزهای آموزش عالی کره ای ها فراهم می کرد .
بعد از استقرار کره شمالی یک سیستم آموزش و پرورش که تا حد زیادی برگرفته از اتحاد جماهیر شوروی بود برقرار شد این سیستم ،‌موانع زیای روبرو بود مطابق گفته ی کره ای ها زمان شکل گیری کره شمالی به دو سوم بچه های سنین مدرسه ، مدرسه ابتدایی نرفته بودند و اکثر بزرگسالان 3/2 میلیون بی سواد بودند . در 1950 آموزش ابتدایی اجباری گردید . بروز جنگ کره ، دستیابی به اهداف را به تأخیر انداخت . یعنی آموزش ابتدایی فراگیر تا سال 1956 مخقق نگردید . به گفته منابع کره ای آموزش اجباری 7 ساله ابتدایی و متوسطه در سال 1958 پیاده شده و در سال 1959 آموزش و پرورش جهانی مقاطع تحصیلی که در همه مدارس به کار گرفته شد نه تنها ساختار و امکانات آموزشی ، بلکه کتاب ها ،‌لباس ها و کلاس ها ،‌تخته ها برای دانش آموزان بدون هیچ هزینه ای فراهم شد . در سال 1967 آموزش و پرورش اجباری 9 ساله گردید . در 1975 نظام آموزش اجباری 11 ساله که یک سال پیش دبستانی و ده سال ابتدایی و متوسطه گردید ، بکار گرفته شد ، سیستمی که تا سال 1993 تأثیرگذار ماند .
طبق گفته کیم ایل سونگ در 1983در گردهمایی وزرای آموزش و پرورش کشورهای غیر متعهد درپیونگ یانگ آموزش عالی جهانی در آینده نزدیک به کار گرفته خواهد شد در آن زمان دانشجویان هزینه تحصیلی نداشتند . دولت هزینه تحصیل بیش از نیمی از جمعیت 9/18 میلیونی کشور را می پرداخت .
آموزش و پرورش روشها وموضوعات :
همچنانکه همانند سایر کشورهای کمونیست سیاست ها و ایدئولوژی ها ابتدا وارد نظام آموزشی می شوند کیم ایل سونگ در رساله اش 1977 « رساله ای بر تعلیم و تربیت سوسیالیستی » نوشت که تعلیم و تربیت سیاسی و ایدئولوژی مهمترین قسمت آموزش و پرورش سوسیالیستی است . فقط با یک آموزش و پرورش سیاسی و ایدئولوژیکی صحیح است که امکان تربیت دانش آموزان بعنوان انقلابیون فراهم می شود . انقلابی با چشم انداز جهانی و اخلاق و ایدئولوژییک کمونیست . و فقط با به صدادرآوردن آموزش ایدئولوژیکی سیاسی است که « کشور علمی » و آموزش تکنولوژیکی و فرهنگ مادی مفید خواهد بود .
آموزش و پرورش یک تجربة‌ جمعی است نه تنها آموزش و مدرسه ای رسمی بلکه فعالیت های فوق برنامه آموزش اجتماعی و و تعلیم و تربیت و آموزش – کار بزرگ سالان را جدی می گیرد . مطابق با این رساله « رساله ای بر تعلیم و تربیت کمونیستی » دولت سوسیالیستی نه تنها باید برنامه های فراگیر آموزشی را سازمان دهد و آن را هدایت کند و نیازهای مؤسسات آموزش خصوصی را رفع کند بلکه همچنین آموزش و پرورش را به اصل آموزش مداوم همه افراد جامعه تسری دهد . آموزش مداوم همه افراد جامعه برای ساختن سوسیالیزم و کمونیسم گریز ناپذیر است .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  37  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله تصفیه آب و پساب

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله تصفیه آب و پساب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
گسترش روز افزون جوامع بشری و پیشرفت در زمینه‌های صنعتی، هرچند که امتیازات ویژه ای بهمراه داشته است ولیکن مشکلات عدیده ای را نیز برای اجتماعات به ارمغان آورده است. یکی از این مشکلات ، فاضلاب حاصل از اماکن مسکونی و فعالیت واحدهای صنعتی می‌باشد. از آنجا که دفع غیر صحیح فاضلابهای خانگی و صنعتی اثرات نامطلوبی بر روی محیط زیست دارد، تصفیه هرچه کاملتر فاضلابها اهمیت بیشتری می‌یابد. فاضلابهای خانگی و از آن مهمتر فاضلابهای صنعتی بعلت داشتن مواد آلی و معدنی ، در صورت دفع در محیط باعث آلوده شدن آبهای سطحی و زیرزمینی گشته و در نتیجه استفاده مجدد از آب برای بهترین کاربرد آن با مشکل مواجه می‌گردد. همچنین استفاده از آب برای مصارف مختلف و نیاز شدید به آب در هر منطقه از ایران ، ما را برآن می‌دارد که از به هدر رفتن آب به هر شکل جلوگیری کرده و با تصفیه فاضلابهای خانگی و صنعتی که از حجم زیادی نیز برخوردار هستند در جهت تأمین آب مورد نیاز قدم برداریم.
حجم فاضلاب یک واحد صنعتی بستگی به عواملی همچون نوع محصول ، نحوه تولید ، ابزار و وسایل و ... بستگی دارد. از واحدهای صنعتی که دارای فاضلاب با حجم نسبتا" بالا و آلودگی بسیار شدید می‌باشند، واحدهای کشتاری گاو و گوشفند می‌باشند.در حال حاضر در اکثر شهرهای ایران کشتارگاهی جهت ذبح گاو و گوسفند وجود دارد. فاضلاب این کشتارگاهها بیشتر به چاهها ، رودخانه‌ها ، قنوات متروکه بدون کوچکترین عملیات تصفیه دفع می‌گردند و در بهترین حالت، فاضلاب پس از عبور از یک حوضچه ته نشینی ساده به محیط دفع می‌شود. علاوه بر اینکه آلودگی معدنی و آلی از این طریق بوجود می‌آید، انتشار بیماریهای مشترک بین انسان و دام نیز از طریق دفع فاضلاب کشتارگاهها بعلت عدم رعایت مسائل بهداشتی وجود دارد.
تاکنون روشهای بیولوژیکی گوناگونی چه هوازی و غیر هوازی در رابطه با تصفیه فاضلابها بکار گرفته شده است. هر یک از این روشها از امتیازات و بعضا" معایبی برخوردار هستند. مثلا" روش هوازی ( لجن فعال ، فیلترهای چکنده و ... ) در تصفیه فاضلابهای خانگی و صنعتی دارای کارائی بالا در کاهش مواد آلی و معدنی موجود بوده و این خود یک مزیت عالی است. لیکن همین روش هوازی نیاز به وسایل هوادهی و مکانیکی در مراحل مختلف تصفیه دارد و ضمنا" با لجن زیادی که تولید می‌گردد مشکل هضم لجن آغاز کار است . در روش غیر هوازی تصفیه فاضلاب، هرچند که BOD پساب خروجی از واحد تصفیه کننده بیشتر از BOD پساب خروجی در روش هوازی است، ولی امتیازاتی از قبیل عدم نیاز به وسایل هوادهی ، لجن تولیدی بسیار کمتر ، تولید گاز متان قابل استفاده و ... برای روش غیر هوازی متصور می‌باشد. (1)

تاریخچه تصفیه آب به روش صنعتی
بر اساس اطلاعات موجود و به نوشته M.N.Baker در کتاب " در جستجوی آب خالص و بهداشتی" قدمت این مقوله به دو هزار سال قبل از میلاد مسیح میرسد. اما آنچه از نقطه نظر تاریخی مدون شده به 400 سال پس از میلاد مسیح تعلق دارد که در آن برای بهداشتی کردن آب ، جوشانیدن آن بر روی آتش و یا فروکردن میله سرخ آهنی در درون آب را توصیه نموده است. گرم کردن آب بوسیله آفتاب و یا صاف نمودنش ، با عبور دادن آن از میان لایه‌های شنی نیز آمده است.
در کتاب مقدس تورات نیز درارتباط با چگونگی تصفیه آب آلوده در آن زمان تصویری از روش مبادله یونی ارائه شده ، عملا" از روشهای طبیعی مبادله یونی در آن موقع سخن به میان آمده است. این تصویر توسط داشگاه فیلادلفیا واقع در ایالت پنسیلوانیای آمریکا انتشار یافته وقدمتش را به مارس یا آوریل سال 1335 قبل از میلاد مسیح نسبت داده اند.
البته، روش صنعتی تصفیه آب در قرن نوزدهم و در زمان انقلاب صنعتی رشد و تکامل یافت و پایه‌های اصلی آن عملا" نضج گرفت.این صنعت، همزمان با بهره گیری از دیگ‌های بخار جهت تولید بخار ، به کار گرفته شد و شکل صنعتی به خود گرفت. عمدهء فعالیتهای اولیه به منظور تصفیه آبها برای رفع مشکلات دیگ‌های بخار بوده است.
Nodell آغاز این روش را به نخستین روزهای پیدایش ماشین وات و تمیزکردن دیگ بخار و پرکردن مجدد آن نسبت داده است. در همان زمان بر حسب اتفاق دریافتند که استفاده از سیب زمینی در دیگهای بخار کار جمع آوری لجن را راحت کرده و از چسبیدن رسوبات به جداره‌های دیگ جلوگیری می‌کند.
در سال 1857 اطلاعیه‌هایی در باره کنترل مقدار رسوبات با مواد آلی تانن دار، و نیز در سال 1962 استفاده از فسفات دی سدیک جهت جلوگیریاز ایجاد رسوب در دیگ بخار به ثبت رسیده است و از آن زمان همه روزه روش‌ها و مواد گوناگونی برای تصفیه‌های مختلف به ثبت میرسد.
از حدود یکصد سال پیش که رابطه بین اثر باکتریها و میکروبهای بیماریزا در واگیری و شیوع بیماریها آشکار گشت ، انسان به فکر پاکسازی آبهای آلوده افتاد.به عبارت دیگر تصفیه آبو فابضلاب در روند امروزی خود بیشتر در اثر پیشرفت علم زیست شناسی ، پزشکی و شیمی بوجود آمده است. به ویژه پس از جنگ جهانی دوم ، در نتیجه توسعه شهرها و صنایع، خطر آلودگی محیط زیست و در نتیجه نیاز به تصفیه فاضلاب با شدت بی سابقه ای افزایش یافت و همزمان با آن روشهای بسیاری برای تصفیه فاضلاب پیشنهاد و به کار گرفته شد. بویژه استفاده از فاضلاب برای آبیاری در کشاورزی به علت خاصیت کودی آن از یکصد سال پیش تا کنون در کشورهای اروپائی متداول بوده است.
در ایران نیز همانگونه که از گذشته به یاد داریم ، بیشتر فاضلابها بویژه فاضلاب توالت‌ها، لجن ته استخرها و ... به مصرف کشاورزی می‌رسید. ولی امروزه بواسطه آلودگی‌های ناشی از بوی بد، و تولید حشرات مثل پشه و ... در دیگر اکثر مناطق و حتی روستاها فاضلاب ناشی از توالتها و ... به مخازن زیرزمینی (چاهها) سرازیر شده و در اثر آمیخته شدن با پسآب حاصل از شستشوی ظروف و حمام‌های خانگی از ارزش این لجن‌ها برای استفاده در مصارف کشاورزی تا حد زیادی کاسته شده است.
علاوه بر پسآب‌های متداول ذکر شده با پیشرفت تکنولوژی هسته ای ، امروزه، پسآب حاصل از راکتورهای هسته ای که حاوی فلزات رادیواکتیو هستند و از آب اطراف راکتورها حاصل می‌شود، مشکلی اساسی بوده و بواسطه ماهیت ویژه چنین پسآب‌هایی، باید تسریع در تصفیه و حذف این مواد رادیواکتیو به عمل آید. یکی از روشهای متداول در تصفیه فلزات رادیواکتیو استفاده از مبادله کننده‌های یونی معدنی میباشد.
استفاده از زوائد کشاورزی برای گرفتن یون فلزات سنگین از دهه قبل بویژه مورد توجه قرار گرفته است. Web and Leach در 1971 کار خود را روی پشم تمییز و رنگ نشده برای جذب جیوه بر روی آن مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که پشم طبیعی و هم پشت عمل شده، تصفیه کننده‌های مؤثرتری نسبت به رزینهای سنتزی Dowex 1*8,Dowex 1-A آزمایش شده برای جیوه می‌باشند. این دو محقق سپسبه مطالعه روی زوائد کشاورزی پرداختند و دریافتند که جذب جیوه توسط این مواد از پشم و مشتقات آن بیشتر است.
در ایران نیز در سال 1367 تحقیقی روی میزان جذب یون مس، سرب و کرم شش ظرفیتی ، روی خاک اره صورت گرفته و نتایج خوبی در پی داشته است.(7)

آب و پساب در صنعت
صنایع حجمهای بزرگی از آب را در عملیات کمکی و شستشو و ... و فرآیندهای ویژه خود مصرف می‌کنند. تناژ مصرف آب در کارخانه‌های مواد غذائی ساخت کاغذ و شیمیایی از همه بالاتر است و 93% آن به پساب تبدیل میشود. 50 milian gal/day بعضی کارخانه‌ها مصرف می‌کنند.60% آب مورد نیاز از پساب گرفته شده ، 40% تازه وارد میشود و بیش از 7% مصرف و تبخیر نمی شود.
مقدار آب لازم برای بعضی صنایع
Industry Unit of Production Gallen Per Unit
Beet Sugar (چغندر قند) Ton of beets 7000
Meat ton 4000-1300
Automobile Vehicle 10000
‍Cotton Goods 100 eb 20000
Leather 100 ft2 64000
Paper ton 100000-20000
Steel ton 50000-15000
پالایشگاه نفت بشکه 3000

در بسیاری از صنایع 100% آب لازم جهت خنک کردن استفاده میشود.( صنایع برق)

پساب صنعتی (Industrial Wastewater)
پسابهای صنعتی بر حسب منشأ و نوع صنعت به دو طبقه کلی تقسیم می‌شوند:
1) آنهایی که دارای آلودگی معدنی هستند. مثل صنایع معدنی
2) آنهایی که دارای آلودگی آلی هستند. مثل صنایع نفت و مواد غذایی
علاوه بر اینها هر صنعتی ناخالصی در پساب خود دارد و لذا روش‌های تصفیه متفاوت است.
نوع پساب ناخالصیهای اصلی
پالایشگاه‌های نفت نفت و محصولات نفتی، اسیدهای نفتنیک، مرکاپتانها، سولفیدها،‌هالوژنها، فنل‌ها
صنعت تولید کک پیریدین، هیدروکربنها، اسیدهای چرب، آمونیاک
صنایع تولید خمیر کاغذ و کاغذ لیگنین، سولفونیک اسید، مرکاپتانها، الکلها، کتونها، آلدئیدها، مواد معلق آلی
صنایع تولید رنگ اسیدهای معدنی، ترکیبات نیترو، فنولها، بقایای رنگ و رنگدانه‌ها که در آب حل نمی شوند.
صنایع تولید پلاستیک الکلها، هیروکربنها، آلدئیدها

تصفیه تا میزانی صورت می‌گیرد که آلاینده به حد مجاز خود برسد و باید معیاری برای اندازه گیری آنها وجود داشته باشد.
- مقدار مجاز برای اسیدهای معدنی-------------------30 ppm
- مقدار مجاز برای فنل‌ها---------------------------0.002ppm
- مقدار مجاز برای مرکاپتانها-------------------------2.5ppm
- مقدار مجاز برای H2s-----------------------------1-3ppm
- مقدار مجاز برای نفتنیک اسید----------------------0.2ppm
- مقدار مجاز برای SO2 ----------------------------0.1-0.5ppm
استفاده مجدد از پساب تصفیه شده جهت :
1) مصارف شهری ( آشامیدنی )
2) مصرف صنعتی ، خصوصا" برای ‍Cooling . ولی اگر برای Boiler مصرف شود باید بیشتر تصفیه شود.
3) مصارف شستشوی زمینی و خنک کردن
CL< 175 ppm
PH = 6.8-8.5
< 25 ppmمواد معلق
BOD < 30 ppm
4) استفاده کشاورزی و فضای سبز
یونهای سدیم و منیزیوم و کلسیم و پتاسیم باعث ترک خوردگی زمین میشوند.
Na * 100 / ( Na + Mg + Ca + K ) <= 50-60 :مجاز برای کشاورزی
استاندارد آب کشاورزی : آب مطلوب برای زراعت برای بعضی از محصولات حساس به نمک مناسب نیست.اثر منفی بر بسیاری از محصولات وارد می‌کند. آب خیلی شور را می‌توان برای صیفی کاری استفاده کرد.
عواملی که باید در تصفیه پسابها در نظر گرفت :
1) مقدار پساب تولید شده در 24 ساعت با جریان حداکثر فاضلاب
2) نوع آلودگی که هر یک تصفیه مخصوص نیاز دارد.
3) میزان آلودگی که بیشتر منظور مواد آلی محلول در فاضلاب (BOD )است.
4) وضع جغرافیای محل

مقدار مجاز برای آب مزروعی ( عناصر محلول )
مقدار مجاز (ppm) عناصر
1 Al
1 As
5/0 Be
75/0 B
2/0 Co
2/0 Cu
5 Pb
5 Li
2 Mn
005/0 Mo
5/0 Ni
05/0 Se
10 V

پارامترهای مهم
1- اندازه گیری جریان فاضلاب
1-1- روش تخلیه مستقیم در آزمایشگاه و در جایی که جریان کم است .
1-2- Velocity Area : سرعت خطی را اندازه گرفته و در سطح مقطع ضرب می‌کنیم تا دبی بدست آید.
2- اندازه مواد جامد ( Total Solid ) TS
3- اندازه مواد قابل ته نشینی
بدو روش وزنی و حجمی انجام می‌شود :
روش وزنی : وزن لجن موجود در یک لیتر آب را پس از عبور دادن از کاغذ صافی و خشک کردن در دمای 105 درجه سانتیگراد اندازه می‌گیریم .
روش حجمی : به کمک یک قیف ته نشینی به نام ایمهاف از فاضلاب پر کرده و یک ساعت بماند.
4- تعیین قلیائیت :
4-1- قلیائیت کل بر حسب ppm CaCo3 بیان می‌شود و برابر است با تعداد میلی لیترهای اسید سولفوریک N / 50 که در مجاور معرف متیل اورانژ برای خنثی سازی یک لیتر فاضلاب صاف شده مصرف می‌شود.
4-2- قلیائیت هیدروکسید : بر حسب ppm CaCo3 عبارتست از تعداد میلی لیترهای اسید سولفوریک N / 50 که در مجاور فنل فتالئین برای خنثی سازی فاضلاب صاف شده لازم است .
قلیائیت بیشتر در فاضلابهای خانگی است که مفید است چون اسیدهای ناشی از فعالیت میکروارگانیسمها را کاهش می‌دهند.
گازهای موجود در فاضلاب :
شامل N2 , O2, CO, H2S, NH4, CH4, CH3SH ، سولفید و دی سولفید می‌باشند.
5- اندازه گیری مواد آلی
1) برای تصفیه بسیار مهم است و برای کنترل میزان آلودگی بار فاضلابهاست . مواد آلی را میتوان بکمک هوادهی و میکروارگانیسمهای هوازی به CO2 و آب و مواد معدنی پایدار مثل نیترات و فسفات تبدیل نمود. میزان اکسیژن لازم حهت اکسیداسیون بیولوژیکی عبارتند از :
Biochemical Oxygen Demand ( BOD )
Chemical Oxygen Demand ( COD )
Total Organic Carbon ( TOC )
Total Oxygen Demand ( TOD )
Theorical Oxygen Demand ( THOD )

BOD : مقدار اکسیژن به ppm که برای اکسیداسیون بیولوژیکی پساب توسط باکتریهای هوازی و تبدیل مواد آلی به CO2 و آب در 20 درجه سانتیگراد. این پارامتر هم برای فاضلاب و هم برای آب صنعتی بکار میرود. ( BOD پس از 5 روز زمان ماندن ) یک فرآیند آهسته است که از نظر تئوری برای کامل شدن به زمان بی نهایت لازم دارد ولی در 5 روز حذف مواد آلی بکمک میکروارگانیزمها بصورت نمایی می‌باشد.

6-عوامل مؤثر بر غلظت O2 محلول در آب :
6-1- فتوسنتز باعث افزایش غلظت O2 می‌شود مواد سبزینه دار داخل آب در مجاور نور تنفس کرده O2 تولید می‌کنند. ( از 6 صبح تا 6 بعدالظهر فعال است.)
6-2- تنفس آبزیان ( مصرف O2 )
6-3- هوادهی مجدد در اثر تلاطم باعث افزایش O2 می‌شود.
7- COD (Chemical Oxygen Demand) :
همیشه از BOD بیشتر است چون اکسیداسیون شیمیایی است.
Ppm.COD اکسیژن لازم برای اکسیدشدن مواد آلی فاضلاب توسط یک اکسیدکننده شیمیایی.
( مانند K2Cr2O7 )
8- TOC
اندازه گیری کربن مواد آلی توسط سوزاندن آنها در کوره الکتریکی و اندازه گیری CO2 حاصل در مجاورت کاتالیزورها ( اکسید فلزات CuO ) بوسیله IRspectroscopy
9- THOD
مواد آلی ازت دار(1+ Oآمونیاک + Co2+H2O
(2NH3+OHNO2+H2O
(3HNO2+OHNO3

از نظر مقدار :
THOD>COD>BOD5>TOC

الف- تعاریف
این استاندارد با استناد ماده 5 آئین نامه جلوگیری از آلودگی آب و با توجه به ماده سه همین آئین نامه و با همکاری وزارتخانه‌های بهداشت درمان و آموزش پزشکی، نیرو، صنایع معادن و فلزات ، کشور و کشاورزی توسط سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و تدوین گردیده است. در این استاندارد تعاریف و اصطلاحاتی که بکار رفته است بشرح ذیل می‌باشد :
آب سطحی : عبارتست از آبهای جاری فصلی یا دائمی، دریاچه‌های طبیعی یا مصنوعی و تالابها
چاه جذب : عبارتست از حفره یا گودالی که قابلیت جذب داشته و کف آن تا بالاترین سطح ایستابی حداقل 3 متر فاصله داشته باشد.
ترانشه جذبی : عبارتست از مجموعه ای از کانالهای افقی که فاضلاب بمنظور جذب در زمین به آنها تخلیه شده و فاصله کف آنها از بالاترین سطح ایستابی حداقل 3 متر باشد.
کنار گذر : کانالی است که فاضلاب را بدون عبور از بخشی از تصفیه خانه یا کل آن به تخش دیگر و یا کانال خروجی هدایت کند.
نمونه مرکب : عبارتست از تهیه یک نمونه 24 ساعته از نمونه‌هایی که با فواصل زمانی حداکثر 4 ساعت تهیه شده اند.
ب- ملاحظات کلی
1- تخلیه فاضلابها، باید بر اساس استانداردهایی باشد که بصورت حداکثر غلظت آلوده کننده‌ها بیان می‌شود و رعایت این استانداردها تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست ضروریست.
2- مسئولین منابع آلوده کننده باید فاضلابهای تولیدی را با بررسی‌های مهندسی و استفاده از تکنولوژی مناسب و اقتصادی تا حد استانداردها تصفیه نماید.
3- اندازه گیری غلظت مواد آلوده کننده و مقدار جریان در فاضلابها باید بلافاصله پس از آخرین واحد تصفیه ای تصفیه خانه و قبل از ورود به محیط انجام گیرد.
4- اندازه گیری جهت تطبیق با استانداردهای اعلام شده قبل از تأسیسات تصفیه فاضلاب باید بر مبنای نمونه مرکب صورت گیرد. در سیستم‌هائیکه تخلیه ناپیوسته دارند اندازه گیری در طول زمان تخلیه ملاک خواهد بود.
5- لجن و سایر مواد جامد تولید شده در تأسیسات تصفیه فاضلاب قبل از دفع بایستی بصورت مناسب تصفیه شده و تخلیه نهایی این مواد نباید موجب آلودگی محیط زیست گردد.
6- فاضلاب تصفیه شده باید با شرایط یکنواخت و بنحوی وارد آبهای پذیرنده گردد که حداکثر اختلاط صورت گیرد.
7- فاضلاب خروجی نبایستی دارای بوی نامطبوع بوده و حاوی کف و اجسام شناور باشد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  139  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله کاربرد آمار در علوم رفتاری همراه با دستورات SPSS

اختصاصی از فی فوو دانلود مقاله کاربرد آمار در علوم رفتاری همراه با دستورات SPSS دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

کاربرد آمار در علوم رفتاری همراه با دستورات SPSS و نحوه ی تفسیر خروجی ها

SPSS آشنایی با
1ـ1 ـ نحوه ی ورود به: SPSS قبل از آشنایی با محیط SPSS و نحوه ی ورود به محیط آن بهتر است با محیط ویندوز آشنا شویم . ویندوز دارای یک محیط گرافیکی به نام میزکار است ،که از قسمت های متفاوتی تشکیل شده است .این قسمت ها عبارتند از :
1ـ نمادهای گرافیکی یا آیکون :آیکونها تصاویر کوچکی هستند که هریک از تصاویر با کاربردهای آن متناسب است . کاربردی که هرآیکون می تواند داشته باشد عبارتند از : یکی اجرای یک برنامه و دیگری باز کردن پنجره .
2ـ نوار کار : نوار کار ، خود از قسمت های زیر تشکیل شده است :
الف ـ نوار ابزار
ب ـ برنامه های در حال اجرا : ویندوز طوری طراحی شده است که در آن واحد می توان چند برنامه را در محیط ویندوز بازکرد . وقتی یک برنامه در ویندوز اجرا می شود ، در قسمت نوار کار کلید های کوچکی که نشان دهنده ی برنامه فعال می باشد ، قابل مشاهده است . به این قسمت از نوار کار که برنامه ی فعال را نشان می دهد ، برنامه ی درحال اجرا گفته می شود .
ج ـ سینی نوار ابزار : سینی نوار ابزار شامل : ساعت ، تقویم ، صدا و قسمت های دیگر می باشد .
دـ دکمه شروع : کاربردهایی که این دکمه می تواند داشته باشد عبارتند از : باز کردن پنجره ها ، بکارگیری ابزار و محیط های کمکی ویندوز و خاموش کردن کامپیوتر . میزکار و قسمت های مختلف آن در شکل 1ـ1 ارائه شده است .

آیکون

نوار ابزار
سینی نوار ابزار برنامه ی در حال اجرا نوار ابزار دکمه ی شروع

برای وارد شدن به محیط spss دو راه وجود دارند که عبارتند از :
1ـ در پنجره ی میزکار روی آیکون spss 11.5 for windows دوبار کلیک می کنیم تا وارد محیط spss شویم .
2ـ راه دیگر این است که در پنجره ی میزکار ابتدا روی گزینه ی start (در قسمت گوشه نوار کار ) ، سپس روی گزینه ی programs ( برنامه ها) کلیک می کنیم تالیستی از برنامه های موجود باز شود . در مرحله ی آخر روی گزینه ی spss 11.5 for windows کلیک می کنیم تاوارد محیط spss شویم. مراحل بالا را می توان به طور خلاصه چنین بیان کرد :
start programs spss 11.5 for windows 1ـ2 ـ پنجره های spss : spss دارای سه پنجره ی مهم است که عبارتند از :
1ـ پنجره ی صفحه ی متغیر ها
2ـ پنجره ی صفحه ی کاربرگ برای وارد کردن داده ها
3ـ پنجره ی نمایش خروجی برای مشاهده ی نتایج محاسبه ها ، جداول ، نمودارها و …
1ـ2ـ1 ـ پنجره ی صفحه ی متغیرها : برای اینکه بتوانیم با spss کار کنیم باید هم متغیرها را تعریف کنیم و هم داده ها را در صفحه ی کاربرگ وارد کنیم . برای اینکه متغیرها را تعریف کنیم ، ابتدا روی منوی view و سپس فرمان variabels کلیک می کنیم تا پنجره ی صفحه ی متغیرها مانند شکل 1ـ2 ظاهر شود.

Name Type width Decimal s Label Values Missing Columns Align Measure
1 Var00001 Numeric None None Right Scale
2 Var00002 Numeric None None Right Scale
3 Var00003 Numeric None None Right Scale
4 Var00004 Numeric None None Right Scale

پنجره ی صفحه ی متغیرها دارای ده ستون است که عبارتند از :
1ـ ستون name : در این ستون می توانیم یک نام دلخواه (البته با توجه به ماهیت متغیر ) وارد کنیم .
2ـ ستون type : این ستون شامل نوع متغیر است .
3ـ ستون width : در این ستون می توانیم تعداد اعداد صحیح متغیر را با کلیک کردن روی آنها افزایش یا کاهش دهیم .
4ـ ستون decimals : در این ستون می توانیم تعداد ارقام اعشار را برای یک متغیر مورد بررسی کاهش یا افزایش دهیم .
5ـ ستون label : در این ستون می توانیم برچسبی برای متغیر وارد کنیم یا ستون را خالی بگذاریم .
6ـ ستون values: این ستون مقادیر متغیر را نشان می دهد . برای تعریف مقادیر متغیر مراحل زیر را انجام می دهیم :
روی ستون های پایین ستون values کلیک می کنیم تا پنجره ای به شکل 1ـ3 ظاهر شود .

فرض کنید می خواهیم x43 را تعریف کنیم . برای این کار مراحل زیر را انجام می دهیم :
الف- ابتدا دوبار روی x43 کلیک می کنیم، یا اینکه ابتدا روی منوی data و سپس فرمان define variable کلیک می کنیم .
ب - در کادر خالی جلو variable name ، x43 را تایپ کرده ، سپس روی گزینه ی labels کلیک می کنیم .
ج- در کادر خالی جلوی variable label یک نام دلخواه با توجه به ماهیت متغیر تایپ می کنیم . به عنوان مثال ما در اینجا عنوان تحصیلات را انتخاب کرده ایم .
د- درکادر خالی جلو value کد گزینه و در کادر خالی جلوvalue label خود گزینه را تایپ کنیم. بعنوان مثال اگر داشته باشیم :
بی سواد þ 0 ابتدایی þ 1 راهنمایی þ 2 متوسطه þ 3 دیپلم þ 4 تحصیلات دانشگاه þ 5
حال اگر بخواهیم گزینه ی بی سواد را تعریف کنیم در قسمت کادر خالی جلوی value عدد صفر و در کادر خالی جلو value label عنوان بی سواد را تایپ می کنیم .
ت - سپس گزینه add را کلیک می کنیم .
ﻫ - در آخر هم گزینه ی continue و سپس ok را کلیک می کنیم .
7ـ ستون missing : این ستون مقادیر غایب را نشان می دهد.
8 ـ ستون columns : این ستون عرض ستون ها را نشان می دهد . اگر بخواهید عرض ستون ها را کاهش یا افزایش دهید ، روی خط کناری هر ستون کلیک چپ کنید ، سپس نشانگر ماوس را به طرف راست یا چپ بکشید تا عرض ستون به اندازه دلخواه شود .
9ـ ستون Align : این ستون تراز داده ها را نشان می دهد . به سه صورت می توان تراز داده ها را نشان داد، که عبارتند از:
الف ـ تراز راست ب ـ تراز مرکز ج ـ تراز چپ (در spss تراز راست از پیش تعیین شده است).
10 ـ ستون measure : این ستون مقیاس اندازه گیری داده ها را نشان می دهد . این مقیاس می تواند اسمی ، ترتیبی ، فاصله ای یا نسبی باشد .
1ـ2ـ2ـ پنجره ی صفحه کاربرگ : هنگامی که به محیط spss وارد می شویم اولین پنجره ای که ظاهر می شود پنجره ی صفحه کاربرگ است .
کاری که با این پنجره می توان انجام داد این است که داده های خود را برای تحلیل باید در این پنجره وارد نمود . شکل پنجره ی صفحه ی کاربرگ و قسمت های مختلف آن در شکل 1ـ4 ارائه شده است.

پنجره ی صفحه ی کاربرگ دارای قسمت های مختلفی است که این قسمت ها عبارتند از :
1ـ نوار عنوان : نوار عنوان ، نام نرم افزار و نام فایل جاری را نشان می دهد .
2ـ نوار منو : در نوار منو کلماتی که هرکدام موضوع یک سری منو هستند نوشته شده است. این منوها عبارتند از :
1ـ منو File
2ـ منو Edit
3ـ منو View
4ـ منوData
5ـ منو Transform
6ـ منو Analyze
7ـ منوGraphs
8ـ منو Utilities
9ـ منو Window
10ـ منوHelp
زیر اولین حرف هرکدام از این کلمات خطی کشیده شده است که فایده ی این خطوط این است که می توان با استفاده از کلید ALT و هر یک از حروفی که در زیر آنها خطی کشیده شده ، آن موضوع را انتخاب نمود . از سوی دیگر ، همچنین می توان با کلیک روی هرکدام از منوها، به محتویات آن منو دسترسی پیدا کرد .
3ـ نوار ابزار: نوار ابزار شامل17 دکمه است که هرکدام از این دکمه هاکاریک فرمان را انجام می دهند .
4ـ متغیر : هر ستون یک متغیر محسوب می شود . نام یک متغیر باید چندین شرط داشته باشد. اولاً می بایست با حرف شروع شود، ثانیاً در انتهای آن نقطه نباشد، ثالثاً از 8 کاراکتر بیشتر نباشد و رابعاً نباید شامل فاصله ، ؟ ، * و … باشد .
5 ـ نمونه : هر سطر یا رکورد یک نمونه محسوب می شود .
6 ـ خانه : محل ورود داده ها خانه نامیده می شود ،که در واقع محل تلاقی یک سطر و یک ستون است. برای ورود داده ها در خانه ها، ابتدا نشانگر ماوس را در خانه مورد نظر برده، سپس برای فعال شدن خانه روی آن کلیک چپ می کنیم.در مرحله ی بعد، داده ی مورد نظر را در خانه وارد می کنیم.
حال اگر بخواهیم خانه ی بعدی در سطر را فعال کنیم یا کلید
ولی اگر بخواهیم خانه ی بعدی را در ستون فعال کنیم یا کلید را می زنیم.
1ـ2ـ3 ـ پنجره ی نمایش خروجی : پنجره ی نمایش خروجی از دو بخش تشکیل شده است که عیارتند از : 1ـ outline pane 2ـ display pane این دو قسمت در شکل 1ـ5 نمایش داده شده اند .

1ـoutline pane: این قسمت شامل نمای کلی اجزای خروجی است که شامل چندین آیکون است و هر آیکون نماینده ی بخشی از خروجی است . برای اینکه ببینیم هر آیکون نماینده ی کدام بخش ازخروجی است روی آن کلیک می کنیم.
2ـ display pane : در این قسمت خود خروجی نمایش داده می شود . برای کوچک یا بزرگ کردن هر کدام از بخش ها ، روی خط جداکننده دو بخش ، کلیک چپ می کنیم ، سپس نشانگر ماوس را برای کوچک یا بزرگتر کردن بخش مورد نظر به چپ یا راست می کشیم تا بخش مورد نظر به اندازه ی دلخواه شود.
1ـ3 اضافه کردن یک سطر : برای اضافه کردن یک سطر جدید در پنجره ی صفحه ی کاربرگ مراحل زیر را انجام می دهیم:
1ـ خانه ای که می خواهیم یک سطر جدید بالای آن ایجاد شود را انتخاب می کنیم .
2ـ منو data و سپس فرمان insert case را کلیک می کنیم .
1ـ4 ـ حذف یک سطر : برای حذف یک سطر در پنجره ی صفحه ی کاربرگ: مراحل زیر را انجام می دهیم :
1ـ با نشانگر ماوس ، روی شماره ی سطری که می خواهیم حذف شود کلیک می کنیم .
2ـ منو edit و سپس فرمان clear را کلیک می کنیم . یا اینکه کلید delete در صفحه کلید را می زنیم .
1ـ5 ـ اضافه کردن یک ستون : 1ـ یکی از خانه های سمت راست مکانی را که می خواهیم یک ستون جدید در سمت چپ آن ایجاد شود را، انتخاب می کنیم .
2ـ منو data و سپس فرمان insert variable را کلیک می کنیم .
1ـ6 ـ حذف کردن یک ستون :
1ـ با نشانگر ماوس روی متغیری که می خواهیم حذف شود کلیک می کنیم .
2ـ منو editو سپس فرمان clear را کلیک می کنیم . یا اینکه کلید deleteدر صفحه کلید را می زنیم.
1ـ7 ـ مراحل ضبط اطلاعات :برای ضبط اطلاعات ، ابتدا روی منو file کلیک چپ نموده، سپس فرمان save را انتخاب می کنیم تا پنجره ی ضبط اطلاعات نمایان شود . در این پنجره در مقابل save in کشوهایی وجود دارد ، هرکشویی را که می خواهیم اطلاعات در آن ضبط شود، انتخاب می کنیم . سپس یک نام برای اطلاعات ، انتخاب کرده و آن نام رادر کادر خالی مقابل file name تایپ نموده و در آخر روی گزینه ی save کلیک چپ می کنیم تا اطلاعات جدید ضبط شود .
1ـ8 ـ چاپ اطلاعات : برای چاپ اطلاعات، ابتدا تمام یا قسمتی از اطلاعاتی را که می خواهیم چاپ شود ، انتخاب می کنیم .بعد از منو file فرمان print را انتخاب می کنیم تا پنجره ی چاپ شبیه شکل 1ـ6 ظاهر شود .

اگر بخشی از اطلاعات را فعال کرده اید صفحات فعال شده را در قسمت page from to تایپ کنید و سپس گزینه ی ok را کلیک کنید . ولی اگر تمام اطلاعات را فعال کرده اید گزینه ی All را انتخاب و پس از آن گزینه ی ok را کلیک کنید .
1ـ9 ـ خروج ازspss : اگر بعد از چاپ اطلاعات بخواهیم از محیط spss خارج شویم، ابتدا منو file را انتخاب کرده، سپس فرمان exit را کلیک می کنیم تا از محیط spss خارج و به محیط ویندوز وارد شویم .
2ـ1ـ تاریخچه ی آمار : استفاده از آمار به زمان های خیلی دور بر می گردد ،شاید نتوان به طور دقیق مشخص نمود که بشر از چه زمانی از آمار استفاده نموده است ، ولی می توان حدود آن را حدس زد. شاید بتوان گفت تاریخچه ی آمار به زمانی برمی گردد که قبایل ابتدایی برای اینکه از تعداد اسرا و همچنین تعداد مردان جنگی خود برای استفاده از آنها در جنگ آگاه شوند ، به شمارش آنها می پرداختند. در دورانهای بعد ، وقتی دولتها به وجود آمدند، برای اینکه از وضع اقتصادی (برای مالیات گیری ) ، اجتماعی (برای سربازگیری ) و سایر امور مربوط به کشورداری و سیاست و … آگاهی یابند ، دست به آمارگیری زدند و استفاده از آمار متداول گشت. از جمله کشورهایی که شاید بتوان گفت ، قبل از سایر کشورها از آمار برای مقاصد دولتشان استفاده کرده اند به هندوستان ، چین و مصر اشاره کرد . در قرن حاضر هم ، علم آمار، یاور سایر علوم شده است، زیرا فنونی که در تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می گیرند از علم آمار بدست می آیند .
2-2- تعریف آمار و انواع آن : لغت آمار در زبان فارسی معادل واژه انگلیسی statistics است، که از ریشه ی لاتینی state که به معنی دولت می باشد، گرفته شده است . آمار در لغت به معنی حساب کردن و شمارش کردن است ، ولی تعریف اصطلاحی آمار متفاوت از تعریف لغوی آن است . آمار در اصطلاح عبارت است از علمی که وظایف آن عبارتند از :
الف ـ اصول و فنون جمع آوری ، نمایش و گروه بندی داده ها
ب ـ تجزیه و تحلیل داده ها
ج ـ توصیف ، تبیین ، نتیجه گیری و تعمیم نتایج .
پس هدف آمار توصیف و استنباط است. بنابراین، علم آمار از دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی تشکیل شده است.
2ـ2ـ1 ـ آمار توصیفی : آمار توصیفی مجموعه روش هایی است که هدف آنها عبارت است از : توصیف اطلاعات بدست آمده ، طبقه بندی و منظم کردن داده ها، تهیه جداول ، رسم نمودار و خلاصه کردن اطلاعات. با توجه به توضیحاتی که گفته شد .
می توان گفت ، مهمترین هدف آمار توصیفی این است که داده را برای اینکه خوانا و قابل فهم شوند ، تقلیل و پالایش دهد .
2ـ2ـ2 ـ آمار استنباطی : زمانی که یک محقق می خواهد تحقیقی را انجام دهد ، هدفش این نیست که فقط اطلاعاتی درباره ی آن گروه کوچک بدست بیاورد . بلکه می خواهد اطلاعات مورد نیاز در مورد جامعه ی آماری را از طریق این نمونه ی آماری بدست آورد. البته در این کار کمی عدم اطمینان وجود خواهد داشت. در آمار استنباطی بر پایه ی احتمالات ، ویژگی های یک جامعه از روی ویژگی های نمونه ی آماری استنباط می شود . به عبارت دیگر به کمک آمار استنباطی نگاه می کنیم ببینیم آیا می توانیم با اطمینان، نتایج بدست آمده از نمونه ی آماری را به کل جامعه ی آماری تعمیم دهیم یا خیر . پس کار آمار استنباطی نتیجه گیری از شواهد و تعمیم دادن اطلاعات است .
2-3- اصطلاحات آماری:
2-3-1-جامعه ی آماری : جامعه ی آماری، مجموعه ای از اشیا ، افراد ، اعداد و یا چیزهایی است که در یک یا چند صفت مشترک هستند. مثلاً می خواهیم در سال 1384 تحقیقی در زمینه ی سنجش گرایش روستاییان 64ـ15 ساله ی استان همدان به مهاجرت انجام دهیم . در این تحقیق همه ی روستاییان ساکن روستا در استان همدان در سال 1384 که 64ـ 15 سال سن دارند جامعه ی آماری ما را تشکیل می دهند .
2ـ3ـ2 ـ نمونه ی آماری : نمونه ی آماری، مجموعه ای از اشیا ، افراد ، اعداد یا چیزهایی است که ویژگی ها و صفات جامعه ی آماری را داراست و از جامعه ی آماری با روش های احتمال و شانس انتخاب می شوند .

2ـ3ـ3‌‌ ـ ثابت و متغیر :
2ـ3ـ3ـ1 ـ ثابت : ثابت ویژگی هایی است که نزد افراد ، اعداد یا چیزهایی مختلف ، مقادیر آن یکسان است. مثلاً اگر محققی تعدادی دانشجو دختر را که 25 سال سن دارند، بعنوان نمونه انتخاب کند، در این صورت جنس و سن ثابت نامیده می شوند .
2ـ3ـ3ـ2 ـ متغیر : متغیر کمیتی است که از یک مشاهده به مشاهده ی دیگر، از واحدی به واحد دیگر و از یک فرد به فرد دیگر، مقادیر مختلفی (حداقل دو ارزش یا دو عدد) را اختیار کند . به عنوان مثال نمرات حاصله از آزمون آمار ، یک متغیر است چونکه این نمرات از فردی به فرددیگر مختلف است . یا مثلا‌ًَ جنسیت یک متغیر است که مقوله های آن عبارتند از : زن و مرد .
2ـ3ـ4 ـ انواع متغیر :
2ـ3ـ4ـ1 ـ انواع متغیر از نظر ماهیت مقادیری که می پذیرند :
2ـ3ـ4ـ1ـ1 ـ متغیر کیفی یا مقوله ای : متغیر کیفی یک ویژگی حالت های گوناگونی را شامل می شود ، به این حالت های گوناگون یک ویژگی متغیر کیفی می گویند. یا به عبارت دیگر متغیری استکه نتواند ارزشهای مثل جنسیت (زن ، مرد )، مذهب ( مسلمان ، مسیحی ، کلیمی و … ).
ما نمی توانیم متغیر کیفی را اندازه گیری کرده و با ارقام ریاضی نشان دهیم ، بنابراین باید از کد و نماد قراردادی استفاده کنیم . متغیر کیفی خود به دو دسته تقسیم می شوند :
الف ـ متغیر کیفی قابل رتبه بندی : در متغیر کیفی قابل رتبه بندی، می توانیم مقوله ها را رتبه بندی کنیم. مثل طبقه ی اجتماعی (بالا ، متوسط ، پایین ) .
ب‌‌ـ متغیر کیفی غیر قابل رتبه بندی : در متغیر کیفی غیر قابل رتبه بندی نمی توانیم مقوله ها را رتبه بندی کنیم. مثل جنسیت (زن ، مرد ) ، نژاد ( سفید ، سیاه ، زرد )، گروه خونی( O , AB , B, A )، رنگ چشم (مشکی ، قهوه ای ، آبی ، سبز و … ).
2ـ3ـ4ـ1ـ2 ـ متغیر کمی : متغیر کمی به متغیری اطلاق می شود که بتواند مقادیر یا ارزشهای عدد گوناگونی را اختیارکند . متغیرکمی دارای واحد اندازه گیری و مبدأ اندازه گیری است و در آن می توان برطبق قاعده ای معین عدد به ویژگی آزمودنی ها نسبت داد. مانندسن ، قد، وزن ، معدل و …
متغیر کمی خود به دو دسته ی پیوسته و گسسته(جدا) تقسیم می شود :
الف ـ متغیر کمی پیوسته : متغیری است که بین هر دو مقدار متوالی آن مقادیر بی شماری (اعشاری ، کسری و … ) می توان پیدا کرد و مقادیری که بین هر دو مقدار متوالی آن وجود دارد دارای معنی و مفهوم است. مانند قد یا وزن. مثلاً بین قد 179 و 178 می توان مقادیر دیگری را پیدا نمود بعنوان مثال 7/178 یا 2/178 که این مقادیر دارای معنی و مفهوم هستند .
ب ـ متغیر کمی گسسته : متغیری است که بین هر دو مقدار متوالی آن نمی توان مقادیر دیگری را پیدا کرد . بعبارت دیگر مقادیری که بین دومقدار متوالی آن وجود دارد، معنی و مفهومی ندارند. مثلاً وقتی تعداد دانشجویان رشته جامعه شناسی دانشگاه فردوسی 200 نفر باشد ، انتخاب عدد 2/190 یا 7/199 دارای هیچ معنی و مفهومی نمی باشد .
2ـ3ـ4ـ2 ـ انواع متغیرها از نظر نقش آنها در تحقیق : متغیر ها از نظر نقشی که در تحقیق دارند به پنج دسته تقسیم می شوند، که عبارتند از: ا- متغیر مستقل 2- متغیر وابسته 3- متغیر تعدیل کننده 4- متغیر کنترل 5- متغیر مداخله گر.
2ـ3ـ4ـ2ـ1 ـ متغیر مستقل : متغیری است که در یک تحقیق در رابطه با معلول (متغیر وابسته ) نقش علت احتمالی را دارد و نتایج و مقادیر معلول (متغیر وابسته ) را تحت تأثیر قرار می دهد . محقق از طریق متغیر مستقل به تبیین یا پیش بینی متغیر وابسته می پردازد . متغیر مستقل به این دلیل مستقل نامیده می شود که مستقل از نتیجه است . زیرا نه به چیزی وابسته است و نه چیزی آن را تعیین می کند. متغیر مستقل خود بردو نوع است :
الف ـ متغیر فعال
ب ـ متغیر منسوب
متغیر مستقلی که پژوهشگر با دخل و تصرف بوجود می آورد و متغیر فعال و متغیر مستقلی که نمونه ها همراه خودشان دارند و پژوهشگر بدون دخل و تصرف در آنها ، آنرا می سنجد ، متغیر منسوب نامیده می شود. مثل متغیر طبقه ی اجتماعی یا متغیر هوش . متغیر مستقل گاه متغیر تجربی ، اعمالی ، محرک ، درونداد و پیش بین نیز نامیده می شود .

20ـ3ـ4ـ2ـ2 ـ متغیر وابسته : متغیری است که در یک تحقیق نقش معلول را دارد و تحت تأثیر متغیر مستقل قرار می گیرد و با تغییرات متغیر مستقل تغییر می کند . بنابراین به خاطر اینکه به متغیر های مستقل وابسته است ، متغیر وابسته نامیده می شود . متغیر وابسته و متغیر مستقل با یکدیگر تفاوتهایی دارند که عبارتند از :
1- متغیر مستقل در تحقیق نقش علت احتمالی، ولی متغیر وابسته نقش معلول را دارد. 2- متغیر مستقل در اختیار محقق است، بنابراین محقق می تواند آن را دستکاری کند. ولی متغیر وابسته در اختیار محقق نیست، بنابراین او نمی تواند در متغیر وابسته دستکاری کند.3- محقق از روی متغیر مستقل پیش بینی یا تبیین می کند، ولی متغیر وابسته مورد پیش بینی قرار می گیرد. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که یک متغیر در یک تحقیق ممکن است به عنوان متغیر مستقل عمل کند و در یک تحقیق دیگر نقش متغیر وابسته را ایفا کند . فرضیه ی روبرو را در نظر بگیرید: بین در آمد پاسخگویان و افت تحصیلی آنها رابطه وجود دارد .
در این فرضیه در آمد متغیر مستقل و افت تحصیلی متغیر وابسته است . حال ممکن است در یک فرضیه ی دیگر، در آمد نقش متغیر وابسته را ایفا کند . مثلاً : بین شغل پاسخگویان ودر آمد آنها رابطه وجود دارد . متغیر وابسته گاه متغیر ملاک ، تابع یا برونداد نیز نامیده می شود .
2ـ3ـ4ـ2ـ3 ـ متغیر تعدیل کننده : متغیر تعدیل کننده، متغیری است که از سوی محقق انتخاب می شود ، دستکاری می شود و اندازه گیری می شود ، تا بفهمد تغییر آن موجب تغییرهمبستگی بین متغیرهای مورد بررسی می شود یا خیر. بنابراین، متغیر تعدیل کننده یک متغیر ثانویه یا یک متغیر مستقل دوم است، که ممکن است بر جهت و میزان رابطه ای که ممکن است میان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته وجود داشته باشد اثر می گذارد . هنگامی که رابطه ی بین متغیر مستقل و متغیر وابسته کم و بی ثبات باشد ، مثلاً برای یک زیر مجموعه ی جامعه ی آماری (مثلاً برای مردها ) بین متغیر مستقل و متغیر وابسته رابطه وجود داشته باشد ولی برای زیر مجموعه ی دیگر جامعه ی آماری (مثلاً برای زن ها ) بین متغیر مستقل و متغیر وابسته رابطه وجود نداشته باشد، احتمالاً نشانگر وجود متغیر تعدیل کننده در تحقیق است .
مثال : محققی می خواهد رابطه ی بین یک متغیر مستقل ، مثلاً سنوات خدمت و متغیر وابسته، مثلاً درآمد خانوار را مطالعه کند ، اما مشکوک به این است که رابطه ی بین دو متغیر درآمد خانوار و سنوات خدمت بوسیله ی متغیر دیگری ، مثلاً جنسیت تغییر می کند یا خیر .در این صورت متغیر جنسیت یک متغیر تعدیل کننده محسوب می شود.
2ـ3ـ4ـ2ـ4 ـ متغیر کنترل : وقتی یک محقق می خواهد تحقیقی را انجام دهد نمی خواهد یا شاید نمی تواند همزمان اثر همه متغیرها را مطالعه و بررسی کند ، بنابراین ممکن است بخواهد اثر برخی از متغیرها را خنثی کند ( ثابت نگه دارد یا تصادفی کند ). به این متغیرها، متغیر کنترل گفته می شود. مثلاًَ محققی می خواهد رابطه ی بین متغیر مستقل پایگاه اجتماعی و متغیر وابسته ی افت تحصیلی را بررسی کند ، ولی او می داند که هوش و جنسیت بر روی متغیر وابسته ی(افت تحصیلی ) تأثیر دارد ، بنابراین متغیرهای هوش و جنسیت متغیر کنترلی هستند . برای کنترل این متغیرها، محقق باید همه آزمودنی ها را مثلاً پسر انتخاب کند تا متغیر جنسیت کنترل شود و یا آزمودنی هایی را انتخاب کند که دارای هوش یکسانی باشند، تا متغیرهوش کنترل شود .
سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که ، پس بین متغیر کنترل و متغیر تعدیل کننده چه تفاوتی وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت که محقق اثر متغیرهای تعدیل کننده را بررسی می کند ولی اثر متغیرهای کنترلی را ثابت نگه می دارد و مورد مطالعه قرار نمی دهد . متغیر کنترل گاه متغیر سابقه ، گاه متغیر طبقه بندی و گاه متغیر سازمان دهی نیز نامیده می شود .
2ـ3ـ4ـ2ـ5 ـ متغیر مداخله گر : متغیر مداخله گر، متغیری است ذهنی ،که قابل دیدن نیست و باید آن را از طریق رابطه ی بین متغیر مستقل و متغیر وابسته یا از رفتار فرد استنباط کرد. بنابراین، این متغیرها قابل اندازه گیری و دستکاری نیستند. اگر در تحقیقی بین متغیرهای مستقل و وابسته رابطه ی قوی مشاهده شود ، بهتر است اثر متغیرهای مداخله گر بررسی شود . ویژگی های متغیر مداخله گر عبارت اند از :
1ـ فرضی اند.
2ـ مستقیماً قابل مشاهده نیستند و فقط در ذهن وجود دارند .
3ـ مستقیماً قابل اندازه گیری نیستند و آنها را باید از روی رفتار استنباط کرد .
4ـ قابل کنترل نیستند .

متغیرهایی مثل شخصیت ، از خود بیگانگی ، همبستگی گروهی ، هوش ، احساس و ادراک از نوع متغیر های مداخله گر هستند . متغیر مداخله گر ،گاه متغیر مزاحم و گاه متغیر واسطه ای نیز نامیده می شود .انواع متغیر را می توان به صورت شکل 2ـ1 نمایش داد :

2ـ3ـ5 ـ شاخص متقارن و نامتقارن :
2ـ3ـ5ـ1 ـ شاخص متقارن : شاخص متقارن ، شاخصی است که در آن هیچ فرقی نمی کند که کدام متغیر ، متغیر وابسته و کدام متغیر ، متغیر مستقل باشد . شاخصهای متقارن در متغیرهای اسمی عبارتند از :
1ـ ضریب فی
2ـ ضریب وی کرامر
3ـ ضریب چوپرو
4ـ ضریب یولس
شاخص های متقارن در متغیرهای ترتیبی عبارتند از :
1 ـ ضریب گاما
2ـ ضریب تاوآکندال (Ta )
3ـ ضریب تاو بی کندال (Tb )
4ـ ضریب تاو سی کندال (Tc)
شاخص های متقارن در متغیرهای فاصله ای هم عبارتند از :
1ـ ضریب همبستگی پیرسون ( r )
2ـ ضریب تعیین دو متغیری) (r2 (این ضرایب همبستگی در فصل های بعدی توضیح داده می شوند) .
2ـ3ـ5ـ2 ـ شاخص نا متقارن :
شاخص نامتقارن ، شاخصی است که در آن به وسیله ی متغیر مستقل ، متغیر وابسته را پیش بینی می کنیم.
شاخص های نامتقارن در متغیرهای اسمی عبارتند از :
1ـ ضریب تاوگودمن وکروسکال
2ـ مجذوراتا) (η 2
شاخص های نامتقارن در متغیرهای ترتیبی عبارتند از :
1ـ ضریب دی سامرز
2ـ ضریب همبستگی رواسپیرمن) (rs
شاخص های نامتقارن در متغیرهای فاصله ای عبارتند از :
1ـ ضریب های رگرسیون (B, b )
2ـ عرض از مبدأ (a)
برخی شاخص ها نیز، هم متقارن و هم نامتقارن هستند. این شاخص ها عبارتند از :
1ـ ضریب لامبدا
2ـ ضریب عدم اطمینان
2ـ3ـ6 ـ آماره و پارامتر :
2ـ3ـ6ـ1 ـ آماره : آماره، اندازه های عددی است که ویژگی های نمونه ی آماری را توصیف می کنند . در آماره تعداد افراد مورد بررسی (تعداد مشاهدات ) را با n ، میانگین را باx یاm ، انحراف معیار را با s ، واریانس را با s 2 و همبستگی را با r نشان می دهند .
2ـ3ـ6ـ2 ـ پارامتر : پارامتر یا مقدار واقعی ، اندازه های عددی است که ویژگی های جامعه ی آماری را توصیف می کند . پارامتر ، یک ارزش و مقوله اختیار می کند، برای مثال متوسط سن دانشجویان یک دانشگاه در نمونه ی آماری که انتخاب کرده ایم یک آماره است ، ولی اگر سن تمام دانشجویان یک دانشگاه (جامعه ی آماری ) را یادداشت کنیم و میانگین آن را بگیریم ، میانگین آن را پارامتر جامعه می گویند .
درپارامتر تعداد افراد مورد بررسی (تعداد مشاهدات ) را با N ، میانگین را با M ، انحراف معیار را با 6 (سیگما ) ، واریانس را با 6 2 و همبستگی را با ρنشان می دهند .
2ـ3ـ7 ـ اندازه گیری : مشخص کردن ارزش هر متغیر بر حسب قواعد خاص ، به منظور کمی کردن آنها را اندازه گیری می گویند . مهمترین کار در هر تحقیق و پژوهش مخصوصاً در مرحله ی تجزیه و تحلیل داده ها مشخص کردن سطح اندازه گیری متغیرهاست. سطح اندازه گیری متغیرها به رابطه ی بین مقولات هر متغیر با یکدیگر سروکار دارد. بدون مشخص کردن سطح اندازه گیری متغیرها نمی توانیم اندازه ی حقیقی متغیرهای مورد بررسی را بدست آوریم واگر نتوانیم اندازه ی واقعی متغیرهای مورد بررسی را بدست آوریم ، فنون آماری کارآیی نخواهند داشت . چون که هر تکنیک آماری متناسب با سطح اندازه گیری معینی است و نمی توان آن را با هر سطح اندازه گیری به کاربرد . اولین بار شخصی به نام استیونس(stevens ) در سال 1949 بحث طبقه بندی سطوح مختلف اندازه گیری رامطرح نمود. اوسطوح اندازه گیری را به چهاردسته تقسیم نمودکه عبارتند از :
1ـ اسمی
2ـ ترتیبی
3ـ فاصله ای یا حدودپذیر
4ـ نسبی یا صفرپذیر
2ـ3ـ7ـ1 ـ سطح اندازه گیری اسمی : سطح اندازه گیری به رابطه ی بین مقولات هر متغیر با یکدیگر اشاره دارد . ساده ترین کار در هر علمی ، طبقه بندی ( classification ) است . در سطح سنجش اسمی بود یا نبود متغیر بررسی می شود. یعنی مشاهدات را برحسب اعداد، نمادها، علائم و برچسب ها طبقه بندی می کنیم . سطح اندازه گیری اسمی پائین ترین سطح اندازه گیری متغیرهاست . بعبارت دیگر پائین ترین سطح سنجش است که در آن نمی توان از کم و زیاد بودن ، کوچک و بزرگ بودن و علامت صحبت کرد، زیرا اعداد در این سطح اندازه گیری جنبه ی کیفی دارند نه کمی و برای سهولت در عمل به کار برده می شوند . اولین کاری که برای سطح سنجش اسمی می توانیم انجام دهیم تناسب است . تناسب برای مقایسه یک توزیع فراوانی با توزیع فراوانی دیگر بکار برده می شود . پس در سطح سنجش اسمی احتیاج به تحلیل جدولی داریم . متغیرهای جنسیت (زن ، مرد ) ، رنگ چشم ( آبی ، سبز ، مشکی و … ) ، وضعیت تأهل ( مجرد ، متأهل و … ) ، مذهب ( کاتولیک ، پروتستان ، ارتدوکس و…) در سطح سنجش اسمی قرار دارند .

2ـ3ـ7ـ2 ـ سطح اندازه گیری ترتیبی :
در سطح سنجش ترتیبی اولاً مقولات متغیر طبقه بندی شده اند و طبقات نسبت به هم مرتب شده اند ثانیاً میان مقولات آن متغیر ترتیب معنی داری وجود دارد . ولی فاصله ی دقیق بین این مقولات مشخص نیست . پس یکی از مشکلات سطح اندازه گیری ترتیبی ، نسبی بودن فاصله ی بین مقادیر آن است . هرگاه بخواهیم شدت یا ضعف صفتی را بسنجیم از مقیاس ترتیبی استفاده می کنیم .
مثلاً گویه ی زیر را در نظر بگیرید : درآمد من کفاف مخارجم را می دهد .
کاملاً موافقم þ موافقم þ بی نظرم þ مخالفم þ کاملاً مخالفم þ
در اینجا ما می توانیم بگوییم مثلاً کاملاً موافق بیشتر از موافق است ، ولی نمی توانیم بگوییم چه قدر بیشتر است. یعنی فاصله ی بین این دو گزینه مشخص نیست . همچنین در سطح سنجش ترتیبی ما نمی توانیم عملیات ریاضی مثل جمع ، تفریق ، ضرب و تقسیم انجام دهیم . متأسفانه متغیرهای اجتماعی و روانی ، عموماً در سطح سنجش ترتیبی قرار دارند و اندازه گیری این متغیرها در سطح سنجش ترتیبی صورت می گیرد و به ندرت از این سطح تجاوز می کند . متغیرهای طبقه ی اجتماعی (بالا ، متوسط ، پائین ) و گرایش سیاسی (زیاد ، متوسط ، کم ) در سطح سنجش ترتیبی قرار دارند .
2ـ3ـ7ـ3 ـ سطح اندازه گیری فاصله ای : در سطح سنجش فاصله ای ، علاوه بر داشتن اطلاعات مربوط به متغیرهای اسمی و ترتیبی یعنی طبقه بندی ومرتب بودن طبقات نسبت به هم ، اطلاعاتی هم در مورد تفاوت میان مقولات وجود دارد . بعبارت دیگر فاصله ی دقیق بین مقولات مشخص است . متغیرهای سن ، میزان سواد و درجه ی دما در سطح سنجش فاصله ای قرار دارند . نکته ی قابل ذکر در اینجا این است که در سطح سنجش فاصله ای صفر اختیاری یا قراردادی است . مثلاً دماسنج در اسفند ماه صفر درجه ی سانتی گراد ، در فروردین ماه 20 درجه ی سانتی گراد ودر تیرماه 40 درجه ی سانتی گراد را نشان دهد، نمی توانیم قضاوت کنیم که دما در تیرماه دقیقا دوبرابر دما در فروردین ماه است یا نمی توانیم قضاوت کنیم که چون دما در اسفند ماه صفر درجه بوده ، پس این نشانه ی عدم وجود گرماست . زیرا رقم صفر به دمای انجماد آب اشاره دارد و در هیچ حالتی ، رقم صفر مبین فقدان دما نیست از چهار عمل اصلی در ریاضی یعنی جمع ، تفریق ، ضرب و تقسیم در سطح سنجش فاصله ای فقط ما قادر به انجام جمع و تفریق هستیم .
2ـ3ـ7ـ4 ـ سطح اندازه گیری نسبی یاکسری :
متغیری در سطح سنجش نسبی است که اولاً مقولات آن طبقه بندی شده باشد. ثانیاً مقولات آن نسبت به هم مرتب شده باشند. ثالثاً فاصله ی بین مقولات آن برابر باشد. رابعاً دارای صفر مطلق باشد. متغیرهای وزن ، میزان خودکشی ( صفرنفر ، یک نفر ، دونفر و… ) ، تعداد دانش آموزان کلاس ، قد افراد ، ارتفاع ساختمان (30 متر ، 50 متر و … ) فاصله ی روستا تا شهر ( 20 کیلومتر ، 30 کیلومتر و …) و میزان در آمد در سطح سنجش نسبی هستند . در اینجا چون صفر مطلق ( صفر حقیقی ) وجود دارد ، اندازه ها دقیقاًَ برابر است . مثلاً ارتفاع یک ساختمان 40 متری دقیقاً چهار برابر یک ساختمان 10 متری است .
در سطح سنجش نسبی ما قادر به انجام هر چهار عمل اصلی ریاضی یعنی جمع ، تفریق ، ضرب و تقسیم هستیم .
عملیات ریاضی قابل انجام صفر حقیقی معلوم بودن فاصله ی طبقات نسبت به هم مرتب بودن طبقات نسبت به هم بزرگتر یا کوچکتر برابری طبقه بندی سطح اندازه گیری
ـــــــــــــ ندارد ندارد ندارد ندارد دارد دارد اسمی
ــــــــــــــ ندارد ندارد دارد دارد دارد دارد ترتیبی
جمع وتفریق ندارد دارد دارد دارد دارد دارد فاصله ای
جمع ،تفریق ، ضرب و تقسیم دارد دارد دارد دارد دارد دارد نسبی

عوامل مؤثر بر سطح اندازه گیری متغیر ها : مهمترین عاملی که برای سطح اندازه گیری متغیرها تأثیر می گذارد سوالات و فرضیات تحقیق و چگونگی جمله بندی سؤالات پرسشنامه است . مثلاً اگر از پاسخگویان سوال کنیم ، سطح تحصیلات شما چیست ؟ و مقولات پاسخ های ما عبارت باشند از :
ابتدایی þ راهنمایی þ دبیرستان þ دیپلم þ فوق دیپلم þ
لیسانس þ دکترا و بالاتر þ تحصیلات حوزوی þ
سطح اندازه گیری متغیر ما اسمی خواهد بود . ولی اگر از پاسخگو سؤال کنیم ، چند کلاس سواد دارید ؟ مثلاً او بگوید 12 کلاس یا 9 کلاس ، در این صورت سطح اندازه گیری متغیر ما فاصله ای خواهد بود . حال ممکن است این سوال پیش آید که کدام سطح اندازه گیری بهتر است . در پاسخ به این سوال که کدام سطح اندازه گیری بهتر است ، باید گفت که ، هرچه سطح اندازه گیری متغیر بالاتر باشد ( بالاترین سطح سنجش در درجه اول سطح سنجش نسبی است ، در مرحله ی بعد فاصله ای، بعد ترتیبی و سپس اسمی است ) 1- عملیات ریاضی بیشتری می توان با آن انجام داد .
2ـ از فنون آماری پیشرفته تر و دارای اعتبار بیشتری می توان برای آن استفاده کرد.
3ـ دست محقق برای انجام روش های تحلیل بازتر است .
4ـ متغیری که در سطح سنجش بالاتری قرار دارد اطلاعات به مراتب بیشتری نسبت به متغیری که در سطح سنجش پایین تری قرار دارد در اختیار محقق قرار می دهد .
5ـ متغیری که درسطح سنجش بالاتری قرار دارد می توان به سطح پایین تر تبدیل کرد و اندازه گیری کرد ، ولی عکس آن مقدور نیست . آماره های سطح سنجش اسمی را می توان برای متغیرهای در سطح سنجش بالاتر بکار برد. مثلاً برای متغیرهای سطح سنجش فاصله ای می توان از نما ، میانه و میانگین استفاده کرد ، ولی عکس آن مقدور نیست. مثلاً برای متغیر اسمی ( جنسیت ) نمی توان از آماره های سطح سنجش فاصله ای ( مثلاً میانگین ، واریانس و… ) استفاده کرد، زیرا بی معنی است .

2ـ3ـ8 ـ قابلیت اعتماد و اعتبار :
2ـ3ـ8ـ1 ـ قابلیت اعتماد : قابلیت اعتماد یا پایایی از سویی نشان دهنده ی دقت و ثبات و از سویی دیگر نشان دهنده ی میزان اشتباه وسیله ی اندازه گیری است . بعبارت دیگر اگر محققان دیگر همان موضوع را با همان روش بررسی کنند ، یا اینکه یک محقق در مشاهدات مختلفی که از یک موضوع دارد به نتایج مشابهی برسد ، آن آزمون دارای قابلیت اعتماد است . یعنی قابلیت اعتماد همان ثبات اندازه ها در دفعات اندازه گیری است . دامنه ی ضریب قابلیت اعتماد بین صفر تا یک متغیر است. هرچه ضریب قابلیت اعتماد به یک نزدیک تر باشد، نشان دهنده ی دقت و ثبات وسیله اندازه گیری و به طبع آن بالا بودن قابلیت اعتماد گویه است و هرچه این ضریب به صفر نزدیک تر باشد ، نشان دهنده ی میزان اشتباه وسیله ی اندازه گیری و پایین بودن قابلیت اعتماد گویه خوا هد بود. حال ممکن است این سوال پیش آید که چکار کنیم که قابلیت اعتماد گویه های پرسشنامه بالا رود برای بالا بردن قابلیت اعتماد گویه های پرسشنامه باید به نکات زیر توجه نمود :
1ـ سوالات پرسشنامه باید روشن و واضح و به دور از هر گونه ابهام باشد.
2ـ باید بجای شاخص های یک گویه ای از شاخص های چند گویه ای استفاده نمود . دقت داشته باشید که هرچه تعداد سوالات یک آزمون بیشتر باشد ، قابلیت اعتماد آن بیشتر است. مثلاًَ آزمونی با 100 سوال دارای قابلیت اعتماد بیشتری نسبت به آزمونی با 50 سوال است . در صورتی که کیفیت و ماهیت آزمودنی ها یکسان باشد بااستفاده از فرمول زیر که توسط اسپیرمن ـ براون ارائه شده می توان رابطه ی بین قابلیت اعتماد گویه ها و طول تست را بدست آورد .

r tt = قابلیت اعتماد تست اصلی
n = ضریب افزایش طول تست
rttn = قابلیت اعتماد پس از n برابر شدن تعداد سوالات تست اصلی

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  425  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید