مشخصات این فایل
عنوان: کارکردهای نماز در زندگی انسان
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 35
این مقاله درمورد کارکردهای نماز در زندگی انسان می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله کارکردهای نماز در زندگی انسان می خوانید :
نماز جماعت :
در اسلام توصیه و تأکید فراوان بر اینست که نمازها به جماعت و در مسجد برگزار شود. برای نماز جماعت پاداش و بهره بیشتری نسبت به نماز فرادا ذکر شده است. قطعاً ثواب بیشتر نماز جماعت متوجه آثار و نتایج عینی و اینجهانی در زندگی بشر می باشد ، هرچند که بهره ها و پاداش های اینجهانی و دنیوی به منظور بهره های اخروی است ، و هر خیر و حسنه ای در دنیا به خیر و حسنه ای اخروی تبدیل
می شود. آثار و نتایج مثبت فراوانی می توان برای نماز جماعت به لحاظ «جماعت» بودنشان ملاحظه نمود و برای نمازهای جماعت روزانه و نماز جمعه و نماز عیدین (فطر و قربان) کارکردهای اجتماعی و تربیتی چندی مشاهده کرد.
1- نماز جماعت یک وسیله ارتباط گروهی با پروردگار است که موجب مقبولیت بیشتر و جلب رحمت فراگیرتر خداوند است.
2- نماز جماعت نقش تشویقی و ترقیبی نسبت به خود نماز در نمازگزاران و دیگران و حتی غیر مسلمانان دارد.
3- نماز جماعت کنگره ای عظیم برای طرح مسائل و مشکلات اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و آشنایی و ماوره مؤمنان با یکدیگر و تلاش برای حل معضلات جامعه اسلامی است.
4- نماز جماعت موجب نزدیکی دلهای مسلمانان به یکدیگر و تقویت پیوندهای عاطفی در میان آنان است.
5- نماز جماعت ، امکان تشخیص مؤمن از منافق و نمازگزار از بی نماز و امکان باز شناسی مؤمنان را فراهم می کند.
6- نماز جماعت ، زمینه ساز ادای نماز اول وقت می باشد و ظهور آثار عبادت را در جامعه ممکن می گرداند.
7- نماز جماعت ، نمایش مساوات و برابری اجتماعی میان مسلمانان ، و زمینه ساز از بین رفتن تفاخرها است.
8- نماز جماعت ، موجب تقویت روح تعاون و برادری و همبستگی و وفاق اجتماعی است.
9- نماز جماعت ، و نماز جمعه و نمازهای عیدین ، نمایش شکوه و عظمت اسلام و اقتدار مسلمانان است.
‹‹ نماز جماعت ،برای آن مقرر شده است که اخلاص ، توحید ، اسلام ، و عبادت در جامعه ظاهر و شناخته و مشهور (ترویج) شود . زیرا در آشکار شدن آن حجتی برای خدای یکتا بر اهل خاور و باختر است ›› امام رضا (ع)29.
10 – نماز جمعه و عیدین زمینه ساز وحدت و همبستگی سیاسی – اجتماعی .
علاوه نمازهای روزانه جماعت ، برای مسلمانان نماز هفتگی جمعه و نمازهای سالانه عید فطر و عید قربان نیز مقرر گردیده است . حضور هفتگی مسلمانان در مصلای هر شهر و دیار و برگزاری گروهی فریضه عبادی – سیاسی نماز جمعه ، انس و الفت و تحکیم پیوندهای عاطفی را در بردارد . این گردهمایی بزرگ پیوند عاطفی بین مومنان را در یک فضای معنوی با محتوای آگاهی بخشی آن که ماهیّت سیاسی –اجتماعی- دینی دارد در هم می آمیزد و نوعی وحدت ، یگانگی و همبستگی سیاسی اجتماعی را بوجود می آورد .
11- نماز جمعه و عیدین زمینه ساز رشد فرهنگ سیاسی و غنای فرهنگ دینی .
نماز جمعه و عیدین در جامعه مسلمانان نقش یک ‹‹رسانه همگانی›› را ایفا
می کند . خطبه های این نمازها دارای محتوای سیاسی ، اجتماعی و دینی است که حاصل آن رشد فرهنگ عمومی جامعه و بیداری افکار عمومی است ، علاوه بر نقش اطلاع رسانی، تبلیغی و رسانه ای زمینه را برای ارتباطات سیاسی میان حکومت و مردم، و میان مردم و گروههای اجتماعی با یکدیگر فراهم می گرداند. خظبه های این نمازها به منزله «سرمقاله» مطبوعات عمل می کنند و هر هفته مسایل مهم و سرنوشت ساز مسلمانان را در سطح جامعه ملی و بین اللملی مطرح کرده و مواضع رسمی نظام سیاسی را به اطلاع همگان می رسانند. مومنان با حضور در این آئین ها امکان تبادل نظر و ارتباط و تعامل فکری با یکدیگر را می یابند و نسبت به سرنوشت مشترکشان احساس مسئولیت می کنند و در نتیجه مشارکت سیاسی - اجتماعی شان تقویت
می شود.
12- نمازهای جماعت زمینه ساز شکل گیری تمدن و توسعه اجتماعی.
از آنجایی که بنا به توصیه های موکد در روایات ، نماز ، بویژه نماز های جماعت در مساجد برگزار می شود، بطور بدیهی یا بنا به تدبیر ، مساجد کاربرد های دیگری هم پیدا می کنند. تاریخ جوامع مسلمان حاکی از این است که مساجد اولین کانونهای بحث و درس و گفتگو های علمی بوده اند ، و حلقه های تدریس عالمان در مساجد شکل می گرفته اند.منابر و کرسی های وعظ و خطابه در مساجد رسانه ی فرهنگ عمومی بوده است که واعظان و خطبای بسیاری از این طریق با مردم ارتباط برقرار کرده و به ارشاد عمومی و تعلیم و تربیت دینی می پرداختند.
همچنین مساجد در اکثر دوره های تاریخی کانونهای تحزب و تشکل سیاسی و بسیج توده های مردم کانونهای خدمات اجتماعی و امور خیریه ، کانونهای نشر و ترویج آموزه های دینی – اخلاقی ، فعالیت های سیاسی و کانونهای توسعه فرهنگی بوده اند و حتی وجود فیزیکی مساجد و معماری آنها جلوه ای از هنر ، صنعت و تمدن اسلامی می باشند.
توجه خاص مسلمانان به تعیین دقیق وقت نماز که لازمه اش جهت یابی های دقیق و پیگیری جریان تابش خورشید در حضر و سفر بود. از جمله مهترین عوامل پیشرفتهای مسلمین در شناخت مواضع خورشید و ستارگان و کواکب و راز و رمز کیهانی بود. رسول خدا (ص) در روایتی به طور تلویحی ، مراعات خورشید و رصد کردن آن را موجبی برای تمدن و پیشرفت و خارج شدن از زندگانی بدوی بدوی ، معرفی فرموده اند و سعادت دنیا و آخرت را در صورت اهتمام به آن تضمین کرده اند ؟
دعوت به شناخت مواضع خورشید ، در حقیقت فراخوانی به محاسبه دقیق ریاضی – فیزیک و شناخت ستارگان و کواکب است. اثر تمدنی رعایت خورشید در روزگار نبی اکرم (ص) بروز کرد و در دوره های بعد بیشتر شد و مسلمانان نه تنها در خورشید شناسی و ستاره شناسی بلکه در دانشهای ریاضی ، فیزیک ، شیمی ، جغرافیا و غیر ان ، پیشرفتهای چشمگیری به دست آوردند و در علوم مختلف ، سرآمد عصر خویش بودند. خداوند در ایه 38 سوره شورای ، مومنین را اینگونه توصیف کرده است.
واقاموا الصلوة و امرهم شوری بینهم و ممارزقناهم ینفقون.
این آیه بیانگر این است که شور و تبادل نظر و یاری گرفتن از فکر و اندیشه یکدیگر و نیز انفاق و یاری رسانی های مالی و فکری و اجتماعی (ممارزقناهم) حاصل و نتیجه ایمان به خدا و اقامه نماز است. حداقل تقارن این سه مفهوم در ایه این معنی را القا می کند. بنابراین نماز جماعت و سایر اجتماعات عبادی که اساسش ارتباط انسانها با خداوند است ، حاصل و نتیجه اش ارتباط و تعاون و تشریک مساعی انسانها با یکدیگر است. به این ترتیب ، فریضه و سنت عبادی نماز ، به ویژه در شکل گروهی و به جماعت ، زمینه ساز بسط روابط و مناسبات اجتماعی – سیاسی با ماهیت و جهت گیری الهی می باشد.
نتیجه بحث :
بنا به انچه در این نوشته کوتاه ارائه شد ، نماز به منزله یک فریضه عبادی چنانچه در میان مسلمانان به درستی برگزار گردد (اقامه) ، و به ویژه در شکل جماعت و گروهی و با رعایت همه آداب و ضوابط آن در جامعه و در زندگی مسلمانان نهادینه گردد به صورت یک فرهنگ در می آید . در این صورت آثار و نتایج و کارکردهایی از آن بروز می کند که همه زندگی انسان را در بر می گیرد و فرد و جامعه را به سوی ایده آل و هدف اعلای حیات که همانا کمال و سعادت انسان است سوق می دهد.
بنا به آموزه های قرآنی و روایات و احادیث معصومین (ع) نماز همواره یاد (ذکر) خدا را در دل (روح و عقل) و احساس و اندیشه مسلمانان زنده نگاه می دارد که حاصل آن حرکت در مسیر فرامین الهی است. همچنین نماز با تربیت نفس ها و با ایجاد سنت های حسنه ناشی از برگزاری جمعی آن ة نقش ارزنده ای در تنظیم روابط اجتماعی و ایجاد تعهد و مسئولیت نسبت به آن (امر به معروف و نهی از منکر) ایفا می کند که حاصل آن فراهم آمدن زمینه رشد فرهنگ و تمدن و بسط مناسبات اجتماعی در سطح جامعه اسلامی و جهان می باشد.
انسانیت انسان و تعالی معنوی او که هدف آفرینش است ، حاصل پاکسازی و سالم سازی فرد و جامعه و تعامل سالم این دو با یکدیگر است. نماز فرهنگ زمینه ساز این هدف است.
قد افلح المومنون الذین فی صلاتهم خاشعون
بدرستی که مومنان رستگار شدند ، آنان که در نمازشان فروتن می باشند و تنها برای خدا سر فرود می آورند.
بخشی از فهرست مطالب مقاله کارکردهای نماز در زندگی انسان
اهمیت وضرورت طرح موضوع :
معنی ومفهوم نماز :
نماز در قران و روایات :
مراتب نماز :
تنظیم روابط و مناسبات اجتماعی.
عرفان نماز :
روانشناسی نماز :
نماز جماعت :
نتیجه بحث :
مأخذ و یادداشت ها
دانلود مقاله کارکردهای نماز در زندگی انسان
